Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

rēstagnātĭo, ōnis, f. [restagno], an overflowing, inundation: Euphratis, Plin. 6, 28, 32, § 146; cf. id. 2, 67, 67, § 168: alvi, a rising, id. 11, 37, 66, § 176.

rē-stagno, āre, v. n., to run over, overflow; of bodies of water: paludes restagnantes, Liv. 44, 46, 5: ostium amnis, id. 44, 6, 15; Plin. 5, 5, 5, § 34: restagnantis fecit maris unda paludem, Ov. M. 11, 364: flumen, Luc. 4, 89: palus, Sil. 8, 382; Col. 2, 12, 5; 8, 15, 3.
Transf., of the inundated place: late is locus restagnat, is overflowed, Caes. B. C. 2, 24 fin.; cf.: arva palude, Sil. 4, 752.

rēstaurātĭo, ōnis, f. [restauro], a restoration, renewal (jurid. Lat.): servitutis, Dig. 23, 5, 7: eremodicii, ib. 4, 4, 7 fin.

rēstaurātor, ōris, m. [restauro], a renovator, Inscr. Fabr. 3, 297 al.

rē-stauro, āvi, ātum, 1, v. a., to restore, repair, rebuild (perh. only post-Aug.; for in Liv. 5, 52, 9, and 27, 21, instaurare is the better read.; v. Drak. N. cr.; cf. instauro, reficio, restituo, sarcio).

  1. I. Lit.: restaurare theatrum igne fortuito haustum, Tac. A. 3, 72: aedem Veneris, id. ib. 4, 43: navem iisdem tabulis, Dig. 7, 4, 10: in pristinum statum, ib. 43, 21, 1, § 6.
  2. II. Trop., to renew, repeat (syn. redintegro): bellum, Just. 2, 10, 1; 3, 5, 2; 20, 5, 6; 31, 3, 8: accusationem, Dig. 48, 5, 4 fin.: litem, ib. 4, 4, 29: veterem obligationem, ib. 19, 5, 9: actionem, ib. 42, 8, 14; 9, 4, 35.

restĭārĭus, ii, m. [restis], a ropemaker, Fronto, p. 2201 P.

* rēstĭbĭlĭo, īre, v. a. [restibilis], to reestablish, restore: Teucrum regi sapsa res restibiliet, Pac. ap. Fest. p. 325 Müll. (Trag. Rel. p. 99 Rib.).

rē-stĭbĭlis, e, adj. [stabilis; hence, that is made to stand again].

      1. 1. Lit., in econom. lang.. that is restored or renewed: ager, that is sown or tilled every year (opp. novalis, which lies fallow), Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; id. R. R. 1, 44, 2 and 3; so, locus, Cato, R. R. 35, 2: vinetum, Col. 3, 18, 1; 11, 4: segetes, Varr. R. R. 1, 9, 6; Plin. 18, 17, 45, § 162: platanus restibilis facta, flourishing again, id. 16, 32, 57, § 133.
        Subst.. restĭbĭle, is, n., fallow land, Col. 2, 10, 6.
      2. 2. Transf.: fecunditas (mulierum), new, fresh, Plin. 28, 19, 77, § 249.

restĭcŭla, ae, f. dim. [restis], a small rope, a cord, line, Cato, R. R. 110; Varr. R. R. 1, 41, 5; Cic. Scaur. Fragm. p. 261 fin. Orell.; Amm. 14, 7, 15; Vulg. 3 Reg. 7, 23.

(restĭcŭlum or -us, a false read. for reticulum, Dig. 9, 3, 5, § 12.)

rē-stillo, āvi, 1, v. n. and a., to drop back; to fall back in drops.

  1. * I. Neutr., Prud. adv. Symm. 2, 287.
  2. * II. Act.: quae (tuae litterae) mihi quiddam quasi animulae restillarunt, have instilled again, Cic. Att. 9, 7, 1 Orell. N. cr. dub. (B. and K. stillarunt).

* rēstinctio, ōnis, f. [restinguo], a quenching (of thirst): voluptas ipsius retinctionis in motu est (after restincta siti), Cic. Fin. 2, 3, 9.

rēstinctus, a, um, Part. of restinguo.

rē-stinguo, nxi, nctum, 3, v. a., to put out, quench, extinguish (class.).

