Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

illa, adv., v. ille fin.

illăbĕfactus (inl-), a, um, adj. [in-labefactus], unshaken, unbroken, unimpaired (poet.): vincula, Ov. P. 4, 8, 10: concordia, id. ib. 4, 12, 30.

illābor (inl-), psus, 3, v. dep. n. [inlabor], to fall, slip, slide, glide, or flow into; to fall down, sink down (rare but class.).

  1. I. Lit.: quo (i. e. in stomachum) primo illabuntur ea, quae accepta sunt ore, Cic. N. D. 2, 54, 135; Plin. 5, 29, 31, § 113: antennis illabitur ebria serpens, Claud. III. Cons. Stil. 367: notae jugis illabitur Aetnae, id. Rapt. Pros. 3, 330: si fractus illabatur orbis, should fall in, tumble to ruins, Hor. C. 3, 3, 7: tepet illabentibus astris Pontus, Stat. Ach. 1, 138: rapidus fervor, per pingues unguine taedas illapsus, Sil. 14, 427: conjugis illabi lacrimis, unique paratum scire rogum, to sink down dying, Luc. 5, 281: qua Nar Tiberino illabitur amni, id. 1, 475.
  2. II. Trop., to flow into, penetrate: si ea sola voluptas esset, quae quasi titillaret sensus, ut ita dicam, et ad eos cum suavitate afflueret et illaberetur, Cic. Fin. 1, 11, 39: sensim pernicies illapsa civium in animos, id. Leg. 2, 15, 39: da, pater, augurium, atque animis illabere nostris, enter into our minds, Verg. A. 3, 89: animis illapsa voluptas, Sil. 15, 95; with per, id. 11, 400.

illăbōrātus (inl-), a, um, adj. [in-laboratus], not labored, unwrought, uncultivated, acquired without labor, spontaneous (post-Aug.): terra, Sen. Ep. 90 fin.: fructus, Quint. 12, 10, 79: oratio (with simplex), id. 4, 1, 60: virtus (with obvia), id. 12, 2, 2: haec omnia fluunt illaborata, id. 10, 1, 111.

* illăbōro (inl-), āre, v. n. [in-laboro], to work upon, labor at: illaborare domibus (i. e. aedificandis), to work at building houses, Tac. G. 46 fin.

illac, adv., v. 1. illic fin.

* illăcĕrābĭlis (inl-), e, adj. [in-lacerabilis], that cannot be torn: spolium, Sil. 5, 138.

illăcessītus (inl-), a, um, adj. [inlacessitus], unprovoked, unattacked (postAug.): marcentem diu pacem illacessiti nutrierunt, Tac. G. 36; id. Agr. 20.

illăcrĭmābĭlis (inl-), e, adj. [in-lacrimabilis].

  1. I. Unwept, unlamented, ἄκλαυστος: sed omnes illacrimabiles Urgentur ignotique longa Nocte, Hor. C. 4, 9, 26 (cf. indefletus, Ov. M. 7, 611).
  2. II. That is not or cannot be moved by tears, pitiless, inexorable: Pluto, Hor. C. 2, 14, 6: urna, Aus. Epit. 36, 3.

illăcrĭmo (inl-), āvi, ātum, 1, v. n., and illăcrĭmor (inl-), ātus, 1, v. dep. [in-lacrimo], to weep at or over a thing, to bewail, lament (not freq. till after the Aug. period).

  1. I. Lit.
          1. (α) With dat.: quid dicam de Socrate? cujus morti illacrimari soleo Platonem legens? Cic. N. D. 3, 33, 82: perge, aude, nate; illacrima patris pestibus, id. poët. Tusc. 2, 9, 21: casu (i. e. casui), Nep. Alc. 6, 4: qui meo infelici errori unus illacrimasti, Liv. 40, 56, 6; Ov. Tr. 5, 8, 6; Suet. Vesp. 15.
          2. * (β) With acc.: ejusque mortem illacrimatum Alexandrum, Just. 11, 12, 6.
          3. (γ) With quod, Plin. Ep. 3, 7, 13.
          4. (δ) Absol.; qui (Milo) aspexisse lacertos suos dicitur illacrimansque dixisse, etc., Cic. de Sen. 9, 27; Suet. Aug. 66: sparge, et si paulum potes, illacrimare, Hor. S. 2, 5, 103: illacrimasse dicitur gaudio, Liv. 25, 24, 11; Cels. 2, 6, 6.
  2. II. Poet. transf., of things, to weep, i. e. to drip, drop, distil: et maestum illacrimat templis ebur aeraque sudant, Verg. G. 1, 480; Col. poët. 10, 25; cf.: oculi lumen refugiunt et illacrimant, Cels. 2, 6, 6.

