Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Perseus.

The word Dicæarchus could not be parsed. Trying a normal dictionary lookup:

No entries found. Showing closest matches:

dĭca, ae, f., = δίκη, law t. t., a lawsuit, judicial process, action. Usually in the phrase dicam scribere (alicui) = δίκην γράφειν τινί, to bring an action against any one, Plaut. Aul. 4, 10, 30; Ter. Ph. 1, 2, 77; 2, 2, 15; Cic. Verr. 2, 2, 14, § 37; 2, 2, 17, § 42: subscribere, Plaut. Poen. 3, 6, 5; and stronger, impingere, to bring a heavy action against one, Ter. Ph. 2, 3, 92: e lege Rupilia sortiri dicas oportere, to select the jury by lot, Cic. Verr. 2, 2, 17.

dĭcābŭla and dĭcĭbŭla, ōrum, n. [dicax], chatter, idle talk (late Lat.), Mart. Cap. 8, § 809; Tert. adv. Val. 20.

dĭcācĭtas, ātis, f. [dicax], biting wit, raillery, banter (for syn. cf.: sal, facetiae, cavillatio, lepos, urbanitas): dicacitas sine dubio a dicendo, quod est omni generi commune, ducta est; proprie tamen significat sermonem cum risu aliquos incessentem, Quint. 6, 3, 21; cf. Cic. de Or. 2, 54, 218; 2, 60, 244; id. Or. 26; Quint. 6, 3, 29 al.

dĭcācŭlus, a, um, adj. [dicax].

  1. * I. Talkative, loquacious: amatrix, Plaut. As. 3, 1, 8.
  2. II. Facetious, witty (perh. only in Appul.): puella (with lepida), Ap. M. 2, p. 118, 2: sermo, id. ib. 3, 135, 9.
    Adv.: dĭcācŭlē, keenly, satirically, facetiously: dixerat probrum, Ap. M. 1, p. 106, 20: tractabat lurconem, id. ib. 8, p. 213, 6.

Dĭcaearchī̆a, ae, f.,

  1. I. the old name of Puteoli, now Puzzuolo, Plin. 3, 5, 9, § 61; cf. Paul. ex Fest. p. 72, 4 Müll.
    Also called Dĭcarchis, ĭdos, f., Petr. 120, 68; and: Dicarchi moenia, Stat. Silv. 2, 2, 96.
  2. II. Derivv.
    1. A. Dĭcaearchi, the inhabitants of that city.
      Gen. plur.
      in Greek form, Dicaearcheum, Lucil. ap. Paul. ex Fest. p. 122, 14 Müll. (cf. Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 193 and 281).
    2. B. Dĭcarchē-us, a, um, adj., of Dicaearchia or Puteoli: sinus, Stat. Silv. 2, 2, 110: urbs, Sil. 13, 385: proles, id. 8, 535.

Dĭcaearchus, i, m., Δικαίαρχος.

  1. I. The founder of Dicaearchia, Stat. Silv. 2, 2, 96.
  2. II. A pupil of Aristotle, a famous philosopher and geographer, Cic. Tusc. 1, 10; 31 fin.; id. Off. 2, 5; Varr. R. R. 1, 2, 16 al.

dĭcaeŏlŏgia, ae, f., = δικαιολογία, a rhet. t. t., a plea, defence, Rutil. Lup. 3, p. 81.

Dĭcarchēus, a, um, v. Dicaearchia, no. II. B.

Dĭcarchis, ĭdis, v. Dicaearchia.

dĭcassit, v. 1. dico init.

dĭcātĭo, ōnis, f. [1. dico, no. II. B. 1.].

  1. I. A formal declaration of intention to become a citizen, Cic. Balb. 11 (v. the passage in its connection).
  2. II. = praedicatio, a praising.
    1. A. Prop., Cod. Theod. 9, 3, 2.
    2. B. As a title: tua dicatio, your Reverence, Cod. Theod. 11, 30, 1; Lact. Mort. pers. 48 al.

dĭcātus, a, um, P. a., v. 1. dico.

dĭcax, ācis, adj. [1. dico], talking sharply, satirical, sarcastic, acute, witty (class.): Demosthenes non tam dicax fuit quam facetus. Est autem illud acrioris ingenii, hoc majoris artis, Cic. Or. 26, 90; cf. Quint. 6, 3, 21; so with facetus, Cic. de Or. 2, 54, 221; id. Cael. 28, 67; with venustus and urbanus, *Catull. 22, 2; with lascivus, Caelius in Quint. 6, 3, 41; with cavillator, Plaut. Truc. 3, 2, 15 et saep.: Satyri, Hor. A. P. 225: dicax in aliquem, Cic. Phil. 2, 31 fin.: argutia, Gell. 12, 2 et saep.
Comp., Cic. de Or. 2, 60, 244; Liv. 32, 34, 3.
Sup., Petr. 113, 12.
Adv. does not occur.

dīcĕ and dīcēbo, v. 2. dico init.

dĭchalcum, i, n., = δίχαλκον, a small coin, the fourth (acc. to others, the fifth) part of an obolus, Vitr. 3, 1; cf. Plin. 21, 34, 109, § 185.

dĭchŏmēnĭon, ĭi, n., = διχομήνιον, a plant, App. Herb. 64.

dĭchōneutus, a, um, adj., = δισ-χώνευτος, recast, adulterated: aes, Cod. Theod. 11, 21, 1.

dĭchŏrēus, i, m., = διχορεῖος, a double trochee, Cic. Or. 63, 212 sq.

dĭchŏtŏmos, on, adj., = διχότομος, cut in two, halved (pure Lat. dimidiatus), Macr. Somn. Scip. 1, 6; Firm. Math. 4 praef.

dī̆chrŏnus, a, um, adj., = δίχρονος, of two quantities, common (pure Lat. anceps): vocales, Victor. p. 1966 P. al.; Mart. Cap. 9, § 982.

dĭcĭbŭla, ōrum, v. dicabula.

dīcĭmōnĭum, i, n. [2. dīco], speaking, oratory, an antiquated word acc. to Varr. L. L. 6, § 61 ex conj. Müll.

dĭcĭo, ōnis (less correctly, ditio; occurs only in the gen., dat., acc., and abl. sing., and in plur. once, Prud. Psych. 221; so Hemsterhuis, Orat. p. 7.
Georges rejects the dat. sing., but v. infra; cf. Neue, Formenl. 1, 514 sq.), f. [root dic-; Sanscr. dicami, point out; Gr. δείκνυμι; Lat. dico; cf.: condicio, judex], a t. t., milit. and polit., dominion, sovereignty, authority, rule, sway, power.

