Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Mūcĭānus (Mut-), a, um, v. Mucius.

Mūcĭus, a (Mutius, Lact. 5, 13, 13),

  1. I. the name of a Roman gens. The most celebrated are,
      1. 1. C. Mucius Scaevola, who altempted to assassinate Porsena, and, on being apprehended, burned off his right hand, Liv. 2, 12; Cic. Sest. 21, 48; id. Par. 1, 2, 12; Flor. 1, 10; Sen. Ep. 24, 5; 66. 51; Sil. 8, 386; Lact. l. l.
      2. 2. Q. Mucius Scaevola, a governor in Asia, Cic. Caecil. 17, 57.
      3. 3. Q. Mucius Scaevola, an augur, the husband of Lælia, Cic. Brut. 58, 211; id. Phil. 8, 10, 31.
      4. 4. P. Mucius Scaevola, a friend of the Gracchi, and an enemy of the younger Scipio Africanus, Cic. Rep. 1, 19, 31; Pers. 1, 114; Juv. 1, 154.
        In fem., Mūcĭa, the wife of Cn. Pompeius, afterwards divorced from him, Cic. Fam. 5, 2, 6; id. Att. 1, 12, 3.
        Hence,
  2. II. Mūcĭus, a, um, adj., of or belonging to a Mucius, Mucian: Mucia prata trans Tiberim, dicta a Mucio, cui a populo data fuerant, Paul. ex Fest. p. 144 Müll.
    1. B. Subst.: Mūcĭa, ōrum, n. (sc. festa), a festival kept by the Asiatics in commemoration of the good government of Q. Mucius Scaevola, the Mucius festival, Cic. Verr. 2, 2, 21, § 51.
      Mūcĭ-ānus (Mut-), a, um, adj., of or belonging to a Mucius, Mucian: cautio, Dig. 35, 1, 99: satisdatio, ib. 104: exitus, i. e. the death of Q. Mucius Scaevola, who was slain in the temple of Vesta by Damasippus, Cic. Att. 9, 12, 1.

Mūta, ae, f., a goddess, called also Lara and Larunda, whom Jupiter, on account of her talkativeness, struck dumb, Ov. F. 2, 583; Lact. 1, 20; id. 1, 35.

mūtābĭlis, e, adj. [muto], changeable, mutable (class.): omne corpus mutabile est, Cic. N. D. 3, 12, 30: sidera quae vaga et mutabili erratione (al. ratione) labuntur, id. Univ. 10: forma civitatis, id. Rep. 2, 23, 43: varium et mutabile semper Femina, an inconstant thing, Verg. A. 4, 569: animus vulgi, Liv. 2, 7.
Comp.: quid inconstantius, aut mutabilius? Val. Max. 6, 19, 14.
Sup.: mutabilissimae deorum voluntates, Porcius Latro decl. in Catil. 16.
Hence, adv.: mū-tābĭlĭter, changeably (ante-class.): mutabiliter avet, Varr. ap. Non. 139, 26.

mūtābĭlĭtas, ātis, f. [mutabilis], changeabieness, mutability (class.; syn.: mobilitas, inconstantia, levitas): mentis, * Cic. Tusc. 4, 35, 76; Mart. Cap. 8, § 871.

mūtābĭlĭter, adv., v. mutabilis fin.

mūtātĭo, ōnis, f. [1. muto].

  1. I. A changing, altering, a change, alteration, mutation (freq. and class.; cf. vicissitudo): consilii mutatio optimus est portus paenitenti, Cic. Phil. 12, 2, 7: mutationem facere, to change, id. Off. 1, 33, 120: rerum, a change in the affairs of state, a revolution, id. Att. 8, 3, 4; cf. id. Rep. 1, 41, 64: sed hujus regiae prima et certissima est illa mutatio (immediately before, commutationes rerum publicarum), id. ib. 1, 42, 65: rei mutatione amittitur ususfructus, si, etc., Paul. Sent. 3, 6, 31.
  2. II. An exchanging, exchange.
    1. A. In gen.: vestis, Ter. Eun. 4, 4, 4: officiorum, interchange, mutual exercise, Cic. Off. 1, 7, 22; cf. ementium, traffic by exchange, Tac. Agr. 28.
    2. B. In partic., in posting, a changing or change of horses, Amm. 21, 9, 4; cf. Cod. Th. 8, 5, 53.
    3. C. Rhet. term, = ύπαλλαγή, interchange of expressions, Quint. 9, 3, 92.

