Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

umbella, ae, f. dim. [umbra] (a little shadow, i. e. meton.), a sunshade, parasol, umbrella, Mart. 14, 28 in lemm.; 11, 73, 6; Juv. 9, 50.

Umber, bra, brum, v. Umbri, A.

* umbĭlīcāris, e, adj. [umbilicus], of or belonging to the navel, umbilical: nervus, the navel-string, umbilical cord, Tert. Carn. Chr. 20 med.

* umbĭlīcātus, a, um, adj. [umbilicus], navel-shaped, umbilicate: in alvo mediā plerisque umbilicatum, Plin. 13, 4, 7, § 32.

umbĭlīcus, i, m. [akin to ὀμφαλός], the navel.

  1. I. Lit., Cels. 7, 14; 6, 17; Plin. 11, 37, 89, § 220; Liv. 26, 45, 8; Auct. B. Afr. 85, 1; Isid. Orig. 11, 1.
  2. II. Transf.
    1. A. The umbilical cord, Cels. 7, 29, § 41.
    2. B. The middle, centre: dies quidem jam ad umbilicum est dimidiatus mortuus, Plaut. Men. 1, 2, 45: qui locus, quod in mediā est insulā situs, umbilicus Siciliae nominatur, Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106: terrarum, i. e. Delphi, Att. ap. Varr. L. L. 7, § 17 Müll.; and in Cic. Div. 2, 56, 115; also called umbilicus orbis terrarum, Liv. 38, 48, 2; and, umbilicus medius Graeciae, id. 41, 23, 13: qui (Aetoli) umbilicum Graeciae incolerent, id. 35, 18, 4: Italiae, Varr. ap. Plin. 3, 12, 17, § 100.
    3. C. The projecting end of the cylinder on which an ancient book was rolled, Mart. 2, 6, 11; 1, 67, 11; 3, 2, 9; 5, 6, 15; 8, 61, 4; Cat. 22, 7: iambos ad umbilicum adducere, i. e. to bring to a close, Hor. Epod. 14, 8; cf.: ohe, jam satis est, ohe libelle: Jam pervenimus usque ad umbilicos, to the end, Mart. 4, 91, 2.
    4. D. A projection in the middle of plants, Plin. 15, 22, 24, § 89; 16, 7, 10, § 29; 18, 14, 36, § 136; Pall. Nov. 7, 8.
    5. E. A small circle, Plin. 37, 5, 20, § 78; 18, 33, 76, § 327.
  3. F. The pin or index on a sundial, Plin. 6, 34, 39, § 212; 2, 72, 74, § 182.
  4. G. A kind of sea-snail, sea-cockle, Cic. de Or. 2, 6, 22; Val. Max. 8, 8, 1; Aur. Vict. Vit. Caes. 3.
  5. H. Umbilicus Veneris, the herb navelwort, App. Herb. 43.

umbo, ōnis, m. [kindr. with ἄμβων, ὀμφαλός, umbilicus; Germ. Nabel; Engl. navel]; prop. any convex elevation; hence,

  1. I. A boss of a shield, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 432 Vahl.); Verg. A. 2, 546: scutis magis quam gladiis geritur res: umbonibus incussāque alā sternuntur hostes, Liv. 9, 41, 18.
    1. B. Transf., a shield (in prose not ante-Aug.; syn. clipeus), Verg. A. 7, 633; 9, 810; 10, 884; Sil. 4, 354; Liv. 4, 19, 5; 30, 34, 3; Auct. ap. Quint. 8, 5, 24: junctae umbone phalanges, Juv. 2, 46; cf. Luc. 6, 192: umbone se protegere, Just. 33, 2.
      Trop.: judicialis, Val. Max. 8, 5, 4.
  2. II. The elbow, Mart. 3, 46, 5; Stat. Th. 2, 670; Suet. Caes. 68 fin.
  3. III. A promontory, Stat. Achill. 1, 408.
    Hence, transf., Isthmius, the Isthmus of Corinth, Stat. Th. 7, 15.
  4. IV. A projecting boundary-stone in fields, Stat. Th. 6, 352.
  5. V. A projecting part of a precious stone, a knob, boss, Plin. 37, 6, 23, § 88.
  6. VI. The full part or swelling of a garment, Tert. Pall. 5.
    Hence, transf.: umbo candidus, a toga, Pers. 5, 33.

umbra, ae, f. [etym. dub.; Curt. compares Sanscr. ambara, an encircling], a shade, shadow.

