Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Hĭĕrŏsŏlyma, ōrum, n. (secondary forms;

  1. I. v. infra), = Ἱεροσόλυμα, the city of Jerusalem, in Palestine, Plin. 5, 14, 15, § 70; Cic. Fl. 28, 67 sq.; Tac. H. 2, 4; 5, 1; 8; 9; Suet. Ner. 40; id. Tit. 5; Flor. 3, 5, 30.
    Also, fem. acc.: Hĭĕrŏsŏlymam, Flor. 3, 5, 30; cf. Vulg. Matt. 16, 21; Marc. 10, 32 sq.; Lact. Epit. 46, 7.
    In neutr.: Hiĕrū̆-sălem, Prud. Psych. 811; Lact. de Pass. Chr. 25; and in many other eccl. fathers.
    Also abbrev.: Sŏlyma, ōrum, n., Mart. 11, 65, 5, acc. to Tac.; so called from the Solymi, a people of Lycia, Tac. H. 5, 2 fin.; cf. Plin. 5, 27, 24, § 94.
  2. II. Derivv.
    1. A. Hĭĕrŏsŏlymārĭus, a, um, adj., of or belonging to Jerusalem; a surname given to Pompey after taking Jerusalem: ut sciat hic noster Hierosolymarius traductor ad plebem, Cic. Att. 2, 9, 1.
    2. B. Hĭĕrŏsŏ-lymītānus, a, um, adj., of Jerusalem: regnum, Aug. Civ. Dei, 17, 21.
      Sŏly-mus, a, um, adj., pertaining to Jerusalem: leges, i. e. of the Jews, Juv. 6, 544.

†† sacondios or socondios, ii, m. [Indian], a hyacinth-colored amethyst in India, Plin. 37, 9, 40, § 122; v. sacos, or socos.

†† sacos or socos [Indian], hyacinthcolor, so called by the Indians, Plin. 37, 9, 40, § 122.

Sălŏmon (Sŏlŏmon), ōnis, m., = Σαλωμών, Σαλομών, Σολομών [[??]], Solomon, son of David, Prud. Hamart. 581; Juvenc. 2, 717; Alcim. 6, 387; Lact. 4, 16.
Hence,

  1. A. Sălŏmōnĭus (Sŏlŏm-), a, um, adj., of or belonging to Solomon, Solomon’s: templum, Lact. 4, 13 fin.; also called saxa, Prud. Apoth. 512.
  2. B. Să-lŏmōnĭăcus, a, um, adj. (poet.), of Solomon, Solomon’s: templum, Sid. poët. Ep. 4, 18; Ven. Carm. 1, 11, 1.

sĕorsus, a, um, adj. [abbrev. from sevorsus, from se-vorto], sundered, separate, apart (syn. separatus).

  1. I. Adj. (so only ante- and post-class.): seorsum atque diversum pretium, Cato ap. Fest. s. v. optionatus, p. 201 Müll.: vocabulum, id. ap. Gell. 7, 10, 2: syllabae, Ter. Maur. p. 2398 P.: seorsa quae (videor tractasse), id. p. 2439 fin. ib.; cf. studia, Aus. Idyll. 17, 5.
    Hence,
  2. II. Adv.: sĕorsum (often erroneously written sĕorsim; collat. form sĕor-sus, Plaut. Rud. 5, 2, 27; Afran. ap. Charis, p. 195 P.; Lucr. 4, 494; 5, 448; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 3 Orell. N. cr.; Liv. 9, 42, 8 Weissenb.; in both forms in the poets; usu. dissyl.; but trisyl. Lucr. 3, 551; 4, 491.
    Another collat. form sorsum, Plaut. As. 2, 2, 95; Lucr. 3, 631 sq.; 4, 495; 5, 447; cf. Lachm. ad Lucr. 2, 1061), asunder, separately, apart (syn. separatim; freq., but mostly ante-class.; not found in Cæs., Verg., or Hor.; and in Cic. only once, in the etymological definition of the word seditio).
          1. (α) With ab: me hodie senex seduxit solum, sorsum ab aedibus, Plaut. As. 2, 2, 95 Fleck.; so, seorsum ab rege exercitum ductare, Sall. J. 70, 2: seorsum tractandum est hoc ab illo, Auct. Her. 3, 4, 7: seorsum a collegā omnia paranda, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 3: abs te seorsum sentio, otherwise, differently, Plaut. Capt. 3, 5, 52; cf.; ut abs te seorsus sentiam De uxoriā re, Afran. ap Charis, p. 195 P.
          2. (β) With abl. (Lucretian): seorsum corpore, Lucr. 3, 564: animā, id. 3, 631 MSS. (Lachm. and Munro, animae).
          3. (γ) Absol.: quā arte natio sua separata seorsum, Cato ap. Charis. p. 195; Lucr. 5,447 sq.: in aediculam istanc seorsum concludi volo, Plaut. Ep 3, 3, 20; in custodiā habitus, Liv. 9, 42, 8; cf. id. 22, 52, 3: castris positis, Auct. B. Afr. 48, 2: ea dissensio civium, quod seorsum eunt alii ad alios, seditio dicitur, Cic. Rep. 6, 1, 1: omnibus gratiam habeo, et seorsum tibi praeterea, * Ter. Ad. 5, 9, 14: proin, viator, hunc deum vereberis, Manumque seorsum habebis, wilt hold afar, Cat. 20, 17

sŏbŏles, sŏbŏlesco, v. subol-.

sōbrĕus, v. sobrius.

sōbrĭē, adv., v. sobrius fin.

* sōbrĭĕfactus, a, um, Part. [sobrius, II., -facio], made reasonable, sobered: sobriefactus sermone, App. M. 8, p. 205, 34.

sōbrĭĕtas, ātis, f. [sobrius], sobriety (post-Aug.).

  1. I. Lit., temperance in drinking, Sen. Tranq. 15, 16; Val. Max. 6, 3, 9.
    Hence Sobrietas personified, the enemy of Venus, App. M. 5, p. 172, 20; Prud. Psych. 450.
  2. II. In gen., moderation, temperance, continence (cf.: modestas, temperantia): vitae, Dig. 1, 7, 17 fin.; Vulg. 1 Tim. 2, 9.
    1. B. Trop., reasonableness, prudence: consiliorum, Amm. 31, 10, 19.

sōbrīnus, i, m., and sōbrīna, ae, f. [contr. for sororinus from soror, and therefore prop. an appellation for the children of sisters; hence, in gen.], a cousin-german, cousin by the mother’s side, Fest. p. 297 Müll.; Dig. 38, 10, 3; Just. Inst. 3, 6.

        1. (α) Masc., Ter. And. 4, 5, 6; id. Phorm. 2, 3, 37; Cic. Off. 1, 17, 54; Dig. 38, 10, 1; 38, 10, 10.
        2. (β) Fem., Plaut. Poen. 5, 2, 108; Tac. A. 12, 6 and 64; Dig. 38, 10, 10.

sōbrĭo, āre, v. a. [sobrius], to sober, make sober (late Lat.), Paul. Nol. Carm. 21, 685; 24, 106.

sōbrĭus (sōbrĕus), a, um (comp. sobrior, Laber. ap. Charis. p. 64; elsewhere not compared), adj. [cf. Gr. σώφρων, σάος; Lat. sanus], not drunk, sober (freq. and class.).

  1. I. Lit., opp. vinolentus, Cic. Ac. 2, 17, 52; so id. Or. 28, 99; opp. vino madens, Plaut. Truc. 4, 4, 2; opp. madidus, id. Am. 3, 4, 18; cf. Hor. S. 2, 3, 5; Cato Utic. ap. Suet. Caes. 53; and ap. Quint. 8, 2, 9; opp. ebrius, Sen. Ep. 18, 4 (with siccus); Mart. 3, 16, 3; opp. temulentus, Tac. A. 13, 15 et saep.: male sobrius, i. e. ebrius, Tib. 1, 10, 51; Ov. F. 6, 785.
    1. B. Transf., of things (poet. and post-Aug. prose; cf. ebrius): pocula, Tib. 1, 6, 28 (24): lympha mixta mero, id. 2, 1, 46: nox, in which there was no drinking, Prop. 3, 17 (4, 16), 11; cf. convictus, Tac. A. 13, 15: uva, not intoxicating, Plin. 14, 3, 4, § 31: rura, that furnish no wine, Stat. S. 4, 2, 37; cf. Suet. Dom. 7: sobrium vicum Romae dictum putant, vel quod in eo nulla taberna fuerit, vel quod in eo Mercurio lacte, non vino supplicabatur, Fest. pp. 296 and 297 Müll.: non sobria verba, i. e. of a drunken person, Mart. 1, 28, 5: paupertas, Claud. IV. Cons. Hon. 411: lares pauperes nostros, sed plane sobrios revisamus, App. M. 5, p. 163, 31.
  2. II. In gen., sober, moderate, temperate, continent: parcus ac sobrius, Ter. Ad. 1, 2, 15: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria, Afran. ap. Non. 21, 33 (Com. Rel. p. 148 Rib.): homines frugi ac sobrii, Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67: auream quisquis mediocritatem Diligitcaret invidendā Sobrius aulā, Hor. C. 2, 10, 8; Vell. 2, 63, 1: non aestimatur voluptas illa Epicuri, quam sobria et sicca sit, Sen. Vit. Beat. 12, 4: corda, Stat. S. 5, 1, 78: vetus illa Romana virtus et sobria, Amm. 15, 4, 3; opp. libidinosus, Lact. 3, 26, 7.
    1. B. Trop., of the mind, sober, even-minded, clever, sensible, prudent, reasonable, cautious (syn.: mentis compos, sanus): satinsanus es aut sobrius? Ter. Heaut. 4, 3, 29; cf.: satis credis sobriam esse, id. Eun. 4, 4, 36: tu homo non es sobrius, id. And. 4, 4, 39: vigilantes homines, sobrii, industrii, Cic. Cael. 31, 74: diligentes et memores et sobrii oratores, id. de Or. 2, 32, 140; opp. iracundus, Vell. 2, 41, 1: alte sobria ferre pedem, prudently, Ov. Am. 1, 12, 6.
      Of things: opera Proba et sapiens et sobria, Plaut. Pers. 4, 5, 2: ingenium siccum ac sobrium, Sen. Ep. 114, 3: violenta et rapida Carneades dicebat, modesta Diogenes et sobria, Gell. 7, 14, 10.
      Hence, adv.: sōbrĭē (acc. to II. A. and B.).
      1. 1. Moderately, temperately, frugally: vivere (with parce, continenter, severe; opp. diffluere luxuriā), Cic. Off. 1, 30, 106.
      2. 2. Prudently, sensibly, circumspectly, = prudenter: ut hoc sobrie agatur, Plaut. Capt. 2, 1, 29: curare aliquid, id. Mil. 3, 1, 215: hanc rem accurare, id. Ps. 4, 1, 29; id. Pers. 4, 1, 1.

soccātus, a, um, adj. [soccus], furnished with or wearing socci, Sen. Ben. 2, 12, 2.

soccĭfer, fĕra, fĕrum, adj. [soccus-fero], sock-wearing: Menander, Sid. Carm. 9, 215; v. soccus.

soccŭlus, i, m. dim. [soccus], a small soccus, Sen. Ben. 2, 12, 1; Suet. Vit. 2 fin.; Plin. 9, 35, 56, § 114.
Of the sock worn by comic actors (v. soccus, II.), Plin. Ep. 9, 7, 3; Quint. 10, 2, 22.

soccus, i, m.