mūtātor, ōris, m. [1. muto], a changer; an exchanger, barterer (poet. and post-Aug. prose): mutator circulus anni, i. e. Zodiacus, Luc. 10, 202: mercis mutator Eoae, i. e. mercator, id. 8, 854: equorum, i. e. desultor, Val. Fl. 6, 161: mercium commerciorumque mutator, Arn. 3, 119.

mūtātōrĭus, a, um, adj. [mutator], of or belonging to changing or exchanging (post-class.).

  1. I. Adj.: indumentum, Tert. Res. Carn. 56.
  2. II. Subst.: mūtātōrĭ-um, i, n.
    1. A. A cape, tippet, wimple, change of raiment; Gr. ἀναβόλαιον, Hier. in Isa. 3, 22; Vulg. Isa. 3, 22; id. Zech. 3, 4 al.
    2. B. Mutatorium Caesaris, perh. a house of accommodation or a pleasure-house, Inscr. Gud. 199, 7.

mūtātūra, ae, f. [1. muto], the exchange of money, paying in exchange, Nov. Majorian. de Curial. 4, 7, c. 1, § 14; 16.

mūtātus, ūs, m. [1. muto], a change, alteration (eccl. Lat.): incredibili mutatu, Tert. Pall. 4.

mūtesco, 3, v. inch. n. [mutus], to grow dumb (post-class.): omnia tempora, Cod. Th. 9, 40, 17: cuncta, Mart. Cap. 9, § 910.

Mutgo, ōnis, m., a king of Tyre, the father of Pygmalion, Just. 18, 4, 3 (in Virgil called Belus, Verg. A. 1, 621).

* Muthul, a river in Numidia, Sall. J. 48, 3.

mŭtĭcus, a, um, adj., for mutilus, curtailed, docked (ante-class.): spica, Varr. R. R. 1, 48, 3.

* Mūtĭla, ae, f., a city in Istria, now Medolino, Liv. 41, 11, 7.

mŭtĭlāgo, ĭnis, f., a plant, also called tithymalus, App. Herb. 108.

mŭtĭlātĭo, ōnis, f. [mutilo], a maiming, mutilating, mutilation (late Lat.), Cassiod. Var. 10, 28; cf. mutilatio, ἀκρωτηρίασις, Gloss. Philox.

mŭtĭlĭtas, ātis, f. [mutilus], imperfection, defect (late Lat.), Dion. Exig. Greg. Creat. Hom. 12.

mŭtĭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [mutilus], to cut or lop off, to cut short, clip, crop; to maim, mutilate (syn.: trunco, tondeo, amputo).

  1. I. Lit.: naso auribusque mutilatis, Liv. 29, 9: corpora securibus, Curt. 9, 2, 10: aures naresque, id. 7, 5, 21: mutilatae cauda colubrae, Ov. M. 6, 559: ramos, id. de Nuce, 37: dentem, Plin. 8, 5, 5, § 11.
  2. II. Transf.
    1. A. To mutilate, in pronunciation: verba, Plin. 7, 16, 15, § 70.
    2. B. To shorten, to diminish, lessen: aliquem, i. e. to curtail his fortune, rob him, Ter. Hec. 1, 1, 7; exercitum, * Cic. Phil. 3 12, 31: patrimonium, Cod. Just. 11, 33, 1: commoda urbis, id. 11, 42, 2: jura libertatis, id. 7, 22, 2.

Mutĭlum, i, n., a city in Gallia Cispadana, now Modigliano, Liv. 31, 2, 7.

mŭtĭlus, a, um, adj. [μιτυλος or μύτιλος], maimed, mutilated (class.; syn.: truncus, curtus, mancus).

