Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

(old orthography nei, v. in the foll.), adv. and conj. [identical with ne and the prim. form, whence nisi, i. e. si ni].

  1. I. Adv., like ne, an absolutely negative particle, not.
    So only in the combinations,
    1. A. Quid ni? or, in one word, quidni? why not? quid ego ni ita censeam? Plaut. Mil. 4, 3, 27: quid ego ni fleam? id. ib. 4, 8, 1: quidni, inquit, meminerim? etc., Auct. ap. Cic. de Or. 2, 67, 273 et saep.; v. quidni.
    2. B. Nimirum, lit. not wonderful; v. nimirum.
  2. II. Conj., like ne, in imperative and intentional clauses, not, that not (ante-class. and poet.): ni quid tibi hinc in spem referas, Plaut. Ep. 3, 2, 3: vinum aliudve quid ni laudato, Varr. ap. Non. 281, 31: Numa constituit, ut pisces, qui squamosi non essent, ni pollucerent … ni qui ad polluctum emerent, Cass. Hem. ap. Plin. 32, 2, 10, § 20; cf.: QVEM QVISQVE EORVM AGRVM POSIDEBIT, INVITIS EIS NIQVIS SICET NIVE PASCAT NIVE FRVATVR, etc., Inscr. Orell. 3121, p. 40: IS EVM AGRVM NEI HABETO NIVE FRVIMINO, ib.: ROGO PER DEOS, NI VELITIS OSSA MEA VIOLARE, Inscr. Grut. 996, 12; Cenotaph. Pis. ap. Inscr. Orell. 643: (lege) edictā flemus diu, ni nos divideret, Prop. 2, 7, 2: obstabat vallum, ni instent acies, Sil. 1, 374 (al. ne): monentni teneant cursus, Verg. A. 3, 686 (antiqui ni pro ne ponebant, Serv. ad loc.).
  3. III. As a conditional negative (= si non, nisi), if not, unless, but that.
    1. A. In gen.
          1. (α) With indic.: SI IN IVS VOCAT, NI IT, ANTESTATOR, IGITVR EM CAPITO, if he summon him before court, if he go not, then he shall, etc., Tab. XII. 1 init.: nam ni illum recipit, nihil est quo me recipiam, Plaut. Capt. 1, 1, 35: ni offerumentas habebis plures in tergo tuo, etc., id. Rud. 3, 4, 48: mirum ni domi est, Ter. And. 3, 4, 19: moriar ni puto, etc., Cic. Fam. 7, 13, 1: ni frustra augurium vani docuere parentes, Verg. A. 1, 392: si is homo moritur, probe factumni moritur, tum, etc., Liv. 8, 10, 12; 13.
          2. (β) With subj.: quid ploras, pater?
            Mirum ni cantem: condemnatus sum, it’s a wonder I don’t sing (ironically), Nov. ap. Cic. de Or. 2, 69, 279: dicerem, quae ante futura dixissem, ni vererer, ne, etc., Cic. Fam. 6, 6, 4: ni ita se res haberet, id. Tusc. 5, 39, 115; cf. id. Fin. 3, 20, 66: ni tamen exciderit, id. poët. Fragm. ap. Quint. 8, 6, 73: ni faciat, Verg. A. 1, 58: omina ni repetant Argis numenque reducant, id. ib. 2, 178: nec Boi detrectāssent pugnam, ni famaanimos fregisset, Liv. 32, 31, 2: ea se dicturum, quae ni fiant, nulla sit pacis condicio, id. 32, 33, 2; 2, 22, 1; 1, 22, 6.
    2. B. In partic.
      1. 1. In formal lang. of law, in agreements, promises, stipulations, etc.: cum is sponsionem fecisset ni vir bonus esset, Cic. Off. 3, 19, 77: judicem ferre, ni vindicias dederit, Liv. 3, 57: tum illud quod dicitur sive nive irrident, etc., Cic. Caecin. 23, 65: cedo qui cum habeam judicem, Ni dolo malo instipulatus sis. nive etiam dum siem Quinque et viginti annos natus, Plaut. Rud. 5, 3 (4), 25 (v. the passage in connection); so id. ib. 3, 4, 9: id ni fit, mecum pignus, si quis volt, dato in urnam mulsi, that it is not so, bet me, etc., id. Cas. prol. 75; id. Ep. 5, 2, 35; id. Poen. 5, 4, 72.
      2. 2. Ni quis scivit (if any one has not voted), the name of a centuria created by Servius Tullius for those to vote in who had not voted in their own centuriae, acc. to Paul. ex Fest. p. 177 Müll.
      3. * 3. For nisi quod, Amm. 22, 11 fin.
      4. 4. Ni forte, for nisi forte: ni forte satius est, etc., Curt. 5, 25, 12 (Foss, nisi), Quint. 11, 2, 27.

nīcā, = νίκαε, νίκα, conquer! = vincas, a cry with which each party in the circus encouraged its favorite combatant, Inscr. Grut. 338, 2; Inscr. Fabr. p. 573, n. 54.

Nīcaea (Nīcēa, Plin. Ep. 10, 48), ae, f., = Νίκαια.

  1. I. The name of several cities.
    1. A. A city in Bithynia, on Lake Ascanius, formerly called Antigonia, the mod. Isnik or Nice, Cic. Planc. 34, 84; id. Att. 14, 1, 2; Cat. 46, 5; Plin. Ep. 10, 49, 1; Plin. 5, 22, 43, § 148.
    2. B. A city in Locris, near Thermopylæ, Liv. 28, 5, 18; 32, 32; 35.
    3. C. An Indian city on the Hydaspes, founded by Alexander the Great, Curt. 9, 3, 23; Just. 12, 8, 8.
    4. D. A city in Liguria, a colony of Marseilles, Plin. 3, 5, 7, § 47.
  2. II. Derivv.
    1. A. Nīcaeensis (Nīcensis, Plin. Ep. 10, 48), e, adj., Nicene, Plin. 7, 2, 2, § 12.
      As subst. plur., the inhabitants of Nicæa, in Bithynia, Cic. Fam. 13, 61 fin.
    2. B. Nī-caenus, a, um, adj., Nicene: Nicaena fides, the confession of faith established at the Council of Nice, Cod. Th. 1, 1, 2.

Nīcaeus, a, um, adj., = Νικαῖος (who grants victory), an epithet of Jupiter: ad templum Jovis, quem Nicaeum vocant, Liv. 43, 21, 8.

Nīcander, dri, m., = Νίκανδρος.

  1. I. A physician, poet, and grammarian of Colophon, Cic. de Or. 1, 16, 69; Macr. S. 5, 21, 12.
  2. II. A Roman surname, Inscr. Maff. Mus. Ver. 274, 4.