  1. I. Prop.: Commagenem, dicionis regiae usque ad id tempus, etc., Suet. Vesp. 8: Poenum quod inter Alpes Apenninumque agri sit, suae dicionis fecisse, Liv. 21, 53; so, id. 21, 60; cf.: Tyros mare dicionis suae fecit, Curt. 4, 4 fin.
    Dat.: regionem dicioni ejus adjecit, Curt. 4, 1, 26; cf.: subjecit dicioni suae hostes, Front. Strat. 1, 3, 10: dicioni alicujus se permittere, Curt. 6, 5, 9; Vell. 2, 37, 3; Lact. 2, 12, 7; Plin. 5, 1, 1, § 2; Curt. 9, 7, 13; 8, 13, 1 al.: gentem dicioni nostrae subicere, Tac. A. 13, 55; cf. under no. II.
    Acc. (very freq.): dedunt se, urbem et liberos In dicionem atque in arbitrium Thebano poplo, Plaut. Am. 1, 1, 103; so, Liv. 7, 31; id. 26, 33 fin. al.; cf.: omnia in dicionem tradere, Liv. 26, 43: omnes eas civitates in dicionem potestatemque populi Romani esse redactas, Caes. B. G. 2, 34 fin.; so, Cic. Agr. 2, 27 fin.; id. Prov. Cons. 13, 2; Liv. 26, 21; id. 41, 19: Suet. Tib. 16 et saep.; cf.: urbes multas sub imperium populi Romani dicionemque subjunxit, Cic. Verr. 2, 1, 21, 55; and: Ilergetes in jus dicionemque recepit, Liv. 21, 61: sub populi Romani imperium dicionemque cadere, Cic. Font. 1, 2; cf.: voluntate concedere in dicionem, Liv. 30, 7: in dicionem venire, id. 32, 31; so, id. 40, 28; Pompon. Dig. 1, 2, 2, § 32 et saep.: in amicitiam populi Romani dicionemque esse, Cic. Div. in Caecil. 20, 66 (cf. on the constr. esp. Kritz ad Sall. J. 112, 3).
    Abl. (also very freq.): sub alicujus dicione atque imperio esse, Caes. B. G. 1, 31; Ov. M. 14, 609: nationes, quae in eorum regno ac dicione sunt, Cic. Verr. 2, 4, 27 init.; and: in parte magis quam in dicione alicujus esse, Liv. 21, 5: in servitute atque in dicione alicujus teneri, Caes. B. G. 1, 33; cf.: terras omni dicione tenere, Verg. A. 1, 236; so, id. ib. 1, 622: dicione premere aliquos, id. ib. 7, 737; cf. id. ib. 10, 54.
  2. II. Transf., beyond milit. and polit. life: auris meas dedo in dicionem tuam, Plaut. Mil. 4, 1, 8: postquam res publica, in paucorum potentium jus atque dicionem concessit, Sall. C. 20, 7: omnis gentis, etc. … decemvirum dicioni, judicio potestatique permissa esse, Cic. Agr. 2, 15, 39; cf.: sub dicione ejus magistratus (sc. censoris), Liv. 4, 8: respirare contra nutum dicionemque alicujus, Cic. Quint. 30 fin.: aliquem in sua potestate ac dicione tenere, id. Verr. 2, 1, 38, § 97: caput liberum fidei suae commissum alienae dicioni subicere, Gell. 5, 19, 10 (dub. al. condicioni).

dicis,

  1. I. gen. [v. 2. dico], in the phrase dicis causa or gratia, orig. a jurid. t. t., meaning for the sake of judicial form; hence, in gen., for form’s sake, for the sake of appearance, λόγου χάριν: ut illis aliquid nummulorum dicis causa daret, Cic. Verr. 2, 4, 24; id. Att. 1, 18, 5 Orell. N. cr.; Nep. Att. 8; Dig. 29, 5, 1, § 34: dicis gratia, ib. 13, 6, 4; Inst. 1, 103 sq.; 2, 252.
  2. II. Transf.: si Pontifici accidat dicis causa epulanti, Plin. 28, 2, 5, § 27; Arn. 3, 16 Orell. N. cr.: dicis ergo = dicis causa, Charis. 73 P.

1. dĭco, āvi, ātum, 1 (dixe for dixisse, Val. Ant. ap. Arn. 5, 1; DICASSIT dixerit, Paul. ex Fest. p. 75, 15; rather = dicaverit), v. a. [orig. the same word with 2. dīco; cf. the meaning of abdĭco and abdīco, of indĭco and indīco, dedĭco, no. II. A. al., Corss. Ausspr. 1, 380].

