Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.

  1. I. To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.: in animo cogitare, Ter. Ad. 1, 1, 5: toto animo, Cic. Fam. 1, 7, 3: coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare, Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22: placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc., id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4: sic cogitabam! fore uti, etc., Cic. Quint. 24, 77: severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens), Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2: nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit, Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291: quid agam cogito, Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29: ad haec igitur cogita, vel potius excogita, id. Att. 9, 6, 7.
    With acc. of person: Regulum cogita, think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2: tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset, Tac. Or. 2: matrem, patrem, propinquos, Quint. Decl. 22 fin.; cf.: o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat, Sen. Ep. 11, 9.
    With two accs.: quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt? Cic. Balb. 4, 9: Scipionem, Laelium, avum, to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2: et majores et posteros cogitate, Tac. Agr. 32 fin.: si principem cogitares, Plin. Ep. 6, 31, 31: cum Persas cogitaret, Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4.
        1. b. cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas: postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui, Ter. Phorm. 2, 1, 53: so cogitata (mentis) eloqui, Cic. Brut. 72, 253: perficere, id. Deiot. 7, 21: patefacere, Nep. Paus. 3, 1: sapientium, Cic. Agr. 1, 1, 1: Naevii, id. Quint. 29, 90.
          Rare in sing.: quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus, Nep. Dat. 6, 8.
    1. B. Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2: adversus se, Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo: si quid amice de Romanis cogitabis, Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarentmale eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.: Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio, Cic. Sen. 6, 18.
  2. II. In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
          1. (α) With inf.: praedium parare, Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163: cogitat recipere hunc in aedes, Ter. Eun. 5, 2, 58: facere, id. Heaut. 3, 3, 46: recipere me, Cic. Att. 2, 9, 4: cenare, id. ib. 4, 12, 1: uti, Hor. Ep. 1, 2, 50: ex fumo dare lucem, id. A. P. 144: deducere exercitum, Suet. Ner. 18 al.
          2. (β) With acc.: proscriptiones et dictaturas cogitare, Cic. Cat. 2, 9, 20: caedem principis et res novas, Tac. A. 4, 28 fin.: cogitatum facinus, Suet. Tib. 19; and parricidium, id. Calig. 12: mecum rem pulcherrimam, Curt. 8, 7, 9: tantum nefas in aliquem, id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.: si qua cogitarentur, gravius adversus se, Suet. Caes. 75: quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet, what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind: quid cogitet humidus Auster, Verg. G. 1, 462 Heyne.
          3. (γ) With ut and subj.: neque jam, ut aliquid acquireret … cogitabat, Caes. B. G. 7, 59: quidviros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc., Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.
          4. (δ) With de: cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis, Suet. Calig. 34: de reddendā republicā, id. Aug. 28: de consciscendā morte, id. Caes. 36; id. Claud. 31: de quo, id. Caes. 9: cum spiritus coepit de exitu cogitare, Sen. Q. N. 6, 25, 1.
            In epistolary style, with ellipsis,
        1. a. Of ire: in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum, Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.
        2. b. Of manere: eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano, Cic. Att. 12, 1, 1; cf.: ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam, id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).
          Hence,
    1. * A. P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate: utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria, Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).
    2. B. cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare): tractare rem suam, Plaut. Trin. 2, 2, 45: meditari, id. Mil. 3, 3, 69: quae vero accurate cogitateque scripsisset, Cic. Arch. 8, 18.