Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

interprĕtābĭlis, e, adj. [interpretor], that can be explained or translated (late Lat.): nomen, Tert. adv. Val. 14.

interprĕtāmentum, i, n. [interpretor], an explanation, exposition, translation, interpretation (post-class.): obscurius, Gell. 6, 2, 2: Graeci (verbi), id. 13, 9, 4: alicujus rei Latinum, id. 5, 18, 7: somniorum, Petr. 10.

interprĕtātĭo, ōnis. f. [interpretor].

  1. I. An explanation, exposition, interpretation (class.): juris, Cic. Off. 1, 10: facilis, Liv. 2, 8: fulgurum, Plin. 2, 53, 54, § 141: ostentorum et somniorum, id. 7, 56, 57, § 203; Suet. Caes. 14: exemplo adjuvare interpretationem, Paul. ex Fest. p. 273.
    1. B. Transf.
      1. 1. A translation, version: rhetoricen in Latinum transferentes oratoriam nominaverunt . . . et haec interpretatio dura est, Quint. 2, 14, 1.
      2. 2. Signification, meaning: foederis, Cic. Balb. 6, 14: nominis, Plin. 3, 17, 21, § 124: in Graecum sermonem per interpretationem proprie transferri, Gai. Inst. 3, 92 fin.
  2. II. Rhet. t. t., an explanation of one expression by another, Auct. Her. 4, 28, 38; cf. Quint. 9, 3, 98.

interprĕtātĭuncŭla, ae, f. dim. [interpretatio], a brief explanation (late Lat.), Hier. Ep. 112, 19.

interprĕtātor, ōris, m. [interpretor], an explainer, interpreter (eccl. Lat.), Tert. adv. Prax. 19: utriusque testamenti, id. Monog. 6.

interprĕtātōrĭus, a, um, adj. [interpretator], pertaining to an interpreter (late Lat.), Tert. ad Nat. 2, 4.

interprĕtātus, a, um, P. a., v. interpretor fin.

interprĕtor, ātus (in tmesi: inter quaecumque pretantur, Lucr. 4, 832), 1, v. dep. [interpres], to explain, expound, interpret, give expression to, translate; to understand, conclude, infer, appreciate, recognize, comprehend.

  1. I. In gen. (class.): tuae memoriae interpretari me aequom censes, Plaut. Ep. 4, 1, 29: nec quidquam aliud est philosophia, si interpretari velis, quam studium sapientiae, Cic. Off. 2, 2, 5: jus, id. Leg. 1, 4, 14: monstra aut fulgura, id. Div. 1, 6, 12: somnia, id. ib. 1, 23, 46: sapienter, id. Dom. 1, 1: cetera de genere hoc, Lucr. 4, 832: aliquid mitiorem in partem, id. Mur. 31, 64: felicitatem alicujus grato animo, id. Brut. 1: male bene dicta, id. N. D. 3, 31, 77: grate beneficia, Plin. Ep. 2, 13: male beneficium fortunae, Sen. Ep. 63: voluntatem alicujus, Cic. Inv. 2, 47, 139: sententiam alicujus, id. Tusc. 3, 17, 37: epistolam alicujus, id. Att. 15, 28: qui scriptum recitet et scriptoris voluntatem non interpretetur, Auct. Her. 2, 10, 14: medio responso spem ad voluntatem interpretantibus fecerat, Liv. 39, 39: obscure dicta, Quint. 3, 4, 3: aenigmata, id. 8, 6, 53: leges, id. 3, 6, 87: versus, id. 1, 9, 2: ἀλληγορία, quam inversionem interpretamur, translate, id. 8, 6, 44; 2, 15, 25; Suet. Gramm. 1: ut pleriqueviso aspectoque Agricola quaererent famam, pauci interpretarentur, few understood him, Tac. Agr. 40: jussa ducum interpretari quam exsequi malle, id. H. 2, 39.
    With inf.: reditu enim in castra, liberatum se esse jurejurando, interpretabatur, Cic. Off. 3, 32, 113: pomoerium verbi vim solam intuentes postmoerium interpretantur esse, Liv. 1, 44, 4: victoriam ut suam, claimed as his own, Vell. 2, 80, 2: nolite consilium ex necessitate, nec voluntatem ex vi interpretari, Cic. Rab. Post. 11, 29: virtutem ex consuetudine vitae, id. Lael. 6, 21: Chaldaeos interpretatos imperium Persarum ad eos transiturum, interpret signs, etc., i. e. predict, foretell, Curt. 3, 3, 6; Suet. Aug. 44; id. Galb. 8.
  2. II. Esp.
    1. A. To decide, determine: neque, recte, an perperam, interpretor, Liv. 1, 23, 8.
    2. B. Memoriae alicujus, to assist one’s memory, Plaut. Ep. 4, 1, 25.
    3. C. To translate: recte sententiam (v. the context), Cic. Fin. 2, 7, 20.
    4. D. Diabolo, to ascribe to the devil, Tert. Verg. Vel. 15.
      Note: In pass. sense: scripturae, quae male de Hebraicis interpretata sunt, Lact. 4, 7, 7: ex quo ita illud somnium esse interpretatum, ut, etc., Cic. Div. 1, 25, 53: flumen Naarmalcha, quod amnis regum interpretatur, Amm. 24, 6.interprĕtātus, a, um, P. a., explained, translated (class.): nomen, Cic. Leg. 2, 12, 29: haec ex Graeco carmine interpretata recitavit, Liv. 23, 11, 4; 45, 29, 3.