Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

sŏlĕa, ae, f. [solum].

  1. I. A slipper consisting of a sole fastened on by a strap across the instep, a sandal: omnia ferme id genus, quibus plantarum calces tantum infimae teguntur, cetera prope nuda et teretibus habenis vincta sunt, soleas dixerunt, nonnumquam voce Graecā crepidulas, Gell. 13, 21, 5 (worn by men in the house only: considered as a mark of effeminacy if worn out of doors): NEIVE QVIS IN POPLICO LVCI PRAETEXTAM NEIVE SOLEAS HABETO, Lex in Marin. Fratr. Arv. p. 569; cf. Hor. S. 1, 3, 128; and v. soleatus: ut vendat soleam dimidiatam, Lucil. ap. Gell. 3, 14, 10; cf. Plaut. Cas. 3, 5, 63; id. Truc. 2, 5, 26; Prop. 2, 29 (3, 27), 40; Ov. A. A. 2, 212; Plin. 34, 6, 14, § 31; Pers. 5, 169; Juv. 6, 612; Mart. 14, 65, 1.
    These sandals were taken off on reclining at table, and resumed after the meal: deme soleas: cedo, bibam, Plaut. Truc. 2, 4, 16: cedo soleas mihi: auferte mensam, id. ib. 2, 4, 12: deponere soleas, Mart. 3, 50, 3: poscere soleas, Hor. S. 2, 8, 77; Sen. Contr. 4, 25 med.: soleas festinare, to put on in haste, Sall. H. 1, 105 Dietsch; cf. Becker, Gallus, 3, p. 130 sq.
  2. II. Transf., of things of a like shape.
    1. A. A kind of fetter: ligneae, Cic. Inv. 2, 50, 149; Auct. Her. 1, 13, 23.
    2. B. A kind of shoe for animals (not nailed on, like our horseshoes, which were unknown to the ancients, but drawn on and taken off again when not needed), Cat. 17, 26; Col. 6, 12, 2; Veg. 4, 9, 2 and 4; Suet. Ner. 30 fin.; Plin. 33, 11, 49, § 140.
    3. * C. A kind of oil-press, Col. 12, 50, 6.
    4. D. A kind of fish, a sole: Pleuronectes solea, Linn.; Ov. Hal. 124; Col. 8, 16, 7; Plin. 9, 15, 20, § 52; 32, 9, 32, § 102.
      In a lusus verbb. with signif. I., Plaut. Cas. 2, 8, 59.
    5. E. A sill: solea, ut ait Verrius, est non solum ea, quae solo pedis subicitur sed etiam pro materiā robusteā, super quam paries craticius exstruitur, Fest. pp. 300 and 301 Müll.
  3. * F. The sole of the foot of animals, Veg. 1, 56, 31.

* sŏlĕāris, e, adj. [solea], like a sole or sandal, sandal-shaped: cella, Spart. Car. 9.

sŏlĕārĭus, ii, m. [solea], a sandal-maker, Plaut. Aul. 3, 5, 40; Inscr. Orell. 4085.

sŏlĕātus, a, um, adj. [solea], wearing sandals, having sandals on (if of a man and in public, a mark of effeminacy; v. solea): stetit soleatus praetor populi Romani cum pallio purpureo tunicāque talari, mulierculā nixus, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 86; cf. id. Pis. 6, 13; Castric. ap. Gell. 13, 21, 1; Afran. ap. Non. 207, 32; Sen. Ira, 3, 18, 3; Petr. 27, 2; Mart. 12, 83, 6.

sōlemnis (sōlennis), sōlemnĭtas, sōlemnĭtus, v. sollenn-.

sōlēn, ēnis, m., = σωλήν, a kind of seamussel, the razor-fish: Solen, Linn.; Plin. 32, 11, 53, § 151; 10, 69, 88, § 192; 11, 37, 52, § 139.

sōlennis, sōlennĭtas, sōlennĭ-tus, v. sollenn-.

sŏlĕo, ĭtus, 2 (pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L.L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].

