Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

incŏla, ae, comm. (f. Phaedr. 1, 6, 6; Prud. Ham. 642) [in-colo], an inhabitant of a place, a resident.

  1. I. Lit.: optati cives, populares, incolae, accolae, advenae omnes, Plaut. Aul. 3, 1, 1: incola est, qui in aliquam regionem domicilium suum contulit, quem Graeci πάροικον appellant, Dig. 50, 16, 239: opp. civis; peregrini autem atque incolae officium est, etc., a foreign resident ( = Gr. μέτοικος), Cic. Off. 1, 34, 125; cf.: Tarquinium, non Romanae modo sed ne Italicae quidem gentis, . . incolam a Tarquiniisregem factum, Liv. 4, 3, 11: incola et his magistratibus parere debet, apud quos incola est, et illis, apud quos civis est, Dig. 50, 1, 29; Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26; 2, 4, 58, § 130: sunt enim e terra homines, non ut incolae atque habitatores, id. N. D. 2, 56, 140: Coloneus ille locus cujus incola Sophocles ob oculos versabatur, id. Fin. 5, 1, 3: (Socrates) totius mundi se incolam et civem arbitrabatur, id. Tusc. 5, 37, 108: audiebam Pythagoram Pythagoreosque incolas paene nostros, almost our countrymen, id. de Sen. 21, 78: Pergama, Incola captivo quae bove victor alat, Ov. H. 1, 52: Phryx, Luc. 9, 976: Idumæae Syrophoenix portae, Juv. 8, 160.
    Poet., in apposition, or adj., Cameren incola turba vocat, the natives, Ov. F. 3, 582.
  2. II. Transf., of animals and inanimate things: aquarum incolae, Cic. Tusc. 5, 13, 38: rana stagni incola, Phaedr. 1, 6, 5: novum incolam (piscem) mari dedit, Plin. 9, 17, 29, § 63: quae (arbores) incolarum numero esse coepere, i. e. indigenous, id. 12, 3, 7, § 14: Addua, Ticinus, Mincius, omnes Padi incolae, i. e. flowing into the Po, id. 3, 19, 23, § 131: me Porrectum ante fores obicere incolis Plorares aquilonibus, native, Hor. C. 3, 10, 4.

incŏlātus, ūs, m. [2. incolo],

  1. I. a resid
    Note:ing,
    a dwelling in a place (post-class.), Dig. 50, 1, 34; Cod. Th. 12, 1, 5; 12 al.; Inscr. Orell. 3725.
  2. II. Transf.: per incolatum Spiritus Sancti, Tert. Res. Carn. 26.

1. in-cŏlo, lŭi, 3 (post-class. collat. form incŏlo, āre: paradisum incolare et custodire, Tert. Res. Carn. 26 fin.; whence incolatus), v. a. and n.

  1. I. Lit. (for the simple colere), to cultivate (late Lat.): in his terris, quas incolunt (rusticani), Cod. Th. 13, 1, 3.
  2. II. Transf., to dwell or abide in a place, to inhabit (class.).
          1. (α) Act. (only so in Cic.): jam qui incolunt eas (sc. maritimas) urbes, etc., Cic. Rep. 2, 4: illam urbem, id. Verr. 2, 4, 10, § 21; id. Ac. 2, 45, 137: Delum, id. Verr. 2, 1, 17, § 46: illos lacus lucosque, id. ib. 2, 5, 72, § 188: eos agros, id. Rep. 2, 2: eam partem terrae, id. ib. 1, 17; cf. terras, id. N. D. 2, 16, 42: illum locum, id. Rep. 6, 15 fin.: quem locum, id. Tusc. 1, 6, 11: ea loca, Caes. B. G. 2, 4, 2: unam, aliam, tertiam partem Galliae, id. ib. 1, 1, 1: Alpes, id. ib. 4, 10, 3 et saep.: eamdem patriam, Liv. 4, 3, 3: piscibus atque avibus ferisque, quae incolunt terras, id. 25, 12, 6: secessum, Plin. Ep. 2, 17 fin.; cf.: indulgens templa vetustis Incolere atque habitare deis, Sil. 14, 672.
            In pass.: e locis quoque ipsis, qui a quibusque incolebantur, Cic. Div. 1, 42, 93; 2, 44, 92.
          2. (β) Neutr.: Neptuno, qui salsis locis incolit, Plaut. Rud. 4, 2, 2: Germani, qui trans Rhenum incolunt, Caes. B. G. 1, 1, 4: cis Rhenum, id. ib. 2, 3, 4: remanere uno in loco incolendi causa, id. ib. 4, 1, 7: qui inter mare Alpesque incolebant, Liv. 1, 1, 3: erat oppidum Vaga, ubi et incolere et mercari consueverant multi mortales, Sall. J. 47, 1.

