No entries found. Showing closest matches:
illa, adv., v. ille fin.
illăbĕfactus (inl-), a, um, adj. [in-labefactus], unshaken, unbroken, unimpaired (poet.): vincula, Ov. P. 4, 8, 10: concordia, id. ib. 4, 12, 30.
illābor (inl-), psus, 3, v. dep. n. [inlabor], to fall, slip, slide, glide, or flow into; to fall down, sink down (rare but class.).
- I. Lit.: quo (i. e. in stomachum) primo illabuntur ea, quae accepta sunt ore, Cic. N. D. 2, 54, 135; Plin. 5, 29, 31, § 113: antennis illabitur ebria serpens, Claud. III. Cons. Stil. 367: notae jugis illabitur Aetnae, id. Rapt. Pros. 3, 330: si fractus illabatur orbis, should fall in, tumble to ruins, Hor. C. 3, 3, 7: tepet illabentibus astris Pontus, Stat. Ach. 1, 138: rapidus fervor, per pingues unguine taedas illapsus, Sil. 14, 427: conjugis illabi lacrimis, unique paratum scire rogum, to sink down dying, Luc. 5, 281: qua Nar Tiberino illabitur amni, id. 1, 475.
- II. Trop., to flow into, penetrate: si ea sola voluptas esset, quae quasi titillaret sensus, ut ita dicam, et ad eos cum suavitate afflueret et illaberetur, Cic. Fin. 1, 11, 39: sensim pernicies illapsa civium in animos, id. Leg. 2, 15, 39: da, pater, augurium, atque animis illabere nostris, enter into our minds, Verg. A. 3, 89: animis illapsa voluptas, Sil. 15, 95; with per, id. 11, 400.
illăbōrātus (inl-), a, um, adj. [in-laboratus], not labored, unwrought, uncultivated, acquired without labor, spontaneous (post-Aug.): terra, Sen. Ep. 90 fin.: fructus, Quint. 12, 10, 79: oratio (with simplex), id. 4, 1, 60: virtus (with obvia), id. 12, 2, 2: haec omnia fluunt illaborata, id. 10, 1, 111.
* illăbōro (inl-), āre, v. n. [in-laboro], to work upon, labor at: illaborare domibus (i. e. aedificandis), to work at building houses, Tac. G. 46 fin.
illac, adv., v. 1. illic fin.
* illăcĕrābĭlis (inl-), e, adj. [in-lacerabilis], that cannot be torn: spolium, Sil. 5, 138.
illăcessītus (inl-), a, um, adj. [inlacessitus], unprovoked, unattacked (postAug.): marcentem diu pacem illacessiti nutrierunt, Tac. G. 36; id. Agr. 20.
illăcrĭmābĭlis (inl-), e, adj. [in-lacrimabilis].
- I. Unwept, unlamented, ἄκλαυστος: sed omnes illacrimabiles Urgentur ignotique longa Nocte, Hor. C. 4, 9, 26 (cf. indefletus, Ov. M. 7, 611).
- II. That is not or cannot be moved by tears, pitiless, inexorable: Pluto, Hor. C. 2, 14, 6: urna, Aus. Epit. 36, 3.
illăcrĭmo (inl-), āvi, ātum, 1, v. n., and illăcrĭmor (inl-), ātus, 1, v. dep. [in-lacrimo], to weep at or over a thing, to bewail, lament (not freq. till after the Aug. period).
- I. Lit.
- (α) With dat.: quid dicam de Socrate? cujus morti illacrimari soleo Platonem legens? Cic. N. D. 3, 33, 82: perge, aude, nate; illacrima patris pestibus, id. poët. Tusc. 2, 9, 21: casu (i. e. casui), Nep. Alc. 6, 4: qui meo infelici errori unus illacrimasti, Liv. 40, 56, 6; Ov. Tr. 5, 8, 6; Suet. Vesp. 15.
