Hjelpvetenskap: ars adjutrix l. ministra, i. e. quae subsidio l. auxilio adhibetur, quae in alia arte versantibus subsidio est; astronomiens h-r artes, quae serviunt astrologiae, sine quibus a. se tueri non potest (C. de Or. III. 2); adjumenta, instrumentum (supellex) astrologi; jfr C. de Or. I. § 75: tua fuit oratio ejusmodi, non ut ullam artem contemneres, sed ut omnes comites ac ministratices oratoris esse diceres.