Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

* in-tempĕrābĭlis, e, adj., not to be moderated, Cael. Aur. Tard. 1, 4, 124 dub. (al. intemporalis).

in-tempĕrans, antis, adj., intemper, ate, immoderate.

  1. I. Lit.: intemperans atque immoderata permixtio, App. Dogm. Plat. 1, p. 11.
    Comp., Sen. Cons. ad Helv. 6, 3.
  2. II. Trop.
    1. A. That cannot govern himself, without moderation, extravagant, immoderate, intemperate: intemperantis esse arbitror scribere, quod occultari velit, Cic. Ac. 1, 1: fui paulo intemperantior fortasse, quam debui, i. e. I ought to have exhibited more moderation, id. Vatin. 1: intemperans sum in ejus rei cupiditate, id. Att. 13, 26: intemperans militaris in forti viro gloria, id. Tusc. 2, 17: in augendo eo non alius intemperantior est, Liv. 36, 38: avidi atque intemperantes animi, id. 24, 25: in voluptates, Sen. Ira, 1, 3: ad vescendum, Aur. Vict. Epit. 6.
    2. B. Incontinent, profligate, debauched: inter impudicas mulieres, et intemperantes viros versari, Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160: libidinosa et intemperans adulescentia, id. de Sen. 9, 29: impurissima atque intemperantissima pecus, id. Pis. 29.
      Adv.: intempĕranter, immoderately, extravagantly, intemperately: nimis iracunde hoc quidem, et valde intemperanter, Cic. Phil. 1, 5: intemperanter abuti et otio et litteris, id. Tusc. 1, 3: lacerare aliquem, Plin. Ep. 1, 5.
      Comp.: ne intemperantius opibus suis utatur, Cic. Phil. 5, 18: insequi, Liv. 31, 37: amare, Plin. Pan. 68: adesse adversus aliquem. Suet. Claud. 38.
      Sup.: intemperantissime gloriari, App. Mag. p. 321, 33.

intempĕrantĭa, ae, f. [intemperans], want of mildness, intemperateness, inclemency.

  1. I. Lit.: caeli, Sen. Const. Sap. 9; Col. prooem. 1, § 3.
  2. II. Trop.
    1. A. Want of moderation, excess, extravagance, intemperance: omnium perturbationum fontem esse dicunt intemperantiam, Cic. Tusc. 4, 9, 22: menti inimica intemperantia, id. ib. 4, 9, 22; id. Agr. 2, 36: libidinum, id. Off. 1, 34: vini, the immoderate use of wine, Liv. 44, 30: morbo et intemperantiā perire, Suet. Tib. 62: risūs, Plin. 11, 37, 80, § 205: litterarum, Sen. Ep. 106: linguae, Tac. A. 4, 18: civitatis, donec unus eligatur, multos destinandi, id. H. 2, 1: legitima, said of a second marriage, Val. Max. 2, 1, 3.
    2. B. In partic., want of moderation in one’s conduct towards others; haughtiness, arrogance; insolence, impudence, insubordination: Pausaniae, Nep. Arist. 2, 3: suā intemperantiā, nimiāque licentiā, id. Eum. 8, 2.

intempĕrātē, adv., v. intemperatus fin.

in-tempĕrātus, a, um, adj., untempered, inclement.

  1. I. Lit.: quid ad caeli naturam intemperatius, Sen. Cons. ad Helv. 6; hence: intemperatum vinum, unmixed wine, Cael. Aur. Acut. 3, 17, § 158.
  2. II. Trop., immoderate, intemperate: benevolentia, Cic. Lael. 20.
    Adv.: intempĕ-rātē, intemperately: immoderate et intemperate vivere, Cic. Univ. 12.

intempĕrĭae, ārum, f. plur. [2. intemperies], intemperateness, inclemency.

  1. I. Lit., of the weather: calamitates intemperiasque prohibessis, Cato, R. R. 141.
  2. II. Trop., folly, madness, insanity: Quae te intemperiae tenent? what storm has got hold of you? i. e. what are you raving about? Plaut. Mil. 2, 5, 24: larvae hunc atque intemperiae insaniaeque agitant senem, id. Aul. 1, 1, 32; 4, 4, 15; id. Ep. 3, 4, 39: intemperiarum pleni, disquietude, Gell. praef. § 19.

in-tempĕrĭes, ēi, f., intemperateness, inclemency.