  1. I. Lit.: cum usque quaque umbra est, tamen Sol semper hic est, Plaut. Most. 3, 2, 79: illa platanus, cujus umbram secutus est Socrates, Cic. de Or. 1, 7, 28: fiebat, ut incideret luna in eam metam, quae esset umbra terrae, etc., id. Rep. 1, 14, 22; cf. id. Div. 2, 6, 17: collesafferunt umbram vallibus, id. Rep. 2, 6, 11: nox Involvens umbrā magnā terramque polumque, Verg. A. 2, 251: spissis noctis se condidit umbris, id. ib. 2, 621: majoresque cadunt altis de montibus umbrae, id. E. 1, 84; 5, 70: pampineae, id. ib. 7, 58: certum est mihi, quasi umbra, quoquo ibis tu, te persequi, Plaut. Cas. 1, 4; cf. id. Most. 3, 2, 82.
    Prov.: umbras timere, to be afraid of shadows, i. e. to fear without cause, Cic. Att. 15, 20, 4: umbram suam metuere, Q. Cic. Petit. Cons. 2, 9: ipse meas solus, quod nil est, aemulor umbras, Prop. 2, 34 (3, 32), 19.
    1. B. Transf.
      1. 1. In painting, the dark part of a painting, shade, shadow: quam multa vident pictores in umbris et in eminentiā, quae nos non videmus! Cic. Ac. 2, 7, 20; so (opp. lumen) Plin. 35, 5, 11, § 29; 35, 11, 40, § 131; 33, 3, 57, § 163.
      2. 2. A shade, ghost of a dead person (poet. and in post-Aug. prose; cf.: Manes, Lemures): nos ubi decidimus, Quo dives Tullus et Ancus, Pulvis et umbra sumus, Hor. C. 4, 7, 16: ne forte animas Acherunte reamur Effugere aut umbras inter vivos volitare, Lucr. 4, 38; cf.: cornea (porta), quā veris facilis datur exitus umbris, Verg. A. 6, 894; Tib. 3, 2, 9; Verg. A. 5, 734; Hor. C. 2, 13, 30; id. S. 1, 8, 41; Plin. 30, 2, 6, § 18; Suet. Calig. 59 al.: Umbrarum rex, i. e. Pluto, Ov. M. 7, 249; so, dominus, id. ib. 10, 16.
        In the plur. umbrae, of a single dead person: matris agitabitur umbris, Ov. M. 9, 410; 8, 476; 6, 541; Verg. A. 6, 510; 10, 519 al.
      3. 3. Like the Greek σκιά, an uninvited guest, whom an invited one brings with him (cf. parasitus), Hor. S. 2, 8, 22; id. Ep. 1, 5, 28; Plaut. Pers. 2, 4, 27; so, of an attendant: luxuriae, Cic. Mur. 6, 13.
      4. 4. A shade, shady place, that which gives a shade or shadow (as a tree, house, tent, etc; poet.); of trees: nudus Arboris Othrys erat nec habebat Pelion umbras, Ov. M. 12, 513; so id. ib. 10, 88; 10, 90; 14, 447; Verg. G. 1, 157, id. E. 9, 20; 5, 5; Sil. 4, 681: Pompeiā spatiabere cultus in umbrā, i. e. in the Pompeian portico, Prop. 4 (5), 8, 75; so, Pompeia, Ov. A. A. 1, 67; 3, 387: vacuā tonsoris in umbrā, in the cool barber’s shop, Hor. Ep. 1, 7, 50: studia in umbrā educata, in the closet, study, Tac. A. 14, 53; cf.: rhetorica, i. e. the rhetorician’s school, Juv. 7, 173: dum roseis venit umbra genis, i. e. down, beard, Stat. Th. 4, 336; cf.: dubia lanuginis, Claud. Nupt. Pall. et Celer. 42: nunc umbra nudata sua jam tempora moerent, i. e. of hair, Petr. poët. 109: summae cassidis umbra, i. e. the plume or crest, Stat. Th. 6, 226: sed non erat illi Arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae, i. e. quivers, id. S. 3, 4, 30.
      5. 5. A fish, called also sciaena; a grayling, umber: Salmo thymallus, Linn.; Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 7 Vahl.); Varr. L. L. 5, § 77 Müll.; Ov. Hal. 111; Col. 8, 16, 8; Aus. Idyll. 10, 90.
  2. II. Trop., like the Engl. shadow or shade.
    1. A. Opp. to substance or reality, a trace, obscure sign or image, faint appearance, imperfect copy or representation, semblance, pretence (cf. simulacrum): veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus, umbrā et imaginibus utimur, Cic. Off. 3, 17, 69: umbra et imago civitatis, id. Rep. 2, 30, 53: umbra et imago equitis Romani, id. Rab. Post. 15, 41: o hominem amentem et miserum, qui ne umbram quidem umquam τοῦ καλοῦ viderit! id. Att. 7, 11, 1: in quo ipsam luxuriam reperire non potes, in eo te umbram luxuriae reperturum putas? id. Mur. 6, 13: in comoediā maxime claudicamusvix levem consequimur umbram, Quint. 10, 1, 100: sub umbrā foederis aequi servitutem pati, Liv. 8, 4, 2: umbras falsae gloriae consectari, Cic. Pis. 24, 57: umbra es amantum magis quam amator, Plaut. Mil. 3, 1, 31: mendax pietatis umbra, Ov. M. 9, 459: libertatis, Luc. 3, 146: belli, Sil. 15, 316: umbras quasdam veritatis habere, Plin. 30, 2, 6, § 17; Claud. Laud. Stil. 1, 273.
    2. B. Shelter, cover, protection: umbra et recessus, Cic. de Or. 3, 26, 101: umbrā magni nominis delitescunt, Quint. 12, 10, 15: umbra vestri auxilii tegi possumus, Liv. 7, 30, 18: sub umbrā auxilii vestri latere volunt, id. 32, 21, 31: sub umbrā Romanae amicitiae latebant, id. 34, 9, 10: morum vitia sub umbrā eloquentiae primo latebant, Just. 5, 2, 7.
    3. C. Rest, leisure: ignavā Veneris cessamus in umbrā, Ov. Am. 2, 18, 3; Albin. Ob. Maec. 98.

