Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

rĕ-lābor, lapsus, 3, v. dep. n., to slide or glide back; to sink or fall back (mostly poet.).

  1. I. Lit.: vix oculos tollens iterumque relabens, etc., sinking back upon the couch, Ov. M. 11, 619: (Orpheus) flexit amans oculos et protinus illa (Eurydice) relapsa est, id. ib. 10, 57: conscendere summas antennas prensoque rudente relabi, to slide down, id. ib. 3, 616: in sinus relabere nostros, return, id. H. 15, 95: retrahitque pedem simul unda relabens, flowing back, retreating, * Verg A. 10, 307; cf.: quis neget arduis Pronos relabi posse rivos Montibus, Hor. C. 1, 29, 11: flecte ratem, Theseu, versoque relabere vento, sail back, Ov. H. 10, 149: (mare) relabens terram naturae suae reddit, Curt. 6, 4, 19: (Tiberim) relabentem secuta est aedificiorum et hominum strages, Tac. A. 1, 76 init.: relabente aestu, id. ib. 2, 24.
  2. II. Trop., to sink or fall back; to relapse; to return: nunc in Aristippi furtim praecepta relabor, Hor. Ep. 1, 1, 18: tunc mens et sonus Relapsus atque notus in vultus honor, id. Epod. 17, 18.

rĕ-lambo, ĕre, v. a., to lick again, Sed. 4, 248.

rĕ-languesco, gŭi, 3, v. inch. n., to sink down fainting; to grow languid or faint (class. but rare).

  1. I. Lit.: (soror) Imposito fratri moribunda relanguit ore, Ov. M. 6, 291.
      1. 2. Transf., of the wind, to sink, slacken, lull, abate, Sen. Q. N. 5, 8, 3.
        Of a star, to grow dim, Plin. 37, 9, 51, § 134.
  2. II. Trop., to become enfeebled or relaxed, to relax: quod iis rebus relanguescere animos eorum et remitti virtutem existimarent, * Caes. B. G. 2, 15: quod autem relanguisse se dicit, that he has relaxed (in his enmity), * Cic. Att. 13, 41; cf.: animo relanguit ardor, Ov. Am. 2, 9, 27: ut taedio impetus relanguescat regis, Liv. 35, 44 (relanguerat, v. l. for elanguerat, Tac. H. 1, 46): si prima indignatio relanguescat, id. ib. 1, 33.

rĕlātĭo, ōnis, f. [refero], a carrying back, bringing back.

  1. * I. Lit.: membranae ut juvant aciem, ita crebrā relatione, quoad intinguntur calami, morantur manum, through the frequent carrying of the hand back to the inkstand, i.e. by often stopping to dip the pen in the ink, Quint. 10, 3, 31.
  2. II. Trop.
    1. A. In law t. t., a throwing back, retorting: relatio criminis, est cum ideo jure factum dicitur, quod aliquis ante injuriā lacessierit, Cic. Inv. 1, 11, 15; so Dig. 48, 1, 5: jurisjurandi, ib. 12, 2, 34 fin.
    2. B. In partic.
      1. 1. A returning, repaying: gratiae, Sen. Ben. 5, 11; id. Ep. 74, 13.
      2. 2. In publicists’ lang., a report; a proposition, motion: ecquis audivit non modo actionem aliquam aut relationem, sed vocem omnino aut querellam tuam? Cic. Pis. 13, 29: relatio illa salutaris, id. ib. 7, 14; Liv. 3, 39: relationem approbare, id. 32, 22: incipere, Tac. A. 5, 4; 13, 26: mutare, id. ib. 14, 49: egredi, id. ib. 2, 38: postulare in aliquid, id. ib. 13, 49: relationi intercedere, id. ib. 1, 13 al.: jus quartae relationis, the right accorded to the emperor, without being consul, of making communications in the Senate (this right was simply jus relationis; tertiae, quartae, etc., denote the number of subjects he might introduce at each meeting, which varied at different periods), Capitol. Pert. 5; Vop. Prob. 12 fin.
        Hence,
        1. b. Transf., in gen., a report, narration, relation (only post-Aug.): dictorum, Quint. 2, 7, 4; cf. id. 9, 2, 59: causarum, id. 6, 3, 77: meritorum, id. 4, 1, 13: rerum ab Scythis gestarum, Just. 2, 1, 1: gentium, Plin. 7, 1, 1, § 6.
          Of military reports to the general-in-chief or emperor: addens quaedam relationibus supervacua, quas subinde dimittebat ad principem, Amm. 14, 7, 10; 20, 4, 7; 28, 1, 10.
      3. 3. A rhetorical figure mentioned by Cicero, of the nature of which Quintilian was ignorant, Cic. de Or. 3, 54, 207; Quint. 9, 3, 97: epanaphora est relatio; quotiens per singula membra eadem pars orationis repetitur, hoc modo: Verres calumniatores apponebat, Verres de causā cognoscebat; Verres pronunciabat? i. e. the repetition of a word for rhetorical effect, Mart. Cap. 5, § 534 init.; cf. Quint. 9, 1, 33.
      4. 4. In philos. and gram. lang., reference, regard, respect, relation: illud quoque est ex relatione ad aliquid, Quint. 8, 4, 21: relatione factā non ad id, Dig. 1, 1, 11.

rĕlātīvē, adv., v. relativus fin.

rĕlātīvus, a, um, adj. [refero], having reference or relation, referring, relative (post-class.), Arn. 7, p. 221: qualitas, Mart. Cap. 5, § 451: appellatio, Aug. Trin. 5, 16.
In gram.: pronomen, Prisc. p. 1063 sq. P.
Adv.: rĕlātīvē, relatively: vicinus et amicus relative dicuntur, Aug. Trin. 5, 71.

rĕlātor, ōris, m. [refero].