  1. I. To proclaim, make known. So perh. only in the foll. passage: pugnam, Lucil. ap. Non. 287, 30.
    Far more freq.,
  2. II. Relig. t. t., to dedicate, consecrate, devote any thing to a deity or to a deified person (for syn. cf.: dedico, consecro, inauguro).
    1. A. Prop.: et me dicabo atque animam devotabo hostibus, Att. ap. Non. 98, 12: donum tibi (sc. Jovi) dicatum atque promissum, Cic. Verr. 2, 5, 72; cf.: ara condita atque dicata, Liv. 1, 7 (for which aram condidit dedicavitque, id. 28, 46 fin.); so, aram, id. 1, 7; 1, 20: capitolium, templum Jovis O. M., id. 22, 38 fin.: templa, Ov. F. 1, 610: delubrum ex manubiis, Plin. 7, 26, 27, § 97: lychnuchum Apollini, id. 34, 3, 8, § 14: statuas Olympiae, id. 34, 4, 9, § 16: vehiculum, Tac. G. 40: carmen Veneri, Plin. 37, 10, 66, § 178; cf. Suet. Ner. 10 fin. et saep.: cygni Apollini dicati, Cic. Tusc. 1, 30, 73.
      1. 2. With a personal object, to consecrate, to deify (cf. dedico, no. II. A. b.): Janus geminus a Numa dicatus, Plin. 34, 7, 16, § 34: inter numina dicatus Augustus, Tac. A. 1, 59.
    2. B. Transf., beyond the relig. sphere.
      1. 1. To give up, set apart, appropriate a thing to any one: recita; aurium operam tibi dico, Plaut. Bacch. 4, 9, 72; so, operam, id. Ps. 1, 5, 147; Ter. Ph. 1, 2, 12: hunc totum diem tibi, Cic. Leg. 2, 3, 7: tuum studium meae laudi, id. Fam. 2, 6, 4: genus (orationis) epidicticum gymnasiis et palaestrae, id. Or. 13, 42: librum Maecenati, Plin. 19, 10, 57, § 177; cf.: librum laudibus ptisanae, id. 18, 7, 15, § 75 al.: (Deïopeam) conubio jungam stabili propriamque dicabo, Verg. A. 1, 73; cf. the same verse, ib. 4, 126: se Crasso, Cic. de Or. 3, 3, 11; cf.: se Remis in clientelam, * Caes. B. G. 6, 12, 7: se alii civitati, to become a free denizen of it, Cic. Balb. 11, 28; for which: se in aliam civitatem, id. ib. 12 fin.
      2. * 2. (I. q. dedico, no. II. A.) To consecrate a thing by using it for the first time: nova signa novamque aquilam, Tac. H. 5, 16.
        Hence, dĭcātus, a, um, P. a. (acc. to no. II.), devoted, consecrated, dedicated: loca Christo dedicatissima, August. Civ. Dei, 3, 31: CONSTANTINO AETERNO AVGVSTO ARRIVS DIOTIMVS … N. M. Q. (i. e. numini majestatique) EIVS DICATISSIMVS, Inscr. Orell. 1083.

