Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

sŏbŏles, sŏbŏlesco, v. subol-.

sōbrĕus, v. sobrius.

sōbrĭē, adv., v. sobrius fin.

* sōbrĭĕfactus, a, um, Part. [sobrius, II., -facio], made reasonable, sobered: sobriefactus sermone, App. M. 8, p. 205, 34.

sōbrĭĕtas, ātis, f. [sobrius], sobriety (post-Aug.).

  1. I. Lit., temperance in drinking, Sen. Tranq. 15, 16; Val. Max. 6, 3, 9.
    Hence Sobrietas personified, the enemy of Venus, App. M. 5, p. 172, 20; Prud. Psych. 450.
  2. II. In gen., moderation, temperance, continence (cf.: modestas, temperantia): vitae, Dig. 1, 7, 17 fin.; Vulg. 1 Tim. 2, 9.
    1. B. Trop., reasonableness, prudence: consiliorum, Amm. 31, 10, 19.

sōbrīnus, i, m., and sōbrīna, ae, f. [contr. for sororinus from soror, and therefore prop. an appellation for the children of sisters; hence, in gen.], a cousin-german, cousin by the mother’s side, Fest. p. 297 Müll.; Dig. 38, 10, 3; Just. Inst. 3, 6.

        1. (α) Masc., Ter. And. 4, 5, 6; id. Phorm. 2, 3, 37; Cic. Off. 1, 17, 54; Dig. 38, 10, 1; 38, 10, 10.
        2. (β) Fem., Plaut. Poen. 5, 2, 108; Tac. A. 12, 6 and 64; Dig. 38, 10, 10.

sōbrĭo, āre, v. a. [sobrius], to sober, make sober (late Lat.), Paul. Nol. Carm. 21, 685; 24, 106.

sōbrĭus (sōbrĕus), a, um (comp. sobrior, Laber. ap. Charis. p. 64; elsewhere not compared), adj. [cf. Gr. σώφρων, σάος; Lat. sanus], not drunk, sober (freq. and class.).

  1. I. Lit., opp. vinolentus, Cic. Ac. 2, 17, 52; so id. Or. 28, 99; opp. vino madens, Plaut. Truc. 4, 4, 2; opp. madidus, id. Am. 3, 4, 18; cf. Hor. S. 2, 3, 5; Cato Utic. ap. Suet. Caes. 53; and ap. Quint. 8, 2, 9; opp. ebrius, Sen. Ep. 18, 4 (with siccus); Mart. 3, 16, 3; opp. temulentus, Tac. A. 13, 15 et saep.: male sobrius, i. e. ebrius, Tib. 1, 10, 51; Ov. F. 6, 785.
    1. B. Transf., of things (poet. and post-Aug. prose; cf. ebrius): pocula, Tib. 1, 6, 28 (24): lympha mixta mero, id. 2, 1, 46: nox, in which there was no drinking, Prop. 3, 17 (4, 16), 11; cf. convictus, Tac. A. 13, 15: uva, not intoxicating, Plin. 14, 3, 4, § 31: rura, that furnish no wine, Stat. S. 4, 2, 37; cf. Suet. Dom. 7: sobrium vicum Romae dictum putant, vel quod in eo nulla taberna fuerit, vel quod in eo Mercurio lacte, non vino supplicabatur, Fest. pp. 296 and 297 Müll.: non sobria verba, i. e. of a drunken person, Mart. 1, 28, 5: paupertas, Claud. IV. Cons. Hon. 411: lares pauperes nostros, sed plane sobrios revisamus, App. M. 5, p. 163, 31.
  2. II. In gen., sober, moderate, temperate, continent: parcus ac sobrius, Ter. Ad. 1, 2, 15: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria, Afran. ap. Non. 21, 33 (Com. Rel. p. 148 Rib.): homines frugi ac sobrii, Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67: auream quisquis mediocritatem Diligitcaret invidendā Sobrius aulā, Hor. C. 2, 10, 8; Vell. 2, 63, 1: non aestimatur voluptas illa Epicuri, quam sobria et sicca sit, Sen. Vit. Beat. 12, 4: corda, Stat. S. 5, 1, 78: vetus illa Romana virtus et sobria, Amm. 15, 4, 3; opp. libidinosus, Lact. 3, 26, 7.
    1. B. Trop., of the mind, sober, even-minded, clever, sensible, prudent, reasonable, cautious (syn.: mentis compos, sanus): satinsanus es aut sobrius? Ter. Heaut. 4, 3, 29; cf.: satis credis sobriam esse, id. Eun. 4, 4, 36: tu homo non es sobrius, id. And. 4, 4, 39: vigilantes homines, sobrii, industrii, Cic. Cael. 31, 74: diligentes et memores et sobrii oratores, id. de Or. 2, 32, 140; opp. iracundus, Vell. 2, 41, 1: alte sobria ferre pedem, prudently, Ov. Am. 1, 12, 6.
      Of things: opera Proba et sapiens et sobria, Plaut. Pers. 4, 5, 2: ingenium siccum ac sobrium, Sen. Ep. 114, 3: violenta et rapida Carneades dicebat, modesta Diogenes et sobria, Gell. 7, 14, 10.
      Hence, adv.: sōbrĭē (acc. to II. A. and B.).
      1. 1. Moderately, temperately, frugally: vivere (with parce, continenter, severe; opp. diffluere luxuriā), Cic. Off. 1, 30, 106.
      2. 2. Prudently, sensibly, circumspectly, = prudenter: ut hoc sobrie agatur, Plaut. Capt. 2, 1, 29: curare aliquid, id. Mil. 3, 1, 215: hanc rem accurare, id. Ps. 4, 1, 29; id. Pers. 4, 1, 1.

