No entries found. Showing closest matches:
prŏpīna, ae, f., for popina, a cook-shop, acc. to Isid. Orig. 15, 2 fin.
prŏpīnātĭo, ōnis, f. [propino].
- I. A drinking to one’s health, a pledging in something (post-Aug.): tralaticiā propinatione dignus, Petr. 113: propinationem ab aliquo accipere, Sen. Ben. 2, 21, 5.
In plur.: propinationibus crebris aliquem lacessere, Sen. Ira, 2, 33, 6: propinationes tuas recusant, decline your invitations to drink a health, id. Ep. 83, 22.
- II. Transf., in gen., a funeral banquet, Inscr. Grut. 753, 4.
† prŏpīno (the first o scanned long, Mart. 1, 69, 3; 3, 82; 8, 6; Ter. Eun. 5, 9, 57; Plaut. Ps. 5, 1, 19; id. Stich. 3, 2, 15), āvi, ātum, 1, v. a., = προπίνω.
- I. To drink to one’s health, to pledge one in something (class.): propino poculum magnum: ille ebibit, Plaut. Curc. 2, 3, 8: salutem, to drink a health, id. Stich. 3, 2, 15: propino hoc pulchro Critiae, Cic. Tusc. 1, 40, 96: suum calicem alicui, Mart. 2, 15, 1.
- II. Transf.
- A. To give one to drink (post-class.): propinas modo conditum Sabinum, Mart. 10, 49, 3; 3, 82, 25; Vulg. Jer. 25, 15.
Of medicines, to give to drink, to give, administer: aquam comitialibus morbis, Plin. 28, 1, 2, § 7.
- B. To give to eat, to set before one (post-class.): venenatam partem fratri edendam propinans, Capitol. M. Aurel. 15.
- C. In gen., to give, deliver, furnish to one (ante- and post-class.): mortalibus Versus flammeos, Enn. ap. Non. 33, 8 (Sat. v. 7 Vahl.); Veg. 5, 54, 3: hunc comedendum et deridendum vobis propino, pass him on to you (as a cup was passed), Ter. Eun. 5, 8, 57: puellas alicui, to furnish, procure, App. M. 5, p. 172, 16.
- III. Trop., to water plants, supply with water; with dat. vineae, Vulg. Isa. 27, 3.
prŏpinquē, adv., v. propinquus fin.
prŏpinquĭtas, ātis, f. [propinquus], nearness, vicinity, proximity, propinquity (class.).
- I. Lit., of place: ex longinquitate, propinquitate, Cic. Inv. 1, 26, 38: hostium, Caes. B. G. 2, 20: loci, id. ib. 7, 19: ex propinquitate pugnare, from a short distance, close at hand, id. ib. 2, 31: nimis imminebat propter propinquitatem Aegina Piraeo, Cic. Off. 3, 11, 46; id. Phil. 3, 6, 15.
In plur.: silvarum ac fluminum petunt propinquitates, Caes. B. G. 6, 29.
- II. Trop.
- A. Relationship, affinity, propinquity: si pietate propinquitas colitur, Cic. Quint. 6, 26: vinculis propinquitatis conjunctus, id. Planc. 11, 27: nobilis propinquitas, Nep. Dion, 1, 2: arcta, near relationship, Plin. Ep. 4, 4, 1: jus propinquitatis, Vulg. Ruth, 3, 13; Tac. G. 7.
Plur.: si propinquitates summo bono non contineantur, Cic. Fin. 5, 24, 69.
- B. Intimacy, friendship (anteclass.): ad probos propinquitate se adjungere, Plaut. Aul. 2, 2, 59.
- C. Concr., a kinsman (late Lat.): in propinquitatis perniciem inclinatior, Amm. 14, 11, 7 al.
prŏpinquo, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [propinquus].
- I. Act., to bring near, bring on, hasten, accelerate (poet.): tu rite propinques Augurium, Verg. A. 10, 254: mortem, Sil. 2, 281.
- II. Neutr., to draw near, come nigh, approach (mostly poet. and in post-Aug. prose for appropinquo); with dat. or acc.
- A. Of persons.
- (α) With dat.: scopulo propinquat, Verg. A. 5, 185: fluvio, id. ib. 6, 384: ripae, id. ib. 6, 410.
- (β) With acc.: amnem, Sall. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 254 Lindem. (H. 4, 62 Dietsch): campos, Tac. A. 12, 13 init.