2. incŏlo, āre, v. 1. incolo init.

in-cŏlor ἄχροος (colorless), Gloss. Philox.

* incŏlōrātē, adv. [2. in-coloratus: without coloring or palliation, i. e.], without alleging a cause, Dig. 4, 4, 18.

in-cŏlŭmis, e (abl. sing. regularly incolumi; incolume, Pomp. and Cic. ap. Charis. p. 108 P.), adj., unimpaired, uninjured, in good condition, still alive, safe, sound, entire, whole (class. and freq.; syn.: salvus, intactus, integer): urbem et cives integros incolumesque servavi, Cic. Cat. 3, 10 fin.: salvum atque incolumem exercitum transducere, Caes. B. C. 2, 32, 12; cf. id. ib. 1, 72, 3; Cic. Fin. 4, 8, 19: ut haec retinere per populum Romanum incolumia ac salva possimus, id. Div. ap. Caccil. 22, 72: ut salvae et incolumes sint civitates, id. Inv. 2, 56, 169: valeant cives mei: sint incolumes, sint florentes, sint beati, id. Mil. 34, 93: aliquem in omni honore incolumem habere, id. Sull. 21, 61; id. Rosc. Am. 47, 136: sortium beneficio se esse incolumem, Caes. B. G. 1, 53 fin.: incolumes ad unum omnes in castra perveniunt, id. ib. 6, 40, 4: quo stante et incolume, Cic. Fragm. ap. Charis. p. 108 P.; cf.: incolume illo, Pomp. Fragm. ib.: omnibus navibus ad unam incolumibus milites exposuit, Caes. B. C. 3, 6 fin.: ita ut sit data Incolumem (dotem) sistere ei, Plaut. Trin. 3, 3, 15: argentum hoc actutum incolume redigam, id. Pers. 2, 5, 23: (arx) incolumis atque intacta, Cic. Rep. 2, 6: incolumes non redeunt genae, Hor. C. 4, 10, 8: nulla incolumi relicta re, Liv. 5, 14, 7: aedes, Dig. 39, 2, 13.
With ab: a calamitate judicii, Cic. Planc. 5, 12: audacia, unshaken, unsubdued, Amm. 16, 5, 14.
Comp.: deteriores sunt incolumiores, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 16.
Sup. and adv. do not occur.

incŏlŭmĭtas, ātis, f. [incolumis], good condition, soundness, safety (class.): incolumitas est salutis tuta atque integra conservatio, Cic. Inv. 2, 56, 169: in incolumitate, id. Post Red. ad Quir. 1, 3: concordi populo et omnia referenti ad incolumitatem et ad libertatem suam, id. Rep. 1, 32; cf.: incolumitatem ac libertatem retinere, id. Inv. 2, 56, 168: deditis pollicebatur, Caes. B. C. 3, 28, 2: mundi, Cic. N. D. 2, 46 fin.
In plur., Cic. Deiot. 14, 40; Arn. 2, 52.