- * (β) With acc.: ejusque mortem illacrimatum Alexandrum, Just. 11, 12, 6.
- (γ) With quod, Plin. Ep. 3, 7, 13.
- (δ) Absol.; qui (Milo) aspexisse lacertos suos dicitur illacrimansque dixisse, etc., Cic. de Sen. 9, 27; Suet. Aug. 66: sparge, et si paulum potes, illacrimare, Hor. S. 2, 5, 103: illacrimasse dicitur gaudio, Liv. 25, 24, 11; Cels. 2, 6, 6.
- II. Poet. transf., of things, to weep, i. e. to drip, drop, distil: et maestum illacrimat templis ebur aeraque sudant, Verg. G. 1, 480; Col. poët. 10, 25; cf.: oculi lumen refugiunt et illacrimant, Cels. 2, 6, 6.
illactĕnus, adv., v. illatenus.
illaesē, adv., v. illaesus fin.
illaesĭbĭlis (inl-), e, adj. [in-laedo], that cannot be hurt, invulnerable (eccl. Lat.): deus, Lact. Ira D. 17 med.; Tert. adv. Val. 27.
illaesus (inl-), a, um, adj. [in-laedo], unhurt, unharmed, uninjured, unimpaired (perh. not ante-Aug.): illaeso corpore, Ov. H. 15, 168: corpus, Suet. Claud. 16: partes, Ov. M. 2, 826: artus, id. ib. 12, 489: illaesus et indemnis evasit, Sen. Ep. 9 fin.; Sil. 5, 125; 13, 536; Mart. 1, 7, 2: gallina, Plin. 15, 30, 40, § 136; 23, 1, 27, § 56: valetudo, Suet. Tib. 68.
* Adv.: illaesē, without hurt, Paul. Nol. Carm. 21, 157.
illaetābĭlis (inl-), e, adj. [in-laetabilis], cheerless, joyless, gloomy, sad (poet.): ora, Verg. A. 3, 707: murmur, id. ib. 12, 619: hymen (with funestus), Sen. Troad. 861: onus, i. e. a dead child, Stat. Th. 5, 633: munus (with grave), id. ib. 3, 706.
illaevĭgātus, a, um, v. illevig.
illāmentātus (inl-), a, um, adj. [inlamentor], unmourned, unlamented (eccl. Lat.): illamentatus et insepultus, Vulg. 2 Macc. 5, 10.
1. illapsus (inl-), a, um, Part., from illabor.
2. illapsus (inl-), ūs, m. [illabor], a falling, gliding, or flowing in: umoris illapsus atque exitus, Col. 2, 2, 11: serpentino illapsu, Ambros. Ep. 6, 42: gregis illapsu fremebundo territus, Sil. 3, 463.
illăquĕātum (inl-), alii pro vincto utuntur, alii pro soluto, Paul. ex Fest. p. 113 Müll.; cf. the foll. art.
illăquĕo (inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [inlaqueo], to ensnare, take in a snare (cf.: irretio, illigo, implico).
- * I. Lit.: volucres, Prud. Cath. 3, 41.
- II. Trop., to entrap, entangle (very rare): cur illaquetur hic? Pac. ap. Non. 470, 7 (Trag. Rel. p. 85 Rib.): munera navium Saevos illaqueant duces, Hor. C. 3, 16, 16: illaqueatus jam omnium legum periculis, irretitus odio bonorum omnium, Auct. Harusp. Resp. 4, 7; cf. the preced. art.
* illargĭo (inl-), īre, v. a. [in-largio], to give to, bestow upon: pecuniam illargibo tibi, Cato ap. Non. 470, 27.
* illātābĭlis (inl-), e, adj. [in-latus], without breadth, a word formed by Gellius to express the Gr. ἀπλατής, Gell. 1, 20, 9.