  1. I. Lit.: ignem restinguunt aquā, Plaut. Cas. 4, 1, 16; so, ignem, Cic. Rosc. Com. 6, 17 (with refrigerare); id. Cat. 3, 1, 2; id. Top. 12, 52; Verg. A. 2, 686; Plin. 20, praef. 1, § 1; Ov. R. Am. 807 al.: flammam, Lucr. 4, 1087; Cic. Sull. 30, 83; Liv. 28, 23: incendium, Catil. ap. Sall. C. 31, 9; id ap. Cic. Mur. 25, 51; Liv. 28, 42: restincto aggere, Caes. B. G. 7, 25 fin.; Hirt. B. G. 8, 43: aes accensum, Plin. 33, 3, 20, § 65: lucernam, id. 31, 3, 27, § 46: fulminis ictum, id. 37, 10, 55, § 150: solem, Lucr. 5, 120: favillas ardentes lacte, Stat. S. 5, 5, 17: faces, id. Th. 11, 413.
    Absol.: ut omnis ex castris multitudo ad restinguendum concurreret, to extinguish the flames, Caes. B. G. 7, 24 fin.: aquam ad restinguendum ferre, Liv. 1, 39; cf.: omnes restinguere velle videres, Hor. S. 1, 5, 76.
      1. 2. Transf., to quench, slake, assuage, allay, mitigate, counteract, etc.: sitim, Cic. Fin. 2, 3, 9; Verg. E. 5, 47: pocula ardentis Falerni lymphā, Hor. C. 2, 11, 19: venena, Plin. 20, 21, 84, § 223; 28, 10, 45, § 158; 29, 4, 23, § 76: ictus scorpionis, id. 24, 8, 29, § 45 et saep.
  2. II. Trop., to extinguish, exterminate, annihilate, destroy: tum igitur tibi aquae erit cupido, genus qui restinguas tuom, Plaut. Trin. 3, 2, 50: haustas sanguisugas, i. e. to kill, Plin. 29, 4, 17, § 62: pilos spumā inlitā, id. 28, 19, 77, § 252: morbum, id. 26, 1, 5, § 8; cf. nauseam, id. 8, 27, 41, § 99: haec verba una mehercle falsa lacrimula Restinguet, Ter. Eun. 1, 1, 24: illam Ut ne restinguas lacrimis, id. Phorm. 5, 7, 82: animos hominum sensusque morte restingui, Cic. Sest. 21, 47: mentes inflammatas, id. de Or. 1, 51, 219; cf.: bellum restinctum (opp. inflammatum), id. Fam. 11, 12, 1: oriens incendium belli sanguine suo, id. Rep. 1, 1, 1: omnium cupiditatum ardorem, id. Fin. 1, 13, 43; cf.: illā tertiā parte animi, in quā irarum exsistit ardor, sedatā atque restinctā, appeased, id. Div. 1, 29, 61: cupiditates iracundiasque (eloquentiā), id. N. D. 2, 59, 148 Orell. N. cr.: odium, id. Rab. Post. 6, 13: studia, id. Or. 1, 5; Liv. 10, 13: animorum incendia, Cic. Or. 8, 27: sermunculum omnem aut restinxerit aut sedarit, id. Att. 13, 10, 3: ardentem Italiam, Sil. 16, 619: rabies restinguitur, id. 13, 576.

restĭo, ōnis, m. [restis].

  1. I. A ropemaker, rope-seller, Suet. Aug. 2 fin.; cf. Fronto, p. 2201 P.
      1. 2. Transf., in a comic lusus verbb., with bucaeda, for one who is scourged with ropes, Plaut. Most. 4, 2, 2.
  2. II. The title of a poem by Laberius, Gell. 10, 17, 2.

rēstĭpŭlātĭo, ōnis, f. [restipulor], a counter-engagement, counter-obligation, Cic. Rosc. Com. 13, 37 sq.; Gai. Inst. 4, 18, p. 259 Goes.

rē-stĭpŭlor, āri, v. dep. a., to stipulate, promise, or engage in return (syn.: recipio, despondeo), Cic. Rosc. Com. 13, 38; App. Mag. p. 338, 25; Val. Max. 2, 8, 2.