Nīcānor, ŏris, m., = Νικάνωρ.

  1. I. A grammarian, Suet. Gram. 5.
  2. II. A ceiebrated painter, Plin. 35, 11, 39, § 122.
  3. III. A roman surname, Inscr. Murat. 26, 3.

Nīcarchus, i, m., = Νίκαρχος, a Roman surname, Inscr. Grut. 650, 4.

Nīcărium, ii, = Νικάριον, a female surname, Inscr. Maff. Mus. Ver. 133, 3.

Nīcātor, ŏris, m., = Νικήτωρ (victor).

  1. I. An epithet given to the members of King Perseus’s body-guard: cohors regia, quos Nicatoras appellant, Liv. 43, 19, 11.
  2. II. A surname of the Seleucidæ, Plin. 6, 11, 12, § 31.

Nīcēa, ae, v. Nicaea.

Nīcēphŏrĭum and Nīcēphŏrĭon, i, n., = Νικηφόριον.

  1. I. A grove near Pergamum, Liv. 32, 33 and 34.
  2. II. A city in Mesopotamia, Tac. A. 6, 41; Plin. 5, 24, 21, § 86 al.

Nīcēphŏrĭus, ii, m. (Nīcēphŏrĭon, ōnis, m., Plin. 6, 27, 31, § 129).

  1. I. The bringer of victory, a surname of Jupiter, Spart. Hadr. 2, 9.
  2. II. A river in Armenia, near Tigranocerta, Tac. A. 15, 4.

Nīcēphŏrus, i, m., = Νικηφόρος (who brings victory), a Roman surname, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4; Inscr. Murat. 83, 3.

Nīcer, cri, m., the river Neckar, Eum. Pan. Const. 19; Aus. Mos. 423; Sid. 7, 324.

Nīcĕros, ōtis, m., = Νικέρως,

  1. I. a perfumer, Mart. 12, 65, 4.
    Hence,
  2. II. Nīcĕrō-tĭānus, a, um, adj., of Niceros, Mart. 10, 38, 8; so id. 6, 55, 3; Sid. Carm. 9, 324.

nīcētērĭum, ii, n., = νικητήριον, the prize of victory, Juv. 3, 68.

Nīcētĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Nicetius: hereditas, Sid. Ep. 3, 1.

Nīcĭas, ae, m., = Νικίας.

  1. I. A celebrated Athenian statesman and general, who fell in the expedition against Sicily, Nep. Alcib. 3, 1; Just. 4, 4, 3.
  2. II. Nicias Curtius, a grammarian, a companion of Cicero in Cilicia, Cic. Fam. 9, 10, 1; id. Att. 7, 3, 10; 13, 28, 3; 14, 9, 3.

1. nĭco, ci, 3, v. n. [root gnic-, gnig-; Germ. neigen; cf. conivere (for cognigvere), to close (the eyelids), shut fast; v. also nitor, nixus], to beckon, Plaut. Truc. 2, 7, 63 and 64.

2. Nīco (Nīcon, Inscr. Grut. 656, 5), ōnis, m., = Νίκων.

  1. I. A physician, Cic. Fam. 7, 20, 3.
  2. II. A famous pirate, Cic. Verr. 2, 5, 30, § 79.

Nīcocles, is, m., = Νικοκλῆς, a tyrant of Sicyon, overthrown by Aratus, Cic. Off. 2, 23, 81.

Nīcŏlāus, i, m., = Νικόλαος, a Peripatetic philosopher from Damascus, a friend of Augustus; hence, Nīcolāus, a, um, adj., of Nicolaus: dactyli Nicolai, a kind of dates of a larger size than ordinary, Plin. 13, 4, 9, § 45; Edict. Diocl. p. 18.

Nīcŏmēdenses, ium, v. Nicomedia, II.

Nīcŏmēdes, is, m., = Νικομήδης.

  1. I. Son of Prusias, a king of Bithynia, Cic. de Or. 2, 61, 229; id. Verr. 2, 1, 24, § 63.
  2. II. The son of the former, who declared himself a freedman of the Roman people, Just. 34, 4; 38, 5; Suet. Caes. 2.

Nīcŏmēdīa, ae, f., = Νικομήδεια,

  1. I. the capital of Bithynia, now Izmid, Plin. 5, 32, 43, § 149; Amm. 22, 9, 3; Aur. Vict. Caes. 39, 45.
    Hence,
  2. II. Nīcŏmēdenses, ĭum, m., the Nicomedians, Plin. et Traj. Ep. 37 (46), 1; Dig. 50, 9, 5; Inscr. Grut. 389, 2.

Nīcon, ōnis, v. 2. Nico.

nīcŏphŏros, i, m., = νικόφορος, a kind of bind-weed, withwind: milax quoque, qui et nicophoros nominatur, Plin. 24, 10, 49, § 82 (Jahn, anthophoros).

Nīcŏpŏlis, is, f., = Νικόπολις, the name of several cities, among them a city of Epirus, founded by Augustus to commemorate the battle of Actium, now Prevesa Vecchia, or Paleo-prevesa, Tac. A. 2, 53; Suet. Aug. 18.
Also a city in Lesser Armenia, built by Pompey, Auct. B. Alex. 36.

Nīcŏpŏlītānus, a, um, adj., of or belonging to Nicopolis, Nicopolitan: civitas, Plin. 4, 1, 2, § 5.
Nīcŏpŏlītāni, ōrum, m., the Nicopolitans, in Lower Moesia, Inscr. Grut. 527, 7.

* nictātĭo, ōnis, f. [nicto], a winking with the eyes, Plin. 11, 37, 57, § 156.

nicto, āvi, ātum, 1, and ĕre, 3, v. n., and nictor, ātus, v. dep. n. [1. nico], to move the eyelids.

  1. I. Lit., to move the eyelids up and down, to wink, blink: plerisque naturale ut nictari (al. nictare) non cessent, Plin. 11, 37, 54, § 144; 11, 37, 57, § 156.
    Form nicto, ĕre: (canis) voce suā nictit ululatque ibi acute, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 177 Müll. (Ann. v. 346 Vahl.).
      1. 2. To make a sign with the eyes, to wink: neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat, Plaut. As. 4, 1, 39; id. Men. 4, 2, 49; id. Merc. 2, 3, 72.
    1. B. Transf., of fire: nictantia fulgura flammae, flashing, Lucr. 6, 182.
  2. II. Trop., to exert one’s self, to strive: nictare et oculorum et aliorum membrorum nisu saepe aliquid conari, dictum est ab antiquis, ut Lucretius in libro quarto (6, 836): Hic ubi nictari nequeunt (Lachm. nixari): Caecilius in Hymnide: Garrulis medentes jactent, sine nictentur perticis, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.

nictus, ūs, m. [1. nico], a winking, blinking with the eyes, Caecil. ap. Paul. ex Fest. p. 177 Müll. (but in Ov. M. 3, 460; id. A. A. 1, 138; and id. F. 1, 418, the correct read. is nutu).

nīdāmentum, i, n. [nidus].

