sŏcĭĕtas, ātis, f. [socius], fellowship, association, union, community, society (implying union for a common purpose; cf.: conjunctio, consociatio; and not a mere assembly; cf.: circulus, coetus; conventus, sodalitas; freq. and class.).
- I. In gen.: hominum inter ipsos societas conjunctioque, Cic. Leg. 1, 10, 28: (nos) natos esse ad societatem communitatemque generis humani, id. Fin. 4, 2, 4: societas generis humani, quam conciliavit ipsa natura, id. Lael. 5, 20: fides et societas generis humani, id. N. D. 1, 2, 4: societas et communicatio utilitatum, id. Fin. 5, 23, 65: nulla societas nobis cum tyrannis, sed potius summa distractio est, id. Off. 3, 6, 32: societatem cum aliquo coire … dirimere, id. Phil. 2, 10, 24: societatem coire de municipis cognitique fortunis cum alienissimo, id. Rosc. Am. 31, 87: quasi societatem coit conparandi cibi, id. N. D. 2, 48, 123: societatem confirmare, id. Phil. 2, 35, 89: nefarias pactiones societatesque conflare, id. Har. Resp. 20, 42: consiliorum omnium societas, id. Brut. 1, 2; Hirt. B. G. 8, 3: juris, Cic. Rep. 1, 32, 49: humanitatis, id. ib. 2, 26, 48: beate et honeste vivendi, id. ib. 4, 3, 3: gravitatis cum humanitate, id. Leg. 3, 1, 1: belli, Sall. C. 40, 1: omnium facinorum sibi cum Dolabellā societatem initam confiteri, Cic. Phil. 13, 17, 36: nominum, names in common, Plin. 17, 24, 37, § 218 et saep.; cf.: nulla sancta societas nec fides regni est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 8, 26, and id. Rep. 1, 32 (Trag. v. 411 Vahl.): neque naturae est societas ulla cum somniis, Cic. Div. 2, 71, 147.
- II. In partic.
- A. A copartnership, association for trading purposes.
- 1. In abstr.: qui societatem cum Sex. Naevio fecerit, etc. … fecit societatem earum rerum, quae in Galliā comparabantur, Cic. Quint. 3, 11: qui magnā fide societatem gererent, etc., id. ib. 3, 13: cum annos jam compluris societas esset, id. ib. 4, 14: quae (pecunia) tibi ex societate debeatur, id. Rosc. Com. 6, 16: societatem contrahere, Dig. 17, 2, 5; 17, 2, 74: coire, ib. 17, 2, 1 sq.; 17, 2, 5.
Plur.: societates contrahuntur sive universorum bonorum, sive negotiationis alicujus, sive vectigalis, sive etiam rei unius, Dig. 17, 2, 5.
- 2. In concr., a company or society of the farmers of the public revenue: nulla Romae societas vectigalium, nullum collegium aut concilium, etc., Cic. Sest. 14, 32; cf. id. Fam. 13, 9, 2: si omnes societates venerunt, quarum ex numero multi sedent judices, id. Mur. 33, 69: provinciarum, Caes. B. C. 3, 3 fin.: maximarum societatum auctor, Cic. Planc. 13, 32; Plin. 33, 7, 40, § 118.
- B. A political league, an alliance, confederacy: cum Ptolemaeo societas erat facta, Caes. B. C. 3, 107 fin.: Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt, id. B. G. 6, 2: Leptitani Romam miserant amicitiam societatemque rogatum, Sall. J. 77, 2; so with amicitia, id. ib. 83, 1: impellere ad societatem belli, id. C. 40, 1: cum Lacedaemonii in societate non manerent, Nep. Con. 2, 2: Ioniam a societate averterunt Atheniensium, id. Alcib. 4, 7: societatem alicujus induere, Tac. A. 12, 13.