umbrācŭlum, i, n. [umbra] (any thing that furnishes shade).

  1. I. Lit., a shady place, bower, arbor, Varr. R. R. 1, 51, 2; Cic. Fragm. ap. Macr. S. 6, 4; Verg. E. 9, 42.
    1. B. Transf., a school: in solem et pulverem, ut e Theophrasti doctissimi hominis umbraculis, Cic. Brut. 9, 37: ex umbraculis eruditorum in solem atque in pulverem, id. Leg. 3, 6, 14.
  2. II. A sunshade, parasol, umbrella, Ov. F. 2, 311; id. A. A. 2, 209; Mart. 14, 28, 1; Tib. 2, 5, 97; Amm. 28, 4; App. Mag. p. 315, 16.

* umbrālĭter, adv. [umbra], figuratively, metaphorically, Aug. Ep. 37 fin.

* umbrātĭcŏla, ae, m. [umbra-colo], one who is fond of the shade, an effeminate person, a lounger, = umbraticus homo, Plaut. Truc. 2, 7, 60.

umbrātĭcus, a, um, adj. [umbra],

  1. I. of or belonging to the shade, i. e. to retirement, seclusion, or leisure: homo, i. e. who loves to stay in the shade, an idler, lounger, Plaut. Curc. 4, 3, 24.
  2. II. Esp., retired, private, contemplative (opp. forensis): Epicureorum delicata et umbratica turba, Sen. Ben. 4, 2, 1: solitaria et velut umbratica vita, Quint. 1, 2, 18 Zumpt N. cr. (al. umbratili): doctor, i. e. one who teaches at home, a private tutor, Petr. 2: litterae, composed in one’s study, Plin. Ep. 9, 2, 3: negotium, that is attended to at home, Gell. 3, 1, 10.

umbrātĭlis, e, adj. [umbra], remaining in the shade, in retirement, or at home; private, retired, contemplative.

  1. I. In gen.: vita umbratilis et delicata, a dreamy life, Cic. Tusc. 2, 11, 27: mora segnis et umbratilis, Col. 1, 2, 1: cum inerti et umbratili milite, Amm. 18, 6, 2.
  2. II. In partic., of speech, in the manner of the schools (opp. to public, political): educenda deinde dictio est ex hac domesticā exercitatione et umbratili medium in agmen, in pulverem: in clamorem, in castra atque in aciem forensem, Cic. de Or. 1, 34, 157: mollis est oratio philosophorum et umbratilis, id. Or. 19, 64.
    Adv.: umbrātĭlĭter, in outline, slightly: effingimus, Sid. Ep. 2, 10.

umbrātĭo, ōnis, f. [umbro], a shadowing: sequebatur columna nubis quasi umbratio Spiritus Sancti, Ambros. Sacr. 1, 6, § 22.

Umbrēnus, i, m., Publius, a fellowconspirator with Catiline, Cic. Cat. 3, 6, 14; Sall. C. 40, 1 sqq.

umbresco, ĕre, 3, v. inch. n. [umbra], to shadow, become shadowy, darken, Cassiod. Compl. Apoc. 3.