  1. I. Lit. So of those who cut off a thumb to escape military service, Cod. Th. 7, 13, 10: grabatulus uno pede mutilus, App. M. 1, p. 107, 19: naves (al. mutilatae), Liv. 37, 24: litterae, Gell. 17, 9, 12.
    Of horned animals which have lost one or both horns: bos, Varr. L. L. 9, § 33 Müll.: alces mutilae sunt cornibus, without horns, Caes. B. G. 6, 26: capella, Col. 7, 6.
    Hence jestingly, transf.: sic mutilus (i. e. exsecto cornu) minitaris? Hor. S. 1, 5, 60.
  2. II. Trop.: mutila et quasi decurtata (in oratione) sentire, Cic. Or. 53, 178: mutila quaedam et hiantia loqui, too briefly, id. ib. 9, 32.

Mŭtĭna, ae, f., a city in Cisalpine Gaul, now Modena, Mel. 2, 4, 2; Cic. Phil. 5, 9, 24; 6, 2, 3; 7, 5, 15; Liv. 21, 25; 35, 4; 41, 20.
Hence, Mŭtĭnensis, e, adj., of or belonging to Mutina: proelium, near Mutina, between Antony and Octavius, 711 A. U. C., Cic. Fam. 10, 14, 1; Ov. F. 4, 627.

Mutīni, ōrum, m., the inhabitants of the city of Mute, in Sicily, Mutines, Ascon. ad Cic. Pis. p. 13 Orell.; Liv. 25, 40, 8.

Mūtīnus or Mūtūnus, i, m. [2. muto],

  1. I. an appellation of Priapus, Lact. 1, 20; Aug. Civ. Dei, 4, 11.
  2. II. Transf., = penis, Auct. Priap. 74.

mūtĭo or muttĭo, īvi, 4, v. n. [from the sound mu], to mutter, mumble, speak in a low tone (poet.; syn.: murmuro, musso).

  1. I. Lit.: etiam muttis? So. Jam tacebo, Plaut. Am. 1, 1, 225; id. Mil. 2, 6, 83: inpinge pugnum, si muttiverit, id. Bacch. 4, 7, 2; id. Most. 2, 1, 54: nihil jam mutire audeo, Ter. And. 3, 2, 25: neque opus est Adeo mutito, nor should it even be muttered, be hinted at, id. Hec. 5, 4, 26: si muttivero, etiam quod certo scio, Plaut. Mil. 2, 6, 84.
  2. II. Transf.
    1. A. To bleat, as a he-goat, Auct. Carm. Philom. 58; to bark: non mutiet canis, Vulg. Exod. 11, 7.
    2. B. To creak, of a hinge: num muttit cardo? Plaut. Curc. 1, 1, 94.
    3. C. Mutire, loqui. Ennius in Telepho: palam mutire plebeio piaculum est, Paul. ex Fest. p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.).

mūtĭtas, ātis, f. [mutus], dumbness: ἀφωνία, mutitas, Gloss. Gr. Lat.

mūtĭtātĭo, ōnis, f. [mutito], a mutual inviting or invitation: NOBILIVM MVTITATIONES CENARVM, Verr. Fl. ap. Kalend. Praenest. ap. Inscr. Orell. 2, p. 388 sq.

mūtītĭo or muttītĭo, ōnis, f. [mutio], a muttering, mumbling (Plautin.): quid tibi hanc curatio’st rem, verbero, aut mutitio? Plaut. Am. 1, 3, 21.

mūtĭto, 1, v. freq. a. [1. muto], to interchange, to appoint by turns; hence, to invite by turns, give mutual invitations (ante-class.): principes civitatis, qui ludis Megalensibus antiquo ritu mutitarent, id est, mutua inter se convivia agitarent, Gell. 2, 24, 2; 18, 2, 11.

mūtītus, a, um, Part., v. mutio.

Mŭtĭus, v. Mucius.

1. mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].

