Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

* pĭābĭlis, e, adj. [pio], that may be expiated, expiable: piabile fulmen, Ov. F. 3, 289.

pĭācŭlāris, e, adj. [piaculum], atoning, expiatory, piacular (rare; not in Cic.): hostia, Varr. L. L. 6, § 30 Müll.: sacrificia, sinofferings, Liv. 1, 26; also absol.: ut piacularia Junoni fierent, id. 42, 3: piacularia auspicia appellabant, quae sacrificantibus tristia portendebant, cum aut hostia ab arā effugisset, aut percussa mugitum dedisset, aut in aliam partem corporis quam oporteret cecidisset, Paul. ex Fest. p. 244 Müll.: piacularis porta appellatur propter aliqua piacula, quae ibidem fiebant, Fest. p. 212 Müll.; Plin. Ep. 3, 9, 9.
Comic., transf., Plaut. Ep. 1, 2, 36.
Adv.: pĭācŭlārĭ-ter, sinfully: negare, Tert. Pud. 22 (al. peculiariter).

pĭācŭlo, āre, v. a. [piaculum], to appease or propitiate with an offering: Mars Pater, te hisce suovetaurilibus piaculo, Cato, R. R. 141, 4.

pĭācŭlum (sync. collat. form pĭā-clum, Prud. στεφ. 14, 219), i, n. [pio], a means of appeasing a deity; hence,

  1. I. Lit.
    1. A. A sin-offering, propitiatory sacrifiee: porco piaculo facito, Cato, R. R. 139; 140: porcc femina piaculum pati, to bring, Cic. Leg. 2, 22, 57: piaculum hostia caedi, Liv. 8, 10: te piacula nulla resolvent, Hor. C. 1, 28, 34: piacula manibus infert, Ov. M. 6, 569: falsi mundi, Liv. 1, 26: sed quo te, M. Tulli, piaculo taceam, i. e. how can I be justified in, etc., Plin. 7, 31, 31, § 116; Macr. S. 3, 10, 7.
      1. 2. Concr., an animal offered up in sacrifice, a victim: duc nigras pecudes; ea prima piacula sunto, Verg. A. 6, 153: non sperat tragicae furtiva piacula cervae, i. e. substitution, Juv. 12, 120.
        Transf.,
          1. (α) Of persons offered as an expiation, atonement: (Hannibalem) ad piaculum rupti foederis, Liv. 21, 10, 12: ut luendis periculis publicis piacula simus, id. 10, 28, 13.
          2. (β) In gen., a remedy, Hor. Ep. 1, 1, 36.
    2. B. Punishment: dea a violatoribus (sui templi) gravia piacula exegit, Liv. 29, 18; Just. 8, 2, 6; Val. Max. 1, 1, 14; Sil. 13, 702.
  2. II. Transf., that which requires expiation.
    1. A. A wicked action, sin, crime; guilt: eo die verberari piaculum est, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 10: palam mutire plebeio piaculum est, Enn. ap. Fest. s. v. mutire, p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.): piaculum est misereri nos hominum rem male gerentum, Plaut. Truc. 2, 1, 13: sine piaculo rerum praetermissarum, Liv. 39, 47: piaculum committere, id. 5, 52; Paul. Sent. 1, 21, 4: commissa piacula, Verg. A. 6, 569: solutus piaculo, Tac. A. 1, 30: nec sine piaculo quodam sanctissimas necessitudines scindi, Plin. Pan. 37: ne terra impleatur piaculo, Vulg. Lev. 19, 29.
    2. B. An unhappy event, a misfortune, Plin. 25, 8, 46, § 84.

* pĭāmen, ĭnis, n. [pio], a means of expiation, an atonement: Februa Romani dixere piamina patres, Ov. F. 2, 19.

pĭāmentum, i, n. [pio],

  1. I. a means of expiation, an atoning sacrifice (perh. not anteAug.): terrae, Plin. 25, 9, 59, § 107; 25, 4, 11, § 30; cf.: piamenta, quibus utitur (in) expiando, Fest. s. v. piatrix, p. 213 Müll.; p. 238 ib.
  2. II. Trop., Sen. Cons. ad Helv. 16; Plin. 37, 1, 2, § 3.

pĭātĭo, ōnis, f. [pio], an appeasing or propitiating of the gods by offerings (postAug.), Plin. 28, 2, 5, § 27.

pĭātrix, īcis, f. [piator], she that appeases the gods by a sacrifice: piatrix dicebatur sacerdos, quae expiare erat solita, quam quidam simulatricem, alii sagam, alii expiatricem vocant, Fest. p. 213 Müll. (in Plaut. Mil. 3, 1, 101, read plicatricem).