restis, is (acc. more freq. restim, Plaut. Cas. 2, 7, 2; id. Ps. 1, 1, 86; id. Poen. 1, 2, 184; id. Pers. 5, 2, 34; id. Rud. 2, 3, 37; Ter. Ad. 4, 7, 34; id. Phorm. 4, 4, 5; Caecil. ap. Non. 200, 21; Cato, R. R. 77; App. M. 1, p. 109: restem, Plaut. Rud. 4, 3, 97; Mart. 4, 70, 1; Juv. 10, 58; Petr. 45, 4; Inscr. Grut. 715, 10; but abl. usually reste, Juv. 3, 226; 14, 274; Liv. 1, 26, 6; 8, 16, 9; 27, 37, 14; Val. Max. 7, 8, 5; Plin. 17, 10, 11, § 62; Mart. 5, 62, 6: resti, Don. 2, 10, 3, p. 1751; Rhem. Palaem. p. 1374 P.), f. [etym. dub.].

  1. I. Lit., a rope, cord (syn.: funis, rudens): quae fiunt de cannabi, lino, etc. … ut funes, restes, tegetes, Varr. R. R. 1, 22; cf. id. ib. 1, 23, 6: caedere hodie tu restibus, Plaut. Pers. 2, 4, 11: restim volo mihi emere, id. Ps. 1, 1, 86; cf. id. Poen. 1, 2, 184; id. Pers. 5, 2, 34; id. Cas. 2, 7, 2: paulisper remitte restem, id. Rud. 4, 3, 97: exsolvi restim, id. ib. 2, 3, 37: descendunt statuae restemque sequuntur, Juv. 10, 58: famem Illā reste cavet, of a rope-dancer, id. 14, 274; 3, 226; Mart. 4, 70, 1.
    In a game of the Roman youth, the rows of dancers were united by taking hold of a rope (or, acc. to Donatus ad loc., they formed a line by taking hold of hands): tu inter eas restim ductans saltabis, Ter. Ad. 4, 7, 34 Ruhnk.; cf.: in foro pompa constitit; et per manus reste datā, virgines sonum vocis pulsu pedum modulantes incesserunt, Liv. 27, 37 fin. Drak.
    Prov.: ad restim res rediit, it has come to the rope, i. e. one might as well hang himself, Caecil. ap. Non. 200, 21; Ter. Phorm. 4, 4, 5: vinctus restibus, Vulg. Judith, 6, 9.
  2. II. Transf.: restes allii, caepis, the leaves of garlic or onions, Plin. 20, 6, 23, § 51; Mart. 12, 32, 20.

rēstĭto, āre, v. freq. n. [resto], to stay behind, to loiter, tarry, hesitate (ante-class., and several times in Liv. and Pliny the Elder): restitant, occurrunt, obstant, etc., Enn. ap. Non. 147, 10 (Sat. 5 Vahl.): me miserum restitando reddiderunt, Plaut. Capt. 3, 2, 3: at enim restitas, Ter. Eun. 4, 4, 1; Liv. 7, 39 fin. Drak.; 10, 19; 30, 31; Plin. 18, 16, 19, § 50: Menelaus me objurgat? id meis rebus regimen restitat, Enn. ap. Rufin. Fig. § 11, p. 205 Ruhnk. (Trag. v. 264 Vahl.).

* rēstĭtrix, īcis, f. [resisto], she that stays behind: ego hic restitrix, Plaut. Truc. 4, 2, 5.

rē-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo], to put or set up again, i. e. either to replace in its former position, or (more freq.) to restore to its former condition, to rebuild, revive, etc. (freq. and class.; syn.: restauro, renovo, reficio).