  1. I. A kind of low-heeled, light shoe, worn by the Greeks; a slipper, sock, Plaut. Trin. 3, 2, 94; id. Ep. 5, 2, 60; id. Bacch. 2, 3, 98; id. Pers. 1, 3, 44; id. Cist. 4, 2, 29: soccos, quibus indutus esset, Cic. de Or. 3, 32, 127; id. Rab. Post. 10, 27; Cat. 61, 10 et saep.
    When worn by Romans they were a sign of effeminacy, Suet. Calig. 52; Sen. Ben. 2, 12, 1; Plin. 37, 2, 6, § 17.
    The soccus was worn especially by comic actors (the cothurnus, on the contrary, by tragic actors).
    Hence,
  2. II. Transf., comedy (as cothurnus, tragedy), Hor. Ep. 2, 1, 174; id. A. P. 80; 90; Ov. R. Am. 376; Mart. 8, 3, 13: comicus soccus, Plin. 7, 30, 31, § 111; cf.: nec tragoedia socco ingreditur, Quint. 10, 2, 22: risus socci; opp. luctus cothurni, Claud. in Eutr. 1, 299.

sŏcer (nom. socerus, Plaut. Cas. 4, 2, 18; id. Men. 5, 5, 54; with socer, id. ib. 5, 7, 56), ĕri, m. [Gr. ἑκυρός].

  1. I. A father-in-law, Plaut. Stich. 4, 1, 22; id. Trin. 5, 2, 27; Cic. Off. 1, 35, 129; id. Lael. 1, 1 and 5; Caes. B. G. 1, 12 fin.; Ov. M. 1, 145; Hor. C. 3, 11, 39; id. Ep. 1, 19, 30 al.; v. also socrus.
    Plur. soceri, parents-in-law, Verg. A. 2, 457; 10, 79; Ov. M. 3, 132.
  2. II. Transf., for consocer, a son’s father-in-law, Ter. Hec. 5, 2, 4: magnus, grandfather-in-law, i. e. one’s husband’s or wife’s grandfather, Dig. 38, 10, 4, § 6; called simply socer, ib. 50, 16, 146; cf. ib. 3, 1, 3; 23, 2, 14 fin.: socer major, a great-grandfather-in-law, Paul. Diac. p. 136, 10.

sŏcĕra, ae, v. socrus.

sŏcĕrus, i, v. socer init.

sŏcĭa, ae, v. socius.

sŏcĭābĭlis, e, adj. [socio], that may be easily united or joined together, sociable (not ante-Aug., and very rare): natura nos sociabiles fecit, Sen. Ep. 95, 52: consortio inter reges, Liv. 40, 8: abies maxime sociabilis glutino, Plin. 16, 42, 82, § 225.
Hence, adv.: sŏcĭābĭlĭter, connectedly, Aug. Mus. 5, 15.

sŏcĭālis, e, adj. [socius], of or belonging to companionship.

  1. I. In gen., companionable, sociable, social (so not ante-Aug.): homo sociale animal, Sen. Ben. 7, 1, 8: beneficium dare socialis res est, id. ib. 5, 11, 4: amicitiae, App. M. 5, p. 171, 20.
  2. II. In partic.
    1. A. Of or belonging to allies or confederates, allied, confederate (the class. signif. of the word): lex, Cic. Div. in Caecil. 5, 18: lex judiciumque, id. Verr. 2, 2, 6, § 15: foedus, Liv. 34, 57: exercitus, i. e. of the allies, id. 31, 21: coetus, id. 7, 25: equitatus, id. 26, 5; so, turmae, Tac. A. 4, 73: copiae (opp. legiones), i. e. auxiliaries, id. ib. 12, 31: bellum, the war of the allies, Liv. Epit. 71 fin.; Flor. 3, 18, 1; Juv. 5, 31: cuncta socialia prospere composita, the affairs of the allies, Tac. A. 2, 57.
    2. B. In Ovid several times like conjugialis, of marriage, conjugal, nuptial: amor socialis, Ov. M. 7, 800; (with foedus maritum), id. P. 3, 1, 73: Livia sic tecum sociales compleat annos, id. Tr. 2, 161: foedera, id. M. 14, 380; id. H. 4, 17: torus, id. F. 2, 729: jura, id. Am. 3, 11, 45: sacra, id. H. 21, 155: carmina, i. e. epithalamium, id. ib. 12, 139.
      Hence, adv.: sŏ-cĭālĭter, socially: non ut de sede secundā Cederet aut quartā socialiter (iambus), for the sake of company (perh. ἅπ. εἰρημ.), Hor. A. P. 258.

sŏcĭālĭtas, ātis, f. [socialis], fellowship, sociableness, sociality (very rare), Plin. Pan. 49, 4.

sŏcĭālĭter, adv., v. socialis fin.

sŏcĭātĭo, ōnis, f. [socio], union: rata inter eos (post-class.), Mart. Cap. 2, § 109.

sŏcĭātrix, īcis, f. [socio], she who associates or unites, Val. Fl. 5, 500.

* sŏcĭennus, i, m. [socius], a fellow, comrade: tuos, Plaut. Aul. 4, 4, 32.

sŏcĭĕtas, ātis, f. [socius], fellowship, association, union, community, society (implying union for a common purpose; cf.: conjunctio, consociatio; and not a mere assembly; cf.: circulus, coetus; conventus, sodalitas; freq. and class.).

  1. I. In gen.: hominum inter ipsos societas conjunctioque, Cic. Leg. 1, 10, 28: (nos) natos esse ad societatem communitatemque generis humani, id. Fin. 4, 2, 4: societas generis humani, quam conciliavit ipsa natura, id. Lael. 5, 20: fides et societas generis humani, id. N. D. 1, 2, 4: societas et communicatio utilitatum, id. Fin. 5, 23, 65: nulla societas nobis cum tyrannis, sed potius summa distractio est, id. Off. 3, 6, 32: societatem cum aliquo coiredirimere, id. Phil. 2, 10, 24: societatem coire de municipis cognitique fortunis cum alienissimo, id. Rosc. Am. 31, 87: quasi societatem coit conparandi cibi, id. N. D. 2, 48, 123: societatem confirmare, id. Phil. 2, 35, 89: nefarias pactiones societatesque conflare, id. Har. Resp. 20, 42: consiliorum omnium societas, id. Brut. 1, 2; Hirt. B. G. 8, 3: juris, Cic. Rep. 1, 32, 49: humanitatis, id. ib. 2, 26, 48: beate et honeste vivendi, id. ib. 4, 3, 3: gravitatis cum humanitate, id. Leg. 3, 1, 1: belli, Sall. C. 40, 1: omnium facinorum sibi cum Dolabellā societatem initam confiteri, Cic. Phil. 13, 17, 36: nominum, names in common, Plin. 17, 24, 37, § 218 et saep.; cf.: nulla sancta societas nec fides regni est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 8, 26, and id. Rep. 1, 32 (Trag. v. 411 Vahl.): neque naturae est societas ulla cum somniis, Cic. Div. 2, 71, 147.
  2. II. In partic.
    1. A. A copartnership, association for trading purposes.
      1. 1. In abstr.: qui societatem cum Sex. Naevio fecerit, etc. … fecit societatem earum rerum, quae in Galliā comparabantur, Cic. Quint. 3, 11: qui magnā fide societatem gererent, etc., id. ib. 3, 13: cum annos jam compluris societas esset, id. ib. 4, 14: quae (pecunia) tibi ex societate debeatur, id. Rosc. Com. 6, 16: societatem contrahere, Dig. 17, 2, 5; 17, 2, 74: coire, ib. 17, 2, 1 sq.; 17, 2, 5.
        Plur.: societates contrahuntur sive universorum bonorum, sive negotiationis alicujus, sive vectigalis, sive etiam rei unius, Dig. 17, 2, 5.
      2. 2. In concr., a company or society of the farmers of the public revenue: nulla Romae societas vectigalium, nullum collegium aut concilium, etc., Cic. Sest. 14, 32; cf. id. Fam. 13, 9, 2: si omnes societates venerunt, quarum ex numero multi sedent judices, id. Mur. 33, 69: provinciarum, Caes. B. C. 3, 3 fin.: maximarum societatum auctor, Cic. Planc. 13, 32; Plin. 33, 7, 40, § 118.
    2. B. A political league, an alliance, confederacy: cum Ptolemaeo societas erat facta, Caes. B. C. 3, 107 fin.: Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt, id. B. G. 6, 2: Leptitani Romam miserant amicitiam societatemque rogatum, Sall. J. 77, 2; so with amicitia, id. ib. 83, 1: impellere ad societatem belli, id. C. 40, 1: cum Lacedaemonii in societate non manerent, Nep. Con. 2, 2: Ioniam a societate averterunt Atheniensium, id. Alcib. 4, 7: societatem alicujus induere, Tac. A. 12, 13.

sŏcĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [socius], to join or unite together, to associate; to do or hold in common, to share a thing with another, etc. (freq. and class.; in Cic. mostly with inanimate objects; syn. jungo): coetus utilitatis communione sociatus, Cic. Rep. 1, 25, 39: concilia coetusque hominum jure sociati, id. ib. 6, 13, 13: omne genus hominum sociatum inter se esse, id. Leg. 1, 11, 32: (Romulus) regnum suum cum illorum (Sabinorum) rege sociavit, id. Rep. 2, 7, 13; cf.: quae nos domo socias, Verg. A. 1, 600: quid si testium studium cum accusatore sociatum est? Cic. Fl. 10, 21: cum vel periculum vitae tuae mecum sociare voluisses, to risk your life for me, id. Planc. 30, 73; cf.: tecum ut longae sociarem gaudia vitae, Tib. 3, 3, 7: qui vim rerum cognitionemque cum scientiā atque exercitatione sociaris, Cic. de Or. 3, 32, 131: diligentiam cum scientiā, Col. 3, 3, 7: ne societur sanguis, Liv. 4, 4, 6; cf. of union by marriage: se alicui vinclo jugali, Verg. A. 4, 16: cubilia cum aliquo, Ov. M. 10, 635: corpus, id. Am. 2, 8, 5: conjugia, Vulg. Deut. 7, 3; Ov. H. 3, 109: perpetuoque mihi sociatam foedere lecti, id. Ib. 15: juvencos aratro imposito, Stat. Th. 1, 132: dextras, Sil. 11, 149; cf.: manus alicui, Val. Fl. 5, 290: se participem in omnis casus, Sil. 1, 75: vitem ulmis, Stat. S. 5, 1, 48: curas, to share, Val. Fl. 5, 282: verba loquor socianda chordis, to be accompanied, Hor. C. 4, 9, 4; so, carmina nervis, Ov. M. 11, 5: homo simili sui sociabitur, Vulg. Ecclus. 13, 20: Theseus sociati parte laboris Functus, undertaken in company with another, common, Ov. M. 8, 546: parricidium (shortly before: societas facinoris), Just. 10, 1, 6.
Mid.: sociari facinoribus, to take part in deeds of villany, Liv. 39, 13 fin.