Absol.: armis, Stat. Th. 10, 385.
- B. Of things: Parcarumque dies et vis inimica propinquat, Verg. A. 12, 150: et triste propinquat supplicium, Stat. Th. 5, 493; Amm. 14, 2, 19: domui ejus ignis propinquat, Tac. A. 15, 39: turris propinquans praetoriae portae, id. H. 4, 30; 2, 18; 2, 58; 3, 82; Gell. 2, 23, 8: mortale immortali propinquare non potest, Lact. 2, 8, 68: dies propinquat ad vesperum, Vulg. Judic. 19, 9.
prŏpinquus, a, um, adj. [prope], near, neighboring (class.).
- I. Lit., of place: rus, Ter. Eun. 5, 5, 1: loca, Sall. J. 12, 2; 48, 4: nimium propinquus Sol, Hor. C. 1, 22, 21: propinquum praedium, Cic. Rosc. Am. 46, 133: provinciae, id. Phil. 11, 13, 34: insulae propinquae inter se, Sall. Fragm. ap. Non. 495, 33.
With gen.: in propinquis urbis montibus, Nep. Hann. 5, 1: ex propinquis itineris locis, Liv. 6, 25, 7 (al. itineri).
Comp.: exsilium paulo propinquius, Ov. Tr. 4, 4, 51.
Subst.: prŏpinquum, i, n., neighborhood, vicinity: ex propinquo cognoscere, from being in the neighborhood, Liv. 25, 13; 22, 33, 4; 44, 3, 8: ex propinquo aspicio, id. 28, 44: consulis castra in propinquo sunt, id. 24, 38 fin.; 25, 15, 8.
- II. Trop.
- A. Of time, near, at hand, not far off: propinqua partitudo, Plaut. Aul. 1, 1, 36: reditus, Cic. Att. 9, 15, 3: mors, id. Div, 1, 30, 65: spes, Liv. 28, 25: vespera, Tac. A. 15, 60.
- B. Near in resemblance, resembling, similar, like: motus finitimi et propinqui his animi perturbationibus, Cic. de Or. 2, 44, 185: significatio, Gell. 6, 16, 11.
- C. Near in relationship or connection, kindred, related: tibi genere propinqui, Sall. J. 10, 3; Verg. A. 2, 86; Suet. Ner. 3.
Subst.: prŏpinquus, i, m., a relation, relative, kinsman (syn.: affinis, agnatus): societas propinquorum, Cic. Off. 1, 17, 53: tot propinqui cognatique, id. Rosc. Am. 34, 96: propinquus et amicus, id. Off. 1, 18, 59: propinqui ceteri, Sall. J. 14, 15: aequabiliter in longinquos, in propinquos, Cic. Mil. 28, 76; id. Fin. 5, 23, 67; id. Planc. 12, 29; Hor. S. 2, 3, 218; 1, 1, 83.
In fem.: prŏ-pinqua, ae, a female relative, kinswoman: virgo Vestalis hujus propinqua et necessaria, Cic. Mur. 35, 73.
Hence, adv.: prŏ-pinquē, near, at hand, hard by (ante- and post-class.): adest propinque, Plaut. Truc. 2, 6, 18; 2, 7, 21; Front. Ep. ad Anton. 2, 2 Mai.
prŏpĭo, no perf., ātum, 1, v. n. [prope], to draw near, approach (post-class.): nec domibus nostris propient mala, Paul. Nol. Carm. 23, 412; in pass., id. ib. 27, 405.
prŏpĭor, ĭus, gen. ōris, adj. comp., and proxĭmus, a, um, adj. sup. (v. below, II.) [from the obsol. propis; whence prope].
- I. Comp., nearer, nigher.
- A. Lit., of place: portus propior, Verg. A. 3, 530: tumulus, Liv. 22, 24: ut propior patriae sit fuga nostra, Ov. P. 1, 2, 130: domus, Sall. H. 2, 40 Dietsch: cum propior caliginis aër Ater init oculos, Lucr. 4, 338 (314).
With acc.: propior montem suos collocat, Sall. J. 49, 1: propior hostem, Hirt. B. G. 8, 9.
With ab: quisquis ab igne propior stetit, Sen. Ep. 74, 4.
With inf.: propior timeri, Stat. Th. 12, 223.
