Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

pătesco (-isco), pătŭi, 3, v. inch. n. [pateo], to be laid open, to be opened, to open (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).

  1. I. Lit.: atria longa patescunt, Verg. A. 2, 483: portus patescit, id. ib. 3, 530: patescens fungus, Plin. 22, 22, 46, § 95.
    1. B. Transf., to stretch out, extend: paulo latior patescit campus, Liv. 22, 4: neque poterat patescere acies, Tac. H. 4, 78: civitates, in quas Germania patescit, id. G. 30; id. A. 2, 61 fin.; cf.: latius patescente imperio, Liv. 32, 27.
  2. II. Trop., to be disclosed, to become visible, evident, manifest: ratio patescit, Lucr. 5, 614: nunc primum certā notitiā patescente, Plin. 6, 23, 26, § 101: tum vero manifesta fides Danaumque patescunt Insidiae, Verg. A. 2, 309 (but the true reading, Cic. Phil. 14, 6, 15 B. and K., is quae res patefecit).

pătĭbĭlis, e, adj. [patior].

  1. I. Pass., supportable, endurable (syn.: tolerabilis, ferendus): patibiles et dolores et labores putandi (sunt), Cic. Tusc. 4, 23, 51.
  2. II. Act.
    1. A. Sensitive, passible: patibilem naturam habere, Cic. N. D. 3, 12, 29.
    2. B. Suffering, passive: alterum elementum activum, alterum patibile, Lact. 2, 9 med.

pătĭbŭlātus, a, um, adj. [patibulum], fastened to the patibulum; yoked, gibbeted, Plaut. Most. 1, 1, 53: patibulatus ferar per urbem, deinde affigar cruci, id. Fragm. ap. Non. 221, 13 (al. patibulum): exitiabili nexu patibulatum relinquens, gibbeted, App. M. 4, p. 147, 4 (al. patibulum).

pătĭbŭlum, i, n. (masc. collat. form pătĭbŭlus, i, Varr. ap. Non. 221, 12; v. in the foll.) [pateo], a fork-shaped yoke, placed on the necks of criminals, and to which their hands were tied; also, a fork-shaped gibbet (syn. furca).

  1. I. Lit.: dispessis manibus patibulum quom habebis, Plaut. Mil. 2, 4, 7: patibulo eminens adfigebatur, Sall. Fragm. ap. Non. 4, 355 (Hist. 4, 40 Dietsch): caedes, patibula, ignes, cruces, Tac. A. 14, 33; Cic. Verr. 2, 4, 41, § 90.
    Masc.: deligat ad patibulos, Varr. ap. Non. 221, 12: suspende eos contra solem in patibulis, Vulg. Num 25, 4.
  2. II. A forked prop for vines, Plin. 17, 23, 35, § 212; Cato, R. R. 26.
    1. B. A wooden bar for fastening a door, Titin. ap. Non. 366, 16.

1. pătĭbŭlus, a, um, adj. [pateo], fastened to a patibulum; yoked, gibbeted, Plaut. Fragm. ap. Non. 221, 13; App. M. 4, p. 147 (in both passages al. leg. patibulatum; v. patibulatus).

2. pătĭbŭlus, i, m., v. patibulum.

pătĭcābŭlum, i, n., perhaps from pateo, in the sense of a cistern or pond, Inscr. Marin. Atti de’ Fratelli Arv. p. 70.

pătĭens, entis, Part. and P. a., from patior.

pătĭenter, adv., v. patior, P. a. fin.

pătĭentĭa, ae, f. [patior], the quality of bearing, suffering, or enduring, patience, endurance.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: pati entia est honestatis aut utilitatis causā rerum arduarum ac difficilium voluntaria ac diuturna perpessio, Cic. Inv. 2, 54, 163: patientia famis et frigoris, id. Cat. 1, 10, 26: hominum ea patientia, virtus frugalitasque est, id. Verr. 2, 2, 3, § 7: paupertatis, id. Agr. 2, 24, 64: audiendi, Quint. 11, 2, 8; 12, 9, 9.
    2. B. In partic., submission to unnatural lust, pathicism, Cic. Verr. 2, 5, 13, § 34; Sen. Q. N. 1, 16, 5; id. Vit. Beat. 13, 3; Tac. A. 6, 1; Petr. 9 and 25; Mos. et Rom. Leg. Coll. 5, 3, 2.
  2. II. Transf.
    1. A. Forbearance, indulgence, lenity: constantiam dico? nescio an melius patientiam possem dicere, Cic. Lig. 9, 26: quousque tandem abutere, Catilina, patientiā nostrā? id. Cat. 1, 1, 1; id. Pis. 2, 5: quem duplici panno patientia velat, Hor. Ep. 1, 17, 25: levius fit patientiā Quicquid corrigere est nefas, id. C. 1, 24, 19.
    2. B. In a bad sense, indolence, want of spirit: ne quis in me aut nimiam patientiam, aut nimium stuporem arguat, Porc. Latro ap. Sen. Contr. 2, 15; Plin. Ep. 6, 31, 5: in patientiā firmitudinem simulans, Tac. A. 6, 46.
    3. C. Submissiveness, subjection: usque ad servilem patientiam demissus, Tac. A. 14, 26: Britanniam uno praelio veteri patientiae restituit, id. Agr. 16; id. H. 2, 29.