* illătē̆bro (inl-), āre, v. a. [in-latebro], to hide in a corner or lurking-place: inermi illatebrant sese, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 3; and ap. Non. 129, 24.
illātĕnus or illactĕnus, adv. [illetenus], so far (post-class. and very rare): navitas precum ejus (Arionis) commiseritum esse illactenus, ut, etc., Gell. 16, 19, 11: litteras illatenus, qua dixi, legendas praebebat, App. Mag. p. 326; cf. Fronto Ter. Als. 4.
illātĭo (inl-), ōnis, f. [infero], a carrying or bringing in (post-class.).
- I. Lit.
- A. In gen.: mortui, i. e. burying, interment, Dig. 11, 7, 2, § 3 al.: FERRI, Inscr. ap. Marin. Fratr. Arv. 43.
- B. In partic., an impost, duty: auctae, Cassiod. Var. 2, 16.
- II. Trop.
- A. In gen.: stupri, i. e. a causing, committing, Paul. Sent. 5, 4, 1.
- B. In partic., a logical inference, conclusion: vel illativum rogamentum. quod ex acceptionibus colligitur et infertur, App. Dogm. Plat. 3, pp. 34, 15.
illātīvus (inl-), a, um, adj. [infero], inferring, concluding, illative (cf. illatio, II. B.): particulae, Plin. ap. Diom. p. 410 P.
Subst.: illātīvum, an inference, conclusion: universale, particulare, Apul. Dogm. Plat. 3, p. 34, 24.
illātro (inl-), āre, v. n. [in-latro], to bark at any thing (poet.): manibus, Luc. 6, 729: illatrat jejunis faucibus Orthrus, Sil. 13, 845.
illātus (inl-), a, um, Part., from infero.
illaudābĭlis (inl-), e, adj. [in-laudabilis], not worthy of praise (post-Aug.): carmen, Stat. S. 5, 5, 33: illaudatus est quasi illaudabilis, qui neque mentione aut memoria ulla dignus neque umquam nominandus est, Gell. 2, 6, 17; cf. Serv. Verg. G. 3, 5.
* illaudandus (inl-), a, um, adj. [inlaudo], not praiseworthy: facta plebis, Tert. Carm. adv. Marc. 3, 6.
illaudātus (inl-), a, um, adj. [inlaudo], not praised, unpraised, without fame, obscure.
- I. Lit. (post-Aug.): gubernator illaudatus, inglorius subit portum, Plin. Ep. 9, 26, 4; Stat. Th. 11, 10; Sil. 14, 632; Claud. ap. Ruf. 2, 225.
- * II. Poet. for illaudabilis, unworthy of praise, blamable, detestable, = abominandus: Busiris, Verg. G. 3, 5 Serv.; cf. Gell. 2, 6, 17.
illautus, a, um, v. illotus.
ille (old orthog., olle), a, ud (ollus, a, um, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.; Verg. A. 5, 197; in dramat. poets often ĭlle, v. Corss. Ausspr. II. p. 624), gen. illī̆us (usu. illĭus in epic and lyric poets; Cic. de Or. 3, 47, 183; illīus in the time of Quint; cf. Ritschl, Opusc. 2, 683 sqq.; 696; gen. sing. m. illi, Cato ap. Prisc. p. 694; dat. sing. f. olli, Verg. A. 1, 254; Cato, R. R. 153 and 154; abl. plur. ‡ ab oloes = ab illis, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.); pron. demonstr. [Etym. dub., v. Corss. Beitr. p. 301], points (opp. hic) to something more remote, or which is regarded as more remote, and, in contrast with hic and iste, to something near or connected with a third person, that; he, she, it (absol.).
- I. In gen.
- (α) With substantives: ille vir haud magna cum re sed plenus fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedet … nequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.: sol me ille admonuit, that sun, Cic. de Or. 3, 55, 209: in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere, id. Rep. 1, 1: cum omnis arrogantia odiosa est, tum illa ingenii atque eloquentiae multo molestissima, id. Div. in Caecil. 11, 36: in illa vita, id. ib. 1, 3: illum Aurora nitentem Luciferum portet, Tib. 1, 3, 93.
