Lewis & Short

stŭpeo, ui, ēre, v. n. and a. [Sanscr. stūpas, cumulus; Gr. στύπος; Lat. stipes, a block, stump; cf. στείβω].

  1. I. Neutr., to be struck senseless, to be stunned, benumbed; to be struck aghast, to be astonished, astounded, amazed, confounded, stupefied, etc. (freq. and class.; syn. torpeo): animus lassus curā confectus stupet, Ter. And. 2, 1, 4: cum hic etiam tum semisomnus, stupri plenus stuperet, Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95: torpescunt scorpiones aconiti tactu stupentque pallentes, Plin. 27, 2, 2, § 6: haec cum loqueris, nos barones stupemus, Cic. Fin. 2, 23, 77; cf.: quae cum intuerer stupens, id. Rep. 6, 18, 18: dum stupet obtutuque haeret defixus in uno, Verg. A. 1, 495: admiror, stupeo, Mart. 5, 63, 3: adhuc in oppidis coartatus et stupens, Cic. Att. 7, 10: vigiles attoniti et stupentibus similes, Curt. 8, 2, 3.
    With gen.: tribuni capti et stupentes animi, Liv. 6, 38.
          1. (β) With abl. or in with abl.: stupere gaudio Graecus, Cael. ap. Quint. 9, 3, 58: exspectatione stupere, Liv. 8, 13, 17: novitate, Quint. 12, 6, 5: carminibus stupens, Hor. C. 2, 13, 33: stupet Albius aere, id. S. 1, 4, 28: laetitiā, Sen. Herc. Fur. 621: rex subito malo, Flor. 2, 12: qui stupet in titulis et imaginibus, Hor. S. 1, 6, 17: stupet in Turno, Verg. A. 10, 446.
          2. (γ) With ad: mater ad auditas stupuit voces, Ov. M. 5, 509: et stupet ad raptus Tyndaris ipsa tuos, Mart. 12, 52, 6: ad supervacua, Sen. Ep. 87, 5: ad tam saevam dominationem, Just. 26, 1, 8.
    1. B. Transf., of inanimate or abstract things, to be benumbed or stiffened, to be brought to a stand-still, to stop (mostly poet.; not in Cic.): multum refert, a fonte bibatur Qui fluit, an pigro quae stupet unda lacu, Mart. 9, 100, 10: flumina brumā, Val. Fl. 5, 603: undae, Sen. Herc. Fur. 763; cf.: ad frigus stupet (vinum), opp. gelascit, Plin. 14, 21, 27, § 132: stupuitque Ixionis orbis, Ov. M. 10, 42: ignavo stupuerunt verba palato, id. Am. 2, 6, 47: stupente ita seditione, Liv. 28, 25.
  2. II. Act., to be astonished or amazed at, to wonder at any thing (poet.; cf. admiror): pars stupet innuptae donum exitiale Minervae, Verg. A. 2, 31: omnia dum stupet, Val. Fl. 5, 96: regis delicias, Mart. 12, 15, 4: dum omnia stupeo, Petr. 29 al.
    Hence, part. fut. pass.: stŭpendus, a, um, wonderful, astonishing, amazing, stupendous: virtutibus stupendus, Val. Max. 5, 7, 1: virtutum stupenda penetralia, Nazar. Pan. Const. 6, § 1.