Lewis & Short

1. pārens, entis, Part. and P. a., from pareo.

2. părens, entis, m. and f. (gen. plur. parentum and parentium, cf. Varr. L. L. 8, § 66 Müll.; Charis. p. 111 P.; Diom. p. 282 ib.: masculino genere parentem appellabant antiqui etiam matrem, Fest. p. 151 Müll.; so, Gracchus, Charis. p. 79 P.) [pario], a procreator, a father or mother, a parent; most freq. in the plur., parents.

    1. 1. Lit.: SI PARENTEM PVER VERBERIT … DIVIS PARENTVM SACER ESTO, Lex regia: qui parentem aut hospitem Necasset, Enn. ap. Non. 153, 29 (Trag. v. 239 Vahl.): parens tuus, Cic. Sull. 29, 81; Hor. A. P. 313: illum et parentis crediderim sui Fregisse cervicem, id. C. 2, 13, 5: alma parens Idaea deum, Verg. A. 10, 252: an tu reris eum (Orestem) occisā insanuisse parente? etc., Hor. S. 2, 3, 134: imperator, qui sibi parentis loco esset, i. e. entitled to the reverence due a father, Liv. 4, 42, 8; cf.: (Lolliam) privignis parentis loco futuram, be a mother to them, Tac. A. 12. 2: parentis eam (Darii matrem) loco diligi colique, Curt. 5, 3, 11: per speciem honorandae parentis, Liv. 8, 22, 2; 26, 49, 13.
      In plur.: quae (caritas) est inter natos et parentes, Cic. Lael. 8, 27: parentes cum liberis, Caes. B. G. 5, 14, 4; Cic. Verr. 2, 5, 42, § 108: opus a parentibus majoribusque meis relictum, id. Rep. 1, 22, 35: in parentum loco, id. Planc. 11, 28.
      Of animals, a sire or dam, Varr. R. R. 3, 7 fin.: gravida stans, Plin. 8, 42, 66, § 165; Cels. 6, 6, 39; Stat. Th. 10, 231.
      1. b. Transf.
        1. (α) Grandparents, and, in gen., progenitors, ancestors (parentes, like patres, is used of the generations immediately preceding the present; all ancestors more remote than the grandparents are called majores, Seyffert ad Cic. Lael. p. 260): Siciliam tantum ac Sardiniam parentibus nostris ereptas nostrā virtute recuperaturi essemus, Liv. 21, 43, 6: appellatione parentis non tantum pater, sed etiam avus et proavus, et deinceps omnes superiores continentur: sed et mater et avia et proavia, Dig. 50, 16, 51; cf. ib. 2, 4, 4; Fest. p. 221 Müll.; Cic. Inv. 1, 54, 103; Verg. A. 9, 3; 10, 76; 619: si patriam, parentes, antiqua mallent quam dominos et colonias novas, Tac. A. 1, 59; Dig. 23, 3, 5.
        2. (β) Relations, kinsfolk, kindred (rare and not ante-Aug.): solent rei capitis adhibere vobis parentes. Duos ego fratres nuper amisi, Curt. 6, 10, 30; Lampr. Alex. Sev. 67; Capitol. M. Aur. 5; Flor. 3, 18, 5.
          (Whether we are to take it in this sense in Liv 34, 32, 12, is doubtful.)
    2. 2. Trop., a father, founder, inventor, author (class.): me quem nonnulli conservatorem istius urbis, quem parentem esse dixerunt, Cic. Att. 9, 10, 3: operum parens effectorque, id. Univ. 11: Socrates parens philosophiae, id. Fin. 2, 1, 1; cf.: Tullius facundiae Latiarumque litterarum parens, Plin. 7, 30, 31, § 117; and: Homerus primus doctrinarum et antiquitatis parens, id. 25, 2, 5, § 11: (Mercurius) curvae lyrae parens, Hor. C. 1, 10, 6: earum (rerum) parens est educatrixque sapientia, Cic. Leg. 1, 24, 62.
      As an honorary appellation: quid prius dicam solitis Parentis Laudibus, i. e. Jupiter, Hor. C. 1, 12, 13: Latius, i. e. Domitian, Stat. S. 1, 2, 178.

pārĕo (parrĕo), ŭi, pārĭtum, 2, v. n. [intr. form of paro, to make ready; părio, to bring forth; hence, to be ready, at hand], to come forth, appear, be visible, show one’s self; to be present or at hand.