  1. * I. The materials for a nest: in nervum ille hodie nidamenta congeret, he will scrape together a nest to get himself a drubbing, Plaut. Rud. 3, 6, 51.
  2. * II. Transf., a nest. blattas nidamenta ponere, Arn. 6, 202.

* nīdĭcus, a, um, adj. [nidus], of or belonging to a nest: usque ad limina nidica esca vilis, Varr. ap. Non. 336, 10 dub. (a corrupt passage).

* nīdĭfĭcĭum, ii, n. [nidifico], a nest, App. M. 8, p. 211, 32.

nīdĭfĭco, āre, v. n. [nidus-facio], to build a nest: nidificant aves, Col. 8, 15, 5; 8, 8, 3: sola piscium nidificat ex algā, Plin. 9, 26, 42, § 81: turdi luto nidificantes, id. 10, 53, 74, § 147.
Prov.: sic vos non vobis nidificatis aves, Verg. ap. Don. Vit. Verg. 17.

* nīdĭfĭcus, a, um, adj. [nidus-facio], nest-making: ver, when birds make their nests, Sen. Med. 714.

* nidipantis, a mutilated epithet of cassia, Veg. Vet. 4, 13.

nīdor, ōris, m. [cf. Gr. κνίσσα for κνιδια], a vapor, steam, smell, from any thing boiled, roasted, burned, etc.: nidoris odores, Lucr 6, 987: galbaneus, Verg. G. 3, 415: pinguescant madidi laeto nidore Penates, Mart. 7, 27, 5; Plin. 24, 15, 85, § 135: nocturnumque recens exstinctum lumen ubi acri Nidore offendit nares, Lucr. 6, 792: ganearum nidor atque fumus, Cic. Pis. 6, 13: foedus quidam nidor ex adustā plumā, Liv. 38, 7; Plin. 13, 1, 1, § 2: captus nidore culinae, Juv. 5, 162: nidor e culinā, said of a slave who hangs constantly about the kitchen, a fume of the kitchen, kitchen-companion, Plaut. Most. 1, 1, 5.

nīdōro, āre, v. n., to give out steam, to steam, Not. Tir. p. 167.

* nīdōrōsus, a, um, adj. [nidor], steaming, reeking: holocaustomata, Tert. adv. Marc. 5, 5 fin.

nīdŭlor, āri, v. dep. n. and a. [nidus].

  1. I. Neutr., to build a nest: halcyones hieme in aquā nidulantur, Varr. ap. Non. 145, 7; and Gell. 3, 10, 5; 2, 29, 4.
  2. * II. Act. aliquem, to make a nest for one: contra rigorem hiemis vermiculos fetus sui nidulantur, Plin. 11, 28, 34, § 98.

nīdŭlus, i, m. dim. [nidor], a little nest.

  1. I. Lit.: Ithacam illam, in asperrimis saxulis, tamquam nidulum, affixam, Cic. de Or. 1, 44, 196; Gell. 2, 29, 2.
  2. * II. Trop., a place of retirement: senectutis, Auct. ap. Plin. Ep. 6, 10, 1: opuscula mea, quia plurima evolaverunt de nidulo suo, Hier. Ep. 47, 3.

nīdus, i, m. [kindred with Sanscr. nīda and the Germ. and Engl. nest], a nest.

  1. I. Lit.: fingere et construere nidos, Cic. de Or. 2, 6, 23: tignis nidum suspendit hirundo, Verg. G. 4, 307: facere, Ov. M. 8, 257: ponere, Hor. C. 4, 12, 5: struere, Tac. A. 6, 28; Plin. 10, 33, 49, § 92: confingere, id. 10, 33, 49, § 93.
    Plur., of a single nest: propria cum jam facit arbore nidos, Juv. 14, 80.
    Poet.: majores pennas nido extendere, i. e. to raise one’s self above one’s birth, Hor. Ep. 1, 20, 21.
  2. II. Transf.
    1. A. The young birds in a nest (poet.): nidi loquaces, Verg. A. 12, 475; id. G. 4, 17: nidi queruli, Sen. Herc. Fur. 148.
      1. 2. Transf.
          1. (α) Of three children at a birth: loquax, Juv. 5, 143.
          2. (β) A litter of pigs in a sty, Col. 7, 9, 13.
    2. B. A receptacle, case, for books or goods, Mart. 1, 118, 15; 7, 17, 5.
    3. C. A dwelling, residence, house, home: tu nidum servas, Hor. Ep. 1, 10, 6: celsae Acherontiae, id. C. 3, 4, 14 (cf. Cic. de Or. 1, 44, 196): senectae, Aus. Mos. 449: nequitiae nidum fecit, Pub. Syr. Sent. v. 10 Rib.
    4. D. A vessel in the shape of a nest, a bowl, goblet: nidus potilis, Varr. ap. Non. 145, 3 (Sat. Men. 77, 8).

Nĭgellĭo, ōnis, m. [nigellus, swarthy], a Roman surname, Inscr. Gud. 310, 7.

1. nĭgellus, a, um, adj. dim. [1. niger], somewhat black, dark (ante-class.): oculi suppaetuli nigellis pupulis, Varr. ap. Non. 456, 8: amiculum, id. ib. 550, 6: vina, Pall. 3, 25, 12: Cadmi nigellae filiae, i. e. the letters of the alphabet, Aus. Ep. 4, 74.

2. Nĭgellus, i, m., a Roman surname, Inscr. Grut. 226, 8.
In fem.:Nĭgella, Inscr. Fabr. p. 4, n. 20.

1. nĭger, gra, grum (gen. fem. nigraï, Lucr. 4, 537; comp. nigrior, Ov. H. 18, 7), adj., black, sable, dark, dusky (cf.: ater, pullus).