2. dīco, xi, ctum, 3 (praes. DEICO, Inscr. Orell. 4848; imp. usu. dic; cf. duc, fac, fer, from duco, etc., DEICVNTO, and perf. DEIXSERINT, P. C. de Therm. ib. 3673; imp. dice, Naev. ap. Fest. p. 298, 29 Müll.; Plaut. Capt. 2, 2, 109; id. Bac. 4, 4, 65; id. Merc. 1, 2, 47 al.; cf. Quint. 1, 6, 21; fut. dicem = dicam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. Paul. ex Fest. p. 72, 6 Müll.
Another form of the future is dicebo, Novius ap. Non. 507 (Com. v. 8 Rib.).
Perf. sync.: dixti, Plaut. As. 4, 2, 14; id. Trin. 2, 4, 155; id. Mil. 2, 4, 12 et saep.; Ter. And. 3, 1, 1; 3, 2, 38; id. Heaut. 2, 3, 100 et saep.; Cic. Fin. 2, 3, 10; id. N. D. 3, 9, 23; id. Caecin. 29, 82; acc. to Quint. 9, 3, 22.
Perf. subj.: dixis, Plaut. Capt. 1, 2, 46; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.: dixem = dixissem, Plaut. Pseud. 1, 5, 84; inf. dixe = dix isse, Plaut. Fragm. ap. Non. 105, 23; Varr. ib. 451, 16; Arn. init.; Aus. Sept. Sap. de Cleob. 8; inf. praes. pass. dicier, Ter. Eun. 4, 4, 32; Vatin. in Cic. Fam. 5, 9 al.), v. a. [root DIC = ΔΕΙΚ in δείκνυμι; lit., to show; cf. δίκη, and Lat. dicis, ju-dex, dicio], to say, tell, mention, relate, affirm, declare, state; to mean, intend (for syn. cf.: for, loquor, verba facio, dicto, dictito, oro, inquam, aio, fabulor, concionor, pronuntio, praedico, recito, declamo, affirmo, assevero, contendo; also, nomino, voco, alloquor, designo, nuncupo; also, decerno, jubeo, statuo, etc.; cf. also, nego.
The person addressed is usually put in dat., v. the foll.: dicere ad aliquem, in eccl. Lat., stands for the Gr. εἰπεῖν πρός τινα, Vulg. Luc. 2, 34 al.; cf. infra I. B. 2. γ).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: Amphitruonis socium nae me esse volui dicere, Plaut. Am. 1, 1, 228: advenisse familiarem dicito, id. ib. 1, 1, 197: haec uti sunt facta ero dicam, id. ib. 1, 1, 304; cf. ib. 2, 1, 23: signi dic quid est? id. ib. 1, 1, 265: si dixero mendacium, id. ib. 1, 1, 43; cf. opp. vera dico, id. ib. 1, 1, 238 al.: quo facto aut dicto adest opus, id. ib. 1, 1, 15; cf.: dictu opus est, Ter. Heaut. 5, 1, 68: nihil est dictu facilius, id. Phorm. 2, 1, 70: turpe dictu, id. Ad. 2, 4, 11: indignis si male dicitur, bene dictum id esse dico, Plaut. Curc. 4, 2, 27: ille, quem dixi, whom I have mentioned, named, Cic. de Or. 3, 12, 45 et saep.: vel dicam = vel potius, or rather: stuporem hominis vel dicam pecudis attendite, Cic. Phil. 2, 12, 30; cf.: mihi placebat Pomponius maxime vel dicam minime displicebat, id. Brut. 57, 207; so id. ib. 70, 246; id. Fam. 4, 7, 3 al.
        1. b. Dicitur, dicebatur, dictum est, impers. with acc. and inf., it is said, related, maintained, etc.; or, they say, affirm, etc.: de hoc (sc. Diodoro) Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc., Cic. Verr. 2, 4, 18: non sine causa dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes, id. Fin. 3, 18, 60; so, dicitur, Nep. Paus. 5, 3; Quint. 5, 7, 33; 7, 2, 44; Ov. F. 4, 508: Titum multo apud patrem sermone orasse dicebatur, ne, etc., Tac. H. 4, 52; so, dicebatur, id. A. 1, 10: in hac habitasse platea dictum’st Chrysidem, Ter. And. 4, 5, 1: dictum est, Caes. B. G. 1, 1, 5; Liv. 38, 56; Quint. 6, 1, 27: ut pulsis hostibus dici posset, eos, etc., Caes. B. G. 1, 46, 3. Cf. also: hoc, illud dicitur, with acc. and inf., Cic. Fin. 5, 24, 72; id. de Or. 1, 33, 150; Quint. 4, 2, 91; 11, 3, 177 al.
          Esp. in histt. in reference to what has been previously related: ut supra dictum est, Sall. J. 96, 1: sicut ante dictum est, Nep. Dion. 9, 5; cf. Curt. 3, 7, 7; 5, 1, 11; 8, 6, 2 et saep.
        2. c. (See Zumpt, Gram. § 607.) Dicor, diceris, dicitur, with nom. and inf., it is said that I, thou, he, etc.; or, they say that I, thou, etc.: ut nos dicamur duo omnium dignissimi esse, Plaut. As. 2, 2, 47: cf. Quint. 4, 4, 6: dicar Princeps Aeolium carmen ad Italos Deduxisse modos, Hor. Od. 3, 30, 10 al.: illi socius esse diceris, Plaut. Rud. 1, 2, 72: aedes Demaenetus ubi dicitur habitare, id. As. 2, 3, 2: qui (Pisistratus) primus Homeri libros confusos antea sic disposuisse dicitur, ut nunc habemus, Cic. de Or. 3, 34, 137 et saep.: quot annos nata dicitur? Plaut. Cist. 4, 2, 89: is nunc dicitur venturus peregre, id. Truc. 1, 1, 66 et saep. In a double construction, with nom. and inf., and acc. and inf. (acc. to no. b. and c.): petisse dicitur major Titiusidque ab eis facile (sc. eum) impetrasse, Auct. B. Afr. 28 fin.; so Suet. Oth. 7.
        3. d. Dictum ac factum or dictum factum (Gr. ἅμα ἔπος ἅμα ἔργον), in colloq. lang., no sooner said than done, without delay, Ter. And. 2, 3, 7: dictum ac factum reddidi, it was "said and done" with me, id. Heaut. 4, 5, 12; 5, 1, 31; cf.: dicto citius, Verg. A. 1, 142; Hor. S. 2, 2, 80; and: dicto prope citius, Liv. 23, 47, 6.