  1. I. Lit. (rare; not in Cic. or Cæs.): immolanti jocinera replicata paruerunt, Suet. Aug. 95: quoties paruit Hermogenes, Mart. 12, 29, 18: haec (fenestra) videt Inarimen, illi Prochyta aspera paret, Stat. S. 2, 2, 76: quae si parent simul, Quint. 1, 12, 4: caeli cui sidera parent, are open, intelligible, Verg. A. 10, 176; cf. Suet. Calig. 8.
    So freq. in eccl. Lat.: parebit signum filii hominis in caelo, Vulg. Matt. 24, 30.
    Impers.: paret = videtur: si paret eum dare oportere, Gai. Inst. 3, 91; 4, 4; 34 al.
  2. II. In partic.
    1. A. To appear (as a servant) at a person’s commands, to attend, wait upon (very rare, for the usual apparere): magistratibus in provincias euntibus parere et praeministrare servorum vice, Gell. 10, 3, 19: ad memoriam, Spart. Pesc. 7.
      1. 2. Transf.
        1. a. To obey, be obedient to; to submit to, comply with (the class. signif. of the word; syn.: oboedio, obsequor, obtempero): parere, obedire, Fest. p. 221 Müll.: animadverte ac dicto pare, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 299 Vahl.): hic parebit et oboediet praecepto illi veteri, Cic. Tusc. 5, 12, 36: oboedire et parere alicujus voluntati, id. N. D. 1, 8, 19: non ut pareret et dicto audiens esset huic ordini, etc., id. Phil. 7, 1, 2: (noster populus) in bello sic paret, ut regi, id. Rep. 1, 40, 163: legibus, id. Off. 2, 11, 40: religionibus, id. N. D. 2, 3, 8: imperio, Caes. B. G. 5, 2: populo patiente atque parente, Cic. Rep. 2, 36, 61: alicujus imperiis, Juv. 14, 331.
          Impers. pass.: dicto paretur, Liv. 9, 32: remissius imperanti melius paretur, Sen. Clem. 1, 24, 1: ut arbitri sententiae pareatur, Dig. 4, 8, 23: si paritum fuerit condicioni, ib. 40, 4, 12.
          Poet., with respective acc.: non adeo parebimus omnia matri, Stat. Ach. 1, 660.
          Of inanim. and abstr. subjects: lucra petituras freta per parentia ventis Ducunt instabiles sidera certa rates, Tib. 1, 9, 9; cf. Ov. M. 8, 472; Quint. 11, 3, 65.
        2. b. To be subject to, dependent on; to be subservient to: nulla fuit civitas, quin Caesari pareret, Caes. B. C. 3, 81: oppidum, quod regi paret, Plin. 6, 28, 32, § 145: negat se ei parere posse qui se feminam malit esse, quam virum, Just. 1, 3, 3: quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent, Sall. C. 2, 7; Hor. S. 2, 3, 96.
        3. c. To submit to, comply with, indulge, gratify, yield to: necessitati, Cic. Or. 60, 202: et tempori et voluntati, id. Vatin. 1, 2: cupiditatibus, id. Fin. 1, 16, 53: dolori et iracundiae, id. Att. 2, 21, 4: extremo furori, Val. Fl. 7, 154.
        4. d. To yield to one’s promises or representations, to fulfil, accomplish them; to satisfy, give, pay: promissis, Ov. F. 5, 504: pensionibus, Dig. 19, 2, 54: usuris, Cod. 4, 26, 8.—
    2. B. Impers.: paret, it is clear, evident, manifest (class.): quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat. A quo? at paret, Cic. Mil. 6, 15.
      Esp. in the formula si paret, if it appear, if it be proved, Cic. Rosc. Com. 4, 11; id. Verr 2, 2, 12, § 31; cf.: si paret adversum edictum fecisse, id. ib. 2, 3, 28, § 69; 2, 3, 22, § 55; Fest. p. 233 Müll.: paritum est, Dig. 31, 1, 67; ib. 6, 1, 5; Petr. 137; cf. II. 2. a. supra.
      Hence, pārens, entis, P. a., obedient: parentiores exercitus, Cic. Off. 1, 22, 76 (al. paratiores).
  3. II. Subst.: pārens, entis, comm., a subject: parentes abunde habemus, Sall. J. 102, 7: vi quidem regere patriam aut parentes quamquam possis, etc., id. ib. 3, 2: ex voluntate parentium occupare principatum, Vell. 2, 108; and so Tac. A. 1, 59, acc. to Bötticher (but parentes, in this passage, signifies parents; cf. Kritz on Sall. C. 6, 5).