Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ex-sul or exul, ŭlis, comm. [usual. referred to solum; one who is banished from his native soil; but prob. from root sal-, Sanscr. sar, to go; Lat. salire, saltare; cf.: praesul, consul, subsul, Corss. Ausspr. 2, 71], a banished person, wanderer, exile.

  1. I. Prop.: omnes scelerati atque impii, quos leges exsilio affici volunt, exsules sunt, etiamsi solum non mutarint, Cic. Par. 4, 2, 31: civitas exsulem regem (Tarquinium) esse jussit, id. Rep. 2, 25 fin.: exsules damnatique, Caes. B. G. 5, 55, 3; cf.: capitis damnati exsulesque, id. B. C. 3, 110, 4: cum Hannibal Carthagine expulsus Ephesum ad Antiochum venisset exsul, Cic. de Or. 2, 18, 75: cum vagus et exsul erraret atque undique exclusus, id. Clu. 62, 175: exsules restituti, id. Phil. 1, 1, 3; Suet. Claud. 12: reducere, Cic. Fam. 12, 1, 1; Auct. Her. 2, 28, 45: dives, inops, Romae, seu fors ita jusserit, exsul, Hor. S. 2, 1, 59.
    With gen. (mostly poet.): patriae quis exsul se quoque fugit? Hor. C. 2, 16, 19.
    With abl.: nunc vero exsul patriā, domo, Sall. J. 14, 17.
    Prov.: exsuli ubest nusquam domus est, sine sepulchro mortuus, Publ. Syr. 155 (Speng.).
        1. b. As fem.: exsul Hypermnestra, Ov. H. 14, 129; Tac. A. 14, 63: (Latona) exsul erat mundi, Ov. M. 6, 189.
          Poet.: exul adhuc jacet umbra ducit, Luc. 8, 837.
  2. II. Transf. (poet. and in post-Aug. prose): exsul mentisque domusque, deprived of reason, Ov. M. 9, 409: erret per urbem pontis exsul et clivi, Mart. 10, 5, 3: ciconia avis exsul hiemis, i. e. that leaves us in winter, Publ. Syr. ap. Petr. 55 (Com. Fragm. p. 304 Rib.).

exul, v. exsul.