Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

nĕfandārĭus, a, um, adj. [nefandus], that commits a crime, criminal: nefas, nefandus. nefandarius, Not. Tir. p. 74.

nĕfandē, adv., v. nefandus fin.

nĕfandus, a, um, adj. [ne-fari, lit. not to be mentioned, unmentionable; hence], impious, heinous, execrable, abominable (mostly post-Aug.; syn. infandus): sperate deos memores fandi atque nefandi, i. e. wrong, impiety, Verg. A. 1, 543: nefandum adulterium, Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 11, 12 (al. nefarium): nefandum vehiculum, Liv. 1, 59: nefandissima quaeque tyrannicae crudelitatis exercuit, Just. 16, 4, 11: fraus, Juv. 13, 174: sacri, id. 15, 116.
Of persons: homo nefandus, Plin. 28, 1, 2, § 9: nefandi homines, Quint. 1, 3, 17.
Sup.: aususne es, nefandissimum caput? etc., Just. 18, 7, 10.
Hence, adv.: nĕfandē, impiously: multa nefande ausi, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 993 P. (dub: Dietsch. H. 1, 62, nefanda).
Sup.: nefandissime, Cassiod. Hist. Eccl. 10, 28.

nĕfans, antis, adj. [adjectival collat. form of ne-fas], impious, heinous (anteclass.): nefantia pro nefanda: Lucilius (Satyr. Lib. IV.): Tantalus qui poenas ob facta nefantia pendit, Non. 489, 14 sq.; Varr. Sat. Menip. 83, 4.

nĕfārĭē, adv., v. nefarius fin.

nĕfārĭus, a, um, adj. [nefas],

  1. I. impious, execrable, abominable, nefarious (class.; syn.: impius, sacrilegus): homo nefarius et impius, Cic. Off. 2, 14, 51: nefarius Atreus, Hor. A. P. 186: voluntates consceleratae ac nefariae, Cic. Sull. 9, 28: scelestum ac nefarium facinus, id. Rosc. Am. 13, 37: singularis et nefaria crudelitas, Caes. B. G. 7, 77; Cic. Rep. 3, 9, 14: multa commemorare nefaria in socios, id. Off. 2, 8, 28: nefario scelere se obstringere, Caes. B. C. 2, 32: nuptiae. Gai. Inst. 1, 64.
  2. II. Subst.: nĕfārĭum, ii, n., a heinous act, a crime: rem publicam nefario obstringere. Liv 9, 34.
    Hence, adv.: nĕfārĭē, impiously, execrably, heinously, abominably: aliquid nefarie flagitioseque facere, Cic. Verr. 1, 13, 37; id. Div. in Caecil. 12, 38: nefarie moliri pestem patriae, id. Cat. 2, 1, 1: nefarie occisus pater, id. Rosc. Am. 11, 30.

nĕ-fas, n. indecl., something contrary to divine law, sinful, unlawful, execrable, abominable, criminal; an impious or wicked deed, a sin, a crime (cf.: scelus, flagitium, peccatum).

