Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

gaudĕbundus, a, um, v. gaudibundus.

gaudens, entis, Part. and P. a., from gaudeo.

gaudĕo, gāvīsus, 2 (archaic

  1. I. perf. gavisi, Liv. Andron. and Cass. Hem. ap. Prisc. p. 868 P.), v. n. and a. [Gr. γαίω, rejoice, for γαϝιω; cf. gavisus; root γαυ-; γηθέω, γάνυμαι, etc.; cf. ἀγαυρός, proud, ἄγη, astonishment], to rejoice, be glad or joyful respecting any thing, to take pleasure in, be pleased with, delight in (of inward joy, opp. laetari, to show one’s self glad, exhibit joy; cf.: gaudere decet, laetari non decet, quoniam docendi causa a gaudio laetitiam distinguimus, Cic. Tusc. 4, 31, 66); usually constr. with an object-clause, quod, the abl., or absol.; less freq. with the acc., cum, quia, the gen., si, etc.
          1. (α) With acc. and inf. or the simple inf.: quae perfecta esse gaudeo vehementerque laetor, Cic. Rosc. Am. 47, 136; cf.: quem tamen esse natum et nos gaudemus et haec civitas dum erit laetabitur, id. Lael. 4, 14: salvum te advenire gaudeo, Plaut. Bacch. 3, 3, 52: venire tu me gaudes? id. ib. 2, 2, 7: quos sibi Caesar oblatos gavisus, Caes. B. G. 4, 13 fin.: animus aliquid magnum agere gaudet, Quint. 1, 2, 30; 2, 1, 5; 9, 2, 78: laudari in bonis gaudent, id. 5, 12, 22: in domo vires remansuras esse gaudebant, Curt. 10, 7, 15; Sen. ap. Quint. 8, 5, 18: iterare culpam, Tac. H. 3, 11; Plin. Pan. 12, 4; cf.: motus doceri gaudet Ionicos, Hor. C. 3, 6, 21; 3, 18, 15: laedere gaudes, id. S. 1, 4, 78: spargere gaudes argumenta viri, Juv. 9, 84.
          2. (β) With quod: sane gaudeo, quod te interpellavi, Cic. Leg. 3, 1, 1: gaude, quod spectant oculi te mille loquentem, Hor. Ep. 1, 6, 19: quod scribis te a Caesare cottidie plus diligi, immortaliter gaudeo, Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; cf.: bonis viris quod ais probari quae adhuc fecerimus, valde gaudeo, id. Att. 9, 7, 6.
          3. (γ) With abl.: ipsa liberatione et vacuitate omnis molestiae gaudemus, omne autem id, quo gaudemus, voluptas est, Cic. Fin. 1, 11, 37: correctione, id. Lael. 24, 90: illis, id. ib. 6, 22: aequitate justitiaque, id. ib. 22, 82: hoc scientiae genere, id. Off. 3, 33, 121: praeda ac populationibus, magis quam otio aut requie, Liv. 22, 9, 5: scaena gaudens miraculis, id. 5, 21, 9: equis, Hor. S. 2, 1, 26: equis canibusque, id. A. P. 162: rure, id. S. 1, 10, 45: pictis tabellis, id. ib. 1, 1, 72: carmine (with delectari iambis), id. Ep. 2, 2, 59: gaude sorte tua, id. Epod. 14, 15; cf.: ille cubans gaudet mutata sorte, id. S. 2, 6, 110: ero gaude, i. e. at your master’s return, Cat. 31, 12; Juv. 6, 74; 209; 379; 7, 105.
            Prov.: gaudet patientia duris, Luc. 9, 403.
          4. (δ) Absol.: tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant, Plaut. Am. 3, 3, 6; 3, 4, 10: gaudebat, me laudabat, Ter. Phorm. 4, 2, 5: gaudeat an doleat, Hor. Ep. 1, 6, 12: et irasci nos et gaudere fingimus, Quint. 9, 2, 26: si est nunc ullus gaudendi locus, Cic. Att. 9, 7, 6: de Bursa, te gaudere certo scio, id. Fam. 7, 2, 2: admonebo, ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinant, id. Tusc. 3, 21, 51.