* sŏcĭŏfraudus, i, m. [socius-fraudo], one that deceives his comrades, Plaut. Ps. 1, 3, 128.

sŏcĭus, a, um, adj. [root sec- of sequor],

  1. I. sharing, joining in, partaking, united, associated, kindred, allied, fellow (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf. subst. infra): hic (Augustus) socium cum Jove nomen habet, Ov. F. 1, 608: aurea possedit socio Capitolia templo Mater, i. e. in common with Jupiter, id. ib. 6, 73: regnum, id. M. 5, 378: classis, id. ib. 13, 352: sepulcrum, id. H. 11, 123: lectus, id. A. A. 2, 377: ignes, id. M. 9, 795: anni, id. H. 2, 33: linguae, id. Tr. 5, 10, 35: dei, id. F. 2, 618: spes, id. M. 13, 375: sociis quid noctibus uxor anxia, Stat. S. 3, 5, 1: platanus clara in Lyciā gelidi fontis sociā amoenitate, Plin. 12, 1, 5, § 9: potestas, Amm. 26, 2, 8.
  2. II. Esp., leagued, allied, confederate: cura sociae retinendae urbis, Liv. 27, 1; so, urbs, id. 31, 24: civitates, id. 41, 6 fin.; Quint. 3, 8, 12; cf.: civitas nobis, Tac. A. 13, 57: agmina, Verg. A. 2, 371: manus, i. e. of the allies (in the Bellum Sociale), Ov. Am. 3, 15, 10: classis, id. M. 13, 352: arma, Sil. 7, 635.
    Hence, substt
    1. A. sŏcĭus, i, m. (gen. plur. socium, Liv. 43, 6, 12; 44, 21, 10; v. II. B. infra; also in the poets, Verg. A. 5, 174; Prop. 3, 7, 41; Neue, Formenl. 1, 112 sq.).
      1. 1. In gen., fellow, sharer, partner, comrade, companion, associate (very freq. and class.; syn.: consors, particeps): belli particeps et socius et adjutor, Cic. Att. 9, 10, 5; cf.: consiliorum omnium particeps et socius paene regni, id. Rep. 2, 20, 35; cf.: regni sociis, Luc. 1, 92: hereditatis, Plin. Pan. 38: tuorum consiliorum (with particeps), Plaut. Mil. 4, 2, 22: fortunarum omnium (with particeps), Cic. Font. 17, 37 (21, 47): me quidem certe tuarum actionum, sententiarum, rerum denique omnium socium comitemque habebis, id. Fam. 1, 9, 22: praeter Laelium neminem habeo culpae socium, id. Att. 11, 14, 1: Agusius, omnium laborum, periculorum meorum socius, id. Fam. 13, 71: socius et consors gloriosi laboris, id. Brut. 1, 2; Sall. J. 29, 2: Romuli socius in Sabino proelio, Cic. Rep. 2, 8, 14; for which, with dat.: alicui socius, Plaut. Rud. 1, 2, 72: hunc cape consiliis socium, Verg. A. 5, 712: hos castris adhibe socios, id. 8, 56: socium esse in negotiis, Ter. Heaut. 3, 1, 9: quia sine sociis nemo quicquam tale conatur, Cic. Lael. 12, 42: socium ad malam rem quaerere, Plaut. As. 2, 2, 22: cum sociis operum, Hor. Ep. 2, 1, 142: ante alios Infert se socium Aeneas, Verg. A. 4, 142: amissā sociorum parte, Ov. M. 14, 242.
        Poet.: generis socii, i. e. relatives, Ov. M. 3, 259; cf. sanguinis, id. Tr. 4, 5, 29: tori, i. e. a spouse, consort, id. M. 14, 678.
      2. 2. In partic.
        1. a. In mercant. lang., a copartner, partner in business: socii putandi sunt, quos inter res communicata est, etc., Cic. Verr. 2, 3, 20, § 50; id. Rosc. Am. 40, 116; id. Quint. 3, 12: nefarium est socium fallere qui se in negotio conjunxit, id. Rosc. Com. 6, 16.
          So, socii, of the company of farmers of the public revenue, Cic. Fam. 13, 9, 3; Plin. 33, 7, 40, § 120; cf. societas, II. A. 2.
          Hence,
          1. (β) Jurid. t. t.: pro socio (agere, damnari, etc.), for defrauding a partner, Cic. Fl. 18, 43; id. Quint. 3, 13; cf. Dig. 17, tit. 2: Pro socio.
        2. b. In publicists’ lang., an ally, confederate (cf. foederatus); plur., Plaut. Men. 1, 2, 25: servate vestros socios, id. Cist. 1, 3, 51: Boios receptos ad se socios sibi asciscunt, Caes. B. G. 1, 5 fin.; 1, 11 fin.; 1, 14; 1, 15; 1, 36: Cyprius rex, cujus majores huic populo socii atque amici semper fuerunt, Cic. Dom. 20, 52; Liv. 29, 17; 44, 1 et saep. al.; opp. hostes, Sall. C. 51, 38; id. J. 92, 2.
          Sing.: socius et amicus populi Romani, Sall. J. 24, 3.
          In the connection, socii et Latini, or, more freq., socii et nomen Latinum, the term socii denotes the Italian people dwelling out of Latium who were under the protection of and allied with Rome, the Italian allies, Cic. Lael. 3, 12; id. Rep. 6, 12, 12; id. Sest. 13, 30; id. Rep. 1, 19, 31; 3, 29, 41; Sall. J. 39, 2; 42, 1: socii nomenque Latinum, id. ib. 43, 4 Kritz N. cr.; Liv. 29, 27; for which, also: socii ac nominis Latini, id. 41, 8; and without ellipsis: per homines nominis Latini et socios Italicos impedimenta parabant, Sall. J. 40, 2; cf. also: quos (milites) uti ex Latio et a sociis cogeret, id. ib. 95, 1.
          The socii Latini nominis, on the other hand, are simply the Latin allies, the Latins, Liv. 40, 36; 32, 8; 41, 12: socii ab nomine Latino, id. 22, 38.
          In this sense the gen. plur. is usually socium, Liv. 21, 17, 2; 22, 27, 11 et saep.: socii navales, id. 21, 50; v. navalis.
    2. B. sŏcĭa, ae, f.: eos, qui nos socias sumpserunt sibi, Plaut. Stich. 1, 2, 45: (eloquentia) pacis est comes otiique socia, Cic. Brut. 12, 45: vitae socia virtus, mortis comes gloria, id. Font. 17, 39 (21, 49); cf.: est socia mortis homini vita ingloria, Publ. Syr. App. 213 Rib.: nox socia, Cic. Phil. 2, 18, 45: quam plurimas uxores habent. … nulla pro sociā obtinet, Sall. J. 80, 7: addit se sociam, Verg. E. 6, 20: socias sorores Impietatis habet, Ov. M. 4, 3: hic socias tu quoque junge moras, id. A. A. 1, 492: sociae doloris casusque tui, App. M. 5, p. 166, 18.
      Poet.: socia generisque torique, related by blood and marriage, relative and wife (Juno), Ov. M. 1, 620; so, tori, id. ib. 8, 521; 10, 268: ulmus cum sociā vite, id. ib. 14, 662.

sōcordĭa (o short, Prud. Apoth. 194; cf. socors; sometimes, on account of the etymology, written also sēcordĭa), ae, f. [socors], dulness of mind, i. e.,

  1. I. Weakmindedness, silliness, folly, stupidity (very rare; syn.: insipientia, stoliditas): socordiam quidam pro ignaviā posuerunt (v. II.); Cato pro stultitiā posuit, Fest. pp. 292 and 293 Müll.: si quem socordiae argueret, stultiorem aiebat filio suo Claudio, Suet. Claud. 3; Tac. A. 4, 35.
  2. II. Carelessness, negligence, sloth, laziness, indolence, inactivity (the predominant signif. of the word; used only in the sing.; cf. Diom. p. 314 P.; perh. only once in Cic.; syn.: ignavia, desidia, segnities): tu ad hoc diei tempus dormitasti in otio. Quin tu abs te socordiam omnem reicis segnitiem amoves, Plaut. As. 2, 1, 6: nisi somnum socordiamque ex pectore oculisque amovetis, id. Ps. 1, 2, 11: nihil loci’st segnitiae neque socordiae, Ter. And. 1, 3, 1: socordia atque desidia, Auct. Her. 2, 23, 35; so (with desidia) Sall. C. 4, 1; (with ignavia) id. ib. 58, 4; (with incultus) id. J. 2, 4; (opp. industria) Tac. A. 2, 38: nostrā cunctatione et socordiā jam huc progressus, Liv. 22, 14, 5: Cyrenenses tardius iere. Id socordiāne an casu accideret, parum cognovi, Sall. J. 79, 5: socordiāne an vinolentiā, Tac. A. 12, 67: fortunā per socordiam non uti, Liv. 7, 35: nisi felicitas in socordiam vertisset, exuere jugum potuere, Tac. Agr. 31 fin.: caeca ac sopita socordia, Quint. 1, 2, 5: Darei, Curt. 7, 4, 3.

sōcordĭter, adv., v. socors fin.

sōcors (o short, Prud. Cath. 1, 33; cf. socordia), cordis, adj. [se, = sine, and cor(d)s], mentally dull, i. e.,

  1. I. Narrow-minded, silly, foolish, blockish, stupid, thoughtless, senseless, etc. (rare but class.; syn.: stultus, stolidus, ineptus, insipiens, insulsus): socors naturā neglegensque, Cic. Brut. 68, 239: homines non socordes ad veri investigandi cupiditatem excitare, id. N. D. 1, 2, 4: stolidi ac socordes, Liv. 9, 34: socors ingenium, Tac. A. 13, 47: animus, id. H. 3, 36: Tiberius callidior, Claudius socordior, Sid. Ep. 5, 7 fin. (cf. under socordia, I., the passage ap. Suet. Claud. 3): apud socordissimos Scythas Anacharsis sapiens natus est, App. Mag. p. 289, 25.
  2. II. Careless, negligent, sluggish, slothful, lazy, inactive, etc. (not in Cic.; syn.: ignavus, segnis), Plaut. Cist. 4, 2, 5: languidus et socors, Sall. H. Fragm. 3, 61, 8 Dietsch: neque victoriā socors aut insolens factus, id. J. 100, 1: Sejanus nimiā fortunā socors, Tac. A. 4, 39: vulgus sine rectore praeceps, pavidum, socors, id. H. 4, 37.
    With gen.: nolim ceterarum rerum te socordem eodem modo, Ter. Ad. 4, 5, 61: gregarius miles futuri socors, Tac. H. 3, 31.
    Hence, adv.: sŏcor-dĭter (acc. to II.), carelessly, negligently, slothfully (not used in posit.); comp.: socordius ire milites occepere, Sall. H. Fragm. ap. Non. 235, 15; so, res acta, Liv. 1, 22: agere, Tac. H. 2, 15.

socra, v. socrus.

Sōcrătes, is, m., = Σωκράτης.