illactĕnus, adv., v. illatenus.

illaesē, adv., v. illaesus fin.

illaesĭbĭlis (inl-), e, adj. [in-laedo], that cannot be hurt, invulnerable (eccl. Lat.): deus, Lact. Ira D. 17 med.; Tert. adv. Val. 27.

illaesus (inl-), a, um, adj. [in-laedo], unhurt, unharmed, uninjured, unimpaired (perh. not ante-Aug.): illaeso corpore, Ov. H. 15, 168: corpus, Suet. Claud. 16: partes, Ov. M. 2, 826: artus, id. ib. 12, 489: illaesus et indemnis evasit, Sen. Ep. 9 fin.; Sil. 5, 125; 13, 536; Mart. 1, 7, 2: gallina, Plin. 15, 30, 40, § 136; 23, 1, 27, § 56: valetudo, Suet. Tib. 68.
* Adv.: illaesē, without hurt, Paul. Nol. Carm. 21, 157.

illaetābĭlis (inl-), e, adj. [in-laetabilis], cheerless, joyless, gloomy, sad (poet.): ora, Verg. A. 3, 707: murmur, id. ib. 12, 619: hymen (with funestus), Sen. Troad. 861: onus, i. e. a dead child, Stat. Th. 5, 633: munus (with grave), id. ib. 3, 706.

illaevĭgātus, a, um, v. illevig.

illāmentātus (inl-), a, um, adj. [inlamentor], unmourned, unlamented (eccl. Lat.): illamentatus et insepultus, Vulg. 2 Macc. 5, 10.

1. illapsus (inl-), a, um, Part., from illabor.

2. illapsus (inl-), ūs, m. [illabor], a falling, gliding, or flowing in: umoris illapsus atque exitus, Col. 2, 2, 11: serpentino illapsu, Ambros. Ep. 6, 42: gregis illapsu fremebundo territus, Sil. 3, 463.

illăquĕātum (inl-), alii pro vincto utuntur, alii pro soluto, Paul. ex Fest. p. 113 Müll.; cf. the foll. art.

illăquĕo (inl-), āvi, ātum, 1, v. a. [inlaqueo], to ensnare, take in a snare (cf.: irretio, illigo, implico).

  1. * I. Lit.: volucres, Prud. Cath. 3, 41.
  2. II. Trop., to entrap, entangle (very rare): cur illaquetur hic? Pac. ap. Non. 470, 7 (Trag. Rel. p. 85 Rib.): munera navium Saevos illaqueant duces, Hor. C. 3, 16, 16: illaqueatus jam omnium legum periculis, irretitus odio bonorum omnium, Auct. Harusp. Resp. 4, 7; cf. the preced. art.

* illargĭo (inl-), īre, v. a. [in-largio], to give to, bestow upon: pecuniam illargibo tibi, Cato ap. Non. 470, 27.

* illātābĭlis (inl-), e, adj. [in-latus], without breadth, a word formed by Gellius to express the Gr. ἀπλατής, Gell. 1, 20, 9.

* illătē̆bro (inl-), āre, v. a. [in-latebro], to hide in a corner or lurking-place: inermi illatebrant sese, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 3; and ap. Non. 129, 24.

illātĕnus or illactĕnus, adv. [illetenus], so far (post-class. and very rare): navitas precum ejus (Arionis) commiseritum esse illactenus, ut, etc., Gell. 16, 19, 11: litteras illatenus, qua dixi, legendas praebebat, App. Mag. p. 326; cf. Fronto Ter. Als. 4.

illātĭo (inl-), ōnis, f. [infero], a carrying or bringing in (post-class.).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: mortui, i. e. burying, interment, Dig. 11, 7, 2, § 3 al.: FERRI, Inscr. ap. Marin. Fratr. Arv. 43.
    2. B. In partic., an impost, duty: auctae, Cassiod. Var. 2, 16.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen.: stupri, i. e. a causing, committing, Paul. Sent. 5, 4, 1.
    2. B. In partic., a logical inference, conclusion: vel illativum rogamentum. quod ex acceptionibus colligitur et infertur, App. Dogm. Plat. 3, pp. 34, 15.