  1. I. Lit.: quae alba sint, quae nigra, dicere, Cic. Div. 2, 3, 9: quamvis ille niger, quamvis tu candidus esses, Verg. E. 2, 16: hederae nigrae, id. G. 2, 258: silvae (= umbrosae), Hor. C. 1, 21, 7: frons, id. ib. 4, 4, 58: collis, id. ib. 4, 12, 11: lucus, Ov. F. 3, 295 (for which atrum nemus, Verg. A. 1, 165): caelum pice nigrius, Ov. H. 18, 7: nigerrimus Auster, i. e. causing darkness, Verg. G. 3, 278; so, venti, Hor. C. 1, 5, 7: Eurus, id. Epod. 10, 5: nigros efferre maritos, i. e. killed by poison, Juv. 1, 71; cf.: pocula nigra, poisoned, Prop. 2, 20, 68 (3, 23, 10).
    Prov.: facere candida de nigris; nigra in candida vertere, to turn black into white, Juv. 3, 29; cf. Ov. M. 11, 315.
    Subst.: nĭgrum, i, n., a black spot, Ov. A. A. 1, 291.
  2. II. Trop.
    1. A. Of or pertaining to death: nigrorumque memor, dum licet, ignium (= lugubris rogi), of the funeral pile, Hor. C. 4, 12, 26: hora, Tib. 3, 5, 5: dies, the day of death, Prop. 2 (3), 19, 19: Juppiter niger, i. e. Pluto, Sen. Herc. Oet. 1705.
    2. B. Sad, mournful: domus, Stat. S. 5, 1, 18; Val. Fl. 3, 404.
    3. C. Unlucky, ill-omened: huncine solem Tam nigrum surrexe mihi? Hor. S. 1, 9, 72; Prop. 2, 21, 38 (3, 25, 4): lapis, the spot in the Comitium where Romulus or one of his adherents was slain, Paul. ex Fest. p. 177 Müll.
    4. D. Of character, black, bad, wicked: Phormio, nec minus niger, nec minus confidens, quam ille Terentianus est Phormio, Cic. Caecin. 10, 27: hic niger est, hunc tu, Romane, caveto, Hor. S. 1, 4, 85.

2. Nĭger, gri, m., a Roman surname: Aquilius Niger, Suet. Aug. 11.

3. Nĭger, gris, m., a river in Africa, Mart. Cap. 6, § 673; v. Nigris.

Nĭgĭdĭus, ii, m.:

  1. I. P. Nigidius Figulus, a celebrated Roman scholar, a contemporary of Cicero and Cæsar, the composer of several grammatical works, Gell. 19, 14, 1; cf. id. 4, 9, 1 sqq.
    Hence,
  2. II. Nĭgĭdĭānus, a, um, adj., of Nigidius: commentationes, Gell. 18, 4, 11; 19, 14, 3.

(nīgīna, ae, f., a false read. for nyma. Plin. 27, 12, 82, § 82.)

Nigir, v. Nigris.

nī̆grans, antis, P. a., v. nigro fin.

nī̆grēdo, ĭnis, f. [niger], blackness, black color (post-class.): capilli corvinā nigredine, App. M. 2, p. 118, 31: nigredo ollae, Vulg. Nah. 2, 10; Mart. Cap. 2, § 137: atrae noctis, id. 1, § 67.

nī̆grefacĭo, ēre, v. a. [1. niger-facio], to make black, to blacken: nigrefacio, μελανοποιῶ, Vet. Gloss.
Pass.: nigrĕfīo, to become black, Theod. Prisc. 1, 5.

nī̆grĕo, ēre, v. n. [1. niger], to be black (ante-class.): solis occasu nigret, Pac. ap. Non. 144, 11 (Trag. Rel. v. 88 Rib.): nimbis nigret, opp. splendet, Att. ib. 13 (Trag. Rel. v. 260 Rib.).

nī̆gresco, grŭi, 3, v. inch. n. (usu. ī) [id.], to become black, grow dark (poet. and post-Aug. prose): latices nigrescere sacros, etc., Verg. A. 4, 454: tenebris nigrescere, id. ib. 11, 824: nigrescunt sanguine venae, Ov. A. A. 3, 503: baca incipiens nigrescere, Plin. 15, 1, 2, § 6: nigrescens cutis, id. 26, 1, 5, § 7: nigrescentes dentes, id. 31, 10, 46, § 117: bacae cum jam nigruerint, Col. 12, 48: dies nigrescet, Vulg. Ezech. 30, 18.

Nī̆grĭānus, a, um, adj., of or belonging to M. Pescennius Niger, the rival of Septimius Severus, Tert. ad Scap. 3.

nī̆grĭcans, antis, P. a., v. nigrico fin.

nī̆grĭco, āre, v. n. [1. niger], to be blackish (post-Aug.): epimelas fit, cum in candidā gemmā superne nigricat colos, Plin. 37, 10, 58 fin.; cf. Not. Tir. p. 128.
Hence, nĭgrĭcans, antis, P. a., blackish, swarthy: Tyrius color nigricans aspectu, Plin. 9, 38, 62, § 135; 36, 26, 66, § 193.

* nī̆grĭcŏlor, ōris, adj. [1. niger-color], = μελάγχροος, of a black color: facies, Sol. 2.

nī̆grĭcŭlus, a, um [dim. of niger], blackish, dark, swarthy, Varr. L. L. 8, 40, § 79.

nī̆gridĭus, a, um, adj. [1. niger], blackish, Not. Tir. p. 128.

* nī̆grĭfĭco, āre, v. a. [1. niger-facio], to make black, to blacken: dentes, Marc. Emp. 35.

Nī̆grīnus, i, m., Nī̆grīna, ae, f. [1. niger, swarthy], a Roman surname: C Pontius Nigrinus, Suet. Tib. 73.
Fem.: Nigrina, Mart. 4, 75; Inscr. Grut. 430, 3.

Nī̆gris, is (Nī̆gir, Vitr. 8, 2, 6; Nī̆-ger, Mart. Cap. 6, § 673), m., a river in the interior of Africa, now the Joliba or Niger, Plin. 5, 4, 4, § 30; 8, 21, 32, § 77.
Hence, Nī̆grītae, ārum, m., the people living near the Niger, Mel. 1, 4, 3; 3, 10, 4; Plin. 5, 8, 8, § 43.

nī̆grĭtĭa, ae, and nī̆grĭtĭes, ēi, f. [1. niger], black color, blackness (post-Aug.): capilli, Plin. 29, 6, 34, § 109; 9, 38, 62, § 134.
Form nigrities, Cels. 8, 4, 19; 5, 20, 3 al.

* nī̆grĭtūdo, ĭnis, f. [1. niger], black color, blackness, Plin. 10, 36, 52, § 107.

nī̆gro, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [id.].