  1. I. The celebrated Greek philosopher: parens philosophiae, Cic. Fin. 2, 1, 1: fons et caput philosophiae, id. de Or. 1, 10, 42: ab Apolline omnium sapientissimus dictus, id. Ac. 1, 4, 16; Plaut. Ps. 1, 5, 50.
    Voc. Socrate, bis, Cic. Fragm. p. 477 Orell.
    As an appellative, in the plur.: ut exsistant … Socratae simul et Antisthenae et Platones multi, Gell. 14, 1, 29; cf. Lachm. ad Lucr. 2, p. 50.
    Hence, Sōcrătĭcus, a, um, adj., = Σωκρατικός, of or belonging to Socrates, Socratic: philosophi, Cic. Off. 1, 29, 104: viri, id. Att. 14, 9, 1: domus, Hor. C. 1, 29, 14: sermones, Cic. de Or. 3, 18, 67; Hor. C. 3, 21, 9: lepor subtilitasque, Cic. Rep. 1, 10, 16: chartae, Hor. A. P. 310: sinus, i. e. devoted to philosophy, Pers. 5, 37: Xenophon, Nep. Ages. 1: cinaedi (in reference to Alcibiades, the favorite of Socrates), Juv. 2, 10.
    As subst.: Sōcrătĭci, ōrum, m., the followers or disciples of Socrates, Cic. de Or. 3, 16, 61 sq.; id. Off. 1, 1, 2 et saep.
  2. II. A Greek painter, Plin. 35, 11, 40, § 137.
  3. III. A Greek sculptor, Plin. 36, 5, 4, § 32.

socrŭālis, e, adj. [socrus], of or belonging to a mother-in-law: munificentia, Sid. Ep. 7, 2 med.: hereditas, id. ib. 8, 9.

socrus, ūs (orig. comm.; v. infra), f. [a collat. form of socer; Gr.ἑκυρός], orig.also m., either a father-in-law or a mother-in-law; but of the first signif. we have only two examples in ancient poets: praemia erepta a socru suo, Att. ap. Prisc. p. 698 P. (Trag. Rel. p. 136 Rib.); and: a socru, Oenomao rege, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Rib. l. l. p. 213).
The signif. mother-in-law was the prevailing one through all periods of the language: uno animo omnes socrus oderunt nurus, Ter. Hec. 2, 1, 4; 5, 1, 22; cf. Ov. F. 2, 626; Ter. Hec. 2, 3, 4; 4, 4, 83; Cic. Clu. 12, 23; Juv. 6, 231; Dig. 23, 2, 14, § 4.
Collat. form SOCERA, ae (acc. to socer), Inscr. Orell. 289; and contr. SOCRA, ib. 4221: magna, grandmother-in-law, i. e. one’s husband’s or wife’s grandmother: major, the great-grandmother of either party, Dig. 38, 10, 4, § 6; Fest. p. 126 Müll.

sŏdālĭcĭārĭus (sŏdālĭt-), a, um, adj. [sodalicium], of or belonging to an associalion or fellowship, only as subst.

    1. 1. sŏdālĭcĭārĭus, ii, m., one who is bound to another by fellowship, a comrade, bosomfriend, Inscr. Orell. 4794.
    2. 2. sŏdālĭcĭ-ārĭa, ae, f.: SODALICIARIA CONSILII BONI, a companion, Inscr. Orell. 4644.

sŏdālĭcĭum (-tĭum), ii, v. the foll. art., II.

sŏdālĭcĭus (-tĭus), a, um, adj. [sodalis].

  1. I. Of or belonging to a sodalis; of or belonging to fellowship or companionship (as adj. very rare): jure sodalicio mihi junctus, Ov. Tr. 4, 10, 46 (al. sodalicii); Just. 20, 4, 14: Druidae sodaliciis astricti consortiis, Amm. 15, 9, 8.
    1. B. In a bad sense, secret: collegia sodalicia, pertaining to an unlawful secret association, Dig. 47, 22, 1.
  2. II. Subst.: sŏdālĭcĭum (-tĭum), ii, n.
    1. A. Lit., a fellowship, friendly intercourse or intimacy, brotherhood, companionship, etc. (syn. sodalitas): fraternum vere dulce sodalicium, Cat. 100, 4; cf. Val. Max. 4, 7, 1 ext.
    2. B. Transf.
      1. 1. An association, company, society, or college of any kind: CVLTORVM HERCVLIS, Inscr. Orell. 2404; cf. ib. 2402: FVLLONVM, ib. 4056.
      2. * 2. A company assembled for feasting, a banquetingclub, Auct. Her. 4, 51, 64.
      3. 3. In a bad sense, an unlawful secret society (for buying votes, plotting against the State, etc.; cf. hetaeriae): lex Licinia, quae est de sodaliciis, Cic. Planc. 15, 36: in hos sodaliciorum tribuario crimine, id. ib. 19, 47: Mariana sodalicia, Plin. 36, 15, 24, § 116.

sŏdālis, is (abl., regularly, sodali; sodale, Mart. 1, 86, 5; Plin. Ep. 2, 13, 6), comm. [cf. Sanscr. svadhā, will, power; Gr. ἔθος, custom; v. Curt. Gr. Etym. p. 251].

  1. I. In gen., a mate, fellow, intimate, comrade, crony, boon-companion, etc. (freq.and class.; a favorite word with Plautus; cf.: socius, familiaris): tuos amicus et sodalis, Plaut. Merc. 2, 4, 7: hic sodalis tuos amicus optimus, id. Cas. 3, 3, 18; so (with amicus) id. Bacch. 3, 3, 71: sodalem me esse scis gnato tuo, id. Most. 5, 2, 32: sex sodales repperi, Vitam, amicitiam, etc., id. Merc. 5, 2, 4: quid enim aut illo fidelius amico aut sodale jucundius? Plin. Ep. 2, 13, 6: si frater aut sodalis esset, Ter. Ad. 4, 5, 74: sodalis et familiarissimus Dolabellae, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 7: primum habui semper sodales. Sodalitates autem me quaestore constitutae sunt sacris Idaeisepulabar igitur cum sodalibus omnino modice, etc. (shortly after: coetu amicorum), Cic. Sen. 13, 45: popularis et sodalis, id. Ac. 2, 37, 118: meus sodalis, id. de Or. 2, 49, 200: adulescentes aliquot, aequales sodalesque: adulescentium Tarquiniorum, Liv. 2, 3: in urbem reversus sodalibus legi, Plin. Ep. 7, 4, 7: Pompei meorum prime sodalium, Hor. C. 2, 7, 5: gaudentem parvisque sodalibus et lare certo Et ludis, id. Ep. 1, 7, 58: sodalis istius (Verris) in hoc morbo et cupiditate, Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91: veterem tutare sodalem, Ov. P. 2, 4, 33: O jucunde sodalis, id. ib. 1, 8, 25: dilectos inter sors prima sodalis, id. Tr. 4, 5, 1.
        1. b. In the poets, adject.: turba sodalis, the band of friends, Ov. R. Am. 586.
          Of things: Hebrus, Hor. C. 1, 25, 19: cratera, id. ib. 3, 18, 6.
  2. II. In partic.
    1. A. A fellow or member of a corporation, society, fraternity, college, etc.: sodales sunt, qui ejusdem collegii sunt, quam Graeci ἑταιρίαν vocant, Dig. 47, 12, 4.
      Of the members of a college of priests: sodales in Lupercis, Cic. Cael. 11, 26: Sodales Titii, Tac. A. 1, 54: Augustales, id. ib. 3, 64; Suet. Claud. 6; id. Galb. 8; Inscr. Orell. 2364 sq.; 1588; 1593; 1611 et saep.
    2. B. In a bad sense, a participator, accomplice in unlawful secret associations (esp. for buying votes, plotting against the State, etc.): quos tu si sodales vocas, officiosam amicitiam nomine inquinas criminoso, Cic. Planc. 19, 46: tu in illis es decem sodalibus: Te in exsilium ire hinc oportet, Plaut. Pers. 4, 4, 12.
      1. 2. A gallant, Mart. 9, 3, 8; Hier. adv. Juv. 1, 48.

sŏdālĭtas, ātis, f. [sodalis].

  1. I. Lit., fellowship, companionship, brotherhood, friendship, intimacy; abstr. and concr. (class.; cf. societas): sodalitas familiaritasque, Cic. Verr. 2, 1, 37, § 94: summā nobilitate homo, cognatione, sodalitate, collegio, id. Brut. 45, 166: intima sodalitas, Tac. A. 15, 68.
    Concr.: nunc ego de sodalitate solus sum orator datus, Plaut. Most. 5, 2, 5.
    Plur.: aliquem a sodalitatibus abducere, Gell. 20, 4, 3.
  2. II. Transf.
    1. A. A society, association of any kind, esp. for religious purposes (syn. sodalicium): fera quaedam sodalitas et plane pastoricia germanorum Lupercorum, Cic. Cael. 11, 26: SODALITAS PVDICITIAE SERVANDAE, Inscr. Orell. 2401.
    2. B. A company assembled for feasting, a banqueting-club: sodalitates autem me quaestore constitutae sunt sacris Idaeisepulabar igitur cum sodalibus modice, etc., Cic. Sen. 13, 45.
    3. C. In a bad sense, an unlawful secret society: eodem die senatus consultum factum est, ut sodalitates decuriatique discederent, etc., Cic. Q. Fr. 2, 3, 5; id. Planc. 15, 37.

sŏdālĭtĭārĭus, v. ‡ sodaliciarius.

sŏdālĭtĭum and sŏdālĭtĭus, a, um, v. sodalicius.

Sodanus, i, m., a river of Gedrosia, Plin. 6, 23, 25, § 94.

sōdes [contr. from si audes, for audies, Cic. Or. 45, 154; cf.: dic mihi si audes, quis ea est, etc., Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 960]; in colloq. lang. (esp. freq. with an imper.), if you will, if you please, with your leave, prithee, pray.

        1. (α) With imper.: dic sodes mihi, Bellanvidetur specie mulier? Plaut. Bacch. 4, 7, 39; so, dic sodes (mihi), id. Trin. 2, 4, 161; Ter. And. 1, 1, 58; id. Heaut. 4, 5, 22; id. Ad. 4, 5, 9; Hor. Ep. 1, 1, 62; 1, 16, 31: emitte sodes, ne enices fame, sine ire pastum, Plaut. Pers. 2, 5, 17: mitte ad nos sodes Adelphasium tuam, id. Poen. 3, 5, 12: da sodes, id. Men. 3, 3, 21; cf.: da mihi hoc sodes, id. Trin. 2, 1, 17: i sodes intro, Ter. Hec. 3, 2, 23: tace sodes, id. Heaut. 3, 3, 19: jube sodes nummos curari, Cic. Att. 7, 3, 11: vescere sodes, Hor. Ep. 1, 7, 15: corrige sodes, id. A. P. 438: sodes, dic, Juv. 6, 279: inspice, sodes, Pers. 3, 89 et saep.: mane dum sodes, Ter. Hec. 5, 4, 4: vide etiam sodes, id. ib. 5, 4, 1: aliud (vinum) lenius sodes vide, id. Heaut. 3, 1, 50: aut sodes mihi redde decem sestertia, aut, etc., Cat. 103, 1.
        2. (β) In other connections: at scinquid, sodes? Ter. Heaut. 4, 4, 16; id. Hec. 5, 1, 27: tene relinquam an rem. Me, sodes, Hor. S. 1, 9, 41: jam cedo tu sodes, qui occeperas, fabulam remetire, App. M. 1, p. 104, 7: o sodes, quoties tibi loquenti Byzantina sophos dedere regna, Sid. Carm. 23, 233.