  1. I. In gen., to use, be wont, be accustomed (cf. assuesco).
          1. (α) With inf. (so most freq.); act.: qui mentiri solet, pejerare consuevit, Cic. Rosc. Com. 16, 46: ruri crebro esse soleo, Ter. Hec. 2, 1, 18: nihil ego in occulto agere soleo, Plaut. Trin. 3, 2, 86: hi (servi) solent esse eris utibiles, id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.): qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est, Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263: quā (consuetudine) solitus sum uti, Cic. de Or. 1, 30, 135: soliti prandere, Hor. S. 2, 3, 245: (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset, Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.; often solitus eram = solebam, Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.
          2. (β) With inf. pass.: majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent, Plaut. Cas. prol. 74: verum illud verbum est, vulgo quod dici solet, Ter. And. 2, 5, 15; cf. id. Heaut. 3, 2, 9: unde videri Danaum solitae naves, Verg. A. 2, 462: ad haec illa dici solent, Cic. Rep. 3, 16, 26: permirum mihi videri solet, id. ib. 5, 5, 7: si (domus) alio domino solita est frequentari, id. Off. 1, 39, 139: quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti, id. Sen. 3, 7: ut solet fieri, Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7: ut fieri solet, Lact. 1, 15, 2 et saep.
          3. (γ) Without inf.: cave tu idem faxis, alii quod servi solent, Plaut. As. 2, 1, 8: me dico ire, quo saturi solent, id. Curc. 2, 3, 83: artior, quam solebat, somnus complexus est, Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6: ita ego soleo, id. Men. 1, 2, 31: sic soleo, Ter. Ad. 5, 7, 25; cf. id. Eun. 2, 2, 48: eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium, Plaut. Capt. 4, 1, 11: credo jam, ut solet, Jurgabit, Ter. Ad. 1, 1, 54: agedum, ut soles, id. Phorm. 5, 3, 1; cf.: ut solitus es, Plaut. Trin. 3, 2, 25: cum audissem Antiochum, ut solebam, Cic. Fin. 5, 1, 1: quod plerumque in atroci negotio solet, Sall. C. 29, 2: quod prava ambitio solet, id. J. 96, 3: ut solebat, Amm. 16, 11, 15: cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta, Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.
            So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum: ea est disciplina, that’s my way, Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43: lubens fecero et solens, id. Cas. 5, 1, 14: ego abscessi solens Paulum ab illis, id. Ep. 2, 2, 53.
  2. II. In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere; Suas pellices esse aiunt, Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.
    Hence, sŏlĭtus, a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.; cf. consuetus); absol.: solito membra levare toro, Tib. 1, 1, 44: ad solitum rusticus ibit opus, Ov. F. 4, 168: cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant, Tac. H. 4, 60: chori, Prop. 1, 20, 46: locus, Ov. M. 4, 83: torus, Tib. 1, 1, 44: ars, id. 1, 9, 66: artes, Ov. M. 11, 242: virtus, Verg. A. 11, 415: mos, Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165: honores, Tac. A. 3, 5: inertia Germanorum, id. G. 45: exercitationes, Suet. Tib. 13 et saep.
    With dat.: armamenta Liburnicis solita, Tac. H. 5, 23; cf. in the foll.
    Hence, subst.: sŏlĭtum, i, n., the customary, what is usual: hostibus gratiam habendam, quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state, Liv. 3, 38, 9: proinde tona eloquio, solitum tibi! according to your custom, Verg. A. 11, 383: ultra solitum, Tac. A. 4, 64, 1.
    In plur.: parentum neces aliaque solita regibus ausi, Tac. H. 5, 8 fin.; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23: si quando aliquid ex solito variaret, Vell. 2, 41, 3: nescio quā praeter solitum dulcedine laeti, Verg. G. 1, 412; so, praeter solitum, Hor. C. 1, 6, 20: supra solitum, Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito: solito formosior Aesone natus, more than usually handsome, Ov. M. 7, 84; so, solito uberior, id. ib. 9, 105: blandior, id. A. A. 2, 411: exactior, Suet. Tib. 18: frequentiores, id. ib. 37: velocius, Ov. M. 14, 388: citius, id. F. 5, 547: plus, id. H. 15, 47; Liv. 24, 9: magis, id. 25, 7.

sōlers, sōlerter, and sōlertĭa, v. sollers, etc.

Soletum, i, n., a town in Calabria, Plin. 3, 11, 16, § 101.

Sŏli (collat. form Soloe, Mel. 1, 13, 2; Plin. 5, 27, 22, § 92), ōrum, m., = Σόλοι.