  1. I. Neutr., to be black: ea, quae nigrant nigro de semine nata, Lucr. 2, 733.
  2. II. Act., to make black, to blacken.
    1. A. Lit.: mgrāsset sibi planctu lacertos, Stat. S. 2, 6, 83.
    2. B. Trop., to make dark, to darken: nigrati ignorantiae tenebris, Tert. adv. Marc. 4, 8.
      Hence, nī̆grans, antis, P. a., black, dark-colored, dusky: nigrantia boum cornua, Varr R. R. 2, 5: nigrantes terga juvenci, Verg. A. 5, 97: nigrantes alae, Ov. M. 2, 535: nigrantes domos ammarum intrāsse silentūm, Prop. 3, 12, 33 (4, 11, 33): nigrante profundo, the sea, Sil. 17, 258: litora, Val. Fl. 4, 697: aegis, i. e. that produces clouds, Verg. A. 8, 353.

nī̆gror, ōris, m. [1. niger], blackness (poet. and in post-Aug. prose): noctis, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24; Lucil. ap. Non. 515, 5: mortis, Lucr. 3, 39: nigrorem in ulceribus excitat, Cels. 2, 1: rubidus est rufus, atrore et nigrore multo mixtus, Gell. 2, 26, 14.

nĭhil, or (ante-class. and post-Aug.) contr. nīl, n. indecl.; and nĭhĭlum, or contr. nīlum, i, n. [ne-hilum, not the least; v. hilum].

