Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. μάρτυς, witness; μέριμνα, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.

  1. I. In gen.
          1. (α) With gen.: ut memor esses sui, Ter. And. 1, 5, 46: se eorum facti memorem fore, Caes. B. C. 1, 13: generis, Sall. C. 60, 7: pristinarum virtutum, Nep. Hann. 12 fin.: quique sui memores alios fecere merendo, Verg. A. 6, 664: nostri, Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1: vale nostri memor, Juv. 3, 318.
          2. (β) With acc. and inf.: memor Lucullum periisse, Plin. 25, 3, 7, § 25: memor objectum ab eo sibi, Suet. Aug. 28.
          3. (γ) With a rel. -clause: memor, quo ordine quisque discubuerat, Quint. 11, 2, 13: vive memor, quam sis aevi brevis, Hor. S. 2, 6, 97.
          4. (δ) Absol.: memorem et gratum esse, Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra: ipsa memor praecepta canam, Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368: pectus, Juv. 11, 28.
            Prov.: mendacem memorem esse oportet, a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.
    1. B. Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18: medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor, Liv. 1, 32: lingua, Ov. Am. 3, 14, 48: pectus, id. H. 13, 66: auris, id. ib. 20, 98: cura, id. P 4, 2, 7: manus, id. ib. 1, 4, 56: saevae Junonis ira, vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4: supplicium exempli parum memoris legum humanarum, unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.
  2. II. Esp.
    1. A. That easily remembers, possessed of a good memory: homo ingeniosus ac memor, Cic. de Or. 3, 50, 194.
    2. B. Poet., transf., that reminds one of a thing: nostri memorem sepulcro Scalpe querelam, Hor. C. 3, 11, 51: impressit memorem dente labris notam, id. ib. 1, 13, 12: indicii memor poena, Ov. M. 4, 190: tabellae, id. ib. 8, 744: versus, id. P. 2, 7, 33.
      Hence, adv., in two forms.
    1. A. mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).
    2. B. mĕmŏrĭter.
      1. 1. From memory, by personal recollection: oratio est habita memoriter, Cic. Ac. 2, 19, 63: omnes ordines memoriter salutavit, Suet. Ner. 10: Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat, Cic. Lael. 1, 1.
      2. 2. Esp.
          1. (α) With a good memory, by ready recollection: ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide, Cic. Fin. 4, 1, 1: ut memoriter me Sauream vocabat, Plaut. As. 3, 2, 38: hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter, id. Am. 1, 1, 261: hem istuc si potes memoriter meminisse, id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).
          2. (β) Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47: memoriter respondeto ad ea quae rogāro, Cic. Vatin. 4, 10: nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt, id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30: tu, qui tam memoriter tenes omnes, Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).

mĕmŏrĭa, ae, f. [memor].

  1. I. The faculty of remembering, memory, recollection (class.): ubi me fugiet memoria, Plaut. Bacch. 1, 1, 2: Edepol, memoria’s optumad, id. Mil. 1, 1, 45: bona, Cic. Att. 8, 4, 2: segnis ac lenta, Sen. Ep. 74, 1: tenacissima, Quint. 1, 1, 19: Hortensius memoriā tantā fuit, ut, etc., Cic. Brut. 88, 301: hoc in memoria mea penitus insedit, id. de Or. 2, 28, 122: in memoriam redigere, to recall to mind, recollect, id. Fam. 1, 9, 9; so, in memoriam reducere, id. Inv 1, 52, 98 memoriā comprehendere, to hold in the memory, commit to memory, id. do Or. 1, 34, 154: memoriā tenere, id. Sen. 4, 12; Caes. B. G. 1, 14: memoriā custodire, Cic. de Or. 1, 28, 127: memoriam agitare, to exercise the memory, Quint. 1, 8, 14: habere in memoriā, to remember, Ter. And. 1, 1, 13: hoc est mihi in memoriā, in my recollection, Cic. Sull. 13, 37: deponere aliquid ex memoriā, to forget a thing, id. ib. 6, 18: memoriam alicujus deponere, to forget, Caes. B. G. 1, 14: si memoria fefellerit, Quint. 11, 3, 127: hoc fugit memoriam meam, has escaped my recollection, id. 4, 5, 3: Carthaginem excidisse de memoriā, Liv. 29, 19, 12; cf.: memoriā cedere, id. 2, 33, 9: memoriā abire, id. 2, 4, 2 ut mea memoria est, Cic. Att. 13, 31, 4: ex memoriā exponam, from memory, id. Cat. 3, 6, 13.
  2. II. Memory, remembrance: si quid faciendumst mulieri maleIbi ei inmortalis memoriast meminisse, Plaut. Mil. 3, 3, 15: verterunt sese memoriae, remembrances are altered, i. e. times are changed, id. Truc. 2, 1, 10: memoriā dign’ viri, Cic. Fin. 5, 1, 2: nostrae, id. Fam. 8, 3, 3: memoriae prodere sermonem alicujus, to hand down to posterity, to leave in writing, to record, id. de Or. 3, 4, 14: memoriam prodere, to transmit, hand down, Caes. B. G. 1, 13: traditur memoriae, prolapsum cecidisse, it is related, Liv. 5, 21: vivit, vivetque per omnium saeculorum memoriam, Vell. 2, 66, 5: (oratio) ad memoriam laudum domesticarum, Cic. Brut. 16, 62: quorum memoria et recordatio jucunda sane fuit, id. ib. 2, 9: memoria immortalis, Nep. Att. 11, 5.
    1. B. Transf.
      1. 1. The time of remembrance, period of recollection, time: multi superiori memoriā se in alias civitates contulerunt, in earlier times, Cic. Balb. 12, 28: Cratippus princeps hujus memoriae philosophorum, in our time, at the present time, id. Off. 3, 2, 5: quod persaepe et nostrā, et patrum memoriā acci dit, id. Font. 7, 13: usque ad nostram memoriam, id. Imp. Pomp. 18, 54: quod in omni memoriā est omnino inauditum, id. Vatin. 14, 33: post hominum memoriam, since the memory of man, id. Cat. 1, 7, 16: paulo supra hanc memoriam, a little before this, a short time since, Caes. B. G. 6, 19.
      2. 2. An historical account, relation, narration: liber, quo iste omnium rerum memoriam breviter complexus est, Cic. Brut. 3, 14: de Magonis interitu duplex memoria prodita est, Nep. Hann. 8, 2: memoriam vitae prosā oratione composuit, Suet. Claud. 1 fin.
        1. b. Concr., a written account, narrative, memoir: quispiam ex his, qui se ad litteras memoriasque veteres dediderat, Gell. 2, 21, 6: in veteribus memoriis scriptum legimus, id. 4, 6, 1; 7, 8, 1: sine ullā pristini auctoris memoriā, Suet. Dom. 5.
        2. c. (Eccl. Lat.) A monument, esp. a Christian church as a memorial of a saint or monument of a martyr: in memoriā Cypriani manere, Aug. Conf 5, 8, 3: memoriae martyrum templis deorum succedunt, id. Civ. Dei, 26, 5; 22, 8, 11 and 12 al.: memoriam sibi et suis com parare, Inscr. Grut. 827, 8.
  3. III. Personified, the goddess of memory, = Mnemosyne, Afran. ap. Gell. 13, 8, 3: Jovis (filias, ex memoria uxore, Arn. 3, c. 37.