Sodii, ōrum, m., an Iberian people in Asia, Plin. 6, 10, 11, § 29.

Sŏdŏma, ōrum, n., = Σόδομα (Heb. [??]), the city of Sodom in Palestine, Tert. Apol. 40; Vulg. Gen. 14, 2.
Called also Sŏdŏma, ae, f., Sulp. Sev. Hist. Sacr. 1, 6; Sedul. 1, 105; Vulg. Gen. 10, 19; also Sŏdŏmum, i, n., Sol. 35; and Sŏdŏmi, ōrum, m., Tert. Carm. Sodom. 127 and 163.
Hence,

  1. A. Sŏdŏmītae, ārum, m., = Σοδομῖται, the inhabitants of Sodom, the Sodomites, Prud. Apoth. 384.
    In the sing., adject.: Sodomita libido, of Sodom, Prud. Psych. 42; so, cinis, id. στεφ. 5, 195.
  2. B. Sŏdŏmītĭcus, a, um, adj., of or belonging to Sodom: peccatum, Hier. in Ezech. 5, 16, 49; Alcim. 3, 51.

Sogdĭāna rĕgĭo, a district in Asia between the Jaxartes and the Oxus, Curt. 7, 10, 1 sqq.
Hence, Sogdĭāni, ōrum, m., the inhabitants of Sogdiana, Curt. 7, 4, 5; 9, 2, 24; Plin. 6, 16, 18, § 49; called also Sugdĭāni, Mel. 1, 2, 5; 3, 5, 6.

Sogĭonti, ōrum, m., an Alpine people, whose name appeared upon a triumphal arch in honor of Augustus, Plin. 3, 20, 24, § 136.

sōl, sōlis, m. [Sanscr. svar, shine; cf. Gr. Σείριος, σείρ, σέλας, Ἑλένη; and Lat. serenus].

  1. I. Sing., the sun, as a heavenly body.
    1. A. In gen.: tempora duorum generum sunt, unum annale, quod sol circuitu suo finit, Varr. R. R. 1, 27: solis cursus lunaeque meatus, Lucr. 5, 77: annum ad cursum solis accommodavit, Suet. Caes. 40: liquidi fons luminis aetherius sol, Lucr. 5, 282: quid potest esse sole majus? Cic. Ac. 2, 26, 82: illud dubium esse nulli potest quin arcus imago solis sit, Sen. Q. N. 1, 3, 11.
    2. B. Esp.
      1. 1. Sol oriens or solis ortus, the east, as a quarter of the heavens: spectant in septemtrionem et orientem solem, Caes. B. G. 1, 1; 5, 13; 7, 69; cf.: a sole exoriente supra Maeotis paludes, Cic. poët. Tusc. 5, 17, 49: si illud signum solis ortum conspiceret, id. Cat. 3, 8, 20: facem stellae ab ortu solis ad occidentem porrigi visam, Liv. 29, 14, 3: ab ortu solis flare venti, id. 25, 27, 6.
      2. 2. Sol occidens or solis occasus, the west: alterum (litus) vergit ad solem occidentem, Caes. B. G. 5, 13: laborant ut spectent sua triclinaria ad solem occidentem, Varr. R. R. 1, 13 fin.: spectat inter occasum solis et septemtriones, north-west, Caes. B. G. 1, 1: quae (pars insulae) est propius solis occasum, id. ib. 4, 28.
        Cf. poet.: sub sole cadente, Manil. 4, 791.
        In phrases, sol is often omitted by ellipsis: unde sol oritur oriens nuncupatur aut ortus; quo demergitur occidens vel occasus, Mel. 1, 1 init.; v. orior, ortus, occĭdo.
      3. 3. Sol oriens or sol (solis) ortus = sunrise; sol occidens or solis (sol) occasus = sunset: qui solem nec occidentem umquam viderint, nec orientem, Cic. Fin. 2, 8, 23: sole orto Gracchus copias educit, Liv. 24, 15, 1: prius orto Sole, Hor. Ep. 2, 1, 113: certi solis lunaeque et ortus et occasus sunt, Liv. 44, 37, 7: numquam ab orto sole ad occidentem … a curiā abscessit, id. 27, 50, 4: ut, equis insidentes, solis ortu cursum in quemdam locum dirigerent, Val. Max. 7, 3, 2 ext.: solis occasu, Caes. B. G. 1, 50; Liv. 24, 17, 7: ad (sub) solis occasum, towards sunset, Caes. B. G. 5, 8; 2, 11: in occasum declivi sole, Plin. 8, 50, 76, § 203.
        Poet.: surgente a sole, Hor. S. 1, 4, 29.
        For sol occasus, v. occidere, and Plaut. Men. 2, 3, 87 (ante solem occasum); id. ib. 5, 7, 35 (ad solem occasum); cf.: ab exortu ad occasum perstare contuentis solem, Plin. 7, 2, 2, § 22.
      4. 4. To designate a clime, country, etc., as eastern or southern (post-Aug.): ille Liberi currus triumphantem usque ad Thebas a solis ortu vehat, Sen. Vit. Beat. 25, 4: terminos civitatis nostrae cum sole metimur, id. Ot. Sap. 4 (31), 1. it tamen ultra oceanum solemque, id. Ep. 94, 63: sub alio sole, in another clime, Manil. 4, 171; cf.: ut sua orientis occidentisque terminis finiat (sc. solis), Sen. Ep. 92, 32.
      5. 5. Trop., of a great good or a great man: sol excidisse mihi e mundo videtur, Cic. Att. 9, 10, 3: solem e mundo tollere videntur qui, etc., id. Lael. 13, 47: P. Africanus, sol alter (with sole geminato), id. N. D. 2, 5, 14; cf. Hor. S. 1, 7, 24: neque mundum posse duobus solibus regi, neque orbem, etc., Just. 11, 12.
      6. 6. Prov.: et sceleratis sol oritur, Sen. Ben. 4, 26, 1; cf.: qui solem suum oriri facit super bonos et malos, Vulg. Matt. 5, 45: nondum omnium dierum sol occidit (Germ. Es ist noch nicht aller Tage Abend) = there are more days yet to come, sc. when the tables may be turned, Liv. 39, 26, 9.
    3. C. The poets reckon time in many ways by the movement, etc., of the sun: bis me sol adiit gelidae post frigora brumae, two years, Ov. Tr. 4, 7, 1: donec sol annuus omnes conficeret metas, within a year, Stat. Achill. 1, 455; cf. Nemes. Cyn. 122: octavo lumine solis, on the eighth day, Lucr. 6, 1195: sol septimus, Juv. 15, 44: cum sol Herculei terga leonis adit, in midsummer, Ov. A. A. 1, 68: O sol Pulcher, O laudande (= dies; sc. Augusti reditus), Hor. C. 4, 2, 46; cf. id. S. 1, 9, 72: supremo sole, at noon, id. Ep. 1, 5, 3: sub medium solem, Manil. 4, 651; cf. id. 4, 593: sol abit, it is growing late, Plaut. Merc. 5, 2, 32; cf.: a primo ad ultimum solem, all day long, Amm. 14, 6, 10.
    4. D. Transf., the sun, sunlight, sunshine, heat of the sun: ager soli ostentus, exposed to the sun, Cato, R. R. 6: sarmenta imponito quae frigus defendant et solem, id. ib. 48 (49): uvas ponite in sole biduum, id. ib. 112 (113): sol semper hic est a mani ad vesperum, Plaut. Most. 3, 2, 80: quin exta inspicere in sole etiam vivo licet, id. Aul. 3, 6, 29: nec res posse in sole videri, ni, etc., Lucr. 5, 292: nunc quidem paululum a sole, out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92: cum in sole ambulem, id. de Or. 2, 14, 60: apricatio in illo Lucretino tuo sole, id. Att. 7, 11, 1; cf. id. ib. 12, 6, 1: iter in calescente sole factum erat, Liv. 44, 36 init.: torrente meridiano sole, id. 44, 38: ex vehementi sole, id. 28, 15, 11: urente assiduo sole, id. 44, 33 fin.: ut veniens dextrum latus aspiciat sol, light of the morning sun, Hor. Ep. 1, 16, 6: reformidant insuetum lumina solem, Ov. P. 3, 4, 49; cf.: nam et solem lumina aegra formidant, Sen. Vit. Beat. 20, 6: adversi solis ab ictu, sunstroke, Ov. M. 3, 183: altera (spelunca) solem non recipit, Sen. Ep. 55, 6: sole correptis, Plin. 29, 6, 38, § 119: pisces, quos sole torreant, id. 7, 2, 2, § 30: siccatur in sole, id. 19, 1, 3, § 16: in agmine (Caesar) anteibat capite detecto, seu sol seu imber esset, Suet. Caes. 57: patiens pulveris atque solis, Hor. C. 1, 8, 4.
      And trop.: in solem ac pulverem procedere, or producere, into heat and dust, i. e. into practical life (opp. umbra eruditorum), Cic. Brut. 9, 37; id. Leg. 3, 6, 14.
      In a similar sense: cedat stilus gladio, umbra soli, Cic. Mur. 14, 30.
      Prov.: clarior quam solis radii, Plaut. Mil. 1, 1, 2: sole ipso est clarius, Arn. 1, n. 47; cf. the class. luce clarius, and: cum id solis luce videatur clarius, Cic. Div. 1, 3, 6.
  2. II. Plur.
    1. A. Suns, images of the sun (class.): neque pauci neque leves sunt qui se duo soles vidisse dicant, Cic. Rep. 1, 10, 15: Albae duos soles visos ferebant, Liv. 28, 11, 3: et rursus plures soles simul cernuntur, Plin. 2, 31, 31, § 99: quid eas vocem? imagines solis? Historici soles vocant, et binos ternosque adparuisse memoriae tradunt, Sen. Q. N. 1, 11, 2.
    2. B. Poet. = days (v. I. C.): nec tamen illis solibus ulla comparebat avis, Lucr. 6, 1219: saepe ego longos Cantando puerum memini me condere soles, to spend the long summer days in singing, Verg. E. 9, 52: tres solesErramus, id. A. 3, 203; cf. Sil. 3, 554: Bajani soles, the sunny days of Bajœ, Mart. 6, 43, 5: O soles! id. 10, 51, 6: soles fulsere quondam tibi candidi, Cat. 8, 3, 8: soles occidere et redire possunt, id. 5, 4: longis solibus, Stat. Th. 5, 460: solibus arctis, short winter days, id. S. 1, 3, 88.
      So, to describe certain seasons: solibus hibernisgratior, than the sun in winter, Ov. M. 13, 793: si numeres anno soles et nubila toto, the sunny and cloudy days, id. Tr. 5, 8, 31.
    3. C. Light or heat of the sun (poet. and in postAug. prose; cf. D. supra): pars terrai perusta solibus assiduis, Lucr. 5, 253; cf. Ov. H. 5, 112: pluviis et solibus icta, Lucr. 6, 1101: quae carent ventis et solibus, i. e. are buried, Hor. Epod. 16, 13; 2, 41: et soles melius nitent, id. C. 4, 5, 8; cf. id. Ep. 1, 10, 17: ex imbri soles Prospicerepoteris, Verg. G. 1, 393: inque novos soles audent se gramina tuto Credere, id. ib. 2, 332; similarly, Ov. F. 4, 404; Stat. Th. 1, 363; 4, 421; 4, 831: tum blandi soles, Ov. F. 1, 157: frigore soles juvant, id. R. Am. 405; so Mart. 10, 42: Romulus et fraterSolibus et campo corpora nuda dabant, Ov. F. 2, 366: aequora semper solibus orba tument, id. P. 1, 3, 54: solibus rupta glacies, Juv. 4, 43: geminā pereunt caligine soles, Stat. Th. 5, 154: aestivos quo decipis aere soles? id. S. 4, 4, 19: tacent exhausti solibus amnes, id. Th. 3, 2, 59; 4, 56; Mart. 10, 12, 7; 8, 14, 4; 14, 28; Ov. M. 1, 435: cura soles assiduo quaerendi, Plin. 26, 3, 8, § 16: perpeti soles, id. 36, 22, 45, § 162: evitatis solibus, id. 28, 12, 50, § 186: (sal) siccatur aestivis solibus, id. 31, 7, 39, § 73: merguntur in aquam solibus tepefactam, id. 19, 1, 3, § 17: nec campi minus soles accipiunt, id. 17, 4, 3, § 29: sarculatio novos soles admittit, id. 18, 21, 50, § 184; cf. id. 12, 5, 11, § 23; 12, 7, 14, § 26: aurea pellebant tepidos umbracula soles, Ov. F. 2, 311: dum patula defendimus arbore soles, Stat. S. 3, 1, 70.
      Very rarely of the sun’s revolution, without reference to light or heat: quae via soles praecipitet, Stat. Th. 6, 362.
      In class. prose sometimes solis ardores, with the force of the poet. soles: et nimios solis defendit ardores, Cic. Sen. 15, 53; cf.: propter nimios solis ardores, Sen. Ep. 90, 17.
  3. III. Sol, the Sun-god.
    1. A. Lit.
        1. a. The ancient Italian deity Sol, represented as driving the four-horse sun-chariot from east to west; later identified with the Greek Helios, and hence often called Titan or Phœbus by the poets: signi dic quid est? Cum quadrigis Sol exoriens, Plaut. Am. 1, 1, 269: Solaeternam suscepit lampada mundi, Lucr. 5, 402: rapax vis Solis equorum, id. 5, 402: quod magni filia Solis eram, Ov. R. Am. 276; id. M. 14, 346: Solis currus, id. P. 4, 6, 48: secundum (invocabis) Solem et Lunam, Varr. R. R. 1, 1 med.: grates tibi ago, summe Sol, Cic. Rep. 6, 9, 9: Sol Phaëthonti filio facturum se esse dixit quidquid optasset, id. Off. 3, 25, 94: Quid? illum filium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas? id. Tusc. 3, 12, 26: qui Solem aurigando aequiperare existimaretur, Suet. Ner. 53: Solis colossus Rhodi, Plin. 34, 7, 18, § 41; 34, 8, 19, § 63.
          Comic.: credo edepol equidem dormire Solem atque adpotum probe, Plaut. Am. 1, 1, 129.
        2. b. The Phœnician sun-god Heliogabalus (Elagabal), whose worship was introduced by the later emperors (Aurelianus, Heliogabalus): ad templum Heliogabali tetenditet Romae Soli templum posuit, Vop. Aur. 25; cf. id. ib. 4; 14; 35; 39; Lampr. Heliog. 1; 3; afterwards called Sol Invictus, whose birthday, acc. to the Calendar. Const., was celebrated December 25th; cf. Julian. Or. 4, p. 156.
        3. c. Of the sun-worship of other nations: (Germani) deorum numero ducunt Solem et Vulcanum et Lunam, Caes. B. G. 6, 21; cf.: rex regum, frater Solis et Lunae, of the king of Persia, Amm. 17, 5, 3.
    2. B. The sun-god as emblem of omniscience: non potuit reperire, si ipsi Soli quaerundas dares, lepidiores ad hanc rem quam ego dabo, Plaut. Mil. 3, 1, 206: meliorem neque tu reperis, neque Sol videt, id. Stich. 1, 2, 53: at vigiles mundiSol et Luna, Lucr. 5, 1435: si hoc uno quicquam Sol vidisset iniquius, Cic. Off. 2, 8, 28: O Solem ipsum beatissimum, qui antequam se abderet fugientem vidit Antonium, id. Phil. 14, 10, 27: Solem consule, qui late facta diurna videt, Ov. F. 4, 582: quis Solem fallere possit? id. A. A. 2, 573; cf. Plaut. Bacch. 2, 3, 21; Sen. Herc. Fur. 595.
      Hence represented as betrayer of conspiracies: propiusque honos Boli, qui occulta conjurationis retexisset, Tac. A. 15, 74; to him was commended the detection of murderers, in inscriptions over the slain: SOL, TIBI COMMENDO QVI MANVS INTVLIT EI, Inscr. Orell. 4791: SOL, TV INDICES EIVS MORTEM, ib. 4792.
    3. C. Poet., to describe the times of the day: solverat flagrantes Sol pronus equos, = it was night, Stat. Th. 3, 408: Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, = it was mid-day, id. ib. 5, 85.
  4. IV. In gen., solis as an appellation.
    1. A. DIES SOLIS, Sunday (late Lat.), Inscr. Orell. 508.
    2. B. Solis gemma, a precious stone, Plin. 37, 10, 67, § 181.
    3. C. Solis insula, off the coast of Gedrosia, Plin. 6, 22, 24, § 86; 6, 23, 26, § 97.
    4. D. Solis fons, in Marmorica, Curt. 4, 7, 22; Mela, 1, 8, 1; Plin. 5, 5, 5, § 31.
    5. E. Solis promunturium, in Africa, Plin. 5, 1, 1, § 9.
  5. F. Solis oppidum, a town in Ægina, Plin. 5, 9, 11, § 61.