  1. I. Lit.: quicquid non licet, nefas putare debemus, Cic. Par. 3, 2. 25; cf.: officia tua mihi nefas est oblivisci, id. Fam. 15, 21, 5: Mercurius, quem Aegyptii nefas habent nominare, id. N. D. 3, 22, 56: nefas est dictu, miseram fuisse talem senectutem, id. Sen. 5, 13: eum, cui nihil umquam nefas fuit, id. Mil. 27, 73: quibus nefas estdeserere patronos, Caes. B. G. 7, 40: corpora viva nefas Stygiā vectare carinā, Verg. A. 6, 391: fas atque nefas, right and wrong, id. G. 1, 505; Hor. Epod. 5, 87; cf. id. C. 1, 18, 10; Ov. M. 6, 585: per omne fas ac nefas, in every way, Liv. 6, 14, 10: nefas triste piare, Verg. A. 2, 184: illa dolos dirumque nefas in pectore versat, Certa mori, id. ib. 4, 563: lex maculosum edomuit nefas, i. e. adultery, Hor. C. 4, 5, 22: in omne nefas se parare, Ov. M. 6, 613: summum crede nefas animam praeferre pudori, Juv. 8, 83: belli, civil war, Luc. 2, 507; cf.: fugiens civile nefas, id. 7, 432: magnum nefas contrahere, Just. 24, 3: facere nefas, Vulg. Deut. 22, 21: operari, ib. Lev. 20, 13.
    Poet., of a wicked person, a wretch, monster: exstinxisse nefas tamenLaudabor (i. e. Helen, as the destroyer of Troy), Verg. A. 2, 585.
    Also inserted as an interjection, O horrid! shocking! dreadful! quātenus, heu nefas! virtutem incolumem odimus, Hor. C. 3, 24, 30; cf.: heu nefas, heu! id. ib. 4, 6, 17: quosne, nefas! omnes infandā in morte reliqui? Verg. A. 10, 673: sequiturque, nefas! Aegyptia conjux, id. ib. 8, 688: Lavinia virgo Visa, nefas! longis comprendere crinibus ignem, O horrible! id. ib. 7, 73.
    Esp.: est nefas, it is forbidden, contrary to law, Varr. L. L. 6, 4.
  2. II. Poet., transf.
    1. A. A horrible or monstrous thing: Eumenides Stygiumque nefas, Luc. 6, 695; 1, 626: infernum, id. 7, 170; Stat. Th. 6, 942.
    2. B. Impossible: levius fit patientiā Quicquid corrigere est nefas, an impossibility (= ἀθέμιτον, ἀδύνατον), Hor. C. 1, 24, 20.

nĕfastus, a, um, adj. [nefas].

  1. I. Lit. (opp. to fastus): dies nefasti, days on which judgment could not be pronounced or assemblies of the people be held: fastis diebus jura fari licebat, nefastis quaedam non licebat fari, Paul. ex Fest. p. 93 Müll.: nefasti dies notantur N littera, quod iis nefas est praetori, apud quem lege agitur, fari tria verba: do, dico, addico, Paul. ex Fest. p. 165 Müll.; v. 1. fastus: ille (Numa) nefastos dies fastosque fecit, quia aliquando nihil cum populo agi, utile futurum erat, Liv. 1, 19, 7; Varr. L. L. 6, 4, 30; Ov. F. 1, 47; Gai. Inst. 4, 29.
  2. II. Transf.
    1. A. For nefas, contrary to the sacred rites or to religion; irreligious, impious: QVAE AVGVR INIVSTA, NEFASTA, DEFIXERIT, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 8 fin.: prolibare dis nefastum habetur, etc., Plin. 14, 19, 23, § 119.
      1. 2. In gen., wicked, profane, abandoned: homines ad hanc rem idonei; nam istorum nullus nefastust, Plaut. Poen. 3, 2, 7.
        Esp., subst.: nĕfastum, i, n. (sc. crimen), a wicked deed, abomination, profanity (poet. and in post-Aug. prose): quid intactum nefasti Liquimus? profane, criminal, Hor. C. 1, 35, 35; Plin. 4, 11, 18, § 47.
    2. B. Unlucky, inauspicious = funestus, ater (not anteAug.): ille et nefasto te posuit die, etc., Hor. C. 2, 13, 1: cum diem natalem ejus (Agrippinae) inter nefastos referendum suasisset, Suet. Tib. 53; Tac. A. 14, 12 init.: ne qua terra sit nefasta victoriae suae, Liv. 6, 28, 8: Acheron, Stat. Th. 4, 456: loca, id. ib. 1, 273: religiosi dies dicuntur tristi omine infamesquos multitudo imperitorum prave et perperam nefastos appellat, Gell. 4, 9, 5.
    3. C. Hurtful, injurious: innocentiorem tamen esse marem (fruticem); eaque causa est ne inter nefastos frutex damnetur, Plin. 20, 11, 44, § 114.