    2. B. In partic.
      1. 1. Pregn.
        1. a. To assert, affirm a thing as certain (opp. nego): quem esse negas, eundem esse dicis, Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.: dicebant, ego negabam, id. Fam. 3, 8, 5; and: quibus creditum non sit negantibus, iisdem credatur dicentibus? id. Rab. Post. 12, 35.
        2. b. For dico with a negative, nego is used, q. v.; cf. Zumpt, Gram. § 799; but: dicere nihil esse pulchrius, etc., Liv. 30, 12, 6; 21, 9, 3 Fabri; so, freq. in Liv. when the negation precedes, id. 30, 22, 5; 23, 10, 13 al.; cf. Krebs, Antibar. p. 355.
      2. 2. dico is often inserted parenthetically, to give emphasis to an apposition: utinam C. Caesari, patri, dico adulescenti contigisset, etc., Cic. Phil. 5, 18, 49; id. Tusc. 5, 36, 105; id. Planc. 12, 30; Quint. 9, 2, 83; cf. Cic. Or. 58, 197; id. Tusc. 4, 16, 36; Sen. Ep. 14, 6; id. Vit. Beat. 15, 6; Quint. 1, 6, 24: ille mihi praesidium dederat, cum dico mihi, senatui dico populoque Romano, Cic. Phil. 11, 8, 20; Sen. Ep. 83, 12; Plin. Ep. 2, 20, 2; 3, 2, 2.
      3. 3. In rhetor. and jurid. lang., to pronounce, deliver, rehearse, speak any thing.
          1. (α) With acc.: oratio dicta de scripto, Cic. Planc. 30 fin.; cf.: sententiam de scripto, id. Att. 4, 3, 3: controversias, Quint. 3, 8, 51; 9, 2, 77: prooemium ac narrationem et argumenta, id. 2, 20, 10: exordia, id. 11, 3, 161: theses et communes locos, id. 2, 1, 9: materias, id. 2, 4, 41: versus, Cic. Or. 56, 189; Quint. 6, 3, 86: causam, of the defendant or his attorney, to make a defensive speech, to plead in defence, Cic. Rosc. Am. 5; id. Quint. 8; id. Sest. 8; Quint. 5, 11, 39; 7, 4, 3; 8, 2, 24 al.; cf. causas (said of the attorney), Cic. de Or. 1, 2, 5; 2, 8, 32 al.: jus, to pronounce judgment, id. Fl. 3; id. Fam. 13, 14; hence the praetor’s formula: DO, DICO, ADDICO; v. do, etc.
          2. (β) With ad and acc. pers., to plead before a person or tribunal: ad unum judicem, Cic. Opt. Gen. 4, 10: ad quos? ad me, si idoneus videor qui judicem, etc., id. Verr. 2, 2, 29, § 72; Liv. 3, 41.
          3. (γ) With ad and acc. of thing, to speak in reference to, in reply to: non audeo ad ista dicere, Cic. Tusc. 3, 32, 78; id. Rep. 1, 18, 30.
          4. (δ) Absol.: nec idem loqui, quod dicere, Cic. Or. 32: est oratoris proprium, apte, distincte, ornate dicere, id. Off. 1, 1, 2; so, de aliqua re pro aliquo, contra aliquem, etc., innumerable times in Cic. and Quint.: dixi, the t. t. at the end of a speech, I have done, Cic. Verr. 1 fin. Ascon. and Zumpt, a. h. 1.; thus, dixerunt, the t. t. by which the praeco pronounced the speeches of the parties to be finished, Quint. 1, 5, 43; cf. Spald. ad Quint. 6, 4, 7.
            Transf. beyond the judicial sphere: causam nullam or causam haud dico, I have no objection, Plaut. Mil. 5, 34; id. Capt. 3, 4, 92; Ter. Ph. 2, 1, 42.
      4. 4. To describe, relate, sing, celebrate in writing (mostly poet.): tibi dicere laudes, Tib. 1, 3, 31; so, laudes Phoebi et Dianae, Hor. C. S. 76: Dianam, Cynthium, Latonam, id. C. 1, 21, 1: Alciden puerosque Ledae, id. ib. 1, 12, 25: caelestes, pugilemve equumve, id. ib. 4, 2, 19: Pelidae stomachum, id. ib. 1, 6, 5: bella, id. Ep. 1, 16, 26; Liv. 7, 29: carmen, Hor. C. 1, 32, 3; id. C. S. 8; Tib. 2, 1, 54: modos, Hor. C. 3, 11, 7: silvestrium naturas, Plin. 15, 30, 40, § 138 et saep.: temporibus Augusti dicendis non defuere decora ingenia, Tac. A. 1, 1; id. H. 1, 1: vir neque silendus neque dicendus sine cura, Vell. 2, 13.
        1. b. Of prophecies, to predict, foretell: bellicosis fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc., Hor. C. 3, 3, 58: sortes per carmina, id. A. P. 403: quicquid, id. S. 2, 5, 59: hoc (Delphi), Ov. Tr. 4, 8, 43 et saep.
      5. 5. To pronounce, articulate a letter, syllable, word: Demosthenem scribit Phalereus, cum Rho dicere nequiret, etc., Cic. Div. 2, 46, 96; id. de Or. 1, 61, 260; Quint. 1, 4, 8; 1, 7, 21 al.
      6. 6. To call, to name: habitum quendam vitalem corporis esse, harmoniam Graii quam dicunt, Lucr. 3, 106; cf.: Latine dicimus elocutionem, quam Graeci φράσιν vocant, Quint. 8, 1, 1: Chaoniamque omnem Trojano a Chaone dixit, Verg. A. 3, 335: hic ames dici pater atque princeps, Hor. Od. 1, 2, 50: uxor quondam tua dicta, Verg. A. 2, 678 et saep.
        Prov.: dici beatus ante obitum nemo debet, Ov. M. 3, 135.