  1. I. In gen.
    1. A. Lit.: senatus decrevit, ut Minerva nostra, quam turbo dejecerat, restitueretur, Cic. Fam. 12, 25, a, 1: arborem, Verg. G. 2, 272: luxatum femur ex toto, Cels. 8, 20: aedes (with reficere), Cic. Top. 3, 15: domum a Clodio disjectam, i. e. to rebuild, Vell. 2, 45, 3; cf. domum, Suet. Ner. 31: theatrum, id. Claud. 21: statuas (disjectas), id. Calig. 34: tropaea disjecta, id. Caes. 11: fores effractas, Ter. Ad. 1, 2, 40: oppida vicosque, quos incenderant, Caes. B. G. 1, 28: fontes et Flumina, Ov. M. 2, 407: turbatas comas, id. F. 3, 16: ordines, Sall. J. 51, 3; cf. aciem, Liv. 5, 18; 29, 2 al.: inclinatam aciem, Suet. Caes. 62: (eos, qui) quaedam contra naturam depravata habent, restituere et corrigere, Cic. Div. 2, 46, 96: oculos (luminibus orbati), Suet. Vesp. 7: visum, Plin. 25, 8, 50, § 89: pilos, id. 32, 10, 40, § 119: se (apes, with reviviscere), Varr. R. R. 3, 16 fin.; cf.: aliquem a limine mortis, Cat. 68, 4; Verg. Cul. 223; and restinctos, to raise the dead, Ov. P. 3, 6, 35: apes restituunt se ac reviviscunt, Varr. R. R. 3, 16, 38.
    2. B. Trop., to restore, revive, renew, reform, etc.: unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84; Cic. Att. 2, 19, 2; Liv. 30, 26; Verg. A. 6, 846 Serv.; Macr. S. 6, 1; Ov. F. 2, 242; Aug. ap. Suet. Tib. 21 al. (Ann. v. 313 Vahl.); cf.: rem prolapsam, Liv. 2, 63: res perditas, id. 25, 37; 6, 22: rem impeditam et perditam, Ter. And. 3, 5, 13; and simply rem, Liv. 3, 12 Drak.; 8, 11; 25, 37: veteres clientelas, Caes. B. G. 6, 12: veterem tuam illam calliditatem atque prudentiam, Cic. Rosc. Am. 22, 61: tribuniciam potestatem, id. Agr. 2, 14, 36: tribuniciam intercessionem armis, Caes. B. C. 1, 7: proelium, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 23, 52; Caes. B. G. 7, 87; 1, 53; Liv. 6, 8; cf.: pugnam omnibus locis, id. 4, 38 fin.; 2, 19: damna Romano accepta bello, id. 31, 43: sanitatem, Just. 6, 4, 13: bellum, id. 35, 1, 10; Plin. 20, 6, 23, § 56; cf. vires, Val. Fl. 2, 70: adulescentem corruptum, to reform, Plaut. Trin. 1, 2, 81: suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi, restored, revived, Liv. 35, 27: consolando aliquorum restituere voluntatem aut benevolentiam in dominum, Varr. R. R. 1, 17, 7.
  2. II. In partic., to give back, deliver up, return, restore a thing belonging to a person or place (syn. reddo).
    1. A. Lit.: Mi. Paterna oportet reddi filio bona. Ha. Restituentur omnia, Plaut. Poen. 5, 2, 122: tribuni vobis amissa reddent ac restituent? Liv. 3, 68.
      With a personal object: virginem suis Restituere ac reddere, Ter. Eun. 1, 2, 67; 4, 6, 8: alicui filium, id. Heaut. 3, 1, 83; id. And. 3, 3, 38; id. Hec. 5, 3, 20: amissa cuique, Caes. B. C. 1, 87: bona iis, id. ib. 2, 21: majorum locum huic, id. B. G. 5, 25: agrum Veientibus, Liv. 2, 13 et saep.: alicui suum familiarem et hospitem, ereptum e manibus hostium, Caes. B. G. 1, 53: Sextus Pompeius civitati restitutus, Cic. Phil. 5, 15, 41: captum victori, Liv. 9, 11: apibus fructum suum, Phaedr. 3, 13, 15: Caesaris imperio restituendus erat, Ov. P. 4, 13, 38: illum restituam huic, hic autem in Alidem me meo patri, Plaut. Capt. 3, 4, 56: aliquem natalibus, to set free, Dig. 40, tit. 11; v. natalis.
      With abstr. object: sed etiam meam vocem et auctoritatem et vobis et rei publicae conservatam ac restitutam puto, Cic. Marcell. 1, 2: lucem salutemque redditam sibi ac restitutam, id. Dom. 28, 75.
      Without dat.: amissa (opp. adimere), Caes. B. C. 1, 7: fraudata, id. ib. 3, 60 fin. al.: Arpi restituti ad Romanos, Liv. 24, 47; cf.: (Cloelia) sospites omnes Romam ad propinquos restituit, id. 2, 13; 49: aliquem in aliquem locum, Ter. And. 4, 1, 58; cf. Plaut. Mil. 3, 1, 108: (Siciliam) in antiquum statum, Cic. Verr. 1, 4, 12; cf.: civitates afflictas in melius, Suet. Vesp. 17.