sōlācĭŏlum (sōlāt-), i, n. dim. [solacium], a little comfort or solace: sui doloris, Cat. 2, 7.

sōlācĭum (sōlāt-), ii, n. [solor],

  1. I. a soothing, assuaging; a comfort, relief, consolation, solace (class.; used equally in sing. and plur.): et vigilantibus hinc aderant solacia somni, Lucr. 5, 1405: permulcent animos solacia vitae, id. 5, 21; 6, 4: haec sunt solacia, haec fomenta summorum dolorum, Cic. Tusc. 2, 24, 59: oblectamenta et solacia servitutis, id. Verr. 2, 4, 60, § 134: perfugium ac solacium praebere, id. Arch. 7, 16: praebere solacia, Ov. Tr. 4, 10, 117: id solacio est, Plaut. Am. 2, 2, 13; Caes. B. C. 1, 22 fin.: vacare culpā magnum est solacium, Cic. Fam. 7, 3, 4: me ipse consolor et maxime illo solacio, quod, etc., id. Lael. 3, 10: frui solacio, id. Prov. Cons. 7, 16 (corresp. to consolari): uti solacio, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26: nosque malo solacio, sed non nullo tamen, consolamur, Cic. Fam. 4, 6, 1: alicui solacia dare, id. Brut. 3, 11: magnum afferret mihi aetas ipsa solacium, id. Lael. 27, 104: surdae adhibere menti, Ov. M. 9, 654: dicere, id. ib. 10, 132; 11, 329; id. P. 4, 11, 17: hoc sibi solacii proponebant, quod, etc., Caes. B. G. 7, 15: cujus luctus nullo solacio levari potest, Cic. Phil. 9, 5, 12: solacia luctus Exigua ingentis, Verg. A. 11, 62: egregium solacium suae morti invenire, Liv. 25, 16, 20: afficere aliquem solacio, Tac. A. 3, 24: adulescentulos sacerdotiis in solacium recolere, id. H. 1, 77: cineri atque ossibus alicujus solacium reportare, i.e. an atonement, Cic. Verr. 2, 5, 49, § 120; cf.: tumulo solacia posco, Ov. M. 7, 483: vos et liberos Germanici et nos parentes justis solaciis afficite, Tac. A. 3, 12; Phaedr. 1, 9, 8; Luc. 2, 91; 8, 469; Stat. Th. 1, 596; Just. 1, 8, 9: solacium annonae, Cic. Agr. 2, 29, 80; Val. Max. 4, 8, 2 ext.; Spart. Hadr. 9 fin.; Tac. A. 15, 39.
    Poet.: aves, solacia ruris, consolers (because they cheer the laborers with their singing), Ov. F. 1, 441; cf.: (musae) solacia frigida, id. P. 4, 2, 45: dicta, duri solacia casus, Verg. A. 6, 377.
  2. II. In jurid. Lat., a compensation, indemnification: solacium pro aliquā re alicui praestare, Dig. 8, 4, 13: solacium certum ei constitutum est, ib. 26, 7, 33 fin.

sōlāgo, ĭnis, f. [sol], a plant, called also heliotropium, App. Herb. 49 and 63.

sōlāmen, ĭnis [solor], a comfort, relief, solace, consolation (poet. for the class. solacium): solamen mali, Verg. A. 3, 661; 10, 493; 10, 859; Luc. 7, 181; Val. Fl. 3, 319; 4, 443; Sen. Med. 539; id. Herc. Fur. 1090.

sōlāmentum, i, n. [solor], a relief, consolation, mitigation (late Lat.), Paul. Nol. Carm. 18, 343.

sōlānum, i, n., a plant, called also strychnos, nightshade, Plin. 27, 13, 108, § 132; Cels. 2, 33; 3, 18; 5, 26.

Sōlānus, i (sc. ventus), m. [sol], the east wind, Vitr. 1, 6 med.; usually called Subsolanus, q. v.

sōlāris, e, adj. [sol], of or belonging to the sun, sun-, solar (not ante-Aug.): lumen, Ov. Tr. 5, 9, 37: arcus solares lunaresque sunt, Sen. Q. N. 1, 10 fin.: circulus, Plin. 2, 23, 21, § 86: pars piceae, sunny, towards the sun, id. 16, 12, 23, § 57: herba, i.e. a plant, called also heliotropium, Cels. 5, 27, 5.

1. sōlārĭum, ii, n. [sol].

  1. I. (Sc. horologium, which is expressed in Plin. 7, 60, 60, § 213.) A sundial: solarium dictum id, in quo horae in sole inspiciebantur, etc., Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: ut illum Di perdant, primus qui horas repperit, Quique adeo primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5; cf. Becker, Gallus, 2, p. 301 sq. (2d ed.): venter erat solarium, Aquil. ib. 3, 3, 4.
    1. B. Transf.
      1. 1. Ad solarium, a much-frequented place in the Forum where the sundial stood, Cic. Quint. 18, 59; Auct. Her. 4, 10, 14.
      2. 2. A clock in gen. (even a water-clock): cum solarium aut descriptum aut ex aquā contemplere, Cic. N. D. 2, 34, 87; cf. Censor. de Die Nat. 23 fin.
  2. II. A part of the house exposed to the sun, a flat house-top, a terrace, balcony, or the like, Plaut. Mil. 2, 3, 69; 2, 4, 25; Aug. ap. Macr. S. 2, 4; Suet. Ner. 16; id. Claud. 10; Pall. Mai, 11, 1; Vulg. 2 Reg. 16, 22; id. Jos. 2, 6; Dig. 8, 2, 17; Inscr. Orell. 3303; 4240; Isid. Orig. 15, 3 al.; cf. Becker, Gallus, 2, p. 200 sq. (2d ed.).
    Also on sepulchral monuments, Inscr. Orell. 4536.