  1. I. nĭhil, nothing: nihil est agriculturā melius, nihil uberius, Cic. Off. 1, 42, 151: de re publicā nihil loquebantur, id. Q. Fr. 3, 8, 4.
          1. (β) Nihil agere, to accomplish nothing: nil agis, Plaut. Trin. 4, 2, 134: nihil agis dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum, Cic. Tusc. 2, 25, 61: nihil ergo agebat Q. Maximus? nihil L. Paulus? ceteri senes nihil agebant? id. Sen. 6, 15; id. Rosc. Am. 45, 131; Hor. S. 1, 9, 15; Luc. 7, 809; Vell. 2, 66, 3.
            In like manner, nihil per aliquem (sc. agere): nihil per Senatum, multa et magna per populum et absente populo et invito, Cic. Phil. 1, 2, 6; Tac. Agr. 19.
          2. (γ) Of persons: victor, quo nihil erat moderatius, Cic. Fam. 4, 4, 2: ita tibi persuadeas, mihi te carius nihil fuisse, id. ib. 14, 3, 5: nihil est tam miserabile, quam ex beato miser, id. Part. 17, 57; Tac. H. 1, 79; Nep. Alcib. 1, 1.
          3. (δ) Nihil, nec. . nec (without destroying the negation): nihil me nec subterfugere voluisse reticendo, nec obscurare dicendo, Cic. Clu. 1, 1; v. neque.
            (ε) Nihil non, everything: nihil non ad rationem dirigebat, Cic. Brut. 37, 140: nihil non arroget armis, Hor. A. P. 122; Nep. Att. 19, 3.
            (ζ) Non nihil and haud nihil, something, somewhat: non nihil, ut in tantis malis, est profectum, Cic. Fam. 12, 2, 2: non nihil me consolatur, cum recordor, id. ib. 4, 14, 2: haud nihil, Ter. Eun. 4, 2, 13: haud nihil ambigam, I may be somewhat in doubt, Liv. 1, 3.
            (η) Nihil quidquam or nihil unum, nothing whatever, nothing at all: nil ego tibi hodie consili quicquam dabo, Plaut. Bacch. 4, 9, 113: sine studio nihil quidquam egregium nemo umquam assequetur, Cic. de Or. 1, 30, 134: Rhodiis ut nihil unum insigne, ita omnis generis dona dedit, Liv. 41, 20, 7: si nihil aliud, if there were nothing else, id. 3, 19, 7; 30, 35, 8.
            (θ) With gen.: nihil mali, Cic. Att. 8, 4, 2: nihil novi, id. Fam. 2, 14, 1: nihil humanarum rerum, id. Red. Quir. 5, 1: nihil est lucri quod me hodie facere mavelim, quam, Plaut. Bacch. 4, 8, 18.
            Adjectives also, of the second declension as well as of the third, are not unfrequently joined to nihil in the same case, as nihil honestum, lautum, forte, illustre: nihil exspectatione vestrā dignum dico, Cic. de Or. 1, 31, 137.
            (ι) Nihil, or mhil aliud, with nisi, quam, praeter, praeterquam, etc., nothing else than, nothing except, nothing but: tu, quantus quantus, nihil nisi sapientia es, Ter. Ad. 3, 3, 40: amare nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames, Cic. Lael. 27, 100: si nihil aliud fecerunt, nisi rem detulerunt, etc., id. Rosc. Am. 37, 108: ut nihil aliud, quam de hoste cogitet, id. Imp. Pomp. 22, 64: nihil tibi deest praeter voluntatem, nothing except, id. Fam. 4, 7, 3: puto te existimare, me ex his miseriis nihil aliud quaerere, nisi ut homines intellegant, etc., id. ib. 2, 16: qui nihil praeterquam de vitā cogitarent, Auct. B. Alex. 8.
            Sometimes, in this connection, elliptically: Herdonius, si nihil aliud, hostem se fatendo prope denuntiavit, ut, etc., Liv. 3, 19, 6: si nihil aliud, vulneribus certe ferrum hostile hebetarent, id. 30, 35, 8: illā quidem nocte nihil praeterquam vigilatum est in urbe, id. 3, 26; Suet. Aug. 83.
            Hence, as adv.: nihil aliud quam, only: nihil aliud quam prendere prohibito, Liv. 2, 29, 4: is intromissus in castra nihil aliud quam hoc narrāsse fertur, id. 2, 32, 8: nihil aliud quam in populationibus res fuit, id. 2, 49, 9 al.
            (κ) Nihilquin or quominus, nothing whereby: nihil praetermisiquin Pompeium a Caesaris conjunctione avocarem, I have omitted nothing that might separate, Cic. Phil. 2, 10, 23: nihil moror, quominus decemviratu abeam, Liv. 3, 54: nihil facere oportet, quominus excedat, etc., Cels. 3, 27, 4.
            (λ) Nihil est quod, cur, quamobrem, etc., there is no reason why I (you, etc.) need not: nihil est jam, quod tu mihi succenseas, Plaut. Merc. 2, 2, 46: nihil est, quod adventum nostrum extimescas, Cic. Fam. 9, 26, 4: sed ego nunc nil est, cur me morer, Plaut. Poen. 4, 2, 102: nihil est, cur advenientibus te offerre gestias, Cic. Fam. 6, 20, 1: nihil excogitem, quamobrem Oppianico damnari necesse sit? id. Clu. 26, 70.
            (μ) Nihil est, ut, there is nothing that: nihil fuit in Catulis, ut eos exquisito judicio putares uti litterarum, Cic. Off. 1, 37, 133.
            (ν) Nihil est, it is of no use, to no purpose, in vain: at ego ab hac puerum reposcam, ne mox infitias eat. Nihil est. Nam ipsa haec ultro, ut factum est, fecit omnem rem palam, Plaut. Truc. 4, 3, 76: at nihil est, ignotum ad illum mittere: operam luseris. id. Capt. 2, 2, 94; Hor. S. 2, 3, 6.
            In a question: usque adeo nihil est, quod nostra infantia caelum hausit Aventini? Juv. 3, 84.
            (ο) Nihil ad me (sc. pertinet): recte an secus, nihil ad nos: aut si ad nos, nihil ad hoc tempus, Cic. Pis. 28, 68; cf. Ter. And. 1, 2, 16; also, nihil ad, nothing to, nothing in comparison with: nihil ad Persium, Cic. de Or. 2, 6, 25; id. Leg. 1, 2, 6: nihil ad tuum equitatum, Caesar, sed ex eis, quos habuit, electos, id. Deiot. 8, 24.
            (π) Nihil minus, nothing less so, i. e. by no means, not at all: cadit ergo in virum bonum mentiri, fallere? nihil minus, Cic. Off. 3, 20, 81: an Gallos existimatis hic versari animo demisso atque humili? nihil vero minus, id. Font. 11, 23.
            (ρ) Nihil dum, nothing as yet: quamquam nihil dum audieramus, nec ubi esses, nec, etc., Cic. Fam. 12, 7, 2; id. Att. 7, 12, 4.
            (ς) Nihil mihi cum illo est, I have nothing to do with him: tecum nihil rei nobis Demipho est, Ter. Phorm. 2, 3, 74; Ov. F 2, 308.
            (τ) Nihil esse, to be nothing or nobody, to have no power, to be of no use, Cic. Div. in Caecil. 14, 47; id. Fam. 7, 27, 2; 7, 33, 1; Ter. And. 2, 1, 14: aliquem nihil putare, to esteem meanly, Cic. Sest. 53, 114 (B. and K. nihili): accepimus eum nihil hominis esse, a worthless fellow, id. Tusc. 3, 32, 77; but de Attio Dionysio nihil puto esse, nothing about him, i. e. no news of him, id. Fam. 12, 30, 5.
            (υ) Aut nihil aut paulum, little or nothing (Gr. ὀλίγον ἠ οὐδέν): aut nihil aut paulo cui tum concedere digna, Cat. 68, 131.
    1. B. Adverb.
      1. 1. Not (as a strengthened non), in nothing, in no respect, not at all: me nihil poenitet, Plaut. Bacch. 5, 2, 63; id. Mil. 4, 2, 16: conjecturā nihil opus est, Cic. Rosc. Am. 37, 107; Ter. And. 4, 1, 14: beneficio isto legis nihil utitur, Cic. Agr. 2, 23, 61: de fratre nihil ego te accusavi, id. Fam. 14, 1, 4: Thebani nihil moti sunt, Liv. 42, 46; 3, 65; 6, 38; 49; Sall. C. 16, 5: nihil miror, Quint. 2, 17, 15; 6, 1, 38.
      2. 2. To no purpose, in vain: herele hanc quidem Nihil tu amassis: mihi haec desponsa est, Plaut. Mil. 4, 2, 16.
      3. 3. For no reason: quorsum tandem aut cur ista quaeris? M Nihil sane, nisi ne nimis diligenter anquiras, Cic. Leg. 1, 1, 4.
  2. II. nĭhĭlum, i (contr. form nīlum, Lucr. 1, 159; Hor. S. 1, 5, 67), n., nothing: erit aliquid, quod aut ex nihilo oriatur, aut in nihilum subito occidat, Cic. Div. 2, 16, 37: ut de nihilo quippiam fiat, id. Fat. 9, 18: interire in nihilum, id. Ac. 1, 7, 27: venire ad nihilum, id. Fam. 11, 12, 1: ad nihilum recidere, id. Phil. 7, 8, 27: quam mihi ista pro nihilol id. Att. 14, 9, 1: aliquid pro nihilo putare, id. Div. in Caecil. 7, 24; cf. id. Verr. 2, 2, 16, § 40.
          1. (β) Nihili, of no value, worthless: quem putamus esse non hili, dicimus nihili, Varr. L. L. 10, § 81 Müll.; cf.: nihili, qui nec hili quidem est. Paul. ex Fest. p. 175 Müll.: unde is nihili? ubi fuisti? Plaut. Cas. 2, 3, 29: nihili est autem suum Qui officium facere immemor est. id. Ps. 4, 7, 2: homo nihili factus, unmanned, id. Mil. 5, 16.
            Hence, nihili pendere or facere, to esteem as nothing, Plaut. Men. 5, 7, 4; id. Ps. 4, 7, 1; Ter. Eun. 1, 2, 14.
          2. (γ) De nihilo, for nothing, without cause or reason, Plaut. Curc. 4, 1, 17: mali rem exempli esse, de nihilo hospites corripi, Liv. 34, 61; 30, 29.
          3. (δ) Nihilo, with compp., by nothing, no: nihilo pluris, quam si, etc., no more than if, etc., Plaut. Bacch. 3, 4, 21: nihilo minus, id. Men. 5, 5, 49: Phaedriae esse nilo minus amicum quam Antiphoni, Ter. Phorm. 4, 2, 7 (but minus nihilo, less than nothing, id. ib. 3, 3, 2): nihilo benevolentior, Cic. Fam. 3, 12, 4: nihilo major, id. ib. 6, 3, 4: nihilo tamen setius, Caes. B. G. 5, 4 and 7: nihil segnius, Liv. 6, 38.
            Esp. as adv.: nĭhĭlō mĭnus, or, in one word, nĭhĭlōmĭnus, none the less, no less, nevertheless, notwith standing.
      1. 1. In gen.: minus dolendum fuit re non perfectā, sed puniendum certe nihilo minus, Cic. Mil. 7, 19; id. Phil. 5, 9, 26; Quint. 8, 3, 85.
      2. 2. With si, etsi, quamvis, quamquam, ut, etc.: in iis rebus, quae nihilo minus, ut ego absim, confici possunt, Cic. Fam. 10, 2, 2: nihilo minus eloquentiae studendum est, etsi ea quidam perverse abutuntur, id. Inv. 1, 4, 5; Caes. B. C. 3, 17: alia sunt, quae quamvis nolit accidere, nihilominus laudat, Sen. Ep. 66, 44: si nihil fiet, nihilominus, etc., Cato, R. R. 39, 2.
      3. 3. Strengthened by tamen: nihilominus ego hoc faciam tamen, Ter. Heaut. 5, 3, 10; Cic. Fam. 4, 13, 5; Caes. B. C. 3, 17.
        (ε) Nihilo aliter, no otherwise: ego isti nihilo sum aliter ac fui, Ter. Phorm. 3, 2, 45.
    1. B. Transf., adverb., for non, not, by no means: nihilum metuenda timere, Hor. S. 2, 3, 53.
  3. III. nīl, nothing, no (rare and mostly poet.; in Cic. not at all): nil intra est oleam, nil extra est in nuce durum, Hor. Ep. 2, 1, 31; id. C. 4, 4, 73: nil sanguinis, no drop of blood, Ov. M. 13, 266: nil sui, nothing proper, id. ib. 3, 435; Vulg. Prov. 10, 2 (in Caes. B. G. 5, 29, the true reading is nihil): hoc ridere meum, tam nil, nulla tibi vendo Iliade, such a trifle, Pers. 1, 122.
    1. B. Transf. as adv., not at all, by no means: nil opus est verbis, Lucr. 5, 263: ut nil umor abundet, id. 5, 265; 1, 266: nil pictis timidus navita puppibus Fidit, Hor. C. 1, 14, 14.
  4. IV. nīlum, abl. nīlo, nothing (Lucretian): ad nilum revorti, Lucr. 1, 237; so id. 1, 673; 791; 797; 2, 756; 864: nil igitur fieri de nilo posse, id. 1, 205; 266.