  1. I. Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare): neque se luna quoquam mutat, does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64: ne quis invitus civitate mutetur, be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30: hinc dum muter, if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.
  2. II. Transf.
    1. A. Of change in the thing spoken of itself.
      1. 1. In gen.
        1. a. Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf. vario): sententiam mutare numquam, Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4: consuetudinem dicendi, id. Brut. 91, 314: mentes vestras voluntatesque, id. Prov. Cons. 10, 25: cum testamentum mutare cuperet, id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116: ne haec mutet fidem, Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28: tabulas, to alter one’s will, Juv. 14, 55.
          Absol.: natura nescia mutari, incapable of change, Juv. 13, 240.
          With ob: mutatum jus ob unius feneratoris libidinem, Liv. 8, 28, 1: facilem mutatu gentem, Tac. A. 14, 23.
          With ad: gubernatori ad incursus tempestatumratio mutanda est, Quint. 10, 7, 3: ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est, id. 11, 3, 47.
          With Gr. acc.: mutata suos flumina cursus, Verg. E. 8, 4: negat quicquam ex Latinā ratione mutandum, Quint. 1, 5, 89.
          With cum: cum illo fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing: facies locorum cum ventis simul mutatur, Sall. J. 78, 3: qui cum fortunā non animum mutāsset, Vell. 2, 82, 2: quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur, Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.
          With in and acc.: bona facile mutantur in pejus, Quint. 1, 1, 5.
          With ex: nisi forte non ex Graeco mutantes, etc., Quint. 3, 4, 14: ex feminis mutari in mares, Plin. 7, 4, 3, § 36.
          With de: de uxore nihil mutat, Ter. And. 5, 4, 46.
          With ab: quantum mutatus ab illo Hectore, Verg. A. 2, 274: longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc., Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.
          Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2.
          With abl. instrum. (poet.): ut silvae foliis pronos mutantur in annos, Hor. A. P. 60.
        2. b. Neutr., = mutari, to alter, change: quantum mores mutaverint argumentum, Liv. 39, 51, 10: postquam mutabat aestus, Tac. A. 2, 23; 12, 20: annona ex ante convectā copiā nihil mutavit, Liv. 5, 13, 1: mox in superbiam mutans, Tac. A. 12, 29: adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumiumfaceret, Liv. 9, 12, 3: tantum mutāsse fortunam, ut, etc., id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.
          1. (β) To differ, be different: pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant, Varr. R. R. 2, 2, 12: quantum mutare a Menandro Caecilius visus est, Gell. 2, 23, 7.
          2. (γ) Of style, to vary: an egopoetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc., Cic. Or. 31, 109.
      2. 2. In partic.
        1. a. To change the color of, to color, dye (cf.: inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto, Verg. E. 4, 44: nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt, Quint. 1, 1, 5.
        2. b. To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.: non, si queam mutare, Ter. Ad. 4, 7, 19.
        3. c. To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.: ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum, Hor. S. 2, 2, 58: melle mutatum (sc. balsamum), adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.
    2. B. Of change in its relation to other things, etc.
      1. 1. In gen., to change one thing, etc., for another: mutatis ad celeritatem jumentis, Caes. B. C. 3, 11: vestimenta mutanti tunica ardere visa est, Suet. Tib. 14: calceos et vestimenta, Cic. Mil. 10, 28.
        Esp. freq.: mutare vestem, to change one’s dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem? … An. Eamus ad me. Ibi proximum’st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.: mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis, Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.
        Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.: pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt, Cic. post Red. ad Quir. 3, 8: non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc., Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.
      2. 2. Esp.
        1. a. Mutata verba, i. e. figurative: mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti, Cic. Or. 27, 92.
        2. b. Of style, to vary, alter: reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā, Cic. Part. Or. 7, 23: genus eloquendimutatum, id. ib. 5, 16.
        3. c. Of one’s assertion or promise: quod dixi semel, hau mutabo, will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.
        4. d. Of place, to change, shift, alter: locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine, Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11: exsules sunt, etiam si solum non mutārunt, i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31: jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu, Hor. C. Sec. 39.
    3. C. Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.
      With cum: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare, Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19: ut vestem cum illo mutem, Ter. Eun. 3, 5, 24: ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent, Liv. 21, 45, 6.
      With pro: C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt, Liv. 27, 35, 14: non debere eum incerta pro certis mutare, Sall. J. 83, 1: mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, Liv. 34, 49, 6.
      With abl. of that for which the exchange, etc., is made: quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā), Hor. C. 2, 16, 19: victoriae possessionem incertā pace mutāsse, Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.: victrice patriā victam mutari, id. 5, 30, 3.
      So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.: coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum, Plaut. Capt. prol. 28; cf.: homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium, id. ib. 1, 1, 33; 1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc., Hor. S. 1, 4, 29: mutandi copia, Sall. J. 18, 5.
      With abl.: uvam Furtivā mutat strigili, Hor. S. 2, 7, 109: suburbanis lactens porcus aere mutandus est, Col. 7, 9, 4: caetera reponantur, vel aere mutentur, id. 8, 5, 4: aere mutandi sunt (sc. apri), id. 9, 1, 7: quamvis Milesia magno Vellera mutentur, Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made: eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio, Sall. J. 44, 5.
      With inter: mutare res inter se instituerant, Sall. J. 18, 9.
    4. D. To forsake, abandon, leave: mutare, derelinquere, Non. p. 351, 1: expertum jam principem anxii mutabant, Tac. H. 3, 44: mihi non persuadeturmutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.
      Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive: quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus, Juv. 6, 472.

2. mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).

3. Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

mūtōnĭātus, a, um, adj. [2. muto]: magno pene praeditus (poet.), Mart. 3, 73, 1.

mūtōnium, ii, n., i. q. 2. muto, Vet. Lex. Gr. Lat.; cf. Lucil. Fr. Inc. 190: mutonium, πέος.

muttĭo, muttītĭo, etc., v. mutio, etc.

muttum, i, n., a mutter, a grunt: muttum, γρῦ, Gloss. Vet.: non audet dicere muttum, Lucil.: proverbialiter dicimus, muttum nullum emiseris, id est, verbum, Cornutus ad Pers. 1, 119.

mūtŭārĭus, a, um, adj. [mutuus], mutual (post-class.): operae, exchanges of services, App. Mag. p. 284, 30.

mūtŭātīcĭus or -tĭus, a, um, adj. [mutuor], borrowed (post-class.): in pecuniae mutuaticiae usu (al. mutuaticae), Gell. 20, 1, 41.

mūtŭātĭo, ōnis, f. [mutuor], a borrowing (class.), Cic. Tusc. 1, 42, 100: cum multos minutis mutuationibus defraudāsset, id. Fl. 20, 47: translationes quasi mutuationes sunt, id. de Or. 3, 38, 156.

mūtŭātus, a, um, Part.

  1. I. Of 2. mutuo.
  2. II. Of mutuor; v. h. vv.

* Mutucumenses, ĭum, m., the inhabitants of a city in Latium, Plin. 3, 5, 9, § 69 (rejected by Jahn).

mūtŭē, adv., v. mutuus fin. B.

mūtŭĭter, adv., v. mutuus fin. C.

mūtŭĭto, āre, v. a., or mūtŭĭtor, āri, v. dep. [mutuo or mutuor], to seek to borrow from a person: mutuitanti, Plaut. Mere. prol. 58.

mūtŭlus, i, m.

  1. I. In architecture, a mutule, modillion, Varr. R. R. 3, 5; Vitr. 4, 2.
  2. II. A fish; v. mitulus.

1. mūtŭō, adv., v. mutuus fin. A.

2. mūtŭo, āre, v. mutuor fin. 1.

mūtŭor, ātus, 1, v. dep. a. [mutuus], to borrow something of some one (class.; opp. mutuum do, commodo, credo).

  1. I. Lit., to obtain a loan of money: mutuari pecunias, Caes. B. C. 3, 60: pecuniam, Gai. Inst. 4, 73.
    Also without acc.: a Caelio mutuabimur, Cic. Att. 7, 3, 11: mutuari cogor, I am obliged to borrow, id. ib. 15, 15, 3.
    Of other things than money: domum, Tac. Or. 9: auxilia ad bellum, Hirt. B. G. 8, 21.
  2. II. Trop., to borrow, to take for one’s use, to derive, obtain, get, procure: orator subtilitatem ab Academiā mutuatur, Cic. Fat. 2, 3: a viris virtus nomen est mutuata, id. Tusc. 2, 18, 43: consilium ab amore, Liv. 30, 12: quem (sensum) a Latrone mutuatus est, Sen. Contr. 3, 10, 8: figuras ab aliquo, Quint. 8 prooem. 25: verba ex proximo mutuari licet, id. 10, 1, 13: a personis affectus mutuari, id. 11, 3, 73; so, verba, id. 1, 12, 58; 12, 10, 27: praesidium ab innocentiā, Val. Max. 6, 2, 1: regem a finitimis, id. ib. 3, 4, 2; App. M. 6, p. 178, 11.
      1. 1. Act. collat. form: mūtŭo, āre, to borrow: ad amicum currat mutuatum: mutuet mea causa, Caecil. ap. Non. 474, 4.
      2. 2. mūtŭ-ātus, a, um, in pass. signif.: luna mutu atā a sole luce fulget, with borrowed light, Plin. 2, 9, 6, § 45.

mūtus, a, um, adj. [root mu-, to shut; Sanscr. mūkas, dumb; Gr. μύτις, μυάω; cf. Lat. mussare], dumb, mute (class.; cf.: infans, elinguis).