      7. 7. To name, appoint one to an office: ut consules roget praetor vel dictatorem dicat, Cic. Att. 9, 15, 2: so, dictatorem, Liv. 5, 9; 7, 26; 8, 29: consulem, id. 10, 15; 24, 9; 26, 22 (thrice): magistrum equitum, id. 6, 39: aedilem, id. 9, 46: arbitrum bibendi, Hor. Od. 2, 7, 26 et saep.
      8. 8. To appoint, set apart. fix upon, settle: nam mea bona meis cognatis dicam, inter eos partiam, Plaut. Mil. 3, 1, 113; cf. Pompon. ap. Non. 280, 19: dotis paululum vicino suo, Afran. ib. 26: pecuniam omnem suam doti, Cic. Fl. 35: quoniam inter nos nuptiae sunt dictae, Afran. ap. Non. 280, 24; cf.: diem nuptiis, Ter. And. 1, 1, 75: diem operi, Cic. Verr. 2, 1, 57: diem juris, Plaut. Men. 4, 2, 16: diem exercitui ad conveniendum Pharas, Liv. 36, 8; cf. id. 42, 28, and v. dies: locum consiliis, id. 25, 16: leges pacis, id. 33, 12; cf.: leges victis, id. 34, 57: legem tibi, Hor. Ep. 2, 2, 18; Ov. M. 6, 137; cf.: legem sibi, to give sentence upon one’s self, id. ib. 13, 72: pretium muneri, Hor. C. 4, 8, 12 et saep.
        With inf.: prius data est, quam tibi dari dicta, Pac. ap. Non. 280, 28.
        Pass. impers.: eodem Numida inermis, ut dictum erat, accedit, Sall. J. 113, 6.
      9. 9. To utter, express, esp. in phrases: non dici potest, dici vix potest, etc.: non dici potest quam flagrem desiderio urbis, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 17, 5: dici vix potest quanta sit vis, etc., id. Leg. 2, 15, 38; id. Verr. 2, 4, 57, § 127; id. Or. 17, 55; id. Red. ad Quir. 1, 4; cf. Quint. 2, 2, 8; 11, 3, 85.
      10. 10. (Mostly in colloq. lang.) Alicui, like our vulg. to tell one so and so, for to admonish, warn, threaten him: dicebam, pater, tibi, ne matri consuleres male, Plaut. As. 5, 2, 88; cf. Nep. Datam. 5; Ov. Am. 1, 14, 1.
        Esp. freq.: tibi (ego) dico, I tell you, Plaut. Curc. 4, 2, 30; id. Bacch. 4, 9, 76; id. Men. 2, 3, 27; id. Mil. 2, 2, 62 et saep.; Ter. And. 1, 2, 33 Ruhnk.; id. ib. 4, 4, 23; id. Eun. 2, 3, 46; 87; Phaedr. 4, 19, 18; cf.: tibi dicimus, Ov. H. 20, 153; id. M. 9, 122; so, dixi, I have said it, i. e. you may depend upon it, it shall be done, Ter. Phorm. 2, 3, 90; 92.
      11. 11. Dicere sacramentum or sacramento, to take an oath, to swear; v. sacramentum.
  2. II. Transf., i. q. intellego, Gr. φημί, to mean so and so; it may sometimes be rendered in English by namely, to wit: nec quemquam vidi, qui magis ea, quae timenda esse negaret, timeret, mortem dico et deos, Cic. N. D. 1, 31, 86; id. de Or. 3, 44, 174: M. Sequar ut institui divinum illum virum, quem saepius fortasse laudo quam necesse est. At. Platonem videlicet dicis, id. Leg. 3, 1: uxoris dico, non tuam, Plaut. As. 1, 1, 30 et saep.
    Hence, dictum, i, n., something said, i. e. a saying, a word.
    1. A. In gen.: haut doctis dictis certantes sed male dictis, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 Vahl.; acc. to Hertz.: nec maledictis); so, istaec dicta dicere, Plaut. Trin. 1, 2, 40: docta, id. ib. 2, 2, 99; id. Men. 2, 1, 24; Lucr. 5, 113; cf. condocta, Plaut. Poen. 3, 2, 3: meum, id. As. 2, 4, 1: ridiculum, id. Capt. 3, 1, 22: minimum, Cic. Fam. 1, 9: ferocibus dictis rem nobilitare, Liv. 23, 47, 4 al.: ob admissum foede dictumve superbe, Lucr. 5, 1224; cf. facete, Plaut. Capt. 1, 2, 73; id. Poen. 3, 3, 24; Ter. Eun. 2, 2, 57; Cic. Off. 1, 29, 104 al.: lepide, Plaut. Most. 1, 3, 103: absurde, id. Capt. 1, 1, 3: vere, Nep. Alc. 8, 4: ambigue, Hor. A. P. 449 et saep.
      Pleon.: feci ego istaec dicta quae vos dicitis (sc. me fecisse), Plaut. Casin. 5, 4, 17.
    2. B. In partic.
      1. 1. A saying, maxim, proverb: aurea dicta, Lucr. 3, 12; cf. veridica, id. 6, 24: Catonis est dictum. Pedibus compensari pecuniam, Cic. Fl. 29 fin. Hence, the title of a work by Caesar: Dicta collectanea (his Ἀποφθέγματα, mentioned in Cic. Fam. 9, 16), Suet. Caes. 56.
        Esp. freq.,
      2. 2. For facete dictum, a witty saying, bon-mot, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54 fin. (cf. Cic. ap. Macr. S. 2, 1 fin.); Cic. Phil. 2, 17; Quint. 6, 3, 2; 16; 36; Liv. 7, 33, 3; Hor. A. P. 273 et saep.; cf. also, dicterium.
      3. 3. Poetry, verse (abstr. and concr.): dicti studiosus, Enn. ap. Cic. Brut. 18, 71: rerum naturam expandere dictis, Lucr. 1, 126; 5, 56: Ennius hirsuta cingat sua dicta corona, Prop. 4 (5), 1, 61.
      4. 4. A prediction, prophecy, Lucr. 1, 103; Verg. A. 2, 115; Val. Fl. 2, 326 al.; cf. dictio.
      5. 5. An order, command: dicto paruit consul, Liv. 9, 41; cf. Verg. A. 3, 189; Ov. M. 8, 815: haec dicta dedit, Liv. 3, 61; cf. id. 7, 33; 8, 34; 22, 25 al.: dicto audientem esse and dicto audire alicui, v. audio.
      6. 6. A promise, assurance: illi dixerant sese dediturosCares, tamen, non dicto capti, etc., Nep. Milt. 2, 5; Fur. ap. Macr. S. 6, 1, 34.