      1. 2. Publicists’ and jurid. t. t., to bring back or restore to his previous state or condition; to recall, reinstate a person condemned, banished, deprived of his property, etc. (cf. reduco): restituebat multos calamitososLicinium Denticulam de aleā condemnatum restituit, Cic. Phil. 2, 23, 56: omnes, qui lege Pompeiā condemnati essent, id. Att. 10, 4, 8: quae fuisset justa causa restituendi mei, nisi fuisset injusta eiciendi? id. Mil. 14, 36; cf. id. ib. 15, 39: aliquem (damnatum), Suet. Caes. 41; id. Calig. 15: exsulem, id. Claud. 12: legionem totam cum ignominiā missam, id. Caes. 69: neque enim praetor, si ex eo fundo essem dejectus, ita me restitui jussit, Cic. Caecin. 29, 82; cf. id. ib. 8, 23: nonnullos ambitus Pompeiā lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: aliquem in integrum, Cic. Clu. 36, 98; Dig. 4, 1, 4; 4, 15 (cf. the whole section, ib. 4, 1: De in integrum restitutionibus); cf.: Sampsiceramum restitui in eum locum cupere, ex quo decidit, Cic. Att. 2, 23, 2: equites Romanos in tribunicium honorem, Caes. B. C. 1, 77 fin.: tribunos plebis in suam dignitatem, id. ib. 1, 22: restitutus in patriam (Camillus) patriam ipsam restituit, Liv. 7, 1 fin.; so, in patriam, Suet. Ner. 3.
        1. b. Transf.
          1. (α) Of things, to deliver up again, to make restitution of, restore: in utriusque bonis nihil erat, quod restitui posset, nisi quod moveri loco non poterat, Cic. Verr. 2, 2, 25, § 62; Dig. 43, 8, 2, § 34; 43, 12, 1, § 19 al.
          2. (β) Of a previous judicial sentence or of injustice committed, to reverse, i. e. to make null and void, to make good again, repair (cf.: rescindo, resolvo): alia judicia Lilybaei, alia Agrigenti, alia Panhormi restituta sunt, Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63: qui (praetor) dies totos aut vim fieri vetat aut restitui factam jubet, etc., id. Caecin. 13, 36: ut si ego eum condemnaro, tu restituas, id. Fam. 9, 10, 2; cf.: restitui in integrum aequom est, Ter. Phorm. 2, 4, 11.
          3. (γ) To compensate for, make good (rare): damnum, Liv. 31, 43, 4; Vulg. Exod. 22, 12: jacturam, Col. 11, 1, 28.
    2. B. Trop., to restore to a former condition, to re-establish, etc.: ut anno XVI. post reges exactos secederent, leges sacratas ipsi sibi restituerent, restored for themselves, re-established, Cic. Corn. 1, Fragm. 23, p. 450 fin. Orell.: restituit his animos parva una res, Liv. 25, 18; cf. id. 21, 53: ut interfecto Punico praesidio restituerent se Romanis, join themselves again to the Romans, id. 23, 7: ulcera sanitati restituens, restoring, Plin. 20, 6, 23, § 51; cf. id. 14, 18, 22, § 118: Bacchus peccasse fatentem Restituit, restored to his former condition, Ov. M. 11, 135; cf.: cum semel occiderisNon, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas, Hor. C. 4, 7, 24: restituam jam ego te in gaudia, Plaut. Merc. 5, 2, 44: haud facile te in eundem rursus restitues locum, Cic. Prov. Cons. 9, 23; Plaut. Mil. 3, 1, 108; cf.: cives ex servitute in libertatem, Liv. 28, 39: poëtam in locum, Ter. Hec. prol. alt. 13: aliquem rursus in gratiam, id. ib. 3, 1, 11; cf.: fratrem in antiquum locum gratiae et honoris, Caes. B. G. 1, 18: fratrem (sc. in gratiam), Curt. 8, 6, 26: Acarnanas in antiquam formulam jurisque ac dicionis eorum, Liv. 26, 24: vos in amicitiam societatemque nostram, id. 31, 31 fin. et saep.: cum praecipitata raptim consilia neque revocari neque in integrum restitui possint, id. 31, 32: patientiae veteri (Britanniam), Tac. Agr. 16.