  1. I. Lit., that does not speak, silent.
    Of creatures who do not possess the faculty of speech, and can utter only inarticulate sounds: pecudes, Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24: bestiae, id. Fin. 1, 21, 71: agna, Hor. S. 2, 3, 219: armenta, Stat. Th. 5, 334: animalia, Juv. 8, 56: satius est mutum esse quam quod nemo intellegat dicere, Cic. Phil. 3, 9, 22: subjugale, animal, Vulg. 2 Pet. 2, 16: vere dici potest, magistratum legem esse loquentem, legem autem mutum magistratum, Cic. Leg. 3, 1, 2: papae! Jugularas hominem: quid ille? Thr. Mutus illico, he was struck speechless, was silent, could not say a word more, Ter. Eun. 3, 1, 27: ad mandata mancus est, caecus, mutus, Plaut. Merc. 3, 4, 45: mutum dices, you shall call me dumb, i. e. I will not say a word, id. Heaut. 4, 4, 26: omnis pro nobis gratia muta fuit, has not spoken a word, Ov. P. 2, 7, 52: mutus aspectus miserorum lacrimas movet, Quint. 6, 1, 26: numquam vox est de te mea muta, i. e. I have never ceased to praise thee, Ov. Tr. 5, 14, 17: dolore lyra est, id. H. 15, 198: spiritus, which makes one mute, Vulg. Marc. 9, 16; 9, 24.
    Of that which utters no sound, dumb, mute, silent: tintinnabulum, Plaut. Trin. 4, 2, 163: imago, Cic. Cat. 3, 5: mare, the silent sea, Plaut. Mil. 3, 1, 69: consonantes, which cannot be pronounced alone, mutes, Quint. 1, 4, 6: artes, the plastic arts, arts of design, opp. to eloquence, Cic. de Or. 3, 7; also, artes, the silent arts, i. e. which do not concern themselves with language, as medicine, Verg. A. 12, 397: scientia, i. e. which does not impart the power of speaking, Quint. 5, 10, 119: instrumentum fundi, i. e. wagons, carts, Varr. R. R. 1, 17: magistri, i. e. books, Gell. 14, 2, 1: lapides, that say nothing, have no inscriptions on them, Hyg. de Lim. p. 156 Goes.: muta exta dicuntur, quibus nihil divinationis aut deorum responsi inesse animadvertunt, contra adjutoria, quae certum aliquid eventurum indicant, Paul. ex Fest. p. 157 Müll.: simulacra muta, dumb idols, Vulg. 1 Cor. 12, 2.
  2. II. Transf., of places where no sound is heard, silent, still: mutum forum, elinguem curiam, tacitam et fractam civitatem videbatis, Cic. post Red. 1, 3: solitudo, id. Mil. 19: spelunca, Stat. Ach. 1, 239.
    Of times: nullum fuit tempus, quod magis debuerit mutum esse a litteris, in which nothing should have been written, Cic. Att. 8, 14, 1: silentia noctis, the deep silence of night, Ov. M. 7, 184.
    Of things of which nothing is said: mutum aevum, not celebrated, unsung, Sil. 3, 579.
    As subst.
    1. A. mūtus, i, m., a dumb person, a mute (ante- and postclass): Char. Quin taces? Eut. Muto imperas, Plaut. Merc. 2, 4, 26: sicut mutus, Vulg. Psa. 38, 13: aperta erit lingua mutorum, id. Isa. 35, 6; Lact. 4, 15, 8: mutum neque stipulari neque promittere posse palam est, Gai. Inst. 3, 105.
    2. B. mūtum, i, n. (sc. animal), a dumb creature, brute: separat hoc nos A grege mutorum, Juv. 15, 143.

