No entries found. Showing closest matches:
mĭser, ĕra, ĕrum, adj. [prob. Sanscr. root mi-; cf. minuo; akin to Gr. μῖσος; Lat. maestus, maereo], wretched, unfortunate, miserable, pitiable, lamentable, etc. (cf.: infelix, calamitosus).
- 1. Of persons: nihil est tam miserabile, quam ex beato miser, Cic. Part. Or. 17, 57: homo miser, et infortunatus, Plaut. Bacch. 5, 1, 20: miser atque infelix, Cic. Quint. 30, 94: urgeris multis miser undique curis, Lucr. 3, 1051: o multo miserior Dolabella, quam ille, quem tu miserrimum esse voluisti, Cic. Phil. 11, 4, 8: miser, infelix, aerumnosus, id. Par. 2, 1, 16: miserrimum habere aliquem, to torment, id. Fam. 14, 7, 1: miserrimus Fui fugitando, have exhausted myself with running, am completely tired out, Ter. Eun. 5, 2, 7.
With gen.: miseros ambitionis, Plin. Pan. 58, 5.
- 2. Of things, afflicting, sad, wretched, melancholy: miserā ambitione laborare, Hor. S. 1, 4, 26: misera orbitas, Cic. Fin. 5, 28, 84: misera et calamitosa res, id. Rosc. Am. 28, 77.
- 3. Sick, ill, indisposed, etc.: quo morbo misera sum, suffer, Plaut. Truc. 2, 6, 39: homini misero non invideo medicinam, Petr. 129; cf.: quid illam miseram animi excrucias? Plaut. Mil. 4, 2, 76: homo animo suo miser, id. Truc. 2, 7, 36: miserum esse ex animo, to be wretched in mind, sick at heart, id. Ep. 4, 1, 1.
- 4. Violent, excessive, extravagant: amor, Verg. A. 5, 655: cultus miser, with regard to dress, Hor. S. 2, 2, 66.
- 5. Bad, vile, poor, worthless: carmen, Verg. E. 3, 27: remedium, Cels. 5, 26, 34.
With gen.: morum, Stat. Th. 4, 403: hominem perditum miserumque, Ter. Eun. 3, 1, 28.
- 6. As an exclamation, inserted in the midst of a sentence: ossa atque pellis sum, misera, macritudine, Plaut. Capt. 1, 2, 32: miserum! (parenthetically) i. e. what a misfortune! how sad! tum pendere poenas Cecropidae jussi (miserum!) septena quotannis Corpora, Verg. A. 6, 21.
As subst.: mĭsĕ-rum, i, n., a wretched thing, wretchedness: bonum valetudo, miserum morbus, Cic. Fin. 5, 28, 84 MSS. dub. (Madv. and B. and K. miser).
Hence, adv., in two forms.
- 1. mĭsĕrē, wretchedly, miserably; desperately, vehemently, excessively, urgently (class.): est misere scriptum, Pseudole! Ps. O miserrime, Plaut. Ps. 1, 1, 72: vivere, Cic. Fin. 3, 15, 501: misere amare, Plaut. Mil. 4, 6, 32: deperire, id. Cist. 1, 2, 12: invidere, Ter. Eun. 3, 1, 22: orare aliquid, id. Heaut. 2, 3, 124: discedere quaerens, Hor. S. 1, 9, 8; cf.: misere cupis abire, id. ib. 1, 9, 14: ut miserius a vobis recipiatur quam ab illo capta est, Liv. 34, 24, 2: misere miser, Plaut. Cist. 4, 2, 21: misere male, id. Bacch. 4, 9, 10.
- 2. mĭsĕrĭter, wretchedly, lamentably, sadly (ante-class.; poet.): corrumpi, Laber. ap. Non. 517, 2: alloqui, Cat. 63, 49; Enn. ap. Prisc. p. 1010 P. (Vahl. Enn. p. 180, n. 40).
mĭsĕrĭa, ae, f. [miser], wretchedness, unhappy condition, misfortune, misery; affliction, distress, etc.
- I. Lit.
- A. (Class.) Nam invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast, Plaut. Truc. 4, 2, 31: Proloqui Caelo atque terrae Medeaï miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. v. 292 Vahl.): quibus servitutem meā miseriā deprecor, id. ap. Non. 290, 19 (Trag. v. 173 ib.): miserias voluptate sedare, Plaut. Poen. 5, 4, 93: ubi virtus est, ibi esse miseria et aerumna non potest, Cic. Fin. 5, 32, 95: in miserias incidere, id. Phil. 2, 10, 24: de miseriis in quibus versamur, id. Fam. 7, 3, 1: in miseriā esse, id. Fin. 3, 14, 48: oneri miseriaeque esse, Sall. C. 10, 2.
- B. Trouble, fatigue, irksomeness: miseriam capere, Ter. Ad. 5, 4, 22: nimiae miseriae est, is too irksome, Quint. 1, 8, 18: nimia est miseria nimis pulchrum esse hominem, Plaut. Mil. 1, 1, 68: ne (Stoici) omnia superstitiosā sollicitudine et miseriā crederent, anxiety, Cic. Div. 2, 41, 86.