2. sŏlārium, ii (sc. vectigal), n. [solum], a ground-rent, Dig. 43, 8, 2, § 17; 7, 1, 7, § 2; 13, 7, 17; 30, 1, 39, § 5; Inscr. Orell. 39; cf. Becker, Antiq. 3, 2, p. 121, n. 614.

sōlārĭus, a, um, adj., v. 1. solarium init.

sōlātĭŏlum, v. solaciolum.

sōlātĭum, v. solacium.

sōlātor, ōris, m. [solor], a comforter, consoler (poet. and very rare): ipse ego solator, Tib. 1, 3, 15: mitis lugentum, Stat. S. 5, 5, 40.

sōlātus, a, um, adj. [sol], sunburned, sunstruck; subst. masc.: solatis, id est sole correptis, prosunt, Plin. 29, 6, 38, § 118; cf. neutr.: solatum, genus morbi maxime a rusticantibus dicitur, cujus meminit etiam Afranius, a sunstroke, Fest. pp. 300 and 301 Müll.

†† soldūrĭi, ōrum, m. [Celtic], retainers or vassals of a chieftain: devoti, Caes. B. G. 3, 22.

soldus, a, um, v. solidus init.

sŏlĕa, ae, f. [solum].

  1. I. A slipper consisting of a sole fastened on by a strap across the instep, a sandal: omnia ferme id genus, quibus plantarum calces tantum infimae teguntur, cetera prope nuda et teretibus habenis vincta sunt, soleas dixerunt, nonnumquam voce Graecā crepidulas, Gell. 13, 21, 5 (worn by men in the house only: considered as a mark of effeminacy if worn out of doors): NEIVE QVIS IN POPLICO LVCI PRAETEXTAM NEIVE SOLEAS HABETO, Lex in Marin. Fratr. Arv. p. 569; cf. Hor. S. 1, 3, 128; and v. soleatus: ut vendat soleam dimidiatam, Lucil. ap. Gell. 3, 14, 10; cf. Plaut. Cas. 3, 5, 63; id. Truc. 2, 5, 26; Prop. 2, 29 (3, 27), 40; Ov. A. A. 2, 212; Plin. 34, 6, 14, § 31; Pers. 5, 169; Juv. 6, 612; Mart. 14, 65, 1.
    These sandals were taken off on reclining at table, and resumed after the meal: deme soleas: cedo, bibam, Plaut. Truc. 2, 4, 16: cedo soleas mihi: auferte mensam, id. ib. 2, 4, 12: deponere soleas, Mart. 3, 50, 3: poscere soleas, Hor. S. 2, 8, 77; Sen. Contr. 4, 25 med.: soleas festinare, to put on in haste, Sall. H. 1, 105 Dietsch; cf. Becker, Gallus, 3, p. 130 sq.
  2. II. Transf., of things of a like shape.
    1. A. A kind of fetter: ligneae, Cic. Inv. 2, 50, 149; Auct. Her. 1, 13, 23.
    2. B. A kind of shoe for animals (not nailed on, like our horseshoes, which were unknown to the ancients, but drawn on and taken off again when not needed), Cat. 17, 26; Col. 6, 12, 2; Veg. 4, 9, 2 and 4; Suet. Ner. 30 fin.; Plin. 33, 11, 49, § 140.
    3. * C. A kind of oil-press, Col. 12, 50, 6.
    4. D. A kind of fish, a sole: Pleuronectes solea, Linn.; Ov. Hal. 124; Col. 8, 16, 7; Plin. 9, 15, 20, § 52; 32, 9, 32, § 102.
      In a lusus verbb. with signif. I., Plaut. Cas. 2, 8, 59.
    5. E. A sill: solea, ut ait Verrius, est non solum ea, quae solo pedis subicitur sed etiam pro materiā robusteā, super quam paries craticius exstruitur, Fest. pp. 300 and 301 Müll.
  3. * F. The sole of the foot of animals, Veg. 1, 56, 31.

* sŏlĕāris, e, adj. [solea], like a sole or sandal, sandal-shaped: cella, Spart. Car. 9.

sŏlĕārĭus, ii, m. [solea], a sandal-maker, Plaut. Aul. 3, 5, 40; Inscr. Orell. 4085.

sŏlĕātus, a, um, adj. [solea], wearing sandals, having sandals on (if of a man and in public, a mark of effeminacy; v. solea): stetit soleatus praetor populi Romani cum pallio purpureo tunicāque talari, mulierculā nixus, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 86; cf. id. Pis. 6, 13; Castric. ap. Gell. 13, 21, 1; Afran. ap. Non. 207, 32; Sen. Ira, 3, 18, 3; Petr. 27, 2; Mart. 12, 83, 6.

sōlemnis (sōlennis), sōlemnĭtas, sōlemnĭtus, v. sollenn-.

sōlēn, ēnis, m., = σωλήν, a kind of seamussel, the razor-fish: Solen, Linn.; Plin. 32, 11, 53, § 151; 10, 69, 88, § 192; 11, 37, 52, § 139.

sōlennis, sōlennĭtas, sōlennĭ-tus, v. sollenn-.

sŏlĕo, ĭtus, 2 (pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L.L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].

  1. I. In gen., to use, be wont, be accustomed (cf. assuesco).
          1. (α) With inf. (so most freq.); act.: qui mentiri solet, pejerare consuevit, Cic. Rosc. Com. 16, 46: ruri crebro esse soleo, Ter. Hec. 2, 1, 18: nihil ego in occulto agere soleo, Plaut. Trin. 3, 2, 86: hi (servi) solent esse eris utibiles, id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.): qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est, Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263: quā (consuetudine) solitus sum uti, Cic. de Or. 1, 30, 135: soliti prandere, Hor. S. 2, 3, 245: (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset, Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.; often solitus eram = solebam, Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.
          2. (β) With inf. pass.: majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent, Plaut. Cas. prol. 74: verum illud verbum est, vulgo quod dici solet, Ter. And. 2, 5, 15; cf. id. Heaut. 3, 2, 9: unde videri Danaum solitae naves, Verg. A. 2, 462: ad haec illa dici solent, Cic. Rep. 3, 16, 26: permirum mihi videri solet, id. ib. 5, 5, 7: si (domus) alio domino solita est frequentari, id. Off. 1, 39, 139: quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti, id. Sen. 3, 7: ut solet fieri, Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7: ut fieri solet, Lact. 1, 15, 2 et saep.
          3. (γ) Without inf.: cave tu idem faxis, alii quod servi solent, Plaut. As. 2, 1, 8: me dico ire, quo saturi solent, id. Curc. 2, 3, 83: artior, quam solebat, somnus complexus est, Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6: ita ego soleo, id. Men. 1, 2, 31: sic soleo, Ter. Ad. 5, 7, 25; cf. id. Eun. 2, 2, 48: eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium, Plaut. Capt. 4, 1, 11: credo jam, ut solet, Jurgabit, Ter. Ad. 1, 1, 54: agedum, ut soles, id. Phorm. 5, 3, 1; cf.: ut solitus es, Plaut. Trin. 3, 2, 25: cum audissem Antiochum, ut solebam, Cic. Fin. 5, 1, 1: quod plerumque in atroci negotio solet, Sall. C. 29, 2: quod prava ambitio solet, id. J. 96, 3: ut solebat, Amm. 16, 11, 15: cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta, Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.
            So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum: ea est disciplina, that’s my way, Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43: lubens fecero et solens, id. Cas. 5, 1, 14: ego abscessi solens Paulum ab illis, id. Ep. 2, 2, 53.
  2. II. In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere; Suas pellices esse aiunt, Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.
    Hence, sŏlĭtus, a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.; cf. consuetus); absol.: solito membra levare toro, Tib. 1, 1, 44: ad solitum rusticus ibit opus, Ov. F. 4, 168: cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant, Tac. H. 4, 60: chori, Prop. 1, 20, 46: locus, Ov. M. 4, 83: torus, Tib. 1, 1, 44: ars, id. 1, 9, 66: artes, Ov. M. 11, 242: virtus, Verg. A. 11, 415: mos, Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165: honores, Tac. A. 3, 5: inertia Germanorum, id. G. 45: exercitationes, Suet. Tib. 13 et saep.
    With dat.: armamenta Liburnicis solita, Tac. H. 5, 23; cf. in the foll.
    Hence, subst.: sŏlĭtum, i, n., the customary, what is usual: hostibus gratiam habendam, quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state, Liv. 3, 38, 9: proinde tona eloquio, solitum tibi! according to your custom, Verg. A. 11, 383: ultra solitum, Tac. A. 4, 64, 1.
    In plur.: parentum neces aliaque solita regibus ausi, Tac. H. 5, 8 fin.; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23: si quando aliquid ex solito variaret, Vell. 2, 41, 3: nescio quā praeter solitum dulcedine laeti, Verg. G. 1, 412; so, praeter solitum, Hor. C. 1, 6, 20: supra solitum, Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito: solito formosior Aesone natus, more than usually handsome, Ov. M. 7, 84; so, solito uberior, id. ib. 9, 105: blandior, id. A. A. 2, 411: exactior, Suet. Tib. 18: frequentiores, id. ib. 37: velocius, Ov. M. 14, 388: citius, id. F. 5, 547: plus, id. H. 15, 47; Liv. 24, 9: magis, id. 25, 7.

sōlers, sōlerter, and sōlertĭa, v. sollers, etc.

Soletum, i, n., a town in Calabria, Plin. 3, 11, 16, § 101.

Sŏli (collat. form Soloe, Mel. 1, 13, 2; Plin. 5, 27, 22, § 92), ōrum, m., = Σόλοι.

  1. I. A town of Cilicia, afterwards called Pompeiopolis, now Mezetli, Cic. Leg. 2, 16, 41; Liv. 33, 20, 4; 37, 56, 8.
    Hence, Sŏleus, ei, m., = Σολεύς, of Soli: Milon, Plin. 35, 11, 40, § 146.
  2. II. A town of Cyprus, now Solia, Plin. 5, 31, 35, § 130 (Jan. Soloe).

sŏlĭar, āris, n. [solium], a covering for the feet, Varr. ap. Non. 3, 25; Fest. s. v. solla, pp. 298 and 299 Müll.

* sōlĭcănus, a, um, adj. [solus-cano], singing alone: Musae, Mart. Cap. 2, § 127.

sōlĭcātĭo, ōnis, f. [sol], a sunning, a transl. of the Gr. ἡλίωσις (late Lat.), Cael. Aur. Tard. 4, 2, 18.

sōlĭcĭtātio, sōlĭcĭto, sōlĭcĭtus, etc., v. soll-.

sŏlĭdāmen, ĭnis, n. [solido], that which makes firm or solid, a strengthener (late Lat.), Ven. Carm. 6, 2, 115.

sŏlĭdāmentum, i, n. [solido], that which makes firm or solid, a strengthener (late Lat.): corporis (ossa), Lact. Opif. Dei, 7 init.

sŏlĭdātĭo, ōnis, f. [solido], a making firm or solid; a fastening, strengthening, Vitr. 5, 3, 3; 7, 1, 7.