  1. I. A town of Cilicia, afterwards called Pompeiopolis, now Mezetli, Cic. Leg. 2, 16, 41; Liv. 33, 20, 4; 37, 56, 8.
    Hence, Sŏleus, ei, m., = Σολεύς, of Soli: Milon, Plin. 35, 11, 40, § 146.
  2. II. A town of Cyprus, now Solia, Plin. 5, 31, 35, § 130 (Jan. Soloe).

sollemnis (less correctly sōlemnis, sollennis, sōlennis, sollempnis), e, adj. [sollus, i. e. totus-annus], prop. that takes place every year; in relig. lang. of solemnities, yearly, annual; hence, in gen.,

  1. I. Lit., stated, established, appointed: sollemne, quod omnibus annis praestari debet, Fest. p. 298 Müll. (cf. anniversarius): sollemnia sacra dicuntur, quae certis temporibus annisque fleri solent, id. p. 344 ib.: sacra stata, sollemnia, Cato ap. Fest. s. v. stata, p. 344 ib.; so, ad sollemne et statum sacrificium curru vehi, Cic. Tusc. 1, 47, 113 (v. sisto, P. a.): sacra, id. Leg. 2, 8, 19: sacrificia, id. N. D. 1, 6, 14; id. Leg. 2, 14, 35; Liv. 1, 31: dies festi atque sollemnes, Cic. Pis. 22, 51: ab Aequis statum jam ac prope sollemne in singulos annos bellum timebatur, Liv. 3, 15: Idus Maiae sollemnes ineundis magistratibus erant, id. 3, 36: sollemnis dapes Libare, Verg. A. 3, 301: caerimoniae, Val. Max. 1, 1, 1.
  2. II. Transf., according as the idea of the religious or that of the established, stated nature of the thing qualified predominates.
    1. A. With the idea of its religious character predominating, religious, festive, solemn: suscipiendaque curarit sollemnia sacra, Lucr. 5, 1162: sollemni more sacrorum, id. 1, 96: religiones, Cic. Mil. 27, 73: iter ad flaminem, id. ib. 10, 27: epulae, id. de Or. 3, 51, 197: ludi, id. Leg. 3, 3, 7; cf.: coetus ludorum, id. Verr. 2, 5, 72, § 186: precatio comitiorum, id. Mur. 1, 1: omnia sollemnibus verbis dicere, id. Dom. 47, 122: sicuti in sollemnibus sacris fleri consuevit, Sall. C. 22, 2: sollemnia vota Reddere, Verg. E. 5, 74: ferre sollemnia dona, id. A. 9, 626: sollemnis ducere pompas, id. G. 3, 22: sollemnis mactare ad aras, id. A. 2, 202: dies jure sollemnis mihi, sanctiorque natali, Hor. C. 4, 11, 17: fax, Ov. M. 7, 49: sollemni voce movere preces, id. F. 6, 622: ignis, id. Tr. 3, 13, 16: festum sollemne parare, id. F. 2, 247: sollemnes ludos celebrare, id. ib. 5, 597: habitus, Liv. 37, 9: carmen, id. 33, 31: epulae, Tac. A. 1, 50: sacramentum, id. H. 1, 55: nullum esse officium tam sanctum atque sollemne, quod, etc., Cic. Quint. 6, 26.
      Comp.: dies baptismo sollemnior, Tert. Bapt. 19.
      Sup.: die tibi sollemnissimo natali meo, Front. Ep. ad Anton. 1, 2: preces, App. M. 11, p. 264.
        1. b. As subst.: sollemne, is, n., a religious or solemn rite, ceremony, feast, sacrifice, solemn games, a festival, solemnity, etc. (so perh. not in Cic.); sing.: inter publicum sollemne sponsalibus rite factis, Liv. 38, 57: sollemne clavi figendi, id. 7, 3 fin.: soli Fidei sollemne instituit, id. 1, 21; cf. id. 9, 34: sollemne allatum ex Arcadiā, festal games, id. 1, 5; cf. id. 1, 9: Claudio funeris sollemne perinde ac divo Augusto celebratur, Tac. A. 12, 69; cf. plur. infra: per sollemne nuptiarum, Suet. Ner. 28; cf. infra.