Patigran or Patigrans, f., a city in Media, Amm. 23, 23.

1. pătĭna (pătĕna), ae, f. [pateo], a broad, shallow dish, pan, stewpan (cf.: lanx, catinus).

  1. I. Lit.: ut patinae fervent, Plaut. Ps. 3, 2, 51: qui mi inter patinas exhibes argutias, id. Most. 1, 1, 2: jamdudum animus est in patinis, i. e. my belly has been crying cupboard, Ter. Eun. 4, 7, 46; Cic. Att. 4, 8, a, 1: muraena In patinā porrectā, Hor. S. 2, 8, 43; Plin. 23, 2, 33, § 68: fictiles, id. 34, 11, 25, § 109: orobanche estur et per se et in patinis, i. e. cooked, id. 22, 25, 80, § 162: patinae ob immensam magnitudinem, Suet. Vit. 13: deerat pisci patinae mensura, i. e. a dish large enough, Juv. 4, 72.
  2. II. Transf.
    1. A. A kind of cake, Apic. 4, 2.
    2. B. A crib, manger, Veg. 1, 56.

2. Patĭna, ae, m., a Roman surname: T. Patina, Cic. Mil. 17, 46.

pătĭnārĭus, a, um, adj. [1. patina], of or belonging to a dish or pan: piscis. stewed in a pan with sauce, Plaut. As. 1, 3, 27: strues, a pile of dishes, id. Mer. 1, 2, 25: aliis incendiarium et patinarium vociferantibus, i. e. gormandizer, Suet. Vit. 17.
Via patinaria, a street in Rome, P. Vict. de Reg. Urb. R.

pătĭo, patĕre, v. patior init.