            (ε) With acc. (usually with homogeneous or general objects): hunc scio mea solide gavisurum gaudia, Ter. And. 5, 5, 8; cf.: ut suum gaudium gauderemus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1; Cat. 61, 119: jam id gaudeo, Ter. And. 2, 2, 25; cf.: gaudeo, etsi nil scio quod gaudeam, Plaut. Capt. 4, 2, 62: hoc aliud est, quod gaudeamus, id. Eun. 5, 9, 11; id. Phorm. 5, 8, 63: quod gaudere posset, hoc fuit, Ov. M. 12, 607: nunc furit tam gavisos homines suum dolorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1: gaudent natorum fata parentes, Stat. Th. 4, 231: tu dulces lituos ululataque proelia gaudes, id. ib. 9, 724.
            In pass.: ista pars gaudenda mihi potius quam, etc., Symm. Ep. 3, 29.
            (ζ) With cum, quia, si, in, etc.: quom gravidam et quom te pulcre plenam aspicio, gaudeo, Plaut. Am. 2, 2, 49; id. Truc. 2, 4, 33; 2, 6, 35: quom tu’s liber, gaudeo, id. Men. 5, 9, 87: quia vos tranquillos video, gaudeo et volupe est mihi, id. Am. 3, 3, 3: Er. Gaude. He. Quid ego gaudeam? Er. Quia ego impero. Age, gaude modo, id. Capt. 4, 2, 59: gaudes, si cameram percusti forte, Hor. S. 2, 3, 273: mea Clotho et Lachesis gaudent, si pascitur inguine venter, Juv. 9, 136: crudeles gaudent in tristi funere fratris, Lucr. 3, 72: in puero, Prop. 2, 4, 18 (28): tibi gratulor, mihi gaudeo, te amo, I for my part, as for myself, Cic. Fam. 6, 15; v. in the foll. the passage Lucr. 3, 145.
    1. B. Like χαίρειν of inanim. and abstr. things, to rejoice in, delight in any thing (mostly poet. and in post-Aug. prose): nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes, Verg. E. 6, 29; 9, 48: postquam oleo gavisa cutis, Stat. Th. 6, 847: umore omnia hortensia gaudent, Plin. 19, 8, 39, § 131: rastris atque ablaqueationibus (myrrha), id. 12, 15, 33 § 66: addebantur et laudes, quibus haud minus quam praemio gaudent militum animi, Liv. 2, 60, 3: oratio gaudebit occasione laetius decurrendi, Quint. 12, 9, 2: (paeon) ante se brevibus gaudet pyrrhichio vel choreo, id. 9, 4, 111; 10, 7, 16: (vites) Amineae pingui arvo maxime gaudeant, Col. 3, 2, 16: id (sc. consilium, animus) sibi solum per se sapit: id sibi gaudet, rejoices for itself, Lucr. 3, 145.
  2. II. In partic.
    1. A. In sinu or in se, to rejoice within one’s self or secretly, to feel a quiet joy: ut in sinu gaudeant, Cic. Tusc. 3, 21, 51: qui sapit, in tacito gaudeat ille sinu, Tib. 4, 13, 8 (cf.: in tacito cohibe gaudia clausa sinu, Prop. 2, 25 (3, 20), 30): tam gaudet in se tamque se ipse miratur, Cat. 22, 17.
    2. B. Like the Gr. χαίρειν, as a word of salutation (pure Lat. salvere): Celso gaudere et bene rem gerere Albinovano Musa rogata refer, take my greetings to Celsus, Hor. Ep. 1, 8, 1; so ib. 15.
      Hence, gaudens, entis, P. a., joyful, cheerful (very rare): interea cum Musis nos delectabimus animo aequo, immo vero etiam gaudenti ac libenti, Cic. Att. 2, 4, 2; Prop. 3, 14 (4, 13), 9; Stat. S. 4, 6, 55: si quis Forte coheredum senior male tussiet, huic tu Dicgaudentem nummo te addicere, with pleasure, gladly, Hor. S. 2, 5, 109.
      Adv.: gauden-ter, rejoicingly (late Lat. and rare), Pseud. August. ad Fratr. Erem. Serm. 10 al.