Mŭtusca, ae, f., = Trebula Mutusca, a city in the Sabine territory: olivifera, Verg. A. 7, 711. Its inhabitants are called Trēbŭlāni Metusci, Plin. 3, 12, 17, § 107; v. Trebula.

mūtŭus, a, um, adj. [1. muto], borrowed, lent (class.).

  1. I. Lit.: nullus est tibi, quem roges mutuom Argentum, to lend you money, Plaut. Ps. 1, 3, 60; id. Pers. 1, 1, 44: mutuum talentum dare, to lend, advance, id. Trin. 4, 3, 48: mutuum argentum quaerere, to seek to borrow money, id. Pers. 1, 1, 5: huic drachmarum argenti haec mille dederat mutuom, Ter. Heaut. 3, 3, 40: nam si mutuas (sc. minas) non potero, certumst sumam faenore, Plaut. As. 1, 3, 95: mutuas pecunias sumere ab aliquo, to borrow or raise money of any one, Cic. Phil. 10, 11, 26: mutuum frumentum dare, to lend, id. Agr. 2, 30, 83: si quoi mutuom quid dederis, fit pro proprio perditum, Plaut. Trin. 4, 3, 44.
      1. 2. Subst.: mūtŭum, i, n., a loan: mutui datio, a lending, Gai. Inst. 3, 90; Dig. 12, 1, 2.
        In dat.: mutuo, by or upon a loan: aut sumtum aliunde, ut mutuo, aut factum ab ipso, Cic. Or. 24, 86: petere mutuo naves, pecuniam, Just. 17, 2, 13: mutuo sumamus pecunias in tributa regis, Vulg. 2 Esdr. 5, 4; cf. adv. mutuo, infra; and Krebs, Antibarb. p. 731.
    1. B. Trop.: si pudoris egeas, sumas mutuum, borrow shame, if you have none, Plaut. Am. 2, 2, 187: ego cum illā facere nolo mutuum: Pa. Quid ita? Ph. Quia proprium facio; amo pariter semul, i. e. I do not want to borrow her love, but to possess it as my own, id. Curc. 1, 1, 47.
  2. II. Transf., in return, in exchange, reciprocal, mutual: olores mutuā carne vescuntur inter se, eat one another, Plin. 10, 23, 32, § 63: funera, Verg. A. 10, 755: vulnera, wounds inflicted by each on the other, Just. 13, 8: officia, Cic. Fam. 13, 65, 1: aemulatio virtutis, Just. 22, 4: nox omnia erroris mutui implevit, on both sides, Liv. 4, 41: odia, Tac. A. 14, 3: accusatio, id. ib. 6, 4: mutuum facere, to do the same, return like for like, Plaut. Trin. 2, 4, 37: ut amore perdita est haec misera! Pyr. Mutuum fit (sc. a me), I do the same, return like for like, id. Mil. 4, 6, 38: per mutua, mutually, on or from one another: pedibus per mutua nexis, Verg. A. 7, 66. So, mutua: inter se mortales mutua vivunt, Lucr. 2, 76: e laevo sit mutua dexter, again, on the other hand, id. 4, 325 (302): mutuus ut nos Affectus petere auxilium juberet, Juv. 15, 149:
    Hence, adv., in three forms.
    1. A. mū-tŭō, in return, by turns, reciprocally, mutually (class.; cf.: invicem, vicissim): studia officii mutuo inter nos certatim constiterunt, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34, 3: me mutuo diligas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 4: exercere officia cum multis, Suet. Aug. 53: cum de se mutuo sentire provinciam crederet, that it was disposed towards him as he was towards it, Auct. B. Alex. 48.
    2. B. mūtŭē, mutually, in return (class.): respondere, Cic. Fam. 5, 7, 2 (al. mutuo): respondisse, id. ib. 5, 2, 4 (al. mutuo).
    3. C. mūtŭĭter, mutually, in return (anteclass.): vive, meque ama mutuiter, Varr. ap. Non. 513, 16.

Mŭtyca, ae, or Mŭtycē, ēs, f., = Μοτύκα, a city in Sicily, between Camarina and Syracuse, now Modica, Sil. 14, 268.
Hence, Mŭtycensis, e, adj., of or belonging to Mutyce: ager, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 101; 2, 3, 51, § 120.
In plur.: Mŭty-censes, ĭum, m., the inhabitants of Mutyca, Plin. 3, 8, 14, § 91.