Lewis & Short

ex-ardesco, arsi, arsum, 3, v. inch. n., qs. to blaze out, i. e. to kindle, take fire (class.; esp. freq. in the trop. sense and in Cic.; cf.: ardeo, ferveo, caleo, flagro, candeo, uro, etc., incendor, inflammor, etc.).

  1. I. Lit.: nulla materies tam facilis ad exardescendum est, quae, etc., Cic. de Or. 2, 45 fin.: sulphur exardescens, Plin. 35, 15, 50, § 175.
    1. B. Transf., of the sun’s heat: exarsit dies, Mart. 3, 67, 6.
      And of a fiery color: fulgor carbunculi exardescens, Plin. 37, 7, 25, § 94.
  2. II. Trop., to be kindled, inflamed, to break out (in a good and bad sense).
    1. A. Of personal subjects: exarsit iracundia ac stomacho, Cic. Verr. 2, 2, 20; cf. id. de Or. 3, 1, 4: (Induciomarus) multo gravius hoc dolore exarsit, * Caes. B. G. 5, 4, 5: infestius Papirium exarsurum, Liv. 8, 33; cf. graviter, Cic. de Or. 3, 1, 4: haud secus exarsit quam Circo taurus aperto, Ov. M. 12, 102: adeo exarserant animis, Liv. 3, 30; so, animis, Tac. A. 1, 51 fin.: libidinibus indomitis, id. ib. 6, 1: in omni genere amplificationis, Cic. Or. 29, 102: hodierno die ad spem libertatis exarsimus, id. Phil. 4, 6 fin.: ad cupiditatem libertatis recuperandae, id. ib. 11, 2; id. Verr. 2, 1, 25: ad bellum, Liv. 41, 27, 3; Tac. A. 12, 38: plebes ad id maxime indignatione exarsit, Liv. 4, 6; cf.: ad quod exarsit adeo, ut, etc., Tac. A. 1, 74: milites in perniciosam seditionem exarsuri, Liv. 40, 35, 7; cf.: in iras, Verg. A. 7, 445; Claud. Rapt. Pros. 1, 32: in proelium, Tac. H. 1, 64.
      Of the passion of love: in C. Silium ita exarserat (Messalina), Tac. A. 11, 12.
      1. 2. Of impersonal and abstract subjects: immane quantum animi exarsere, Sall. H. Fragm. 2, 53 (p. 229 ed. Gerl.): ex quo exardescit sive amor, sive amicitia, Cic. Lael. 27, 100; cf.: novum atque atrox proelium, Liv. 27, 2: admirabilis quaedam benevolentiae magnitudo, Cic. Lael. 9, 29: ira, id. Tusc. 2, 24, 58; cf.: iracundia exercitus in eum, Tac. H. 1, 58: ambitio, Liv. 3, 35; 35, 10: violentia Turni, Verg. A. 11, 376: dolor Alcidae, id. ib. 8, 220 et saep.: injuria, Cic. Lael. 21, 76: bellum, id. Lig. 1, 3; Liv. 40, 58; 41, 25; cf.: certamina inter patres plebemque, Tac. H. 2, 38: seditio, id. ib. 2, 27: tanta ista importunitas inauditi sceleris, Cic. Sull. 27, 75: fames auri, Plin. 33, 3, 14, § 48 et saep.: tum propter multorum delicta etiam ad innocentium periculum tempus illud exarserat, Cic. Sull. 6: altercatio ex iracundia muliebri in contentionem animorum exarsit, Liv. 10, 23; cf.: studia in proelium, Tac. H. 1, 64: Corinthiorum vasorum pretia in immensum exarsisse, i. e. had risen, Suet. Tib. 34; cf.: quibus initiis in tantum admiratio haec exarserit, Plin. 37 prooem. § 2: ira, Vulg. Psa. 88, 45 al. (See also excandefacio and incendo.)
        Note: * Part. perf.: exarsus, a, um, burned up: res vestras incendio exarsas esse, Cod. Just. 9, 1, 11.