Lewis & Short

dūrĭtĭa, ae (also rarely dūrĭtĭes, Cels. 3, 24; 6, 18, 6 al.; acc.: duritiem, * Lucr. 4. 268; Cat. 66, 50; Ov. M. 1, 401; 4, 751; id. H. 4, 85 Jahn. N. cr.; abl.: duritie, Plin. Pan. 82, 6; Suet. Ner. 34), f. [durus], hardness.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: saxi, Lucr. 4, 269; cf. Ov. M. 1, 401; and 4, 751: ferri, Cat. 66, 50: adamantina, Plin. 37, 11, 73, § 189: lactis coacti, id. 23, 7, 64, § 126: pellis, Ov. M. 3, 64 sq. et saep.
    2. B. Esp., in medic. lang., induration: praecordiorum, Cels. 3, 24: alvi, Suet. Ner. 34: vulvarum, Plin. 28, 19, 77, § 250 al.
      In the plur., Plin. 23, 4, 40, § 82 sq.; 28, 15, 60, § 212; 25, 5, 22, § 55; 28, 17, 70, § 234 al.
      1. 2. Of wine, hardness, harsh flavor, opp. suavitas, Plin. 14, 7, 9, § 74.
  2. II. Trop.
    1. A. (Acc. to durus, II. A.) A severe mode of life, rigor, austerity: in parsimonia atque in duritia atque industria omnem adolescentiam meam abstinui, agro colendo, etc., Cato ap. Fest. S. V. REPASTINARI, p. 281, 23 Müll.; Plaut. Most. 1, 2, 75; id. Truc. 2, 2, 56; * Caes. B. G. 6, 21, 3; Cic. Tusc. 5, 26, 74; id. Part. 23, 81; Sall. J. 100, 5; Tac. A. 6, 34; Plin. Pan. 82, 6 al.; cf. transf.: qui patientiam et duritiam in Socratico sermone maxime adamārat, Cic. de Or. 3, 17.
      1. 2. Absence of feeling, insensibility: eam animi duritiam, sicut corporis, quod cum uritur non sentit, etc., Cic. Dom. 36, 97; cf. id. ib. 38, 101: duritiā ferrum ut superes adamantaque, Ov. H. 2, 137; so in eccl. Lat. freq. cordis, Vulg. Matt. 19, 8; and duritia alone: populi, id. Deut. 9, 27.
    2. B. (Acc. to durus, II.) Harshness, strictness, rigor: tua duritia antiqua, * Ter. Heaut. 3, 1, 26; Prop. 3, 12, 20 (4, 11, 20 M.).
      Poet.: duritiae mihi non agerere reus, Ov. Tr. 1, 8, 46; cf.: oris, qui depudere didicerat, Sen. Const. Sap. 17.
    3. C. (Acc. to durus, II. B.) Hardness, oppressiveness, severity: duritia lenitasve multarum (legum), Suet. Claud. 14; so, imperii, Tac. H. 1, 23: operum, id. A. 1, 35; cf.: caeli militiaeque, id. ib. 13, 35.