nĭhildum, v. nihil, I. ρ.

nĭhĭli, v nihil, II. β.

1. nĭhĭlo, v. nihil, II. δ.

2. nĭhĭlo, ōnis, m. [nihil], a good-fornothing fellow: οὐδαμινός, nihilo, nugatori. us, gerra, Vet. Gloss.

nĭhĭlōmĭnus, v. nihil, II. δ.

nĭhĭlum, v. nihil, II.

nīl, v. nihil, III.

Nīleus (dissyl.), ei, m., one of the enemies of Perseus, Ov. M. 5, 187.

Nīlĭăcus, a, um, v. Nilus, II.

Nīlĭcŏla, ae, m., v. Nilus, II. B.

Nīlides lăcus, a lake in Lower Mauritania lacus stagnans quem vocant Niliden, Plin. 5, 9, 10, § 51; Mart. Cap. 6, § 676.

Nīlĭgĕna, ae, comm., v. Nilus, II. C.

nīlĭos, ii, f., = νείλιος, a precious stone, of the color of a dark topaz, Plin. 37, 8, 35, § 114.

Nīlōtĭcus, a, um, v. Nilus, II. D.

Nīlōtis, ĭdis, v. Nilus, II. E.

nīlum, v. nihil, IV

Nīlus, i, m., = Νεῖλος.

      1. 1. The river Nile, celebrated for its annual overflow, Lucr. 6, 712 sq.; Cic. N. D. 2, 52, 130; id. Rep. 6, 18, 19; Sen. Q. N. 4, 2; Plin. 5, 9, 10, § 51; 18, 8, 47, § 167; Vitr. 8, 2, 6; Mart. Cap. 6, § 676; Luc. 10, 199 et saep.
        It flows through seven mouths into the sea, Juv. 13, 26; cf. Ov. M. 5, 187; 1, 422.
      2. 2. Also personified, the god of the Nile, Nilus, father of the Egyptian Hercules, Cic. N. D. 3, 16, 42; cf. id. ib. 3, 23, 58 sq.
    1. B. Transf., a canal, conduit, aqueduct: piscina et nilus, Cic. Q. Fr. 3, 9, 7: ductus vero aquarum, quos isti nilos et euripos vocant, id. Leg. 2, 1, 2.
      Hence,
  1. II. Nī-lĭăcus, a, um, adj., of or belonging to the Nile: fontes, Luc. 10, 192: gurges, id. 9, 1023: fera, the crocodile, Mart. 5, 65, 14; cf. crocodilus, id. 3, 93, 7: holus, the colocasia, id. 13, 57, 1.
      1. 2. Transf., Egyptian: Niliacis carmina lusa modis, Ov. A. A. 3, 318: amor, an Egyptian amour, i. e. with Cleopatra, Luc. 10, 80: tyrannus, id. 8, 281: plebs, Juv. 1, 26: pecus, i. e. Apis, Stat. Th. 3, 478: juvenca, Io or Isis. Mart. 8, 81, 2: lens, id. 13, 9, 1.
    1. B. Nīlĭcŏla, ae, m., a dweller on the Nile, an Egyptian, Prud. ap. Symm. 2, 439.
    2. C. Nīlĭgĕna, ae, comm., one born on the banks of the Nile, an Egyptian, Macr. S. 1, 16, 37: Niligenūm deūm, v. l. Verg. A. 8, 698 (cf. Lachm. ap. Lucr. 5, 440).
    3. D. Nīlōtĭcus, a, um, adj., of the Nile: Nilotica tellus, Mart. 6, 80, 1: rura, Luc. 9, 130: aqua, Sen. Q. N. 3, 25, 11.
    4. E. Nīlō-tis, ĭdis, f. adj., of or from the Nile, Egyptian: Nilotis acus, Luc. 10, 142: tunica, Mart. 10, 6, 7: aqua, Sid. Ep. 8, 12.

* nimbātus, a, um, adj. [nimbus], perh. light, trifling, frivolous: quam magis aspecto, tam magis est nimbata et nugae merae, Plaut. Poen. 1, 2, 135.

nimbĭfer, ĕra, ĕrum, adj. [nimbusfero], storm-bringing, stormy: inter nimbiferas nubes, Avien. Arat. 858: ignis, Ov. P. 4, 8, 60 (al. nubifer).

nimbōsus, a, um, adj. [nimbus], full of storms, stormy, rainy (cf.: nubilus, nebulosus): fluctu nimbosus Orion, Verg. A. 1, 535: ventus, Ov. P. 2, 3, 27: aër, Luc. 5, 631: bruma, Stat. S. 1, 3, 89: montes, Plin. 18, 11, 29, § 109: ver, Juv. 4, 87: urbs, i. e. Rome, Plin. 26, 3, 8, § 16.

nimbus, i (gen. plur. nimbūm, Pac. ap. Trag. Rel. 412 Rib.), m. [Sanscr. nabhas, cloud, vapor; Gr. νέφος, νεφέλη; cf.: nubes, nebula], a violent or pouring rain, a rain-storm.

