Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. Sălĭi, ōrum, m. [2. salio; hence, prop., the Leapers, Jumpers], a college of priests at Rome dedicated by Numa to the service of Mars, who, armed and bearing the ancilia (v. ancile), with songs and dances, made solemn processions every year, in the first half of March, about the city and its sacred places. Their songs, being in an obsolete language, were almost unintelligible in the class. per.: Salii a salitando, quod facere in Comitio in sacris quotannis et solent et debent, Varr. L. L. 5, § 85 Müll.; cf. Ov. F. 3, 260 sq.; Liv. 1, 20; Fest. s. h. v. p. 326 Müll.; id. s. v. axamenta, p. 3 ib.; Cic. Rep. 2, 14, 26; id. de Or. 3, 51, 197: Saliūm, Hor. C. 1, 36, 12; 4, 1, 28; Verg. A. 8, 663; Quint. 1, 6, 40; 1, 10, 20; Val. Max. 1, 1, 9; Capitol. M. Aur. 4.
In Tibur such Salii were priests of Hercules, Serv. Verg. A. 8, 285; Macr. S. 3, 12; cf. Inscr. Orell. 2249; 2761; and v. axamenta; hence also in Virg. (ubertate doctrinae altioris, Macr. 1.1.), introduced as priests of Hercules, Verg. A. 8, 285.
There were also in Alba such Salii, Inscr. Orell. 2247 and 2248.
In sing.: SALIVS, Inscr. Orell. 2242 sq.
Hence, Să-lĭus, a, um, adj.

    1. 1. Of or belonging to the Salii: Salias virgines Cincius ait esse conducticias, quae ad Salios adhibeantur, cum apicibus paludatas, quas Aelius Stilo scripsit sacrificium facere in regiā cum pontifice paludatas cum apicibus in modum Saliorum, Fest. p. 329 Müll.; cf. Marquardt 1. 1. p. 374.
    2. 2. (= Saliaris, II.) Sumptuous: Saliae (sc. epulae), App. M. 4, 22.

1. sălĭo (sall-), no perf., ītum, 4 (collat. form sălo or sallo, no perf., salsum, 3: salunt, Varr. ap. Diom. p. 372 P.: salerent, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 909: salere, Lucil. ib.: salsurus, Mummius ap. Prisc. p. 910 P.; part. salsus, v. infra P. a.), v. a. [sal].

  1. I. To salt down, to salt: pernas, Cato ap. Varr. R. R. 1, 2 fin.: oleas caducas, Cato, R. R. 23, 1: pisces, Sisenn. ap. Prisc. p. 909 P.; Cels. 2, 18: saliturus istaec mittam salem, Naev. ap. Prisc. p. 910 P.: saliti pumiliones, Corn. Sev. ib.; so in part. perf.: caro salita, Fabian. ap. Diom. p. 372: thynnus, Col. 6, 32, 2 et saep.; Vulg. Ezech. 16, 4.
  2. II. To sprinkle before sacrifice (eccl. Lat.): omnis victima sale salietur, Vulg. Marc. 9, 48; cf.: igne salietur, id. ib.
    Hence, salsus, a, um, P. a., salted, salt.
    1. A. Lit., Plaut. Cas. 2, 3, 6: hoc salsum’st, is too salt, Ter. Ad. 3, 3, 71: caseus, Col. 12, 59, 1: fruges (as a sacrifice), Verg. A. 2, 133; cf. farra, Ov. F. 3, 284 (v. mola): (gravidae) salsioribus cibis usae, Plin. 7, 6, 5, § 42: salsissimus sal qui siccissimus, id. 31, 7, 41, § 85.
      A poet. epithet of the sea, of blood, of tears, etc., salt, briny: mare, Enn. ap. Macr. 6, 4 (Ann. v. 453 Vahl.); id. ap. Non. 183, 19 (Trag. v. 145 ib.); cf. aequor, Lucr. 3, 493; 5, 128; 6, 634: vada, Cat. 64, 6; Verg. A. 5, 158: e salso momine ponti, Lucr. 6, 474: fluctus, Plaut. Trin. 4, 1, 2: undae, Lucr. 6, 891; 6, 894: gurges, id. 5, 482; hence, comically, of shipwrecked persons, Plaut. Rud. 2, 1, 12; 2, 6, 33: sanguis, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Trag. v. 168 Vahl.); Att. ap. Non. 192, 2: heu! qui salsis fluctibus mandet me? id. ap. Cic. Tusc. 2, 7, 19 (Trag. v. 562 Rib.): lacrimae, Lucr. 1,125; 1, 920; cf.: guttae lacrimarum, Att. ap. Non. 503, 29: sputa, Lucr. 6, 1189: sudor, Verg. A. 2, 173: rubigo, id. G. 2, 220.
      In plur. subst.: salsa, ōrum, n., salted things, salted food, Plaut. Poen. 1, 2, 32.
      Sup. salsissimus; hence, mare salsissimum, the Dead Sea, Vulg. Num. 34, 3 et saep.
    2. B. Trop. (acc. to sal, II.), sharp, acute, witty, facetious (syn.: facetus, dicax, lepidus, urbanus): accedunt non Attici, sed salsiores quam illi Atticorum, Romani veteres atque urbani sales, Cic. Fam. 9, 15, 2: genus est perelegans et cum gravitate salsum, etc., id. de Or. 2, 67, 270 sq.; cf. id. ib. 2, 63, 255; 2, 56, 228; id. Or. 26, 90: salsum in consuetudine pro ridiculo tantum accepimus. Quint. 6, 3, 18 sq.; 6, 3, 39: salso multoque fluenti (sermone) regerit convicia, Hor. S. 1, 7, 28; 1, 9, 65.
      In neutr. plur. subst.: inveni ridicula et salsa multa Graecorum, Cic. de Or. 2, 54, 217: De Ηρακλειδείὡ Varronis, negotia salsa, are humorous, merry stories, id. Att. 16, 12 fin.
      Of persons: esse quamvis facetum atque salsum, non nimis est per se ipsum invidendum, Cic. de Or. 2, 56, 228; id. Phil. 2, 17, 42; Cat. 14, 16.
      Adv.: salsē, wittily, acutely, facetiously (acc. to B.): dicere aliquid, Cic. de Or. 2, 68, 275; Quint. 6, 3, 13; 6, 3, 30; 6, 3, 89; 6, 3, 101.
      Sup. salsissime, Cic. de Or. 2, 54, 221.