* sŏlĭdātrix, īcis, f. [solidator], she that makes firm or solid, a strengthener: ossium, Arn. 4, 131.

sŏlĭdē, adv., v. solidus fin.

sŏlĭdesco, ĕre, v. inch. n. [solidus], to become firm, solid, whole (post-Aug. and very rare): moles sub aquā, Vitr. 2, 6, 1: rupta cartilago, to unite, grow together, Plin. 11, 37, 87, § 216.

sŏlĭdĭ-pēs, pĕdis, adj. [solidator]; of animals whose feet are not cloven, solid-footed, whole-hoofed, Plin. 10, 65, 84, § 184; 10, 73, 93, § 199; 11, 37, 45, § 128.

sŏlĭdĭtas, ātis, f. [solidator].

  1. I. Lit., solidness, solidity (good prose), Cic. Fin. 1, 6, 17; id. N. D. 1, 19, 49; 1, 38, 105; id. Univ. 5, 13; Pall. Mai, 9, 1.
  2. II. Transf. (post-Aug.).
    1. A. Thickness, Pall. 1, 6, 9; id. Febr. 17, 5.
    2. B. Solidity, firmness, Vitr. 2, 6; 2, 8.
      Hence, plur. concr.: soliditates, firm or solid masses, Vitr. 7, 3, 7.
    3. C. In jurid. Lat., the whole, entirety (opp. a share, part): possessionis, etc., Cod. Just. 4, 52, 2; 11, 35, 2; App. Trism. p. 288 Bip.: hereditas universorum soliditas singulorum, Ambros. Psa. 118, Serm. 14, 41.

sŏlĭdo, āvi, ātum, 1, v. a. [solidator], to make firm, dense, or solid; to make whole or sound; to strengthen, fasten together (not ante-Aug., and for the most part only in the pass.; cf.: compono, reficio, stabilio).

  1. I. Lit.: (area) cretā solidanda, Verg. G. 1, 179: locus fistucationibus solidetur, Vitr. 7, 1: terra aëre, id. 2, 3 fin.: aedificia sine trabibus, Tac. A. 15, 43; cf. muri, id. H. 2, 19: ossa fracta, Plin. 28, 16, 65, § 227; Plin. Ep. 8, 20, 4; cf.: hi (nervi) incisi solidantur, Plin. 11, 37, 88, § 218; 24, 16, 95, § 152: cartilago, Cels. 8, 6: fistulae stanno, Plin. 34, 17, 48, § 160 et saep.
    Poet.: facies solidata veneno, i. e. against decay, Luc. 8, 691.
  2. II. Trop.
    1. A. To confirm, establish: rem Romanam, Aur. Vict. Caes. 33, 11: imperium Romanum ex diuturnā convulsione solidatum, Auct. Pan. ad Const. 1: illud etiam constitutione solidamus, ut, etc., establish, ordain, Cod. Th. 15, 9, 1.
    2. B. To unite: viro uxorem unius corporis compage, Lact. Epit. 6.
    3. C. To correct: rationes, Ps.-Ascon. ap. Cic. Verr. 1, 36.

sŏlĭdus, a, um (contr. collat. form sol-dus, a, um, Hor. S. 1, 2, 113; 2, 5, 65), adj. [Sanscr. sarvas, all; Gr. ὅλος, whole; old Lat. sollus; cf. sollistimus], firm, dense, compact, not hollow, solid (class.).

  1. I. Lit.: individua et solida corpora (sc. ἀτόμοι), Cic. Fin. 1, 6, 18; cf. id. Div. 2, 67, 98: terra solida et globosa, id. N. D. 2, 39, 137: columna aurea (opp. extrinsecus inaurata), id. Div. 1, 24, 48; cf. cornua (opp. cava), Plin. 11, 37, 45, § 127: lapides, Sen. Q. N. 3, 25, 6: corpus, Ter. Eun. 2, 3, 27: paries vel solidus vel fornicatus, Cic. Top. 4, 22: sphaera solida atque plena, id. Rep. 1, 14, 22; cf.: crateres auro solidi, Verg. A. 2, 765: ex solido elephanto, id. G. 3, 26; id. A. 6, 69; 6, 552: aera, id. ib. 9, 809: telum solidum nodis, id. ib. 11, 553: vasa auro solida, Tac. A. 2, 33; 13, 10: solidum ex auro signum, Just. 39, 2, 5: nunc solida est tellus, quae lacus ante fuit, Ov. F. 6, 404; so, ripa, id. ib. 14, 49: sedes (opp. aër), id. ib. 2, 147: navis ad ferendum incursum maris solida, Sen. Ep. 76, 13: sit solidum quodcumque subest, Aus. Ed. 16, 12: solidus cibus, solid food, as opposed to fluid, Vulg. Heb. 5, 12.
    Comp.: solidior caseus factus, Col. 7, 8, 4.
    Sup.: solidissima materiaï corpora (opp. mollia), Lucr. 1, 565; 1, 951: tellus, Ov. M. 15, 262.
    Subst.: sŏlĭdum, i, n., a solid substance, solidity: cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis autem circulus aut orbis, Cic. N. D. 2, 18, 47: nihil tangi potest, quod careat solido, id. Univ 4, 11; cf.: quae (species deorum) nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, id. N. D. 1, 27, 75: inane abscindere soldo, Hor. S. 1, 2, 113; cf. id. ib. 2, 1, 78: fossa fit ad solidum, to the solid ground, to the bottom, Ov. F. 4, 821: finditur in solidum cuneis via, into the hard wood, Verg. G. 2, 79; 2, 231: neque fundamenta (amphitheatri) per solidum subdidit, Tac. A. 4, 62: solido procedebat elephas in pontem, on solid ground, Liv. 44, 5.
    1. B. Transf. (opp. to that which is divided, scattered, or in parts), whole, complete, entire (= integer, totus): usurā, nec solidā, contentus est, Cic. Att. 6, 1, 3: militia semestri solidum stipendium accipere, Liv. 5, 4: solida taurorum viscera, Verg. A. 6, 253: ut solidos hauriant (serpentes) cervos taurosque, Plin. 8, 14, 14, § 36: quibus solida ungula, id. 10, 63, 83, § 173: motus terrae quasdam (civitates) solidas absorbuit, Just. 30, 4, 3: ut decies solidum exsorberet, i. e. at once, in one draught, Hor. S. 2, 3, 240: decem annos solidos errasse, Varr. ap. Non. 405, 21; cf.: partem solido demere de die, Hor. C. 1, 1, 20: annus, Liv. 1, 19: hora, Juv. 11, 205: parum solidum consulatum explere, incomplete, Liv. 4, 8 fin.: vos, quibus … solidae suo stant robore vires, Verg. A. 2, 639.
      As substt.
      1. 1. In gen.: sŏlĭdum, i, n., the whole sum: ita bona veneant, ut solidum suum cuique solvatur, Cic. Rab. Post. 17, 46; Hor. S. 2, 5, 65; Quint. 5, 10, 105; Tac. A. 6, 17; Dig. 45, 2, 2 sq.
      2. 2. In partic.: sŏlĭdus, i, m. (sc. nummus), in the time of the emperors a gold coin, at first called aureus, and worth about twenty-five denarii, afterwards reduced nearly one half in value, Dig. 9, 3, 5; 11, 4, 1; 21, 1, 42; Cod. Just. 10, 70, 5; App. M. 10, p. 242, 34; Lampr. Alex. Sev. 39; Vulg. 1 Par. 29, 7; id. 1 Esd. 2, 69; id. Ecclus. 29, 7.
  2. II. Trop., sound, solid, substantial, genuine, true, real (in this sense a favorite word with Cic.; syn.: firmus, constans, stabilis; opp. inanis, levis, vanus, mobilis, etc.): solida et perpetua fides, Plaut. Merc. 2, 3, 44; so, fides, Tac. H. 2, 7: solida et robusta et assidua frequentia, Cic. Planc. 8, 21: solida atque robusta eloquentia, Quint. 10, 1, 2: solida ac virilis ingenii vis, id. 2, 5, 23: est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata, Cic. Tusc. 3, 2, 3: judicia solida et expressa, id. Planc. 12, 29: justitiae effigies, id. Off. 3, 17, 69: quod appellant honestum, non tam solido quam splendido nomine, id. Fin. 1, 18, 61: suavitas austera et solida, id. de Or. 3, 26, 103: solida veraque laus, id. Sest. 43, 93; cf.: solida laus ac vera dignitas, id. Vatin. 3, 8: gloria (with vera), id. Phil. 5, 18, 50: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14: nulla utilitas (with puerilis delectatio), Cic. Fin. 1, 21, 72: salus, Plaut. Bacch. 2, 2, 10: gratia, id. Curc. 3, 35; Ov. M. 12, 576: beneficium, Ter. Eun. 5, 2, 32: gaudium, id. And. 4, 1, 24: libertas, Liv. 2, 2, 6; Tac. Or. 9: fides, id. H. 2, 79: mens, firm, determined, Hor. C. 3, 3, 4: solidum opus doctrinae, Val. Max. 4, 1, ext. 1: in solidiore aliquo scripti genere, Sen. Contr. 1, 8, 16: gravior solidiorque sententia, Gell. 11, 13, 8: virtus, Val. Max. 2, 8, 5; 5, 4, ext. 5: vinum, Pall. 11, 14 fin.
    Neutr. absol.:
    quibus ex rebus nihil est, quod solidum tenere possis, Cic. Pis. 25, 60: multos in solido rursus Fortuna locavit, in safety, Verg. A. 11, 427; cf.: praesentia bona nondum tota in solido sunt, Sen. Ben. 3, 4, 2: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14: ut salus ejus locetur in solido, Amm. 17, 5, 11.
    Hence, adv., in two forms.
    1. A. sŏlĭdum (very rare), soundly, thoroughly: dinoscere cautus Quid solidum crepet, Pers. 5, 25: Venus irata solidum, App. M. 5, p. 171, 24.
    2. B. sŏlĭdē (not in Cic.).
      1. 1. (Acc. to I.) Densely, closely, solidly: solide et crassis viminibus contexta cista, Col. 12, 56, 2: solide natus est, i. e. without a hollow place, without wind in one’s inside, Petr. 47, 4.
        Comp.: concreta aqua, Gell. 19, 5, 5.
      2. 2. (Acc. to II.) Surely, wholly, fully, truly: neque, natus necne is fuerit, id solide scio, Plaut. Trin. 4, 2, 8; 4, 2, 47; Ter And. 5, 5, 8; App. M. 3, p. 135, 41; Spart. Ael. Ver. 8.

* sōlĭfĕr, fĕra, fĕrum, adj. [sol-fero], sun-bringing, of the east: plaga, Sen. Herc. Oet. 159.

* sōlĭferrĕum, i, v. solliferreum.

sŏlĭfūga, v. solipuga.

* sŏlĭfundĭum, ii, n. [solum-fundus], perh. landed property, Front. Princ. Hist. Fragm. 7 Mai.

* sōlĭgĕna, ae, comm. [sol-gigno], a child of the Sun: Aeetes, Val. Fl. 5, 317.

A maximum of 100 entries are shown.