Neutr. plur, subst.: prŏpĭōra, um, places lying near: propiora fluminis, Tac. H. 5, 16: tenere, Verg. A. 5, 168.
- B. Trop.
- 1. Of time, nearer, later, more recent: veniunt inde ad propiora, Cic. Tusc. 1, 48, 116: venio ad propiorem (epistulam), id. Att. 15, 3, 2: propior puero quam juveni, Vell. 2, 53, 1: septimus octavo jam propior annus, Hor. S. 2, 6, 40; id. C. 3, 15, 4: mors, Tib. 2, 3, 42: propiore aut longiore tempore aliquid facere, Dig. 23, 4, 17.
- 2. Of relationship, nearer, more nearly related; with dat.: quibus propior P. Quintio nemo est, Cic. Quint. 31, 97: ille gradu propior sanguinis, Ov. H. 3, 28; 16, 326; 20, 158: amicus, Hor. Ep. 1, 9, 5.
- 3. Of resemblance, more nearly resembling, more like (class.); with dat.: quae sceleri propiora sunt, quam religioni, Cic. Verr. 2, 4, 50, § 112: tauro, Verg. G. 3, 57: vero est propius, more probable, Liv. 4, 37; Ov. F. 4, 801; Tac. A. 13, 34; id. G. 45: scribere Sermoni propiora, Hor. S. 1, 4, 42.
With acc. (not in Cic.): propius est fidem, is more credible, Liv. 4, 17: quod tamen vitium propius virtutem erat, Sall. C. 11, 1.
- 4. Of relation or connection, nearer, more nearly related, affecting or concerning more nearly, of greater import, closer, more intimate: hunc priorem aequom’st me habere: tunica propior pallio est, proverbially, my shirt is nearer than my coat, Plaut. Trin. 5, 2, 30: propior societas eorum, qui ejusdem civitatis, Cic. Off. 3, 17, 69: sua sibi propiora pericula esse, quam mea, id. Sest. 18, 40: alium portum propiorem huic aetati videbamus, id. Att. 14, 19, 1: damnum propius medullis, Hor. Ep. 1, 10, 28: cura propior luctusque domesticus, Ov. M. 13, 578; id. P. 4, 9, 71: supplemento vel Latium propius esse, Liv. 8, 11: irae quam timori propiorem cernens, more inclined to anger than to fear, Tac. A. 16, 9: oderat Aenean propior Saturnia Turno, more inclined or attached to, Ov. Tr. 1, 2, 7.
Hence, adv.: prŏpĭus, more nearly, nearer, closer (class.).
- A. Lit.
- 1. Absol.: propius accedamus, Ter. Ad. 3, 2, 11; Ov. M. 2, 41: res adspicere, Verg. A. 1, 526: propius spectare aliquid, Hor. Ep. 1, 1, 67; stare, id. A. P. 361.
- 2. With dat., nearer to: propius grammatico accessi, Cic. ap. Diom. p. 405 P. (not elsewhere in Cic.): propius Tiberi quam Thermopylis, Nep. Hann. 8, 3: propius stabulis armenta tenerent, Verg. G. 1, 355.
- 3. With acc.: ne propius se castra moveret, Caes. B. G. 4, 9: pars insulae, quae est propius solis occasum, id. ib. 4, 28: propius aliquem accedere, id. ib. 5, 36: propius urbem, Cic. Phil. 7, 9, 26: mare, Sall. J. 18, 9.
- 4. With ab: propius a terris, Cic. N. D. 1, 31, 87: antiquitas quo propius aberat ab ortu et divinā progenie, hoc melius ea cernebat, id. Tusc. 1, 12, 26: ab Urbe, Plin. 17, 25, 38, § 243.
- B. Trop.: ut propius ad ea accedam, quae a te dicta sunt, Cic. Fin. 4, 10, 24; Sen. Ira, 3, 42, 4; Cic. Part. 36, 124: propius accedo: nego esse illa testimonia, id. Fl. 10, 23: a contumeliā quam a laude propius fuerit post Vitellium eligi, Tac. H. 2, 76: nec quicquam propius est factum, quam ut illum persequeretur, he was within an ace of following him, Cic. Clu. 21, 59; so, propius nihil est factum, quam ut occideretur, id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15.
- II. Sup.: proxĭmus (PROXVMVS and PROXSVMEIS, Tab. Bant.; late comp. proximior, Sen. Ep. 108, 16; Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.; v. below, B. 2. and 3.; cf. in adv. 2. c.), a, um, adj., the nearest, next (class.).