  1. I. Lit.: terra abit in nimbos imbremque, Lucil. ap. Varr. L. L. 5, § 24 Müll.: nec nubila nimbis aspergunt, Lucr. 3, 19: terrere animos fulminibus, tempestatibus, nimbis, nivibus, grandinibus, Cic. N. D. 2, 5, 14: denso regem operuit nimbo, Liv. 1, 16: cum multo stillaret paenula nimbo, Juv. 5, 79.
    1. B. Transf.
      1. 1. A black rain-cloud, a thunder-cloud: noctisque et nimbūm occaecat nigror, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24, and de Or. 3, 39, 157: involvere diem nimbi, Verg. A. 3, 198; so id. ib. 3, 587; Stat. Th. 1, 97.
        1. b. A cloud in general. So the bright cloud or cloudshaped splendor which enveloped the gods when they appeared on earth: proprie nimbus est, qui deorum vel imperantium capita quasi clara nebula ambire fingitur, Serv. Verg. A. 3, 585: nimbo succincta, Verg. A. 10, 634: nimbo effulgens, id. ib. 2, 616: nube candentes umeros amictus Augur Apollo, Hor. C. 1, 2, 31.
          Hence, in eccl. Lat., of a saint’s aureole, Isid. 19, 31, 2.
          1. (β) A cloud of smoke, dust, etc.: respiciunt atram in nimbo volitare favillam, Verg. A. 5, 666: fulvae nimbus harenae, id. G. 3, 110: pulveris, Claud. in Rufin. 2, 176.
      2. 2. A head-band, frontlet, worn by females to make the forehead appear small, acc. to Isid. Orig. 19, 31 (in Arn. 2, 72, the correct reading is not nimbis, but limbis; v. limbus).
      3. 3. Like the Engl. cloud, of a multitude of things which spread out like a cloud: nimbus peditum, Verg. A. 7, 793: pilorum, Sil. 5, 215: telorum, Luc. 4, 776: velut nimbum glandis et sagittas ingerebant, Liv. 36, 18, 5: lapidum saxorumque, Flor. 3, 8, 4: Corycius, i. e. of saffron, Mart. 9, 39, 5: et Cilices nimbis hic maduere suis, id. Spect. 3, 8: lucerna nimbis ebria Nicerotianis, full of perfumed unguents, id. ib. 10, 38, 8: purpureus, a great quantity of flowers, Claud. Nupt. Honor. et Mar. 298.
      4. 4. A vessel with many holes in it, used at public shows and at entertainments for sprinkling liquid perfumes: nimbus vitreus, Mart. 14, 112 in lemm.
  2. * II. Trop., a storm, tempest, i. e. sudden misfortune: hunc quidem nimbum cito transisse laetor, Cic. Att. 15, 9, 2.

nĭmĭē, adv., v. nimius fin. B.

nĭmĭĕtas, ātis, f. [nimius], a too great number or quantity; a superfluity, redundancy, excess (post-class.): sanguinis, Pall. 6, 7: prunarum, Eutr. 10, 9: gaudii, App. M. 3, p. 133, 33; Arn. 4, 133.
In plur., Pall. 2, 13 med.

nĭmĭō, v. nimius fin. II. 2. b.

nĭmĭŏpĕre, more correctly separate, nĭmĭō ŏpĕre.

nīmīrum, adv. [ni, i. q. ne mirum, v. ni, I.; lit. not wonderful; cf., less strong than mirum ni; v. ni, III. A. β; hence], to introduce an assertion as indisputable,

  1. I. without doubt, doubtless, indisputably, certainly, surely, truly: nimirum homines frigent, are certainly received coolly, Ter. Eun. 2, 2, 37: nimirum Themistocles est auctor adhibendus, Cic. Off. 2, 20, 71: non parva res, sed nimirum omnium maxima, id. Mur. 22, 45: et nimirum is princeps ex Latinis, id. Brut. 21, 82: is est nimirum Soter, qui salutem dedit, id. Verr. 2, 2, 63, § 154; id. Leg. 2, 1, 3; id. de Or. 1, 4, 16; id. Or. 23, 75: non omnia nimirum eidem di dedere, truly, Liv. 22, 51: nimirum haec illa Charybdis, etc., Verg. A. 3, 558: cui placet alterius sua nimirum est odio sors, of course, Hor. Ep. 1, 14, 11.
    After a question: sed quid id ad rem? nimirum, inquit, in eo causa consistit, Cic. Quint. 25, 79.
  2. II. Freq. in an ironical sense, doubtless, to be sure, forsooth: aperienda nimirum nocte janua fuit, Liv. 40, 9: uni nimirum tibi recte semper erunt res, Hor. S. 2, 2, 106; 2, 3, 120; id. Ep. 1, 9, 1; 1, 15, 42; Juv. 2, 104; Tac. H. 1, 33: nimirum summi ducis est occidere Galbam, id. A. 2, 82.

nĭmis, adv. [ni-, ne-, and root ma-, to measure; cf.: metior, mensa, metare, etc.; hence], too much, overmuch, excessively, beyond measure.

  1. I. Lit.: Chremes nimis graviter cruciat adulescentulum nimisque inhumane, too severely … too inhumanly, Ter. Heaut. 5, 5, 1: nec nimis valde nec nimis saepe, Cic. Leg. 3, 1, 1: heu nimis longo satiate ludo, Hor. C. 1, 2, 37: nimis castus Bellerophon, id. ib. 3, 7, 14: felix heu nimis, Stat. S. 2, 7, 24: nimis dixi, Plin. Pan. 45.
          1. (β) With gen.: nimis insidiarum, Cic. Or. 51, 170: haec loca lucis habent nimis, Ov. F. 6, 115.
    1. B. With a preceding negative, not too much, not very much, not altogether, not very: Philotimi litterae me quidem non nimis, sed eos admodum delectārunt, Cic. Att. 7, 24, 1: ea dicis non nimis deesse nobis, id. de Or. 1, 29, 133: Caecilium non nimis hanc causam severe, non nimis accurate, non nimis diligenter acturum, id. Div. in Caecil. 22, 71: illud non nimis probo, quod scribis, id. Fam. 12, 30, 15: praesidium non nimis firmum, Caes. B. G. 7, 36: haud nimis amplum, Liv. 8, 4.
  2. II. Transf., beyond measure, exceedingly (ante-class.): nimis velim lapidem, etc., Plaut. Most. 1, 3, 119: nimis id genus ego odi male, id. Rud. 4, 2, 15; id. Am. 1, 1, 63; Ter. Eun. 4, 7, 16.
    Also strengthened by quam or tandem, very much, in the highest degree: nimis quam formido, ne, etc., Plaut. Most. 2, 2, 79; id. Truc. 2, 5, 15: nimis tandem contemnor, id. Ps. 4, 1, 11; id. Pers. 2, 1, 2.
    Prov.: ne quid nimis, Ter. And. 1, 1, 34.

nĭmĭum, adv., v. nimius fin. A.

A maximum of 100 entries are shown.