Umbri, ōrum, m., a people of Italy, in the district of Umbria, which was named after them, Plin. 3, 5, 8, § 50; 3, 14, 19, § 112; Liv. 5, 35; 9, 37 sq.
Hence,

  1. A. Umber, bra, brum, adj., of or belonging to the Umbrians, Umbrian: porcus, Cat. 39, 11: aper, Hor. S. 2, 4, 40; Stat. S. 2, 4, 4; 4, 6, 10: villicus, Mart. 7, 31, 9: maritus, Ov. A. A. 3, 303.
    Substt.
    1. 1. Umber, bri, m. (sc. canis), an Umbrian dog used in hunting, Verg. A. 12, 753; Sen. Thyest. 497; Val. Fl. 6, 420; Sil. 3, 295; Grat. Cyn. 171 al.
      A kind of sheep in Spain and Corsica, Plin. 8, 49, 75, § 199.
    2. 2. Umbra, ae, f., a female Umbrian, in a pun with umbra, a shadow, Plaut. Most. 3, 2, 84.
  2. B. Um-brĭa, ae, f., a district of Italy so called, Plin. 3, 5, 8, § 51; Varr. R. R. 1, 50, 1; Cic. Rosc. Am. 16, 48; id. Mur. 20, 42; id. Div. 1, 41, 92.
    In apposition: Umbria terra, Gell. 3, 2, 6.
  3. C. Umbrĭcus, a, um, adj., of or belonging to Umbria, Umbrian: creta, Plin. 35, 17, 57, § 197.

Umbricĭus, ii, m., a haruspex in the service of Otho, Tac. H. 1, 27.

umbrĭfĕr, ĕra, ĕrum, adj. [umbra-fero].

  1. I. Shade-bringing, shade-giving, casting a shade, shady: platanus, Cic. poët. Div. 2. 30, 63: nemus, Verg. A. 6, 473: rupes, Varr. R. R. 2, 2, 11: Academia, Cic. poët. Div. 1, 13, 22.
  2. II. (Acc. to umbra, I. B. 2.) Bearing or carrying the shades of the dead: linter, Albin. 1, 427: undae, Stat. Th. 8, 18: fundus, id. ib. 1, 57.

umbro, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [umbra], to shade, shadow, overshadow, overspread, cover; to make or cast a shade (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).

  1. I. Lit.: (quercus) Umbrabat coma summi fastigia montis, Sil. 5, 488: colles, Stat. S. 4, 2, 36: montes oleā, i. e. to plant, Sil. 14, 24: carchedonios purpureos, Plin. 37, 7, 25, § 95 (dub.; al. obumbrante): matrem (i. e. tellurem) rosarum floribus, Lucr. 2, 629.
  2. II. Transf.: tempora quercu, Verg. A. 6, 772: frontem umbrante capillo, Sil. 1, 403: dux umbratus rosis, Claud. B. Gild. 444; id. VI. Cons. Hon. 164.
    In a Greek construction: umbratus tempora ramis, Stat. Th. 6, 554: umbratus genas, i. e. covered with a beard, id. S. 3, 4, 79: umbrata tempora galero, Val. Fl. 4, 137: umbrantur somno pupulae, are shaded, i. e. covered, Varr. ap. Non. 172, 4: telis diem, to darken, Claud. in Ruf. 2, 122.
    Absol.: omnes paene virgae, ne umbrent, abraduntur, cast a shade, Col. 5, 7, 2.

umbrōsus, a, um, adj. [umbra], full of shade, shady, umbrageous (class.; cf. opacus): locus umbrosior, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3: fere aquosissima sunt quaecumque umbrosissima, Sen. Q. N. 3, 11, 4: fico folium maximum umbrosissimumque, Plin. 16, 26, 49, § 113: inter densas, umbrosa cacumina, fagos, Verg. E. 2, 3: Silae, Prop. 1, 20, 7; Ov. M. 1, 693: in umbrosis lucis, Hor. C. 1, 4, 11: nemus, Ov. M. 7, 75: salices, id. F. 3, 17: vallis, Verg. G. 3, 331: harundo, id. A. 8, 34: orae Heliconis, Hor. C. 1, 12, 5: arx Parnasi, Ov. M. 1, 467: Ida, id. ib. 11, 762: tecta, Tib. 1, 4, 1: cavernae, Verg. A. 8, 242: ripa, Hor. C. 3, 1, 23: templa, Ov. M. 11, 360.
Subst. plur.: umbrōsa, ōrum, n., the twilight, dim light (opp. tenebrae, clara lux), Sen. Ep. 94, 20.

ūmectātĭo (hūmec-), ōnis, f. [umecto], a moistening, watering, moisture: oris nauseabilis, Cael. Aur. Tard. 3, 2, 18: inimica (agri), Cassiod. Var. 10, 26.
Absol., Isid. 4, 7, 4; 20, 2, 16.