dicrŏtum, i, n. (sc. navigium), = δίκροτος (two-oared), a galley with two banks of oars, Cic. Att. 5, 11, 4; 16, 4 fin.
Also called dicrŏta, ae, f. (sc. navis), Auct. B. Alex. 47, 2.

dictābŏlārĭum, ii, n. [dicto], i. q. dicterium, a satirical saying, plur., Laber. ap. Fronto de Or. 1.

Dictaeus, a, um, v. Dicte, no. II. A.

dictāmen, inis, n. [dicto], late Lat. for dictum, praescriptum, praeceptum.

dictamnum, or -us, i, v. Dicte, no. II. B.

dictāta, ōrum, n., lessons, exercises, etc., v. dicto fin.

dictātĭo, ōnis, f. [dicto], a dictating, dictation (late Lat.), Dig. 29, 1, 4 al.

* dictātĭuncŭla, ae, f. dim. [dictatio], a short dictation, Hier. adv. Vigil. 3.

dictātor, ōris, m. [dicto, qs. a commander].

  1. I. A dictator, the chief magistrate in several Italian states, elected by the Romans in seasons of emergency for six months, and armed with absolute authority; formerly called Magister populi, and also Praetor Maximus, Cic. Leg. 3, 3, 9; id. Rep. 1, 40; Liv. 7, 3; Cic. Rep. 2, 32; Liv. 2, 18; Lydus de Magistr. 1, 36-38 et saep.; cf. Mommsen, Hist. Book I. ch. 2; 1, p. 330 N. Y. ed. Anthon’s Smith’s Antiq. p. 360; Kreuz. Excurs. XII. to Cic. Leg. p. 509.
    The chief magistrate of other cities of Italy, Cic. Mil. 10; Liv. 1, 23; Spart. Hadr. 18; Inscr. Orell. 112; 2293; 3786 al.
    1. B. Transf., of Hannibal, as chief of the Carthaginians, Column. Rostr.; cf. Cato ap. Gell. 10, 24, 7.
  2. II. Qui dictat, one who dictates, Salv. Ep. 9 med.

dictātōrĭus, a, um, adj. [dictator], of or belonging to a dictator; dictatorial: gladius, Cic. Clu. 44, 123: majestas, Liv. 4, 14; 8, 30: fulmen, id. 6, 39: invidia, id. 22, 26; cf. animadversio, Vell. 2, 68 fin.: juvenis, i. e. the son of the dictator, Liv. 7, 4.

* dictātrix, īcis, f. [dictator], a dictatress, comic., Plaut. Pers. 5, 1, 18.

dictātūra, ae, f. [dictator].

  1. I. The office of a dictator, dictatorship, Cic. Phil. 1, 1 fin.; id. Off. 3, 31, 112; * Caes. B. C. 3, 2; Liv. 6, 39; 7, 3 fin.; Quint. 3, 8, 53; Suet. Caes. 76; id. Aug. 52 et saep.
  2. * II. The work of dictating to pupils; only in a play upon the double meaning in the sentence: Sullam nescisse litteras, qui dictaturam deposuerit, Caes. ap. Suet. Caes. 77.

Dictē, ēs, f., Δίκτη,

  1. I. a mountain in the eastern part of Crete (now Sethia), in a cave of which Jupiter, acc. to fable, was concealed from Saturn, Plin. 24, 17, 102, § 164.
  2. II. Derivv.,
    1. A. Dictaeus, a, um, adj., Dictaean, among poets for Cretan: arva, Verg. A. 3, 171: saltus, id. ib. 4, 73: rura, Ov. M. 3, 2: greges, id. F. 5, 118: antrum, Verg. G. 4, 152: Nymphae, id. E. 6, 57: rex, i. e. Jupiter, id. G. 2, 536; also, Minos, Ov. M. 8, 43: Telestes, id. 9, 717: Dictaeae astra coronae, i. e. of Ariadne, Claud. II. Cons. Stil. 208: arundo, i. e. of the Cretans, who were famous archers, Sil. 13, 184; so, pennae, id. 15, 634.
    2. B. dictamnus, i, f., or dic-tamnum, i, n., the plant dittany, growing in great abundance on Mount Dicte and Mount Ida: Origanum dictamnus, Linn.; Plin. 8, 27, 41, § 97; 25, 8, 53, § 93; 26, 14, 87, § 142; Verg. A. 12, 412; Cic. N. D. 2, 50, 126.

dictērĭum, ii, n., = δεικτήριον, a witty saying, a bon-mot (pure Lat. dictum).
Plur., Pompcn. ap. Macr. S. 2, 1, 14; Varr. ap. Non. 101, 3: dicteria dicere in omnes, Mart. 6, 44, 3.

dictĭcŏs, on, adj., = δεικτικός.

  1. I. Gen., pointing: digitus quem Graeci dicticon vocant, Cael. Aur. Tard. 5, 1, 21.
  2. II. Esp., rhet. t. t., demonstrative: enthymema, Jul. Vict. Art. Rhet. 11.

dictĭo, ōnis, f. [2. dico], a saying, speaking, uttering, delivery.

  1. I. In gen.
    1. A. (Good prose, for the most part only in jurid. and rhetor. lang.) Sententiae, Cic. Inv. 2, 4: testimonii, i. e. the right of giving testimony, *Ter. Ph. 2, 1, 63: causae, a defending, pleading, Cic. Quint. 10, 35; id. Sest. 17 fin.; * Caes. B. G. 1, 4, 2; Liv. 7, 5 al.: multae ovium et boum, Cic. Rep. 2, 9 fin.
    2. B. Kinds of delivery, style, diction: seposuisse a ceteris dictionibus eam partem dicendi, quae, etc., id. de Or. 1, 6, 22; so, oratoriae, id. ib. 2, 67, 270: subitae, id. ib. 1, 33, 152: et vero fuit in hoc (Crasso) popularis dictio excellens; Antonii genus dicendi multo aptius, etc., id. Brut. 44, 165: extemporales, Quint. 2, 4, 27: discipulorum, declamation, id. 2, 2, 6 al.: saeptuosa dictione, opp. aperte dicere, Pac. Com. Frag. v. 5 Rib.
      Hence,
    3. C. The use of a word or phrase, a mode of expression, Quint. 9, 1, 17; 9, 1, 4; Gell. 7, 9, 13; 11, 3, 5.
    4. D. A word, = verbum, vocabulum (late Lat.), Prisc. II. p. 51, 10 al.
  2. II. Esp.
    1. A. (Cf. dictum, B. 4.) An oracular response, prediction (rare; not in Cic.): flexa, non falsa autumare dictio Delphis solet, Pac. ap. Non. 237, 4 (Rib. Trag. v. 308); Att. ap. Auct. Her. 2, 26, 42; Liv. 8, 24, 2.
    2. B. The art of speaking, oratory: dictioni operam dare, Cic. Tusc. 2, 3, 9.

dictĭōsus, a, um, adj. [dictum], perhaps facetious, satirical, Varr. L. L. 6, § 61 Müll.

dictĭto, āvi, ātum, 1, v. intens. a. [dicto], to say often or emphatically; to declare, maintain, assert repeatedly (good prose).