rēstĭtūtĭo, ōnis, f. [restituo], a restoring, restoration.

  1. I. In gen.: domus incendio absumptae, i. e. a rebuilding, Suet. Aug. 57: Capitolii, id. Vesp. 8: theatri, id. Tib. 47: urbis in majus, Just. 2, 14, 2: afflictarum civitatum, Suet. Tit. 8.
    Trop.: omnis pristinae fortunae, Suet. Ner. 40: libertatis, Val. Max. 4, 1, ext. 4: lunae, Arn. 6, 196.
  2. II. In partic.
      1. 1. A giving back, restitution (in jurid. Lat.), Dig. 50, 16, 22; 36, 1, 1, § 14; 36, 1, 6, § 3.
      2. 2. The act of replacing, reinstating one condemned or proscribed in his former condition; the restoration of rights which have been forfeited by law: damnatorum, Cic. Agr. 2, 4, 10; Suet. Oth. 2: salus restitutioque, a recalling from exile, Cic. Pis. 15, 35; Quint. 7, 1, 42; 60: in integrum restitutiones, Dig. 4, 1, 3 (v. this entire section: De in integrum restitutionibus); 4, 4, 18, § 1; 4, 4, 20 pr.

rēstĭtūtor, ōris, m. [restituo], a restorer, rebuilder.

  1. I. Lit.: templorum omnium, Liv. 4, 20: urbium, Inscr. Orell. 1103.
  2. II. Trop.: salutis meae, Cic. Mil. 15, 39; cf. Quint. 7, 1, 43 and 61: reipublicae, Eum. Grat. Act. ad Constant. 4: Galliarum, Vop. Aur. 9: tanti operis restitutor deus, App. Herm. Trism. p. 92.

rēstĭtūtōrĭus, a, um, adj. [id. II.], of or relating to restitution, restitutory (jurid. Lat.): interdictum, Dig. 43, 1, 1: judicium, ib. 3, 3, 46: actio, ib. 2, 10, 3.
As subst.: in restitutorio agendo (i. e. judicio), Dig. 27, 6, 7.

rēstĭtūtrix, īcis, f. [restitutor], she that gives back, a restorer: omnium generum, quae accipit (terra, with receptrix), App. Trism. p. 77, 31.

1. rēstĭtūtus, a, um, Part. of restituo.

2. Restĭtūtus, i, m., a Roman surname, e. g. Claudius Restitutus, a friend of Pliny the younger, Plin. Ep. 3, 9, 16; 6, 17; Mart. 10, 87.

rē-sto, stĭti, 1 (perf. subj. restaverit, Prop. 2, 34, 53), v. n.