- (β) Absol.: illos bono genere gnatos, Cato ap. Gell. 10, 3, 17: ergo ille, cives qui id cogit, etc., Cic. Rep. 1, 2: tum ille, Non sum, inquit, nescius, etc., id. de Or. 1, 11, 45; cf. id. Rep. 1, 9; 1, 10: illum ab Alexandrea discessisse nemo nuntiat, id. Att. 11, 17, 3; cf.: de illius Alexandrea discessu nihil adhuc rumoris, id. ib. 11, 18, 1: ne illi sanguinem nostrum largiantur, Sall. C. 52, 12.
In neutr. with gen.: Galba erat negligentior, quam conveniret principi electo atque illud aetatis, Suet. Galb. 14: illud horae, id. Ner. 26.
- B. With other pronouns: itaque cum primum audivi, ego ille ipse factus sum: scis quem dicam, Cic. Fam. 2, 9, 1; cf.: qui cum illis una ipsum illum Carneadem diligenter audierat, id. de Or. 1, 11, 45: ille quoque ipse confessus est, Cels. 1, 3: huic illi legato, Cic. Fl. 22, 52: hunc illum fatis Portendi generum, Verg. A. 7, 255; cf.: hic est enim ille vultus semper idem quem, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 31: hic est ille status quantitatis, Quint. 7, 4, 15: est idem ille tyrannus deterrimum genus, Cic. Rep. 1, 42: eandem illam (sphaeram), id. ib. 1, 14: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent, id. Off. 2, 15 fin.: illum reliquit alterum apud matrem domi, Plaut. Men. prol. 26.
- C. Opp. to hic, to indicate that object which is the more remote, either as regards the position of the word denoting it, or as it is conceived of by the writer; v. hic, I. D.
- D. Pleon., referring back to a subject or object already mentioned in the same sentence: sic oculos, sic ille manus, sic ora ferebat, Verg. A. 3, 490; cf. Cic. de Or. 1, 20, 91: non ille timidus perire, etc., Hor. C. 4, 9, 51; id. S. 2, 3, 204: Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed tamen illi versibus increpant, etc., Cic. Ac. 2, 23, 74.
- II. In partic.
- A. Pregn., that, to indicate some well-known or celebrated object, equivalent to the ancient, the wellknown, the famous: si Antipater ille Sidonius, quem tu probe, Catule, meministi, Cic. de Or. 3, 50, 194: Xenophon, Socraticus ille, id. ib. 2, 14, 58: auditor Panaetii illius, id. ib. 1, 11, 45: a qua (gratia) te flecti non magis potuisse demonstras, quam Herculem Xenophontium illum a voluptate, id. Fam. 5, 12, 3: ut ex eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur, id. de Imp. Pomp. 9, 22: magno illi Alexandro simillimus, Vell. 2, 41: honestum illud Solonis est, Cic. de Sen. 14, 50: illa verba, Quint. 10, 7, 2: velocitas, id. ib. 8.
- B. Particular phrases.
- a. Hic … ille, this … that, the one … the other, of single objects in opp. to the whole: non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud; hoc dico, nullum te Aspendi signum, Verres, reliquisse, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53.
- b. Ille aut or et ille, that or that, such and such: quaesisse, num ille aut ille defensurus esset, Cic. Rosc. Am. 21, 59: commendo vobis illum et illum, Suet. Caes. 41.
- c. Ille quidem … sed (autem, etc.), certainly, to be sure, indeed, etc., … but still: philosophi quidam, minime mali illi quidem, sed, etc., Cic. Off. 3, 9, 39: ludo autem et joco uti illo quidem licet, sed, etc., id. ib. 1, 29, 103: Q. Mucius enucleate ille quidem et polite, ut solebat, nequaquam autem, etc., id. Brut. 30, 115: alter bellum comparat, non injustum ille quidem, suis tamen civibus exitiabile, id. Att. 10, 4, 3: sequi illud quidem, verum, etc., id. Fat. 18, 41.