          Plur.: sollemnia (Isidis), Prop. 2, 33 (3, 31), 1: ejus sacri, Liv. 9, 29; cf. id. 2, 27: Quinquatruum, Suet. Ner. 34: triumphi, id. ib. 2: nuptiarum, Tac. A. 11, 26 fin.: funerum, id. ib. 3, 6: tumulo sollemnia mittent, Verg. A. 6, 380: referunt, id. ib. 5, 605; cf. Stat. Th. 8, 208; Juv. 10, 259.
    2. B. With the idea of stated, regular character predominant, wonted, common, usual, customary, ordinary (syn.: consuetus, solitus; freq. only after the Aug. period): prope sollemnis militum lascivia, Liv. 4, 53, 13: socer arma Latinus habeto, Imperium sollemne socer, Verg. A. 12, 193: arma, Stat. Th. 8, 174: cursus bigarum, Suet. Dom. 4: Romanis sollemne viris opus (venatio), Hor. Ep. 1, 18, 49: mihi sollemnis debetur gloria, Phaedr. 3, prol. 61: sufficit sollemnem numerum (testium) exaudire, Dig. 28, 1, 21: viā sollemni egressi, the public way, Amm. 20, 4, 9: Romae dulce diu fuit et sollemne, reclusa Mane domo vigilare, Hor. Ep. 2, 1, 103: spectari sollemne olim erat, Suet. Aug. 44; Gell. 15, 2, 3: annua complere sollemnia, tribute, Amm. 22, 7, 10.
      As subst.: sol-lemne, is, n., usage, custom, practice, etc.: nostrum illud sollemne servemus, ut, etc., usual custom, practice, Cic. Att. 7, 6, 1: novae nuptae intrantes etiamnum sollemne habent postes adipe attingere, Plin. 28, 9, 37, § 135.
      Plur.: mos traditus ab antiquis inter cetera sollemnia manet, etc., Liv. 2, 14: proin repeterent sollemnia, their customary avocations, Tac. A. 3, 6 fin.: testamentum non jure factum dicitur, ubi sollemnia juris defuerunt, usages, customary formalities, Dig. 28, 3, 1: testamenti, ib. 28, 1, 20.
      Adverb.: mutat quadrata rotundis: Insanire putas sollemnia me neque rides, in the common way, Hor. Ep. 1, 1, 101.
      Hence, adv.: sollemnĭter (sollenn-, sōlemn-; very rare; not in Cic.).
      1. 1. (Acc. to II. A. supra.) In a religious or solemn manner, solemnly, = rite: omnibus (sacris) sollemniter peractis, Liv. 5, 46: intermissum convivium sollemniter instituit, with pomp or splendor, Just. 12, 13, 6: lusus, quem sollemniter celebramus, App. M. 3, p. 134, 13.
      2. 2. (Acc. to II. B. supra.) According to custom, in the usual or customary manner, regularly, formally: (greges elephantorum) se purificantes sollemniter aquā circumspergi, Plin. 8, 1, 1, § 2: praebere hordeum pullis, Pall. 1, 28 fin.: jurare, Dig. 12, 2, 3: cavere, ib. 26, 7, 27: acta omnia, ib. 45, 1, 30: nullo sollemniter inquirente, Amm. 14, 7, 21: transmisso sollemniter Tigride, id. 20, 6, 1.
        Comp. and sup. of adj. (late Lat.); v. supra, II. A. No comp. and sup. of adv.