  1. I. To stop behind, keep back, stand still (very rare and only poet., whereas resisto is class.).
    1. A. Lit.: si resto, pergit, ut eam: si ire conor, prohibet betere, Pac. ap. Non. 77, 25.
    2. B. Trop.: impetus haut longe mediis regionibus restat, Enn. ap. Fest. p. 285 Müll. (Ann. v. 475 Vahl.): nullo dominae teritur molimine amator Restat et immerita sustinet aure minas, stands firm, holds out, Prop. 2, 25 (3, 20), 18.
  2. II. To withstand, resist, oppose (so less freq. than resisto, and not in Cic. or Cæs.).
    1. A. Of military resistance, to stand firm, hold out, not yield; constr. usually absol.; rarely with dat. or adversum: Illyrii restant sicis sibinisque fodantes, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 336 Müll. (Ann. v. 496 Vahl.): validam urbem multos dies restantem pugnando vicit, Sall. ap. Non. 526, 12 (id. H. 1, 75 Dietsch): quia summā vi restare (milites) nunciabantur, Liv. 4, 58 Drak.: solā virtute militum restantes caeduntur caeduntque, id. 6, 30; 32; 8, 39; 23, 45; 26, 3; 29, 2; 34, 14: dum restat Hector, Prop. 3, 8, 31: nunc in restantes mucronem comminus urget, Sil. 10, 25.
      Impers. pass.: ut quā minimā vi restatur, parte irrumpat, Liv. 34, 15.
      With dat.: paucis plures vix restatis, Liv. 23, 45 fin.: restando adversis, Sil. 10, 125.
      With adversum: paulum morae attulere ferrati restantibus laminis adversum pila et gladios, Tac. A. 3, 46.
    2. B. Apart from milit. lang., in gen.: nunc ratio nulla est restandi, nulla facultas, etc., Lucr. 1, 110: is mihi, dum resto, juvenili guttura pugno Rupit, Ov. M. 3, 626; 7, 411: in quā re nunc tam confidenter restas, stulta? oppose me, Ter. Heaut. 5, 3, 7; cf. Plaut. Most. 5, 2, 50.
      Of things: aera claustris restantia vociferantur, Lucr. 2, 450: restantia claustra, Sil. 7, 130.
  3. III. To be left, remain (syn. remaneo; the predominant signif. of the word; most freq. in the third person): hujus generis reliquias Restare video, Ter. Ad. 3, 3, 91: ego conviviis delector nec cum aequalibus solum qui pauci jam admodum restant, sed cum vestrā etiam aetate, Cic. Sen. 14, 46: ego vivendo vici mea fata, superstes Restarem ut genitor, Verg. A. 11, 161: de bonis quod restat reliquiarum, Plaut. Rud. 5, 1, 7; cf. id. Cist. 1, 3, 40: unam sibi spem reliquam in Etruscis restare, Liv. 10, 16; Cic. Scaur. Fragm. 45, p. 268 Orell.: quae (studia) sola ei in malis restiterunt, id. Sull. 26, 74: omnes composui. Felices! Nunc ego resto, Hor. S. 1, 9, 28; Pers. 3, 97: de viginti Restabam solus, Ov. M. 3, 687: jam labor exiguus Phoebo restabat, id. ib. 6, 486: duae restant noctes de mense secundo, id. F. 2, 857: si e nobis aliquid nisi umbra restat, id. Am. 3, 9, 60: jam duo restabant fata tum, Plaut. Bacch. 4, 9, 35: qui e divisione tripartitā duas partes absolverit, huic necesse est restare tertiam, Cic. Off. 3, 2, 9: infinitae caedi, id. Cat. 3, 10: dona ferens pelago et flammis restantia Trojae, left, remaining from the sea, etc., Verg. A. 1, 679: unum etiam restat amico nostro ad omne dedecus, ut, etc., id. Att. 8, 7: hoc unum restabat, ut, Ov. M. 2, 471; cf.: illud etiam restiterat, ut, etc., Cic. Quint. 9, 33.
    Impers.: restat, ut aut summa neglegentia tibi obstiterit, aut, etc., Cic. Quint. 12, 41; so, restat, ut, id. N. D. 2, 16, 44; 17 init.; Hor. Ep. 1, 1, 27 al.
    With inf. (mostly poet.): nec aliud restabat quam corrigere, etc., Liv. 44, 4, 8: restabat aliud nihil, nisi oculos pascere, Ter. Phorm. 1, 2, 35; Ov. M. 1, 700; Stat. S. 4, 1, 40.
      1. 2. In partic., with reference to the future, to remain for, await one (rare and mostly poet.): quid restat, nisi porro ut fiam miser, Ter. Hec. 3, 1, 20: placet (vobis) socios sic tractari, quod restat, ut per haec tempora tractatos videtis? i. e. hereafter, for the future, Cic. Verr. 2, 3, 89, § 208: nudus humi jacet infansut aequom est, cui tantum in vitā restet transire malorum, Lucr. 5, 227; Hor. Ep. 1, 6, 27: hoc Latio restare canunt, Verg. A. 7, 270; Ov. F. 2, 749.

rēstrictē, adv., v. restringo, P. a. fin.