  1. I. A mover, proposer, in public deliberations: Lentulo consule relatore, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, § 2.
      1. 2. A relater, narrator, in gen., Ven. Vit. S. Mart. 2, 471; Sid. Ep. 7, 2 al.
  2. II. RELATOR AVCTIONVM, a reporter or recorder of public auctions, Inscr. Orell. 3238.

* rĕlātōrĭa, ae, f. [refero], a receipt, acquittance, Cod. Th. 13, 5, 8.

rĕlātrix, īcis, f. [relator], a female teller, narrator (late Lat.), Dracont. Carm. 9, 17 Duker.

1. rĕlātus, a, um, Part., from refero.

2. rĕlātus, ūs, m. [refero].

      1. 1. An official report: abnuentibus consulibus de re relatum, Tac. A. 15, 22.
      2. 2. In gen., a narration, recital: carmina, quorum relatu, quem baritum vocant, accendunt animos, with the delivery of which, Tac. G. 3: virtutum, id. H. 1, 30: incredibilium relatu commendationem parare, Sen. Q. N. 7, 16, 1; Sedul. 1, 80; Symm. Ep. 5, 64.

rĕlaxātĭo, ōnis, f. [relaxo, trop.], an easing, relaxation (Cic.): verum otii fructus est non contentio animi sed relaxatio, Cic. de Or. 2, 5, 22: vel loci mutatio vel animi relaxatio, id. Fam. 7, 26, 1.
Absol.: quae est ista relaxatio, cum (sc. doloris), mitigation, alleviation, Cic. Fin. 2, 29, 95.

* rĕlaxātor, ōris, m. [relaxo], a loosener, opener: fluentium, Cael. Aur. Acut. 2, 38, 221.

rĕ-laxo, āvi, ātum, 1, v. a., to stretch out or widen again; to unloose, loosen, open (class.; cf.: solvo, libero).

  1. I. Lit.: alvus tum astringitur, tum relaxatur, Cic. N. D. 2, 54, 136; cf.: tum astringentibus se intestinis tum relaxantibus, id. ib. 2, 55, 138: densa relaxare (opp. rara densare), Verg. G. 1, 419: dissolvunt nodos omnes et vincla relaxant, Lucr. 6, 356: tunicarum vincula, Ov. F. 2, 321; cf. nodos (sc. aquaï), Lucr. 6, 878 (with exsolvere glaciem); cf.: fontibus ora, Ov. M. 1, 281: caecos fontes, Sil. 3, 51: glaebas, to loosen, Varr. R. R. 1, 27, 2: humum, Col. 11, 3, 46 Schneid. N. cr.; Pall. 2, 13, 3: vias et caeca Spiramenta, Verg. G. 1, 89: claustra, Ov. Am. 1, 6, 17; cf. flores, Sen. Thyest. 903: diversa bracchia, to spread out, Sil. 14, 399: arcum, to unbend, Sen. Agam. 322: ut, quae (aedificia) sunt vetustate sublapsa, relaxentur in melius, restored, Plin. Ep. 10, 70 (75), 1 Keil (al. reparentur).
  2. II. Trop., to slacken, ease, lighten, alleviate, mitigate, soften, assuage; to cheer up, enliven, relax (a favorite word of Cic.; cf.: relevo, recreo, mitigo): animos doctrinā, Cic. Arch. 6, 12; cf.: tu a contentionibus cottidie relaxes aliquid, id. Leg. 1, 4, 11: quaero enim non quibus intendam rebus animam, sed quibus relaxem, ac remittam, id. Fragm. ap. Non. 329, 7, and 383, 23: constructio verborum tum conjunctionibus copuletur, tum dissolutionibus relaxetur, id. Part. 6, 21: pater nimis indulgens, quicquid ego astrinxi, relaxat, id. Att. 10, 6, 2: animus somno relaxatus, id. Div. 2, 48, 100: animum, id. Brut. 5, 21; id. Rep. 1, 9, 14; cf.: relaxare animos et dare se jucunditati, id. Off. 1, 34, 122: ut ex pristino sermone relaxarentur animi omnium, id. de Or. 1, 8, 29: anxiferas curas requiete, id. poët. Div. 1, 13, 22: (risus) tristitiam ac severitatem mitigat et relaxat, id. de Or. 2, 58, 236; cf.: tristem vultum relaxare, Sen. Cons. ad Helv. 15; and, with this, cf.: relaxato in hilaritatem vultu, Petr. 49, 8: ne nocturna quidem quiete diurnum laborem relaxante, Curt. 5, 13, 5: mores aetas lasciva relaxat, i. e. makes dissolute, Claud. Prob. et Olybr. 153: (animi) cum se plane corporis vinculis relaxaverint, Cic. Sen. 22, 81; Claud. Rapt. Pros. 2, 330: se occupationibus, Cic. Fam. 7, 1, 5; id. Att. 16, 16, 2: se a nimiā necessitate, id. Or. 52, 176.
    Mid.: homines quamvis in turbidis rebus sint, tamen interdum animis relaxantur, Cic. Phil. 2, 16, 39: insani cum relaxentur, when they come to themselves, when the attack abates, id. Ac. 2, 17, 52.
    Absol.: (dolor) si longus, levis; dat enim intervalla et relaxat, Cic. Fin. 2, 29, 94.