gaudĭālis, e, adj. [gaudium], glad, joyful (post-class.): dapes, App. M. 8, p. 215: ritus, id. ib. 2, p. 128: animus, id. ib. 11, p. 272.

* gaudĭbundus (gaudebundus), a, um, adj. [gaudeo], rejoicing: saluti praesenti ac futurae suboli novorum maritorum gaudibundus, App. M. 8 init.

gaudĭfĭco χαροποιέω, Gloss. Philox.

gaudĭmōnĭum, ii, n. [gaudeo], joy (post-class.): jamdudum gaudimonio dissilio, Petr. 61; Vulg. Baruch. 4, 34.

gaudĭum, ii (apoc. form gau, like cael for caelum, do for domum: replet te laetificum gau, Enn. ap. Auson. Technop. 144; Ann. 451 Vahl.), n. [gaudeo], inward joy, joy, gladness, delight (opp. laetitia, joy which shows itself externally).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) Sing.: cum ratione animus movetur placide atque constanter, tum illud gaudium dicitur: cum autem inaniter et effuse animus exsultat, tum illa laetitia gestiens vel nimia dici potest, quam ita definiunt sine ratione animi elationem, Cic. Tusc. 4, 6, 13; Sall. C. 48, 1: voluptas dicitur etiam in animonon dicitur laetitia nec gaudium in corpore, id. Fin. 2, 4, 13 (cf. under B.): veluti ex servitute erepta (plebs) gaudium atque laetitiam agitabat, Sall. C. 48, 1: exsultare laetitia, triumphare gaudio, Cic. Clu. 5, 14: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A, 2: non possum non confiteri, cumulari me maximo gaudio, quod, etc., Cic. Fam. 9, 14, 1: gaudio compleri, gaudio afficere, id. Fin. 5, 24, 69 sq.: tuis litteris perlectis exsilui gaudio, id. Fam. 16, 16, 1; cf.: cum tuas litteras legissem, incredibili gaudio sum elatus, id. ib. 10, 12, 2; id. Rep. 3, 30: gaudium, tristitiam ostendimus (manibus), Quint. 11, 3, 86: missa legatio quae gaudio fungeretur, to express their joy, offer their congratulations, Tac. H. 2, 55: prae gaudio ubi sim nescio, Ter. Heaut. 2, 3, 67; cf.: nimio gaudio paene desipere, Cic. Fam. 2, 9, 2: exclamare gaudio, Ter. Phorm. 5, 6, 30; cf.: lacrimare gaudio, id. Ad. 3, 3, 55: Ha. Gaudio ero vobis. Ad. At edepol nos voluptati tibi, Plaut. Poen. 5, 4, 47: quid illud gaudii est? Ter. And. 5, 5, 7.
            With an object-genitive: gaudium periculosi saltus superati, Liv. 42, 55, 4.
          2. (β) Plur.: quocum multa volup ac gaudia clamque palamque, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 247 Vahl.): cum me tantis affecistis gaudiis, Plaut. Poen. 5, 4, 105; more freq., the outward expressions of joy: feminarum praecipue et gaudia insignia erant et luctus, Liv. 22, 7, 12 (cf. sing.: gaudio exultans, id. 21, 42, 3): quibus gaudiis exsultabis? Cic. Cat. 1, 10, 26: ita varie per omnem exercitum laetitia, maeror, luctus atque gaudia agitabantur, Sall. C. 61 fin.: o qui complexus et gaudia quanta fuerunt! Hor. S. 1, 5, 43: gaudia prodentem vultum celare, id. ib. 2, 5, 104: in tacito cohibe gaudia clausa sinu, Prop. 2, 25 (3, 20), 30 (cf. gaudeo, II. A.): hunc scio mea solide gavisurum gaudia, Ter. And. 5, 5, 8: scinme in quibus sim gaudiis? id. Eun. 5, 9, 5.
            Prov.: Gaudia principium nostri sunt doloris, Ov. M. 7, 796.
    2. B. In partic., sensual pleasure, delight, enjoyment (rare; not in Cic.; cf. above the passage, Cic. Fin. 2, 4, 13; usually in plur.): dediti corporis gaudiis per luxum et ignaviam aetatem agunt, Sall. J. 2, 4: mutua gaudia, Lucr. 4, 1205; 5, 854: communia, id. 4, 1196; cf. ib. 1106; Tib. 1, 5, 39; Hor. C. 3, 6, 28: non umquam reputant quanti sibi gaudia constent, Juv. 6, 365: vini atque cibi, id. 10, 204: cenae, id. 15, 41.
      In sing.: mihi sibique pestiferum hinc abstulit gaudium, Liv. 1, 58, 8.
  2. II. Transf., also, like our joy, for an object which produces joy, a cause or occasion of joy (mostly poet. and in post-Aug. prose): ceterum hoc gaudium magna prope clade in Samnio foedatum est, Liv. 7, 34, 1: non animo solum patrio gratum munus, sed corpori quoque salubre gaudium (sc. reditus filii) fuit, id. 37, 37, 7: cupidus falsis attingere gaudia palmis, i. e. conjugem, Prop. 1, 19, 9: fugiunt tua gaudia, Ov. H. 15, 109; Phaedr. 4, 20, 27; Petr. 79, 10.
    1. B. Of inanim. and abstr. things: non omnes (arbores) florent, et sunt tristes quaedam, quaeque non sentiant gaudia annorum, Plin. 16, 25, 40, § 95: flos est gaudium arborum, id. ib.: adamas opum gaudium, id. 20 praef. § 2.

gaudĭvĭgens, entis, adj. [gaudiumvigeo], alive with joy, full of joy: CHORVS, Inscr. Orell. 1193.