pătĭor, passus, 3, v. dep. (act. archaic collat. form patiunto, Cic. Leg. 3, 4, 11: patias, Naev. ap. Diom. p. 395 P.) [cf. Greek ΠΑΘ, ΠΕΝΘ-, πέπονθα, πένθος], to bear, support, undergo, suffer, endure (syn.: fero, tolero).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
      1. 1. Tu fortunatu’s, ego miser: patiunda sunt, Plaut. Most. 1, 1, 46; id. Am. 3, 2, 64: fortiter malum qui patitur, idem post potitur bonum, id. As. 2, 2, 58 Ussing (al. patitur bonum): o passi graviora! Naev. 1, 24; Verg. A. 1, 199; Cic. Univ. 6: belli injurias, id. Phil. 12, 4, 9: servitutem, id. ib. 6, 7, 19: toleranter dolores pati, id. Tusc. 2, 18, 43: gravissimum supplicium, Caes. B. C. 2, 30: omnia saeva, Sall. J. 14, 10: et facere et pati fortiter, Liv. 2, 12: haec patienda censeo potius, quam, etc., id. 21, 13: Hannibal damnum haud aegerrime passus est, id. 22, 41: exilium, Verg. A. 2, 638: pauperiem, Hor. C. 3, 2, 1. aliae nationes servitutem pati possunt, populi Romani propria est libertas, Cic. Phil. 6, 7, 19: extremam pati fortunam, Caes. B. C. 2, 32: aequo animo magnum morbum pati, Sen. Ep. 66, 36: mentietur in tormentis qui dolorem pati potest, Quint. 5, 10, 70: qui nec totam servitutem pati possunt, nec totam libertatem, Tac. H. 1, 16: non potest generosus animus servitutem pati, Sen. Contr. 4, 24, 1: hiemem et aestatem juxta pati, Sall. J. 85, 33.
          1. (β) Absol.: dolor tristis res est . . . ad patiendum tolerandumque difficilis, Cic. Tusc. 2, 7, 18; Ov. Am. 1, 8, 75.
      2. 2. To suffer, have, meet with, be visited or afflicted with (mostly postAug.): poenam, Quint. 11, 3, 32; Plin. Ep. 2, 11, 20; Val. Max. 6, 2, 1; Sen. Contr. 1, 5, 6: incommodum, Quint. 11, 3, 32: vim, Suet. Ner. 29: quicquid in captivum invenire potest, passurum te esse cogita, Curt. 4, 6, 26: mortem pati, Lact. Epit. 50, 1; Sen. Ep. 94, 7: indignam necem, Ov. M. 10, 627: mortem, id. Tr. 1, 2, 42: rem modicam, Juv. 13, 143: adversa proelia, Just. 16, 3, 6: infamiam, Sen. Ep. 74, 2: sterilitatem famemque, Just. 28, 3, 1: cladem pati (post-Aug. for cladem accipere, etc.), Suet. Caes. 36 init.; so, naufragium, Sen. Herc. Oet. 118: morbum, Veg. 1, 17, 11; Gell. 17, 15, 6: cruciatus corporis, Sen. Suas. 6, 10: ultima, Curt. 3, 1, 6: injuriam, Sen. Ep. 65, 21: ut is in culpā sit, qui faciat, non is qui patiatur injuriam, Cic. Lael. 21, 78; cf.: de tribus unum esset optandum: aut facere injuriam nec accipereoptimum est facere, impune si possis, secundum nec facere nec pati, id. Rep. 3, 13, 23.
    2. B. In partic.
      1. 1. In mal. part., to submit to another’s lust, to prostitute one’s self, Plaut. Capt. 4, 2, 87; cf. Sall. C. 13, 3; Sen. Q. N. 1, 16; Petr. 25; 140.
      2. 2. To suffer, to pass a life of suffering or privation (poet.): certum est in silvis inter spelaea ferarum Malle pati, Verg. E. 10, 53: novem cornix secula passa, Ov. M. 7, 274; Luc. 5, 313; Sen. Thyest. 470.
  2. II. Transf.
    1. A. To suffer, bear, allow, permit, let (syn.: sino, permitto): illorum delicta, Hor. S. 1, 3, 141.
      With acc. and inf.: neque tibi bene esse patere, et illis, quibus est, invides, Plaut. Ps. 4, 7, 36; Ter. Phorm. 3, 3, 3: siquidem potes pati esse te in lepido loco, Plaut. Poen. 3, 3, 83: ista non modo homines, sed ne pecudes quidem passurae esse videntur, Cic. Cat. 2, 9, 20: nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam, id. ib. 1, 5, 10: quantum illius ineuntis aetatis meae patiebatur pudor, id. de Or. 2, 1, 3: nullo se implicari negotio passus est, id. Lig. 1, 3: duo spondei non fere se jungi patiuntur, Quint. 9, 4, 101: aut persuasurum se aut persuaderi sibi passurum, Liv. 32, 36, 2: ut vinci se consensu civitatis pateretur, id. 2, 2, 9; 6, 23, 8; Curt. 8, 9, 23.
      With acc.: neque enim dilationem pati tam vicinum bellum poterat, Liv. 1, 14, 6: recentis animi alter (consul) … nullam dilationem patiebatur, id. 21, 52, 2.
      With quin: non possum pati, Quin tibi caput demulceam, Ter. Heaut. 4, 5, 13: nullum patiebatur esse diem, quin in foro diceret, Cic. Brut. 88, 302.
      Poet. with part.: nec plura querentem Passa, Verg. A. 1, 385; 7, 421 (= passa queri, etc.).
      Hence, facile, aequo animo pati, to be well pleased or content with, to acquiesce in, submit to: aegre, iniquo animo, moleste pati, to be displeased, offended, indignant at: quaeso aequo animo patitor, Plaut. As. 2, 2, 108: apud me plus officii residere facillime patior, Cic. Fam. 5, 7, 2; 1, 9, 21: consilium meum a te probarifacile patior, id. Att. 15, 2, 2; id. Verr. 2, 3, 2, § 5: cum indigne pateretur nobilis mulier … in conventum suam mimi filiam venisse, id. ib. 2, 5, 12, § 31: periniquo patiebar animo, te a me digredi, id. Fam. 12, 18, 1; Liv. 4, 18.
      1. 2. To submit: patior quemvis durare laborem, Verg. A. 8, 677: pro quo bis patiar mori, Hor. C. 3, 9, 15.
    2. B. To experience, undergo, to be in a certain state of mind or temper: nonne quiddam pati furori simile videatur, Quint. 1, 2, 31.
    3. C. In gram., to be passive, to have a passive sense: (verbum) cum haberet naturam patiendi, a passive nature, Quint. 1, 6, 10: modus patiendi, id. 1, 6, 26; 9, 3, 7.
      Hence, pătĭens, entis, P. a., bearing, supporting, suffering, permitting.
    1. A. Lit.: amnis navium patiens, i. e. navigable, Liv. 21, 31, 10: vomeris, Verg. G. 2, 223: vetustatis, lasting, Plin. 11, 37, 76, § 196: equus patiens sessoris, Suet. Caes. 61.
    2. B. Transf.
      1. 1. That has the quality of enduring, patient: nimium patiens et lentus existimor, Cic. de Or. 2, 75, 305: animus, Ov. P. 4, 10, 9.
        Comp.: meae quoque litterae te patientiorem lenioremque fecerunt, Cic. Q. Fr. 1, 1, 14.
        Sup.: patientissimae aures, Cic. Lig. 8, 24: patientissimus exercitus, Caes. B. C. 3, 96.
      2. 2. That has the power of endurance, firm, unyielding, hard (poet.): patiens aratrum, Ov. Am. 1, 15, 31: saxo patientior illa Sicano, Prop. 1, 16, 29.
        Hence, adv.: pătĭenter, patiently: alterum patienter accipere, non repugnanter, Cic. Lael. 25, 91: patienter et fortiter ferre aliquid, id. Phil. 11, 3, 7: patienter et aequo animo ferre difficultates, Caes. B. C. 3, 15: prandere olus, Hor. Ep. 1, 17, 13.
        Comp.: patientius alicujus potentiam ferre, Cic. Fam. 1, 8, 4.
        Sup.: patientissime ferre aliquid, Val. Max. 4, 3, 11.

pătiscens, v. patesco.