illātīvus (inl-), a, um, adj. [infero], inferring, concluding, illative (cf. illatio, II. B.): particulae, Plin. ap. Diom. p. 410 P.
Subst.: illātīvum, an inference, conclusion: universale, particulare, Apul. Dogm. Plat. 3, p. 34, 24.

illātro (inl-), āre, v. n. [in-latro], to bark at any thing (poet.): manibus, Luc. 6, 729: illatrat jejunis faucibus Orthrus, Sil. 13, 845.

illātus (inl-), a, um, Part., from infero.

illaudābĭlis (inl-), e, adj. [in-laudabilis], not worthy of praise (post-Aug.): carmen, Stat. S. 5, 5, 33: illaudatus est quasi illaudabilis, qui neque mentione aut memoria ulla dignus neque umquam nominandus est, Gell. 2, 6, 17; cf. Serv. Verg. G. 3, 5.

* illaudandus (inl-), a, um, adj. [inlaudo], not praiseworthy: facta plebis, Tert. Carm. adv. Marc. 3, 6.

illaudātus (inl-), a, um, adj. [inlaudo], not praised, unpraised, without fame, obscure.

  1. I. Lit. (post-Aug.): gubernator illaudatus, inglorius subit portum, Plin. Ep. 9, 26, 4; Stat. Th. 11, 10; Sil. 14, 632; Claud. ap. Ruf. 2, 225.
  2. * II. Poet. for illaudabilis, unworthy of praise, blamable, detestable, = abominandus: Busiris, Verg. G. 3, 5 Serv.; cf. Gell. 2, 6, 17.

illautus, a, um, v. illotus.

ille (old orthog., olle), a, ud (ollus, a, um, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.; Verg. A. 5, 197; in dramat. poets often ĭlle, v. Corss. Ausspr. II. p. 624), gen. illī̆us (usu. illĭus in epic and lyric poets; Cic. de Or. 3, 47, 183; illīus in the time of Quint; cf. Ritschl, Opusc. 2, 683 sqq.; 696; gen. sing. m. illi, Cato ap. Prisc. p. 694; dat. sing. f. olli, Verg. A. 1, 254; Cato, R. R. 153 and 154; abl. plur.ab oloes = ab illis, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.); pron. demonstr. [Etym. dub., v. Corss. Beitr. p. 301], points (opp. hic) to something more remote, or which is regarded as more remote, and, in contrast with hic and iste, to something near or connected with a third person, that; he, she, it (absol.).

