Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

pānis, is, m. (neutr. collat. form pāne, is, Plaut. ap. Non. 218, 12, and Charis. p. 69 and 114 P.; v. infra; cf. also: non item apud vos est positum hoc pane et hic panis? etc., Arn. 1, 36.
In gen. plur., panium, acc. to Caes. ap. Charis. p. 69 and 114 P.; panuin, acc. to Prisc. p. 771 P.) [from the root pa, to feed; whence also πάομαι, pabulum, and pasco], bread, a loaf.

  1. I. Lit.: tunc farinam aquā sparsit et assiduā tractatione perdomuit finxitque panem, etc., Sen. Ep. 90, 23: a pistore panem petimus, vinum ex oenopolio, Plaut. As. 1, 3, 48: haec sunt ventris stabilimenta: pane et arsā bubulā, etc., id. Curc. 2, 3, 88: quin tu rogas, Purpureum panem an puniceum soleam ego esse, id. Men. 5, 5, 19: sordidus, id. As. 1, 2, 16: panis rubidus, id. Cas. 2, 5, 1: cibarius panis, coarse bread (v. cibarius), Cic. Tusc. 5, 34, 97: secundus, black bread, Hor. Ep. 2, 1, 123: ater, Ter. Eun. 5, 4, 17: durus ac sordidus, Sen. Ep. 119, 3: siccus, dry bread, id. ib. 83, 6: panis plebeius, siligneus, id. ib. 119, 3; cf.: panis tener et niveus mollique siligine factus, Juv. 5, 70: vetus aut nauticus, Plin. 22, 25, 68, § 138: lapidosus, Hor. S. 1, 5, 91: fermentatus, Vulg. Lev 7, 13: azymus, id. Exod. 29, 2: subcinericus, id. ib. 12, 39: oleatus, id. Num. 11, 8: mollia panis, the crumb, Plin. 13, 12, 26, § 82: panis crusta, the crust, id. 29, 4, 23, § 75: bucella panis, a mouthful, Vulg. Gen. 18, 5: mucida caerulei panis consumere frusta, Juv. 14, 128.
    1. B. In partic., a loaf: comesse panem tres pedes latum potes, Plaut. Bacch. 4, 1, 8: bini panes, id. Pers. 4, 3, 2: ex hoc effectos panes, jaciebant, etc., Caes. B. C. 3, 48, 2: panes et opsonia, Suet. Calig. 37: panes quos coxerat tradidit, Vulg. Gen. 27, 17: tortam panis unius, id. Exod. 29, 23: quinque panes, id. Johan. 6, 9: cum esuriente panem suum dividere, Sen. Ep. 95, 51: frange esurienti panem tuum, Vulg. Isa. 58, 7.
      Hence,
  2. II. Transf.
      1. 1. Food in general: non in solo pane vivit homo, Vulg. Luc. 4, 4; id. 2 Thess. 3, 12; and trop. of food for the soul, spiritual nourishment: ego sum panis vitae, the food which gives life, id. Johan. 6, 48; 6, 51, etc.
      2. 2. A mass in the shape of a loaf, a loaf: panes aeris, Plin. 34, 11, 24, § 107: aut panes viridantis aphronitri, Stat. S. 4, 9, 37.