grātŭlātĭo, ōnis, f. [gratulor], a manifestation of joy; a wishing joy, congratulation; a rejoicing, joy (class.).
- I. In gen., constr. usu. with gen. or absol.: nuntiatur mihi, tantam isti gratulationem esse factam, ut, etc., Cic. Verr. 1, 8, 21: gratulationes habere, id. Mil. 35, 98: unius diei, id. Pis. 3, 7: laudis nostrae gratulatio tua, id. Att. 1, 17, 6: quam (imaginem parentis sui) paucis ante diebus laureatam in sua gratulatione conspexit, during the congratulations made to him (on account of obtaining the consulship), id. Mur. 41, 88: cum gratulatione ac favore ingenti populi, Liv. 4, 24, 7: inter gratulationes amicorum, Suet. Ner. 6: (signum Dianae) in suis antiquis sedibus summa cum gratulatione civium et laetitia reponitur, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74; cf.: quanta gratulatio consecuta est! id. Fl. 39, 98: hic parenti suo … solatio in laboribus, gratulationi in victoria fuit, id. Mur. 5, 12.
- II. (Acc. to gratulor, II.) A religious festival of joy and thanksgiving, a public thanksgiving (= supplicatio, obsecratio): gratulatio, quam tuo nomine ad omnia deorum templa fecimus, Cic. Fam. 11, 18 fin.: is supplicationem mihi decrevit … qui quaestori gratulationem decrevit, id. Cat. 4, 5, 10; cf.: ceteris bene gestā, mihi uni conservatā re publicā gratulationem decrevistis, id. ib. 4, 10, 20: diis immortalibus non erat exigua eadem gratulatio, id. Prov. Cons. 11, 26: gratae nostrae diis immortalibus gratulationes erunt, id. Phil. 14, 3, 7: tum patefacta gratulationi omnia in urbe templa, Liv. 30, 40, 4 Weissenb. (al patuere, facta gratulatione): civitatem in supplicationibus ac gratulationibus esse, id. 8, 33, 20.