ūmecto (less correctly hū-), āvi, ātum, āre, 1, v. a. and n. [umectus].

  1. I. Act., to moisten, wet (poet. and in post-Aug. prose): quā niger umectat flaventia culta Galaesus, waters, Verg. G. 4, 126: et sacer umectat fluvialia rura Capenas, Sil. 13, 85: statque umectata Vomano Adria, id. 8, 439: terras veneno, id. 3, 210: effigiem, id. 5, 5: et lacrimis salsis umectent ora genasque, Lucr. 1, 919; Verg. A. 1, 465; 11, 90; Ov. M. 9, 655: dum meus umectat flaventes Lucifer agros (rore), bedews, Claud. Rapt. Pros. 2, 121: ejus (agni) os pressis umectare papillis, Col. 7, 3, 17.
    Poet.: (mulier) tenet assuetis umectans oscula labris, Lucr. 4, 1190.
  2. II. Neutr., of the eyes, to be moist, tearful, to weep: ardent (oculi), intenduntur, umectant, conivent, Plin. 11, 37, 54, § 145; 10, 3, 3, § 10.

ūmectus (less correctly hū-), a, um, adj. [umeo], of a moist nature, moist, damp, wet (ante- and post-class. for umidus): terra exhalat auram atque auroram umidam, umectam, Pac. ap. Varr. L. L. 5, 4, 9, § 24: locus umectus, Cato, R. R. 6, 3; Varr. R. R. 1, 24, 4; Lucr. 4, 634: sapor vini, Pall. Oct. 14, 18: qualitas caeli, id. 1, 16, 6.
Comp.: ventres umectiores, Macr. S. 7, 15 med.: nubes, App. de Deo Socr. p. 47.
Sup.: mulier umectissimo est corpore, Macr. S. 7, 6 med.; 7, 10.

ūmĕ-făcĭo (less correctly hū-), no perf., factum, ĕre, 3, v. a. [umeo-facio], to make moist, to moisten, wet (post-class.): de halitu terrae aut maris nebula exsistit, quae dispersa umefacit, quicquid texerit, Lact. de Ira Dei, 10: spongia crebro umefacta, Plin. 32. 10, 48, § 138.

ūmĕo (less correctly hū-), no perf. nor sup., ēre, 2, v. n. [v. umor], to be moist, damp, wet (poet. and post-Aug.; most freq. in part. pres.).

  1. A. Verb. finit.: calidā qui locus umet aquā, Ov. F. 4, 146: stagnata paludibus ument, id. M. 15, 269: ument genae, id. H. 8, 64: arbor lacrimis cadentibus umet, id. M. 10, 509.
  2. B. Part. pres.: frigida pugnabant calidis, umentia siccis, Ov. M. 1, 19: umentes terrae (Nilo), Plin. Pan. 30, 4; Ov. M. 1, 604: litora, Verg. A. 7, 763: umentes spongias, Suet. Vesp. 16: umens caelum, Flor. 2, 4, 2: fluvius, Sil. 13, 123: genae, Tib. 1, 9, 38; so, oculi, Ov. M. 11, 464: oculi atque ora, Sil. 9, 30: umentemque Aurora polo dimoverat umbram, i. e. the cool night, Verg. A. 3, 589: umentis rores noctis, Sil. 2, 469: astra, Stat. Th. 3, 2.

ŭmĕrāle (not hŭ-; v. umerus), is, n. [umerus, II. B.], a covering for the shoulders, a (military) cape: si miles tibiale vel umerale alienavit, Dig. 49, 16, 14.

ŭmĕrŭlus, i, m. dim. [umerus, II. B.], a little shoulder (late Lat.), Vulg. 3 Reg. 7, 30; 7, 34; id. Ezech. 41, 26.

ŭmĕrus (incorrectly spelled hŭmĕ-rus in many edd.), i, m. [cf. ὦμος].