  1. I. In gen.
          1. (α) With substantives: ille vir haud magna cum re sed plenus fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedetnequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.: sol me ille admonuit, that sun, Cic. de Or. 3, 55, 209: in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere, id. Rep. 1, 1: cum omnis arrogantia odiosa est, tum illa ingenii atque eloquentiae multo molestissima, id. Div. in Caecil. 11, 36: in illa vita, id. ib. 1, 3: illum Aurora nitentem Luciferum portet, Tib. 1, 3, 93.
          2. (β) Absol.: illos bono genere gnatos, Cato ap. Gell. 10, 3, 17: ergo ille, cives qui id cogit, etc., Cic. Rep. 1, 2: tum ille, Non sum, inquit, nescius, etc., id. de Or. 1, 11, 45; cf. id. Rep. 1, 9; 1, 10: illum ab Alexandrea discessisse nemo nuntiat, id. Att. 11, 17, 3; cf.: de illius Alexandrea discessu nihil adhuc rumoris, id. ib. 11, 18, 1: ne illi sanguinem nostrum largiantur, Sall. C. 52, 12.
            In neutr. with gen.: Galba erat negligentior, quam conveniret principi electo atque illud aetatis, Suet. Galb. 14: illud horae, id. Ner. 26.
    1. B. With other pronouns: itaque cum primum audivi, ego ille ipse factus sum: scis quem dicam, Cic. Fam. 2, 9, 1; cf.: qui cum illis una ipsum illum Carneadem diligenter audierat, id. de Or. 1, 11, 45: ille quoque ipse confessus est, Cels. 1, 3: huic illi legato, Cic. Fl. 22, 52: hunc illum fatis Portendi generum, Verg. A. 7, 255; cf.: hic est enim ille vultus semper idem quem, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 31: hic est ille status quantitatis, Quint. 7, 4, 15: est idem ille tyrannus deterrimum genus, Cic. Rep. 1, 42: eandem illam (sphaeram), id. ib. 1, 14: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent, id. Off. 2, 15 fin.: illum reliquit alterum apud matrem domi, Plaut. Men. prol. 26.
    2. C. Opp. to hic, to indicate that object which is the more remote, either as regards the position of the word denoting it, or as it is conceived of by the writer; v. hic, I. D.
    3. D. Pleon., referring back to a subject or object already mentioned in the same sentence: sic oculos, sic ille manus, sic ora ferebat, Verg. A. 3, 490; cf. Cic. de Or. 1, 20, 91: non ille timidus perire, etc., Hor. C. 4, 9, 51; id. S. 2, 3, 204: Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed tamen illi versibus increpant, etc., Cic. Ac. 2, 23, 74.
  2. II. In partic.
    1. A. Pregn., that, to indicate some well-known or celebrated object, equivalent to the ancient, the wellknown, the famous: si Antipater ille Sidonius, quem tu probe, Catule, meministi, Cic. de Or. 3, 50, 194: Xenophon, Socraticus ille, id. ib. 2, 14, 58: auditor Panaetii illius, id. ib. 1, 11, 45: a qua (gratia) te flecti non magis potuisse demonstras, quam Herculem Xenophontium illum a voluptate, id. Fam. 5, 12, 3: ut ex eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur, id. de Imp. Pomp. 9, 22: magno illi Alexandro simillimus, Vell. 2, 41: honestum illud Solonis est, Cic. de Sen. 14, 50: illa verba, Quint. 10, 7, 2: velocitas, id. ib. 8.
    2. B. Particular phrases.
        1. a. Hicille, this … that, the one … the other, of single objects in opp. to the whole: non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud; hoc dico, nullum te Aspendi signum, Verres, reliquisse, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53.
        2. b. Ille aut or et ille, that or that, such and such: quaesisse, num ille aut ille defensurus esset, Cic. Rosc. Am. 21, 59: commendo vobis illum et illum, Suet. Caes. 41.
        3. c. Ille quidemsed (autem, etc.), certainly, to be sure, indeed, etc., … but still: philosophi quidam, minime mali illi quidem, sed, etc., Cic. Off. 3, 9, 39: ludo autem et joco uti illo quidem licet, sed, etc., id. ib. 1, 29, 103: Q. Mucius enucleate ille quidem et polite, ut solebat, nequaquam autem, etc., id. Brut. 30, 115: alter bellum comparat, non injustum ille quidem, suis tamen civibus exitiabile, id. Att. 10, 4, 3: sequi illud quidem, verum, etc., id. Fat. 18, 41.
        4. d. Ex illo, from that time, since then (poet. and very rare): ex illo fluere et retro sublapsa referri Spes Danaūm, Verg. A. 2, 169 (for which in full: tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis Trojanae, id. ib. 1, 623): solis ex illo vivit in antris, Ov. M. 3, 394: scilicet ex illo Junonia permanet ira, id. H. 14, 85.
          Hence, advv.
      1. 1. illā (sc. viā = ab hac parte), in that way, in that direction, there (very rare): nunc ego me illa per posticum ad congerrones conferam, Plaut. Most. 3, 3, 27; id. Mil. 2, 3, 17: hac vel illa cadit, Plin. Ep. 2, 17, 18: ac ne pervium illa Germanicis exercitibus foret, obsaepserat, Tac. H. 3, 8; 5, 18; id. A. 2, 17: ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus, id. G. 34: forte revertebar festis vestalibus illa, qua, etc., Ov. F. 6, 395 Merk. (vulg. illac).
      2. 2. illō (sc. loco), to that place, thither (class.).
    1. A. Lit., with verbs of motion, = illuc: principio ut illo advenimus, ubi primum terram tetigimus, Plaut. Am. 1, 1, 48: neque enim temere praeter mercatores illo adit quisquam, Caes. B. G. 4, 20, 3: nam illo non saxum, non materies advecta est, Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147; Sen. Q. N. 4, 2, 28; Plin. 18, 33, 76, § 328: To. Vinhuc vocem? Do. Ego illo accessero, Plaut. Pers. 4, 4, 26: positiones huc aut illo versae, Sen. Q. N. 2, 11, 1.
    2. B. Transf.
        1. a. To that end, thereto: haec omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut, etc., to that very purpose, Caes. B. G. 4, 11, 4: spectat, Dig. 47, 10, 7.
        2. b. Post-class. for ibi, there, Dig. 48, 5, 23.
      1. 3. illim, adv., an early form (cf.: istim, exim) for illinc (i. e. illim-ce), from that place, thence (ante-class. and a few times in Cic.): sarculum hinc illo profectus illim redisti rutrum, Pompon. ap. Non. 18, 21 (Fragm. Com. v. 90 Rib.); Plaut. Poen. 5, 2, 98; Ter. Hec. 3, 1, 17; Lucr. 3, 879: illim equidem Gnaeum profectum puto, Cic. Att. 9, 14, 2 (al. illinc): quid illim afferatur, id. ib. 7, 13, b, 7 (al. illinc); id. ib. 11, 17, 3: omnem se amorem abjecisse illim atque in hanc transfudisse, i. e. from her, id. Phil. 2, 31, 77; id. Harusp. Resp. 20, 42.