sŭbŏles (less correctly sŏbŏles), is, f. [sub- 2. oleo, olesco], a sprout, shoot, offshoot, twig, spray: suboles ab olescendo, id est crescendo, ut adulescentes quoque et adultae et indoles dicitur, Fest. p. 309 Müll.

  1. I. Lit. (very rare; syn. surculus), of plants: ulmum serere ex subolibus, Col. 5, 6, 2: caepa, quae non habuit suboles adhaerentes, id. 12, 10; Plin. 17, 10, 12, § 65 et saep.
    Of the hair: ex subolibus parvuli (capilli) demittebantur, Varr. ap. Non. 456, 7: cum capillus frequenti subole cumulat verticem, App. M. 2, p. 218, 36.
  2. II. Transf., of men and beasts, offspring, progeny, posterity, issue, stock, race, lineage (class.; mostly poet.; cf. Cic. de Or. 3, 38, 153; syn.: proles, progenies): censores populi aevitates, suboles, familias pecuniasque censento, Cic. Leg. 3, 3, 7: propagatio et suboles, id. Off. 1, 17, 54; Lucr. 4, 1232; cf.: (rex Superum) subolem priori Dissimilem populo promittit origine mirā, Ov. M. 1, 251: cara deum suboles, magnum Jovis incrementum, Verg. E. 4, 49: hem subolem sis vide! Plaut. Ps. 3, 2, 102: suboles juventutis, Cic. Phil. 2, 22, 54: robur et suboles militum interiit, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: milites, favete nomini Scipionum, suboli imperatorum vestrorum, Liv. 26, 41, 22: fortunati patris matura suboles, id. 40, 6: stirpis, id. 39, 24: si qua mihi de te suscepta fuisset Ante fugam suboles, Verg. A. 4, 328: diva (Lucina), producas subolem, Hor. C. S. 17: Romae suboles, the race of Rome, id. C. 4, 3, 14: Archytae, Prop. 4 (5), 1, 77: Sarmatae, Medorum suboles, Plin. 6, 7, 7, § 19: haec suboles nomen habuit Epigoni, Just. 12, 4, 11: stirpem regiae subolis delere, id. 16, 1, 15.
    Of the gods: per suboles subolum multiplicata semper innumerabilitas ampliatur, Arn. 3, 9 Hildebr.
    Of beasts: lascivi suboles gregis, Hor. C. 3, 13, 8: capellae, Col. 7, 6, 8: armentorum, Plin. 7, 2, 2, § 31.