  1. I. Prop., the upper bone of the arm, Cels. 8, 1.
  2. II. Meton.
    1. A. The upper part of the arm (so only poet. for the usual lacertus): innixus dextro plena trahens umero, upperarm, arm, Prop. 1, 20, 44: umeros exsertus uterque, Stat. Th. 5, 439; 4, 235; Ov. F. 1, 409.
    2. B. The shoulder (of a man; opp. armus of an animal, v. h. v.; the predom. signif. of the word): meus est ballista pugnus, cubitus catapulta est mihi, Umerus aries, Plaut. Capt. 4, 2, 17: id conexum in umero laevo, id. Mil. 4, 4, 44: sagittae pendebant ab umero, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74; cf. Hor. C. 1, 21, 12: umerum apertum gladio appetit, Caes. B. C. 2, 35: Chloris albo sic umero nitens, Hor. C. 2, 5, 18: sparsum odoratis umerum capillis, id. ib. 3, 20, 14: pars umeri ima tui, Ov. A. A. 3, 307.
      Plur.: (virgines) quas matres student Demissis umeris esse, Ter. Eun. 2, 3, 23: scutum, gladium, galeam in onere nostri milites non plus numerant quam umeros, lacertos, manus, Cic. Tusc. 2, 16, 37: ut bracchia modo atque umeri ad sustinenda arma liberi ab aquā esse possent, Caes. B. G. 7, 56: pedites tantummodo umeris ac summo pectore exstare, id. B. C. 1, 62: cum Milo umeris sustineret bovem vivum, Cic. Sen. 10, 33: quod pupillum filium ipse paene in umeros suos extulisset, id. de Or. 1, 53, 228: densum umeris vulgus, Hor. C. 2, 13, 32: nube candentes umeros amictus Augur Apollo, id. ib. 1, 2, 31; so, candidi, id. ib. 1, 13, 10: umeris positurus arcum, id. ib. 3, 4, 60: et quae nunc umeris involitant, deciderint comae, id. ib. 4, 10, 3 et saep.: ex umeris armi fiunt, Ov. M. 10, 700; so id. ib. 12, 396; cf.: terrestrium solus homo bipes: uni juguli, umeri, ceteris armi, Plin. 11, 43, 98, § 243.
      1. 2. Umerus is also used of animals (as, on the other hand, armi is of men; v. armus); of oxen, Cic. N. D. 2, 63, 159.
        Of cocks, Col. 8, 2, 9.
    3. C. Of the middle part of a thing, the back, ridge (post-Aug.).
      1. 1. Of trees and plants: certum est ab umeris arborum surculos petendos, Plin. 17, 14, 24, § 105; Col. 3, 10, 5; id. Arb. 3, 1.
      2. 2. Of mountain ridges: montium flexus crebrique vertices et conflexa cubito aut confracta in umeros juga, Plin. 2, 44, 44, § 115 (al. numeros): virides umeros, Stat. Th. 6, 714.
      3. 3. Of a country: Rhegium oppidum in umero ejus (Italiae) situm, a quo veluti cervicis incipit flexus, Plin. 3, 5, 6, § 43; so, duo haec oppidasita sunt utrāque ex parte velut in umeris Helladis, id. 4, 7, 11, § 23.
  3. III. Trop., in plur., the shoulders; as in Engl., when speaking of bearing a burden: tota ut comitia suis, ut dictitabat, umeris sustineret, Cic. Mil. 9, 25: rem publicam umeris sustinere, id. Fl. 37, 94: cum expertus esset, quam bene umeris tuis sederet imperium, Plin. Pan. 10, 6; 57, 4: sumite materiam vestris qui scribitis aequam Viribus, et versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri, Hor. A. P. 40.

ūmesco (less correctly hū-), no perf. nor sup., ĕre, 3, v. inch. n. [umeo], to grow moist or wet (poet. and in post-Aug. prose): (equi) umescunt spumis, Verg. G. 3, 111: cortex non umescit, Plin. 17, 14, 24, § 107: terra umescens rore occulto, id. 18, 34, 77, § 339: solum, Pall. Sept. 10, 3: vidimus umescentes oculos tuos, Plin. Pan. 73, 4.

ūmĭdē, adv. [umidus], moistly, by reason of moisture: haec tigna umide putrent, Plaut. Most. 1, 2, 67.

ūmĭdŭlus, a, um, adj. dim. [id.], rather damp, dampish, wettish (poet. and very rare), Ov. A. A. 3, 629: comae, Aus. Ep. 106.

ūmĭdus (less correctly hū-), a, um, adj. [umeo].

