Lewis & Short

con-turbo, āvi, ātum, 1, v. a., to throw into disorder or confusion, to confuse, derange, disorder, confound (rare, but class. in prose and poetry; most freq. in Lucr. and Cic.; not in Verg., Hor., or Quint.).

  1. I. In gen.
    1. A. Lit.: posituras principiorum corporis atque animi, Lucr. 4, 943; cf. id. 4, 958; 3, 483 al.: ordines Romanorum (militum), Sall. J. 50, 4; cf. id. ib. 98, 4: equites tormentis, Curt. 7, 2, 4: rempublicam, Sall. C. 37, 10; 48, 8; cf. rem, id. J. 79, 7: annus neglegentiā conturbatus atque confusus, * Suet. Aug. 31: vocem, Lucr. 4, 559: prima vulnera novis plagis, id. 4, 1070: basia, i. e. to exchange in confused multitudes, * Cat. 5, 11.
      In mal. part.: pedes, i. e. implicare, Plaut. Cas. 2, 8, 24.
    2. B. Trop., to disturb, disquiet in mind or feeling: valetudo tua me valde conturbat, Cic. Att. 7, 2, 2: quid est? num conturbo te? id. Phil. 2, 13, 32: incidunt multae causae, quae conturbent animos utilitatis specie, id. Off. 3, 10, 40; cf.: vemens violentia vini Conturbare animum consuevit, Lucr. 3, 483.
      Absol.: haec sunt, quae conturbent in deliberatione non numquam, etc., Cic. Off. 3, 20, 81.
  2. II. In partic., t. t. in the lang. of business: conturbare rationes or rationem, or absol. conturbare, to bring one’s pecuniary affairs into disorder, to become bankrupt.
    1. A. Lit.: rationem sibi commissam, Dig. 11, 3, 1 fin.: nihil esse, quod posthac arcae nostrae fiducia conturbaret, bring into pecuniary embarrassment, Cic. Q. Fr. 2, 10 (12), 5: fac me multis debere, et in his Plancio: utrum igitur me conturbare oportet? id. Planc. 28, 68: homo Graecus, qui conturbat et idem putat sibi licere quod equitibus Romanis, id. Att. 4, 7, 1; Dig. 14, 3, 5, § 9; 15, 3, 16; cf. ib. 11, 3, 1, § 5; Juv. 7, 129 al.
    2. B. Trop.: neque edepol quid nunc consili capiam scio De virgine istac: ita conturbasti mihi Rationes omnes, you have so disturbed all my plans, Ter. Eun. 5, 2, 29.
      Hence, contur-bātus, a, um, P a. (acc. to I. B.), distracted, disturbed, confused, disquieted (very rare): oculus, diseased, disordered, Cic. Tusc. 3, 7, 15: homo tristis et conturbatus, id. Verr. 2, 4, 14, § 32: eram in scribendo conturbatior, id. Att. 1, 12, 4: animus, id. Tusc. 3, 7, 15.