  1. I. Lit.: caeli, Liv. 8, 18: aquarum, immoderate rains, id. 3, 31.
    Hence, transf., a tempest, storm, i. e. calamity: intemperies modo in nostram advenit domum, Plaut. Capt. 4, 4, 3.
  2. II. Trop.
    1. A. Intemperate behavior, outrageous conduct, fury, madness, insanity, folly: amici, Cic. Att. 4, 6: cohortium, Tac. H. 1, 64: mulierum, Gell. 1, 23, 11: intemperies ista quae μελαγχολία dicitur, id. 18, 7, 4.
      Plur.: has ejus (Xanthippes) intemperies in maritum demirari, Gell. 1, 17, 2.
    2. B. In gen., intemperance: ebrietatis, Just. 12, 13, 10.

intempestīvē, adv., v. intempestivus fin.

intempestīvĭtas, ātis, f. [intempestivus], unseasonableness: mensis octavi, i. e. a premature birth, Gell. 3, 16, 21.

intempestīvĭter, adv., v. intempestivus fin.

in-tempestīvus, a, um, adj., untimely, unseasonable, inopportune, inconvenient.

  1. I. Lit.: postes intempestivos excisos credo, Plaut. Most. 3, 2, 141: imbres, Lucr. 2, 873; 929; 6, 1101: amicitia numquam intempestiva est, Cic. Lael. 6: epistula, id. Att. 4, 14: cupido, Ov. M. 10, 689: intempestivā turbantes festa Minervā, i. e. by their unseasonable spinning, id. ib. 4, 33: immodica et intempestiva libido, Vell. 2, 68, 4: quid hoc joco intempestivius, Val. Max. 7, 8, 9: gula, gratified at unseasonable times, Suet. Vit. 13: intempestivo partu extracto, premature, Amm. 23, 2, 17.
  2. II. Transf., that acts or does a thing unseasonably: anseres continuo clamore intempestivi, Plin. 18, 35, 87, § 363.
    Adv. in two forms.
      1. 1. Form intempestīvē, out of season, unseasonably: accedere, Cic. Off. 1, 25: adire ad aliquem, id. Fam. 11, 16; Liv. 45, 21: fovere vulnera mentis, Ov. P. 4, 11, 19; Phaedr. 3, 19, 12: juvare, Tac. A. 2, 23.
      2. 2. Form intempestīvīter, unseasonably: dicere, Gell. 4, 20 in lemm.

intempestus, a, um, adj. [2. in-tempus], unseasonable.

  1. I. Lit.: intempesta nox, the dead of night, Cic. Phil. 1, 3; id. Pis. 38; id. Verr. 2, 4, 43, § 94; Verg. A. 3, 587; id. G. 1, 247 al.; cf. Varr. L. L. 6, § 7; 7, § 72: nox intempesta, quae non habet idoneum tempus rebus gerendis, Macr. S. 1, 3, p. 209 Bip.
    Hence, personified: intempesta silet Nox, dismal Night, the mother of the Furies, Verg. A. 12, 846.
  2. II. Transf.
    1. A. Unwholesome, unhealthy: Graviscae, Verg. A. 10, 184.
    2. B. Stormy, tempestuous: Tonans, Stat. Th. 2, 153.

in -tempŏrālis, e, adj.

  1. I. Without time, eternal, App. Dogm. Plat. 2, p. 23, 1; Prud. στεφ. 10, 316.
  2. II. Untimely, unseasonable: cibus, Cael. Aur. Acut. 2, 10.
    Adv.: intempŏrālĭter, unseasonably: uti cataplasmatibus, Cael. Aur. Acut. 1, 9, 50.

intempŏrālĭtas, ātis, f. [intemporalis], unseasonableness: somni, Cael. Aur. Acut. 1, 9, 64; id. ib. 1, 15, 120.