- A. Lit., of place: proxima oppida, Caes. B. G. 3, 12: via, Lucr. 5, 103; cf.: via ad gloriam proxima et quasi compendiaria, Cic. Off. 2, 12, 43: ad proximum mare, dein Romam pergerent, Sall. J. 23, 2: in proximos collis discedunt, id. ib. 54, 10: proximum iter in Galliam, Caes. B. G. 1, 10: paries cum proximus ardet, Hor. Ep. 1, 18, 84: agri termini, id. C. 2, 18, 23: proximus vicinus, one’s nearest neighbor, Plaut. Most. 3, 1, 138; Ter. Hec. 1, 2, 49; Cic. Att. 2, 14, 2; Dig. 50, 15, 4.
With dat.: Belgae proximi sunt Germanis, Caes. B. G. 1, 1: huic proximum inferiorem orbem tenet πυρόεις, Cic. N. D. 2, 20, 53: proxima Campano ponti villula, Hor. S. 1, 5, 45.
With acc. (not in Cic.): qui te proximus est, Plaut. Poen. 5, 3, 1: ager proximus finem Megalopolitarum, Liv. 35, 27: Crassus proximus mare Oceanum hiemarat, Caes. B. G. 3, 7, 2: qui proximi forte tribunal steterant, Liv. 8, 32, 12.
With ab, nearest to, next to: dactylus proximus a postremo, next before, Cic. Or. 64, 217: ut quisque proximus ab oppresso sit, Liv. 37, 25: proximus a dominā, Ov. A. A. 1, 139: proxima regio ab eā (urbe), Curt. 10, 5, 18.
Hence, as subst.,
- 1. proxĭmus, i, m., a neighbor, a fellow-man, Val. Max. 6, 9 init.; Quint. Decl. 259.
As subst.,
- 2. proxĭmum, i, n., the neighborhood, vicinity: vicinus e proximo, hard by, Plaut. Aul. 2, 4, 11: aquam hinc de proximo rogabo, from the house next door, id. Rud. 2, 3, 73: cum in proximo hic sit aegra, close by, next door, Ter. Hec. 3, 2, 6: huic locum in proximum conduxi, Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4: per impluvium huc despexi in proximum, into our neighbor’s, Plaut. Mil. 2, 3, 16.
Plur.: traicit in proxima continentis, Liv. 31, 46, 12.
- B. Trop.
- 1. Of time, the next preceding or following, the previous, last, the next, the following, ensuing: quid proximā, quid superiore nocte egeris, Cic. Cat. 1, 1, 1: his proximis Nonis, cum in hortos Bruti venissemus, id. Lael. 2, 7: Gabinius quem proximis superioribus diebus acerrime oppugnasset, id. Fam. 1, 9, 20: se proximā nocte castra moturum, on the next, i.e. the following night, Caes. B. G. 1, 40 fin.; 2, 12; 3, 18; Liv. 2, 7, 1: proximo anno, Sall. J. 35, 2; Plin. 17, 23, 35, § 208: in proxumum annum (se) transtulit, Cic. Mil. 9, 24: proximo, altero, tertio, denique reliquis consecutis diebus, id. Phil. 1, 13, 32: bello tanto majore quam proximo conatu apparatum est, Liv. 4, 23, 6 Weissenb. ad loc.: IN DIEBVS V. PROXSVMEIS QVIBVS QVISQVE EORVM MAG (istratum) INIERIT, Tab. Bantin. lin. 14; so ib. lin. 12; Cic. Fam. 10, 26, 2; id. Att. 11, 11, 1: censor qui proximus ante me fuerat, id. Sen. 12, 42: die proximi, old abl. form for proximo, Cato ap. Gell. 10, 24, 10, and ap. Non. 153, 11; cf.: crastinus, pristinus, etc., but proximo a. d. VI. Kal. Octobr., recently, last of all, Cic. Att. 18, 5.