  1. I. In gen.: non, obsecro, es, quem semper te esse dictitasti, Ter. Ph. 5, 1, 16.; cf. Liv. 3, 20; 9, 18: qui ita dictitat, iis esse metuendum, etc., Cic. Verr. 1, 2, 4; 1, 3, 8; 1, 10, 28; 2, 1, 8: ut Lacedaemonii suos omnes agros esse dictitarint, quos spiculo possent attingere, id. Rep. 3, 9: Caelius profectus, ut dictitabat, ad Caesarem pervenit, as he alleged, or pretended, Caes. B. C. 3, 22, 3; cf. id. ib. 3, 32, 4 and 6; Sall. C. 22, 2 Kritz.; Nep. Lys. 1, 4; Liv. 1, 49; 5, 2; Tac. A. 1, 72 al.
    Pass. impers.: male dictitatur tibi volgo in sermonibus, there are bad rumors about you, Plaut. Trin. 1, 2, 62.
  2. * II. In partic., in jurid. lang.: causas, to plead frequently, Cic. de Or. 2, 13, 56.

dicto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [2. dico], to say often; to pronounce, declare, or assert repeatedly.

  1. I. In gen. (very rare): rogarem te, ut diceres pro me tu idem, qui illis orationem dictavisses, Cic. Fin. 4, 22 fin.: mercemur servum qui dictet nomina, Hor. Ep. 1, 6, 50; cf. Gell. 4, 1, 2.
    Far more freq. and class.,
  2. II. In partic.
    1. A. To dictate to one for writing: quod non modo Tironi dictare, sed ne ipse quidem audere scribere, Cic. Att. 13, 9; 7, 13 b. fin.; 2, 23; Quint. 2, 4, 12; 10, 3, 18; Plin. Ep. 9, 36, 2; Hor. Ep. 1, 10, 49 et saep. So of the dictating of teachers (common for want of books): memini quae mihi parvo Orbilium dictare, Hor. Ep. 2, 1, 71; cf. id. Sat. 1, 10, 75.
      1. 2. Transf. As the practice of dictating came, in the course of time, to be very general (v. Gesner upon Quint. 10, 3, 18), dictare, since the Aug. per., acquired the signif. to express in written language, make, compose: elegidia, Pers. 1, 52; so, ducentos versus, Hor. S. 1, 4, 10: carmina (for which, shortly before and after, scribere), id. Ep. 2, 1, 110: codicillos, to draw up, make, Suet. Tib. 22; cf. testamentum, id. Ner. 32; hence also, summas, i. e. to dispose of by will, Dig. 32, 95; and in the pass.: non unus tibi rivalis dictabitur heres, appointed, designated, Juv. 6, 218; so, actionem, to draw up a declaration, Suet. Rhet. 2; and among jurists in gen., to bring an action, go to law, Dig. 15, 1, 50; also, judicium, ib. 9, 4, 22; 49, 9, 3 al.
    2. B. To prescribe, recommend, order, dictate (cf. 2. dico, no. I. B. 10; in this sense the primitive of dictator, although no ante-Aug. examples occur): sportulam, Quint. 11, 3, 131: dictataque jurant Sacramenta deis, Sil. 10, 448.
      1. 2. Transf., of abstract subjects: ita videtur ratio dictare, Quint. 3, 4, 11; cf. Dig. 1, 2, § 11: quibus sordet omne, quod natura dictavit, Quint. 8 prooem. § 26; so with acc., id. 1, 3, 16; 2, 15, 6; Plin. 26, 4, 9, § 20.
        Hence, dictāta, ōrum, n. (acc. to no. II. A.).
    1. A. Things dictated by the master to his scholars, i. e. lessons, exercises, rules, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4; id. Fin. 4, 4, 10; id. N. D. 1, 26; id. Tusc. 2, 11, 96; Hor. Ep. 1, 1, 55; 1, 18, 13; Pers. 1, 29 al.
      Also, in gen.,
    2. B. Precepts, rules, e. g. for gladiators, Suet. Caes. 26; for mimes, Juv. 5, 122.

dictor, ōris, m. [2. dico], one who says something, a speaker (late Lat.), Aug. Doctr. Chr. 4, 19 al.

dictum, i, n., v. 2. dico, II.

dictŭrĭo, īre, v. desid. a., to long to say or tell (late Lat.): fortiter a se facta semper dicturiunt, Macr. S. 7, 2, 7; 2, 3, 16.

1. dictus, a, um, Part., from 2. dico.

* 2. dictus, ūs, m. [2. dico], a saying, speech, Aur. Vict. epit. 14.

Dictynna, ae, f., Δίκτυννα.

  1. I. The nymph Britomartis, so called because, when pursued by Minos, she sprang into a net (δίκτυον; cf. Callim. Hymn. Dian. 189 sq.), Verg. Cir. 304.
  2. II. An appellation of Diana, Ov. M. 2, 441; 5, 619; id. F. 6, 755; Tib. 1, 4, 25; Stat. Th. 9, 632.
    Hence,
    1. A. Dictynnaeum (-nēum), i, n., a place sacred to the goddess Dictynna, near Sparta, Liv. 34, 38, 5.
    2. B. Dictynnaeus mons (τὸ Δικτύνναιον), a promontory on the N. W. coast of Crete, where a temple of Diana stood, now Cape Sparta, Plin. 4, 12, 20, § 60; Sol. 11, 6.
  3. III. A city near the temple of Diana in Crete, Mel. 2, 7, 12.

Dictys, yos, m., Δίκτυς.

  1. I. A mariner changed by Bacchus into a dolphin, Ov. M. 3, 615.
  2. II. A centaur, slain at the wedding of Pirithoüs, Ov. M. 12, 334 sq.
  3. III. A fisherman on the island of Seriphos, who saved Perseus from drowning, Stat. S. 2, 1, 95.
  4. IV. Dictys Cretensis, the traditional author of a mythical history of the Trojan war, in Greek; preserved to us in the Latin translation of L. Septimius, v. Teuffel, Roem. Lit. § 416, 1-4.