sollemnĭtas (sollenn-, solenn-, and solemn-), ātis, f. [sollemnis] (postclass.; cf.: sollemne, celebratio).

  1. I. A solemnity, festival, celebration of a day: dierum variae sollemnitates, Gell. 2, 24, 15: pristina (ludorum Isthmiorum), Sol. 7: condendi honoris, Aus. Grat. Act. 36: sacrorum sollemnitate prisco more completa, Amm. 23, 3, 7; Vulg. Deut. 16, 16 et saep.
  2. II. A usage, formality: juris, Dig. 26, 8, 19; 1, 7, 25.

* sollemnĭtus (sollenn-, sōlenn-, sōlemn-), adv. [sollemnis], solemnly, Liv. Andron. ap. Non. 176, 14.

sollers (sōlers), tis (abl. regularly sollerti; sollerte, Ov. P. 4, 14, 35), adj. [sollus, i. e. totus-ars, and therefore qs. all art; hence, in gen.], skilled, skilful, clever, dexterous, adroit, expert (class.; syn.; sagax, subtilis, expertus).

  1. I. Of persons: quae liberum Scire aequom est adulescentem, solertem dabo, to make ready, accomplished, Ter. Eun. 3, 2, 25: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria sum, Afran. ap. Non. 21, 33: in omni vel officio vel sermone sollers, Cic. Rep. 2, 21, 37: pictor sollers in arte, Plin. 35, 11, 40, § 142: sollertem tu me facis, Ov. H. 20, 26: ancilla, id. Am. 1, 8, 87: vir, id. Ib. 279: Ulixes, id. P. 4, 14, 35: agricola, Nep. Cat. 3, 1.
    Comp.: sollertior et ingeniosior, Cic. Rosc. Com. 11, 31.
    Sup.: Sulla, rudis antea et ignarus belli, sollertissimus omnium factus est, Sall. J. 96, 1: hostis, Suet. Caes. 35.
    Poet., with inf.: coloribus Sollers nunc hominem ponere nunc deum, Hor. C. 4, 8, 8; Ov. Am. 2, 7, 17; Sil. 1, 79; 8, 260.
    With gen.: Musa lyrae sollers, Hor. A. P. 407: sollers cunctandi Fabius, Sil. 7, 126.
    With ad and acc.: cum esset deus ad excogitandum providentissimus, ad faciendum sollertissimus, Lact. 2, 8, 3.
  2. II. Transf., of things, ingenious, sagacious, intelligent, inventive: opera providae sollertisque naturae, Cic. N. D. 2, 51, 128: animus, Liv. 7, 14; cf.: sollerti corde Prometheus, Cat. 64, 295: sollerti astu, Ov. M. 4, 776: sollers subtilisque descriptio partium, Cic. N. D. 2, 47, 121: frugum et pecudum custodia sollers, Verg. G. 4, 327: genus acuminis in reprehendendis verbis versutum et sollers, Cic. Brut. 67, 236: ingenium, Ov. F. 3, 840: hominum natura, id. Am. 3, 8, 45: manus, Tib. 1, 8, 29.
    Comp.: nihil sollertius, Cic. Sen. 15, 54: sollertius est multo genus virile, Lucr. 5, 1356.
    Sup.: fundus sollertissimus, qs. most creative, i. e. most productive, fruitful, Cato, R. R. 8 fin.
    Hence, adv.: sollerter (sōlert-), skilfully, dexterously, shrewdly, sagaciously, ingeniously: aliquid consequi, Cic. Leg. 1, 8, 26: patefacere futura, Tac. A. 6, 21: explorans, Spart. Hadr. 10.
    Comp.: simulata sollertius, Cic. N. D. 2, 35, 88: exprimere incessus, vultum, etc., Ov. M. 11, 635: colere hortos, id. ib. 14, 624: imperare, Treb. Poll. Gall. 13.
    Sup.: aliquid sollertissime perspicere, Cic. Verr. 2, 4, 44, § 98: tempora persequi, Vop. Car. 4.

sollertĭa (sōlert-), ae, f. [sollers], skill, shrewdness, quickness of mind, ingenuity, dexterity, adroitness, expertness, etc. (class.; syn.: acumen, subtilitas, scientia): data est quibusdam bestiis machinatio quaedam atque sollertia, Cic. N. D. 2, 48, 123: nulla ars imitari sollertiam naturae potest, id. ib. 1, 33, 92: Chaldaei sollertiā ingeniorum antecellunt, id. Div. 1, 41, 91; cf.: est genus (Gallorum) summae sollertiae, Caes. B. G. 7, 22: hominum adhibita sollertia, id. B. C. 2, 8 fin.: ingenii sollertia, shrewdness, Sall. J. 7, 7: in hac re tanta inest ratio atque sollertia, knowledge and skill, Cic. Rep. 1, 16, 25; so (with ratio) Tac. G. 30: ut artis pariat sollertia, Claud. Rapt. Pros. 3, 33: in omni re fugienda est talis sollertia, such subtlety, Cic. Off. 1, 10, 33: mirari non modo diligentiam sed enim sollertiam ejus, id. Sen. 17, 59: quae tua formosos cepit sollertia? Tib. 1, 4, 3: omnia conando docilis sollertia vicit, Manil. 1, 95; Luc. 8, 283: placuit sollertia tempore etiam adjuta, the ingenious plan, Tac. A. 14, 4.
Plur.: egregiis ingeniorum sollertiis ex aevo collocatis, Vitr. 7 praef. med.

        1. (β) With gen. obj.: (honestum) aut in perspicientiā veri sollertiāque versatur, aut, etc. (shortly after: perspicere et explicare rationem), the perception and intelligent development of the true, Cic. Off. 1, 5, 14: agendi cogitandique sollertia, adroitness, quickness, id. ib. 1, 44, 157: judicandi, id. Opt. Gen. 4, 11: belli, Sil. 6, 309.