Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

noxa, ae, f. [for noc-sa, from noc-eo, like rixa from ringor], hurt, harm, injury, which one does or suffers (v. Döderl. Synon. 2, p. 153 sqq.; not in Cic., but cf. noxia; syn.: injuria, contumelia).

  1. I. Lit.: QVANDOQVE HICE HOMINESNOXAM NOCVERVNT, an old fetial formula in Liv. 9, 10 fin.; so, too, perhaps, SI SERVVS FVRTVM FAXIT NOXAMVE NOCVIT, Fragm. XII. Tab. in Dig. 9, 4, 2, § 1 (al. NOXIAMVE): servus, qui noxam nocuit, Dig. 35, 2, 63: si eadem (terra) ad noxam genuit aliqua, injurious, Plin. 2, 63, 63, § 158: tristes pellere a foribus noxas, Ov. F. 6, 129: ab noxā curculionum conditas fruges defendere, Col. 1, 6, 15: nihil eam rem noxae faturam, Liv. 34, 19: rempublicam non extra noxam modo, sed etiam extra famam noxae conservandam esse, id. 34, 61: sine ullius noxā urbis, id. 36, 21: prava incepta consultoribus noxae esse, Sall. Or. Phil. contr. Lep.: sine ullā noxā, Cels. 7, 26, 4: veram noxam concipere, i. e. sickness, Col. 12, 3, 7.
  2. II. Transf.
    1. A. An injurious act, i. e. a fault, offence, crime, = delictum: noxae appellatione omne delictum continetur, Dig. 50, 16, 238, § 3: aliquem tenere in noxā, Plaut. Cas. 2, 8, 71: hic in noxā est, Ter. Phorm. 2, 1, 36: in noxā esse, Liv. 32, 26; 7, 4: noxae damnatus, id. 8, 35: reus ejus noxae, id. 5, 47: capitalis, id. 3, 55: neve ea caedes capitalis noxae haberetur, id. 3, 55: qui in furto aut in latrocinio aut aliquā noxā sint comprehensi, * Caes. B. G. 6, 16: graviorem noxam fateri, Ov. P. 2, 9, 72: noxa caput sequitur, Paul. Sent. 2, 31, 8 sq.; cf. also Paul. ex Fest. under noxia init.
    2. B. Punishment (not ante-Aug.; most freq. in jurid. Lat.): noxam merere, Liv. 8, 28, 8 Drak.: aliquem noxā pecuniāque exsolvere, id. 23, 14, 3; 2, 59, 6; 26, 29, 4: noxae dedere aliquem, to deliver one up for punishment, Dig. 4, 3, 9; so ib. 7, 1, 17, § 2; cf. ib. 9, 4, 19; hence: mergi freto, satius illi insulae (Siciliae) esse, quam velut dedi noxae inimico, Liv. 26, 29, 4; and: rem rusticam pessimo cuique servorum, ut carnifici noxae dedimus, Col. 1 prooem.: quod ajunt aediles: noxā solutus non sit (servus) sic intellegendum est, ut non hoc debeat pronuntiari, nullam eum noxam commisisse, sed illud, noxā solutum esse, hoc est noxali judicio subjectum non esse: ergo si noxam commisit nec permanet, noxā solutus videtur, Dig. 21, 1, 17, § 17: non noxae eximitur Q. Fabius, qui contra edictum imperatoris pugnavit; sed, noxae damnatus, donatur populo Romano, Liv. 8, 35, 5: noxae accipere aliquem, to receive one for the purpose of punishing him, Dig. 7, 1, 17, § 2.
    3. C. Concr., that which commits an offence, an offender, criminal (jurid. Lat.): noxa est corpus, quod nocuit, id est servus; noxia ipsum maleficium, veluti furtum, damnum, rapina, injuria, Just. Inst. 4, 8, 1: aut noxiam sarcire aut noxam dedere oportet, the guilty thing, Dig. 9, 1, 1, § 11; so, noxae deditio, ib. 9, 4, 4.