* rēstrictim, adv. [restringo], closely, carefully: restrictim cogitata, Afran. ap. Non. 516, 9.

rēstrictĭo, ōnis, f. [restringo], a restriction, limitation (eccl. Lat.): epularum, Aug. Mor. Eccl. Cath. 31.

rēstrictus, a, um, Part. and P. a. of restringo.

rēstringo, inxi, ictum, 3, v. a.

  1. I. To draw back tightly; to bind back, bind fast, tighten, etc. (in the verb. finit. not anteAug., but in the P. a. class.; syn. religo).
    1. A. Lit.: laevam, Quint. 11, 3, 131: restrictis ad terga manibus, Plin. 35, 10, 36, § 93: manus, Petr. 73, 4: lacertos, Hor. C. 3, 5, 35; cf.: restringitur vinculis, Tac. A. 14, 64; and: si manus manicis restringantur, App. Flor. 17, p. 357, 29; cf. also: Prometheus quondam silici restrictus membra catenā, Cat. 64, 297: vinclo fasciae in modum laquei restricto, Tac. A. 15, 57.
    2. B. Trop., to restrain, confine, restrict, check, etc. (syn. retineo): homines ad custodiam pecuniae, Plin. Ep. 1, 8, 9: liberalitatem, Sen. Ben. 1, 4: sumptus candidatorum ambitūs lege, Plin. Ep. 6, 19, 4: delicias frugalitate, id. ib. 5, 19 fin.: animum maestitiā, Tac. A. 16, 16: morsus phalangiorum, Plin. 24, 16, 97, § 154 (Jahn, restinguit): praecipitationem nimbi, App. Mund. p. 61, 21.
  2. II. To draw back, unfasten, unclose, open (rare): dentes restringere, to show the teeth, Plaut. Capt. 3, 1, 26.
    Of dogs: rabie restrictā minari, Lucr. 5, 1065: restrictis forte si labellis riseris, App. poët. Mag. p. 277: restrictis labris, Quint. Decl. 12, 27.
    Hence, rēstrictus, a, um, P. a. (acc. to I.), bound fast, bound up, tight, close.
    1. A. Lit.: togis neque restrictis neque fusis, Suet. Aug. 73: alvus, i. e. costive, Ser. Samm. 28, 519.
      Comp.. restrictiores digiti (pedum), i. e. shorter, Suet. Dom. 18.
    2. B. Trop.
      1. 1. Close, niggardly, stingy (cf.: parcus, tenax): in aliquo esse restrictus, Cic. Off. 2, 18, 62; id. Att. 10, 11, 2; id. Planc. 22, 54.
        Comp., Cic. Fam. 3, 8, 8.
      2. 2. Moderate, modest: an restrictius arbitraris per orbem terrarum legendum dare memoriam suam, quam, etc., Plin. Ep. 9, 19, 6.
      3. 3. Strict, stern, rigorous, severe, stringent: summum imperium non restrictum nec perseverum volunt, Tac. A. 15, 48.
        Comp.: judicatio, App. Flor. p. 364, 39.
        Sup.: restrictissimis regulis, Cod. 1, 17 (2), 10.
        Adv.: rēstrictē.
        1. a. Closely, sparingly: facere (with parce), Cic. Fin. 2, 13, 42: vivere, Nazar. Pan. Constant. 15.
          Comp.: restrictius uti rebus praetereuntibus, Aug. Doctr. Chr. 3, 12.
          Sup.: restrictissime facere (opp. plenissime), Plin. Ep. 5, 8, 13.
        2. b. Strictly, exactly, precisely: cetera non tam restricte praefinio, Cic. Leg. 2, 18, 45: restricte tenent illud nomen (sapientium), id. Rep. 3, 4, 7: observare, ne plus reddat quam acceperit, id. Lael. 16, 58.
          Sup. of the adj. prob. not found.

rē-strŭo, xi, ctum, 3, v. a., to erect again (eccl. Lat.).

  1. I. Lit.: aras, Tert. Apol. 6 fin.: statuas dejectas, id. ad Nat. 1, 10.
  2. II. Trop., to restore: Deus eam restruebat fidem, quam populus destruebat, Tert. Res. Carn. 31.