2. sălĭo, ŭi (cf. Diom. p. 371 P.; Prisc. p. 906 P.; Serv. Verg. A. 3, 416: salii, Stat. S. 1, 2, 210; id. Th. 9, 132; Aug. Doctr. Chr. 2, 20, § 31: salivi, Serv. Verg. G. 2, 384), saltum, 4 (gen. plur. part. pres. salientum, Lucr. 4, 1200), v. n. and a. [kindr. with Sanscr. sar-, sal-, to go, and Gr. ἅλλομαι; cf. salax].

  1. I. Neutr., to leap, spring, bound, jump (cf. tripudio), hop.
    1. A. Lit. (class.): ambulant aliquae (aves), ut cornices: saliunt aliae, ut passeres, merulae, etc., Plin. 10, 38, 54, § 111: saliendo sese exercebant, Plaut. Bacch. 3, 3, 25; id. Mil. 2, 3, 8: calamo salientes ducere pisces, Ov. M. 3, 587: vexare uterum pueris salientibus, Juv. 6, 599 et saep.: saxo salire, Plaut. Trin. 2, 1, 31; cf.: de muro (with praecipitari), Liv. 25, 24: praecipites in puteum, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 725 P.: in aquas, Ov. Ib. 554: super vallum, Liv. 25, 39: super scuta, on the shields, Flor. 3, 10, 13: ultra Limites clientium Salis avarus, Hor. C. 2, 18, 26: saliet, tundet pede terram, id. A. P. 430: salias terrae gravis, id. Ep. 1, 14, 26: per praecipitia et praerupta, Liv. 27, 18: per flammas saluisse pecus, saluisse colonos, Ov. F. 4, 805: unctos saluere per utres, Verg. G. 2, 384: medio cum saluere foro, Prop. 4 (5), 5, 52: saliunt in gurgite ranae, Ov. M. 6, 381.
      1. 2. Transf., of things: ut habeat lacum, ubi aqua saliat, leaps or flows down, Varr. R. R. 1, 13, 3: ut in culleum de dolio vinum salire possit, Cato, R. R. 154: personae e quarum rostris aqua salire solet, Dig. 19, 1, 17 fin.; so, rivus, Verg. E. 5, 47: aqua, Plin. Ep. 2, 17, 25; Suet. Aug. 82: aquae salientes, Front. Aquaed. 9 al.: aqua saliens, spring-water, Vulg. Johan. 4, 14; v. also infra, P. a.: multa in tectis crepitans salit horrida grando, Verg. G. 1, 449; so, grando, Ov. M. 14, 543: farre pio placant et saliente sale, Tib. 3, 4, 10; cf.: farre pio et saliente micā, Hor. C. 3, 23, 20: farra micaeque salientis honorem, Ov. F. 4,409: cor salit, leaps, beats, palpitates, Plaut. Cas. 2, 6, 62; cf. id. Cist. 2, 3, 9; Pers. 3, 111; Sen. Herc. Oet. 708; Verg. G. 3, 460: pectora trepido motu, Ov. M. 8, 606: viscera, id. ib. 6, 390: temptatae pollice venae, id. ib. 10, 289; cf. id. H. 20, 139: supercilium, Plaut. Ps. 1, 1, 105: e terrāque exorta repente arbusta salirent, Lucr. 1, 187.
    2. * B. Trop.: aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus, Hor. S. 2, 6, 34.
  2. II. Act., of the copulation of animals, to leap, cover, Varr. R. R. 2, 2, 14; 2, 4, 8; 2, 7, 8 sq.; 3, 6, 3; 3, 10, 3; Ov. A. A. 2, 485; Lucr. 4, 1196.
    Hence, sălĭens, entis, P. a.; only in plur. subst.: sălĭentes, ĭum, f. (sc. aquae), springs, fountains, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2; Vitr. 8, 3, 6; Plin. 36, 15, 24, § 121; Front. Aquaed. 9; 87 fin.; 103; 104; Dig. 19, 1, 15 al.

sălĭuncŭla, ae, f. [dim. of saliunca], an odoriferous plant, Hier. in Isa. 15, 55; v. 12 and 13.

    1. 1.Sălĭus, ii, v. 1. Salii.

2. Sălĭus, ii, v. 2. Salii.