  1. I. Prop., moist, humid, damp, dank, wet (freq. and class.): simplex est natura animantis, ut vel terrena sit vel ignea vel animalis vel umida, Cic. N. D. 3, 14, 34; cf.: terrena et umida, id. Tusc. 1, 17, 40: tellus, Lucr. 2, 873; so, terra, id. 6, 1100: ignem ex lignis viridibus atque umidis facere, Cic. Verr. 2, 1, 16, § 45; cf.: (naves) factae subito ex umidā materiā, Caes. B. C. 1, 58: saxa, Lucr. 5, 948 sq.: linguaï templa, id. 4, 622: lumina, Ov. M. 9, 536: creta, Hor. Epod. 12, 10: quanto umidius est solum, Col. 4, 19, 2: ager uliginosus umidissimus, Varr. L. L. 5, 5, 9, § 44: umidissimum cerebrum, Plin. 11, 37, 49, § 133: subices, Enn. ap. Gell. 4, 17, 14: nox, Verg. A. 2, 8: dies, Quint. 11, 3, 27: nulla dies adeo est australibus umida nimbis, Ov. P. 4, 4, 1: solstitia, Verg. G. 1, 100: regna, i. e. of the river, id. ib. 4, 363: caedunt securibus umida vina, i. e. formerly liquid (now frozen), id. ib. 3, 364 Heyn.: caligo, quam circa umidi effuderant montes, Curt. 4, 12, 20: maria, Verg. A. 5, 594: mella, id. ib. 4, 486: umidiora et aquosa, App. Dogm. Plat. 1, p. 9.
    As subst.: ūmĭdum, i, n. (sc. solum), a moist, wet, or damp place: castra in umido locare, Curt. 8, 4, 13: pontes et aggeres umido paludum imponere, Tac. A. 1, 61: herba in umidis nascens, Plin. 24, 11, 63, § 104: Sirius alto Defluit ab caelo mersumque per umida quaerit, i. e. the ocean, Avien. Arat. 755; cf. Cels. praef. 1.
  2. II. Fig., watery, weak: verba, Gell. 1, 15, 1.

ūmĭ-fer (not hū-), fĕra, fĕrum, adj. [umor-fero], containing moisture, moist: sucus, Cic. poët. Div. 1, 9, 15.

ūmĭfĭco (not hū-), no perf. nor sup., āre, 1, v. a. [umificus], to make moist, to moisten: sementem Notus umificet, Aus. Idyll. 8, 12.

ūmĭ -fĭcus (not hū-), a, um, adj. [umor-facio], that renders moist, moistening: spiritus lunae, Plin. 2, 100, 101, § 223.

ūmor (not hu-), ōris, m. [root ug-, found in Sanscr. uksh-, to sprinkle; Gr. ὑγρός; cf.: uva, uveo],

  1. I. a liquid, fluid of any kind, moisture (class.): itaque et aquilonibus reliquisque frigoribus durescit umor et idem vicissim mollitur tepefactus et tabescit calore, Cic. N. D. 2, 10, 26: quin et umorem et calorem, qui est fusus in corpore, etc., id. ib. 2, 6, 18: sidera marinis terrenisque umoribus extenuatis aluntur, id. ib. 2, 16, 43: et umor allapsus extrinsecus, ut in tectoriis videmus austro, sudorem videtur imitari, id. Div. 2, 27, 58: nares umorem semper habent ad pulverem multaque alia depellenda non inutilem, id. N. D. 2, 57, 145: nimis concreti umores, id. ib. 2, 23, 59: mollis, id. ib. 3, 12, 31: ranarum et in terrā et in umore vita, Plin. 8, 31, 48, § 110: aquaï, Lucr. 1, 307: liquidus aquaï or aquarum, id. 3, 427; 1, 350 al.; Ov. Am. 2, 6, 32: pluvius, rain, Lucr. 6, 496; 6, 515: roscidus, dew, Cat. 61, 25: circumfluus, the ocean, Ov. M. 1, 30: candens lacteus, milk, Lucr. 1, 258; so, lacteus, Ov. M. 9, 358; 15, 79: Massicus Bacchi, wine, Verg. G. 2, 143; cf.: dulcis musti, id. ib. 1, 295: umor et in genas Furtim labitur, tears, Hor. C. 1, 13, 6: caret os umore loquentis, saliva, Ov. M. 6, 354; so, linguam defecerat umor, id. ib. 9, 567: saccatus corporis, urine, Lucr. 4, 1028; cf.: praefandi umoris, e corpore effluvium, Plin. 7, 51, 52, § 171; and: lyncum umor ita redditus glaciatur, id. 8, 38, 57, § 137.
  2. II. Meton., comic.: ego jam hic te itidem, quasi peniculus novus exurgeri solet, Ni hunc amittis, exurgebo, quicquid umoris tibi’st, Plaut. Rud. 4, 3, 70: et ego amoris aliquantum habeo umorisque meo etiam in corpore, id. Mil. 3, 1, 45.

ūmōrōsus, a, um, adj. [umor], moist, wet (post-class.; for class. umidus): loca, App. Herb. 51: corpora, Cael. Aur. Acut. 2, 10 med.

umquam (unquam), adv. temp. [etym dub.], at any time, ever (opp. never; cf. aliquando); most freq. in neg. clauses, sometimes also in interrogations and in conditional clauses; but very seldom in affirmations.