- d. Ex illo, from that time, since then (poet. and very rare): ex illo fluere et retro sublapsa referri Spes Danaūm, Verg. A. 2, 169 (for which in full: tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis Trojanae, id. ib. 1, 623): solis ex illo vivit in antris, Ov. M. 3, 394: scilicet ex illo Junonia permanet ira, id. H. 14, 85.
Hence, advv.
- 1. illā (sc. viā = ab hac parte), in that way, in that direction, there (very rare): nunc ego me illa per posticum ad congerrones conferam, Plaut. Most. 3, 3, 27; id. Mil. 2, 3, 17: hac vel illa cadit, Plin. Ep. 2, 17, 18: ac ne pervium illa Germanicis exercitibus foret, obsaepserat, Tac. H. 3, 8; 5, 18; id. A. 2, 17: ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus, id. G. 34: forte revertebar festis vestalibus illa, qua, etc., Ov. F. 6, 395 Merk. (vulg. illac).
- 2. illō (sc. loco), to that place, thither (class.).
- A. Lit., with verbs of motion, = illuc: principio ut illo advenimus, ubi primum terram tetigimus, Plaut. Am. 1, 1, 48: neque enim temere praeter mercatores illo adit quisquam, Caes. B. G. 4, 20, 3: nam illo non saxum, non materies advecta est, Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147; Sen. Q. N. 4, 2, 28; Plin. 18, 33, 76, § 328: To. Vin’ huc vocem? Do. Ego illo accessero, Plaut. Pers. 4, 4, 26: positiones huc aut illo versae, Sen. Q. N. 2, 11, 1.
- B. Transf.
- a. To that end, thereto: haec omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut, etc., to that very purpose, Caes. B. G. 4, 11, 4: spectat, Dig. 47, 10, 7.
- b. Post-class. for ibi, there, Dig. 48, 5, 23.
- 3. illim, adv., an early form (cf.: istim, exim) for illinc (i. e. illim-ce), from that place, thence (ante-class. and a few times in Cic.): sarculum hinc illo profectus illim redisti rutrum, Pompon. ap. Non. 18, 21 (Fragm. Com. v. 90 Rib.); Plaut. Poen. 5, 2, 98; Ter. Hec. 3, 1, 17; Lucr. 3, 879: illim equidem Gnaeum profectum puto, Cic. Att. 9, 14, 2 (al. illinc): quid illim afferatur, id. ib. 7, 13, b, 7 (al. illinc); id. ib. 11, 17, 3: omnem se amorem abjecisse illim atque in hanc transfudisse, i. e. from her, id. Phil. 2, 31, 77; id. Harusp. Resp. 20, 42.
* illēvĭgātus (illaev- or inl-), a, um, adj. [in-laevigatus], not smooth, rough, harsh: sonus (with inconditus), Diom. p. 499 P.
1. illic (archaic ollic, acc. to Paul. ex Fest. p. 196 Müll.), illaec, illuc, or illoc, pron. [ille-ce].
- I. He, she, or it yonder, that (only ante-class.): sed Amphitruonis illic est servos Sosia, A portu illic nunc cum laterna huc advenit, Plaut. Am. prol. 148 sq.; id. ib. 1, 1, 138: nimis demiror, Sosia, Qui illaec (i. e. Alcumena) illi me donatum esse aurea patera sciat, id. ib. 2, 2, 134: cupio dare mercedem, qui illunc, ubi sit, commonstret mihi, id. Curc. 4, 4, 34: unde auscultare possis, quom ego illanc osculer, id. Cas. 1, 45: latuit intus illic in illac hirnea, id. Am. 1, 1, 275; cf.: quid illac impudente audacius? id. ib. 2, 2, 186: sed quid illuc est? id. ib. 1, 1, 114; cf. id. As. 2, 1, 17: illuc sis vide, id. Ps. 4, 1, 4: illuc est sapere? Ter. Eun. 4, 7, 12: cum illoc pacisce, si potes: perge obsecro: Pacisce quidvis, Plaut. Bacch. 4, 8, 29 et saep.: ubi illic est scelus, qui me perdidit? that scoundrel, Ter. And. 3, 5, 1.