- 2. In order of succession, rank, estimation, worth, etc., the next: summa necessitudo videtur esse honestatis: huic proxima incolumitatis: tertia ac levissima commoditatis, Cic. Inv. 2, 58, 173: observat L. Domitium maxime, me habet proximum, id. Att. 1, 1, 3: proximos dentes eiciunt, Varr. R. R. 2, 7, 2: prima vulnera … Proxima, Ov. M. 3, 233: proximos illi tamen occupavit Pallas honores, Hor. C. 1, 12, 19: proximum est, ut, it follows that, remains that, the next point is: proximum est ergo, ut, opus fuerit classe necne quaeramus, we must next inquire, Cic. Fl. 12, 27: proximum est, ut doceam, deorum providentiā mundum administrari, id. N. D. 2, 29, 73.
Of value or quality, the next, most nearly approaching, most like or similar: id habendum est antiquissimum et deo proximum, quod est optimum, Cic. Leg. 2, 16, 40: ficta voluptatis causā sint proxima veris, Hor. A. P. 338: proxima Phoebi Versibus ille facit, Verg. E. 7, 22.
Comp.: ut quorum abstinentiam interrupi, modum servem et quidem abstinentiae proximiorem, Sen. Ep. 108, 16.
- 3. In relationship, connection, or resemblance, the nearest, next, most nearly or closely related, next of kin, most like: AGNATVS PROXIMVS, Fragm. XII. Tabularum: hic illi genere est proximus, Ter. Ad. 4, 5, 17: proximus cognatione, Cic. Inv. 2, 49, 144: id des proximum, id. Leg. 2, 16, 40: proxima virtutibus vitia, Quint. 10, 2, 16: propinquitate, Nep. Ages. 1, 3: proximae necessitudines, Petr. 116.
Comp.: si quis proximior cognatus nasceretur, Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.
Subst.: proxĭmi, ōrum, m., one’s nearest relatives, next of kin: injuriosi sunt in proximos, Cic. Off. 1, 14, 44; Caes. Fragm. ap. Gell. 5, 13, 6; Phaedr. 5, 1, 16: cum haec omnia cumulate tuis proximis plana fecero, i.e. to your friends, intimates, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; id. Pis. 32, 79; Gell. 3, 8, 3.
- b. In gen., one’s neighbor, fellow-man: sive nostros status, sive proximorum ingenia contemplamur, Val. Max. 6, 9, 1; Quint. Decl. 2, 59: quis est mihi proximus? Aug. in Psa. 118; Serm. 8, 2; 90, 7 init.
- 4. That is nearest at hand, i. e. apt, fit, suitable, convenient, easy (anteand post-class.): argumentum, App. Mag. p. 278: cum obvium proximumque esset dicere, etc., Gell. 3, 14, 12: eamus ad me; ibi proximum est, ubi mutes, there is the fittest, most convenient place, Ter. Eun. 3, 5, 64.
Adv.: proxĭmē (proxume; comp. proximius, v. below, 2. c.), nearest, very near, next.
- 1. Lit., of place, with dat. (not in Cic., rare in Livy): quam proxime potest hostium castris castra communit, Caes. B. C. 1, 72 fin.; Liv. 25, 14, 4.
With acc.: exercitum habere quam proxime hostem, Cic. Att. 6, 5, 3: proxime Pompeium sedebam, id. ib. 1, 14, 3: proxime Hispaniam Mauri sunt, Sall. J. 19, 4.
With ab: a Surā proxime est Philiscum oppidum Parthorum, Plin. 5, 26, 21, § 89: omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare, Col. 1, 6, 8.
- 2. Trop.
- a. Of time, shortly before or after, last, next: civitates quae proxime bellum fecerant, Caes. B. G. 3, 29: Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat, Cic. Sen. 12, 42; id. Part. 39, 137; Plin. Ep. 4, 13, 3: cum proxime judices contrahentur, id. ib. 5, 7, 3.
With acc.: proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus, Cels. 3, 2: proxime solis occasum, Pall. 9, 8, 5.
- b. Of order, rank, estimation, condition, etc., next to, next after, next: proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt, Cic. Off. 2, 3, 1: me huic tuae virtuti proxime accedere, id. Fam. 11, 21, 4: proxime a nobilissimis viris, Vell. 2, 124, 4; id. 2, 127, 1: proxime valent cetera lauri genera, Plin. 23, 8, 80, § 158: utilissimum esse omphacium; proxime viride, id. 23, 4, 39, § 79.
With acc.: esse etiam debent proxime hos cari, qui, etc., Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 2: proxime morem Romanum, closely following the Roman method, Liv. 24, 48, 11: erat res minime certamini navali similis, proxime speciem muros oppugnantium navium, closely resembling, id. 30, 10.