  1. I. In neg. clauses.
    1. A. Lit.: quod (principium) si numquam oritur, ne occidit quidem umquam, Cic. Rep. 6, 25, 27: quod nemo umquam homo antehac Vidit, Plant. Am. 2, 1, 16; cf. id. ib. 2, 1, 41: neque umquam quicquam me juvat quod edo domi, id. Capt. 1, 2, 33; id. Aul. 3, 1, 3: quam opinionem nemo umquam mortalis assequi potuit sine, etc., Cic. Rep. 2, 10, 17; 2, 15, 29: quod nec didicerint, nec uniquam scire curaverint, id. ib. 1, 6, 11: atque haud sciam an ne opus sit quidem nihil umquam omnino deesse amicis, id. Lael. 14, 51: nemo umquam adiit, id. Har. Resp. 17, 37: cum ita sim adflictus ut nemo umquam, id. Att. 3, 12, 1: itaque quantus non umquam antea exercitus venit, Liv. 9, 37, 2; 9, 39, 5: non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat, Verg. E. 1, 36; cf. Prop. 1, 6, 21: non mehercule hoc umquam dixi, Quint. 6, 3, 74: utinam ne umquam Mede Colchis cupido corde pedem extulisses, Enn. ap. Non. 297, 20 (Trag. v. 311 Vahl.).
      1. 2. In clauses, affirmative in form, in which a negation is implied (cf. II. infra): cave posthac, si me amas, umquam istuc verbum ex te audiam, Ter. Heaut. 5, 4, 8: raro umquam, nisi forte, etc., hardly ever, Quint. 4, 1, 4; cf.: difficilior (interrogatio) hoc, quod raro umquam possunt ante judicium scire, quid testis dicturus sit, id. 5, 7, 22.
    2. B. Transf.
      1. 1. In interrogations implying a negative: Le. Sed tu, en umquam cum quiquam viro Consuevisti? Si. Nisi quidem cum Alcesimarcho nemine, Plaut. Cist. 1, 1, 88; Ter. Phorm. 2, 2, 15; so, en umquam, very freq.; v. en: Ps. Eho an umquam tu hujus nupsisti patri? Ba. Di melius faciant, Plaut. Ps. 1, 3, 95: ullamne ego rem umquam in vita meā Volui, quin? etc., Ter. Heaut. 5, 3, 4: dic mihi hoc; solent tibi umquam oculi duri fieri? Plaut. Men. 5, 5, 24; 5, 5, 26: quis homo pro moecho umquam vidit in domo meretriciā Prendi quemquam? Ter. Eun. 5, 4, 38.
      2. 2. In conditional clauses; si umquam in dicendo fuimus aliquidtum profecto, etc., Cic. Att. 4, 2, 2: Al. Di me perdantSi illam uxorem duxero mihi umquam, quam despondit pater. Me. Et me, si umquam tibi uxorem filiam dedero meam, Plaut. Cist. 2, 1, 31 sq.: date ergo, daturae Si umquam estis hodie uxorem, id. Cas. 4, 4, 11: si te in plateā offendero hac post umquam, periisti, Ter. Eun. 5, 9 (8), 34: mihi si umquam filius erit, nae, etc., id. Heaut. 2, 1, 5: si umquam ullum fuit tempus, mater, cum, etc., id. ib. 5, 4, 1; id. Hec. 3, 3, 29: vovisse hunc dicam, si salvos domum redisset umquam, id. ib. 3, 4, 21: si quando umquam equestri ope adjutam rempublicam meminerint, illo die annitantur, ut, etc., Liv. 10, 14, 11.
  2. II. In affirmative clauses (cf. I. A. 2. supra): plus amat quam te umquam amavit, Plaut. Ep. 1, 1, 63; id. Bacch. 3, 4, 14; cf. id. ib. 3, 4, 22; 4, 8, 71: ut minime mirum futurum sit, si (Isocrates) … reliquis praestet omnibus, qui umquam orationes attigerunt, Cic. Or. 13, 41: quod ei praeter spem acciderat, ut illam terram umquam attingeret, id. Imp. Pomp. 9, 25: cum tyranno instituere amicitiam; et tyranno quam, qui umquam fuit, saevissimo, Liv 24, 32, 3: quare nunc quoque, licet major quam umquam moles premat, tamen, etc., Quint. 12, prooem. § 2: utinam sit tempus umquam quo perfectus aliquis orator, etc., for once, ever, id. 12, 2, 9: excute: sic umquam longā relevere catenā, Nec tibi perpetuo serva bibatur aqua, Ov. Am. 1, 6, 25: scintillam e stellā cadere et augeri terrae appropinquantemsemel umquam proditur, Cn. Octavio C. Scribonio coss., Plin. 2, 35, 35, § 100.