- B. With the interrogative part. ne: illicine, etc.: Si. Illicine est? Ps. Illic ipsus est, Plaut. Ps. 4, 1, 44: illancine mulierem alere cum illa familia? Ter. Heaut. 4, 5, 3.
- II. Hence, advv.
- A. illac (sc. viā), that way, on that side, there: angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 152: ita nunc hac an illac eam, incerta sum consili, id. Rud. 1, 3, 31: hac atque illac perfluo, Ter. Eun. 1, 2, 25: hac illac circumcursa, id. Heaut. 3, 2, 1: omnes damnatos, omnes ignominia adfectos illac facere, stand on that side, belong to that party, Cic. Att. 7, 3, 5.
- B. illuc or illoc (the old form, like hoc for huc), adv., to that place, thither.
- 1. Lit.
- (α) Form illuc: imus huc, illuc hinc; cum illuc ventum est, ire illinc lubet, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 258 Vahl.): clam illuc redeundum est mihi, Plaut. Am. 1, 3, 29: cum illuc veneris, id. Merc. 3, 4, 64: paulo momento huc illuc impelli, Ter. And. 1, 5, 31: huc illuc quasi vitabundi agitare, Sall. J. 60, 4: salientes huc illuc, Quint. 10, 7, 6; so, huc atque illuc intuens, Cic. de Or. 1, 40, 184: huc et illuc Cursitant mixtae pueris puellae, Hor. C. 4, 11, 9: illuc ex his vinculis, i. e. into the other world, Cic. Tusc. 1, 31, 75: proponimus illuc ire, ubi, etc., Juv. 3, 24: illuc, unde fugit mus, id. 6, 339.
- (β) Form illoc: post illoc veni quam, etc., Plaut. Truc. 3, 1, 3: cum illoc advenio, Ter. And. 2, 2, 25 (dub.; Fleck. illo).
- 2. Transf., to that person or thing, thereto (very rare): Pe. Illuc redi. Me. Quo redeam? Pe. Equidem ad phrygionem censeo, Plaut. Men. 4, 2, 54: quo res haec pertinet? illuc: Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt, Hor. S. 1, 2, 23: illuc, unde abii, redeo: Nemon’ ut avarus, etc., id. ib. 1, 1, 108; cf. ib. 1, 3, 38: illuc cuncta vergere, to Nero, Tac. A. 1, 3.
- b. To that point, to such a pitch: tunc adversis urgentibus, illuc decidit ut malum ferro summitteret, Juv. 12, 53.
illōtus (inl-, illautus and illūtus), a, um, adj. [in-lotus], unwashed, uncleaned, unclean, dirty.
- I. Lit.
- a.
- (α) Form illotus: illotis manibus aliquid tractare, Plaut. Poen. 1, 2, 103: toralia, Hor. S. 2, 4, 84: echini, id. ib. 2, 8, 52: cochleae, Plin. 30, 6, 16, § 49: faex vini, id. 23, 2, 31, § 63: inlotus sudor, Verg. G. 3, 443 (Rib.).
- (β) Form illautus, Plaut. Poen. 1, 2, 23.
- (γ) Form illutus: vinacei, Cato, R. R. 147.
- b. Prov.: illotis manibus or pedibus facere aliquid, to underlake a thing without due preparation, Dig. 1, 2, 1; Gell. 1, 9, 8; 17, 5 fin., Macr. S. 1, 24, § 12.
- * II. Trop.: illotus sermo, Auct. Decl. in Sall. 1, § 1.