Plur.: miseriae plebis crescebant, Liv. 6, 34, 1.
- II. Personified: Mĭsĕrĭa, the daughter of Erebus and Nox, Cic. N. D. 3, 17 fin.; Hyg. Fab. praef.
mĭsĕrĭcordĭa, ae, f. [misericors], tender-heartedness, pity, compassion, mercy.
- I. Lit. (class.): misericordia est aegritudo ex miseriā alterius injuriā laborantis, Cic. Tusc. 4, 8, 18: (Stoici) misericordiam, cupiditatem, metum, morbos animi appellant, Lact. 6, 14: misericordiam aliis commovere … misericordiā capi, Cic. de Or. 2, 47, 195: misericordiā commotus, id. Mur. 31, 65: mentes hominum ad lenitatem misericordiamque revocare, id. de Or. 1, 12, 53: misericordiam implorare et exposcere, id. Mil. 34, 92: vestram misericordiam implorat, id. Mur. 40, 86: captare, id. Phil. 2, 34: populi concitare, id. de Or. 1, 53, 227: tribuere alicui, to give, bestow, id. Planc. 1, 3: adhibere, to show, id. Rab. Perd. 2, 5: praebere, Aug. Civ. Dei, 9, 5: exercere, to exercise, Dig. 16, 3, 7: misericordiam facere (eccl. Lat.), Vulg. Gen. 20, 13 al.: alienā misericordiā vivo, on the compassion of others, Cic. Rosc. Am. 50, 145: cum ipse patitur, miseria, cum aliis compatitur, misericordia dici solet, Aug. Conf. 3, 2, 1: ad misericordiam inducere, to move, Cic. Brut. 50, 188: ad misericordiam vocare, id. Mur. 3: misericordiam magnam habere, to have, entertain, id. ib. 40, 86.
Plur.: misericordias habere, Plaut. Most. 2, 3, 115.
With gen.: puerorum, for the children, Cic. Att. 7, 12: haec magnā cum misericordiā fletuque pronuntiantur, with great pathos, Caes. B. C. 2, 12 fin.: remotā misericordiā discutere, without compassion, Aug. Conf. 9, 13, 1.
Esp., plur.: misericordiae, works of charity, Salv. adv. Avar. 2, 1.
- * B. Transf., a condition to excite compassion, wretchedness, misery: quantum misericordiae nobis tuae preces et tua salus allatura sit, Cic. Q. Fr. 1, 3, 8.
- II. Personified: Mĭ-sĕrĭcordĭa, the goddess Mercy or Compassion, App. M. 1, p. 263, 38; cf. Quint. 5, 11, 38; Claud. B. Gild. 404.
mĭsĕrĭcordĭter, adv., v. misericors fin.
mĭsĕrĭcors, cordis, adj. [misereo-cor],
- I. tender-hearted, pitiful, compassionate, merciful (class.).
Of persons and things: credc misericors est, Plaut. Am. 1, 1, 141: misericordem se praebere, Cic. Caecin. 10, 26: misericors et mansuetus, Auct. Her. 2, 17, 25: misericordem esse in aliquem, Cic. Lig. 5, 15; Curt. 9, 6, 12; Sen. Contr. 3, 23, 1: sint misericordes in furibus aerarii, Sall. C. 52, 12: animus, Cic. Inv. 1, 55, 106: Dominus est, Vulg. Jacob. 5, 11: (Deus) miseretur ei, quem viderit misericordem, Lact. Div. Just. Epit. 5.
Comp.: misericordior nulla est me feminarum, Plaut. Rud. 1, 5, 23: in illā gravi L. Sullae turbulentāque victoriā quis P. Sulla mitior, quis misericordior inventus est? Cic. Sull. 26, 72.
Sup.: quando misericordissimus exstitisset, Aug. Ep. 48: canes misericordissimi, Sid. Ep. 8, 6.
- II. Mean, pitiful, contemptible: qui autem natura dicuntur iracundi aut misericordes aut invidi aut tale quid, Cic. Tusc. 4, 37, 80.
Hence, adv.: mĭsĕrĭcordĭter, tenderheartedly, pitifully, compassionately, mercifully (ante- and post-class.): crudeliter illi, nos misericorditer, Quadrig. ap. Non. 510, 20; Lact. 6, 18, 9; Aug. Civ. Dei, 3, 31; 5, 23.
Comp.: misericordius, Aug. Doctr. Chr. 1, 16.
Sup.: misericordissime, Aug. Ep. 149.
mĭsĕrĭmōnĭum (-mūnĭum), ii, n. [miser], wretchedness, misery (ante-class. for misera), Laber. ap. Non. 214, 20.
mĭsĕrĭter, adv., v. miser fin. 2.
mĭsĕrĭtūdo, ĭnis, f. [miser].
- * I. For miseria, wretchedness, misery, Att. ap. Non. 136, 18 (Trag. Rel. v. 185 Rib.).
- II. For miseratio, pity, compassion, Att. ap. Non. 136, 20 (Trag. Rel. v. 79 Rib.).
mĭsĕrĭtus and mĭsertus, Part., from misereor, v. misereo.