In this sense also with atque: proxime atque ille aut aeque, nearly the same as he, Cic. Fam. 9, 13, 2.
- c. Very closely, nicely, accurately: ut proxime utriusque differentiam signem, Quint. 6, 2, 20 Spald.; cf.: analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt, id. 1, 6, 3.
Comp.: nonne apertius, proximius, verius? Min. Fel. Oct. 19.
prŏpĭtĭābĭlis, e, adj. [propitio], that is easy to be appeased, propitiable (anteand post-class.): animus, Enn. ap. Non. 155, 31 (Com. v. 6 Vahl.); Prud. στεφ. 14, 130.
prŏpĭtĭātĭo, ōnis, f. [propitio], an appeasing, atonement, propitiation (post-class.), Macr. Somn. Scip. 1, 7: propitiatio placatio est, Isid. Orig. 15, 4; Ambros. Cant. 2, 14; Vulg. Lev. 23, 28 et saep.
Transf.: ipse est propitiatio pro peccatis nostris, Vulg. 1 Joh. 2, 2.
prŏpĭtĭātor, ōris, m. [propitio], a propitiator (eccl. Lat.): habentes propitiatorem dominum nostrum Jesum Christum, Hier. Ep. 21, n. 2; Ambros. in Luc. prol. 7.
prŏpĭtĭātōrĭus, a, um, adj. [propitiator], atoning, reconciling (eccl. Lat.): bonitas Dei, Ambros. Fug. Sec. 3, 14.
Hence, subst.: ‡ prŏpĭtĭātōrĭum, ĭi, n.
- I. A means of reconciliation, an atonement, propitiation: propitiatorium, quasi propitiationis oratorium, Isid. Orig. 15, 4; Ambros. Ep. 4, 4.
- II. A place of atonement, Vulg. Exod. 25, 17; id. Heb. 9, 5.
prŏpĭtĭātrix, īcis, f. [propitiator], a propitiatress (eccl. Lat.): delictorum, Ambros. Laps. Virg. 4, n. 16.
‡ prŏpĭtĭĕtas, ātis, f. [propitius], a state of propitiation, reconciliation, Not. Tir. p. 92.
prŏpĭtĭo, āvi, ātum, 1 (prōpĭtĭo, Ven. Fort. S. M. 4, 163; Prud. στεφ. 3, 211), v. a. [propitius],
- I. to render favorable, to appease, propitiate (ante-class. and post-Aug.; cf. placo), Pac. ap. Non. 111, 20: Venerem, Plaut. Poen. 1, 2, 120: manes Galbae, Suet. Oth. 7: Jovem, Curt. 4, 13, 15; 4, 7, 24; Sen. Ep. 95, 50; Val. Max. 1, 1, 1: propitiata Juno per matronas, Tac. A. 15, 44: numina, Plin. 15, 30, 40, § 135: suum genium, Tac. Or. 9.
Pass., to be propitious: propitietur vobis Dominus, Vulg. Lev. 23, 28.
- II. Transf., to atone for: de propitiato peccato, Vulg. Ecclus. 5, 5.
prŏpĭtĭus, a, um (prōpĭtĭus, Juvenc. 1, 16, 43 al.), adj. [prope], favorable, well-disposed, gracious, kind, propitious (class.; cf.: faustus, prosperus, secundus).
- I. Of persons, esp. of deities: Mars pater, te precor quaesoque, uti sies volens, propitius mihi domo familiaeque nostrae, an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 2: tam propitiam reddam, quam cum propitia est Juno Jovi, Plaut. Merc. 5, 2, 112; cf. id. Poen. 1, 2, 164: cui homini di sunt propitii, ei non esse iratos puto, id. Curc. 4, 4, 1: ita deos mihi velim propitios, ut, etc., Cic. Div. in Caecil. 13, 41: parentes, Ter. Ad. 1, 1, 6: hunc propitium sperant, illum iratum putant, Cic. Att. 8, 16, 2: uti volens propitius suam sospitet progeniem, Liv. 1, 16 Weissenb. ad loc.
- II. Of things: propitiis auribus accipitur, Sen. Suas. 1: propitius et tranquillus Oceanus, Flor. 3, 10: pax, Plaut. Trin. 4, 1, 18: voluntas, Nep. Dion, 9, 6.
prŏpĭus, adv., v. propior, I. fin.