* illēvĭgātus (illaev- or inl-), a, um, adj. [in-laevigatus], not smooth, rough, harsh: sonus (with inconditus), Diom. p. 499 P.

1. illic (archaic ollic, acc. to Paul. ex Fest. p. 196 Müll.), illaec, illuc, or illoc, pron. [ille-ce].

  1. I. He, she, or it yonder, that (only ante-class.): sed Amphitruonis illic est servos Sosia, A portu illic nunc cum laterna huc advenit, Plaut. Am. prol. 148 sq.; id. ib. 1, 1, 138: nimis demiror, Sosia, Qui illaec (i. e. Alcumena) illi me donatum esse aurea patera sciat, id. ib. 2, 2, 134: cupio dare mercedem, qui illunc, ubi sit, commonstret mihi, id. Curc. 4, 4, 34: unde auscultare possis, quom ego illanc osculer, id. Cas. 1, 45: latuit intus illic in illac hirnea, id. Am. 1, 1, 275; cf.: quid illac impudente audacius? id. ib. 2, 2, 186: sed quid illuc est? id. ib. 1, 1, 114; cf. id. As. 2, 1, 17: illuc sis vide, id. Ps. 4, 1, 4: illuc est sapere? Ter. Eun. 4, 7, 12: cum illoc pacisce, si potes: perge obsecro: Pacisce quidvis, Plaut. Bacch. 4, 8, 29 et saep.: ubi illic est scelus, qui me perdidit? that scoundrel, Ter. And. 3, 5, 1.
    1. B. With the interrogative part. ne: illicine, etc.: Si. Illicine est? Ps. Illic ipsus est, Plaut. Ps. 4, 1, 44: illancine mulierem alere cum illa familia? Ter. Heaut. 4, 5, 3.
  2. II. Hence, advv.
    1. A. illac (sc. viā), that way, on that side, there: angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 152: ita nunc hac an illac eam, incerta sum consili, id. Rud. 1, 3, 31: hac atque illac perfluo, Ter. Eun. 1, 2, 25: hac illac circumcursa, id. Heaut. 3, 2, 1: omnes damnatos, omnes ignominia adfectos illac facere, stand on that side, belong to that party, Cic. Att. 7, 3, 5.
    2. B. illuc or illoc (the old form, like hoc for huc), adv., to that place, thither.
      1. 1. Lit.
          1. (α) Form illuc: imus huc, illuc hinc; cum illuc ventum est, ire illinc lubet, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 258 Vahl.): clam illuc redeundum est mihi, Plaut. Am. 1, 3, 29: cum illuc veneris, id. Merc. 3, 4, 64: paulo momento huc illuc impelli, Ter. And. 1, 5, 31: huc illuc quasi vitabundi agitare, Sall. J. 60, 4: salientes huc illuc, Quint. 10, 7, 6; so, huc atque illuc intuens, Cic. de Or. 1, 40, 184: huc et illuc Cursitant mixtae pueris puellae, Hor. C. 4, 11, 9: illuc ex his vinculis, i. e. into the other world, Cic. Tusc. 1, 31, 75: proponimus illuc ire, ubi, etc., Juv. 3, 24: illuc, unde fugit mus, id. 6, 339.
          2. (β) Form illoc: post illoc veni quam, etc., Plaut. Truc. 3, 1, 3: cum illoc advenio, Ter. And. 2, 2, 25 (dub.; Fleck. illo).
      2. 2. Transf., to that person or thing, thereto (very rare): Pe. Illuc redi. Me. Quo redeam? Pe. Equidem ad phrygionem censeo, Plaut. Men. 4, 2, 54: quo res haec pertinet? illuc: Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt, Hor. S. 1, 2, 23: illuc, unde abii, redeo: Nemonut avarus, etc., id. ib. 1, 1, 108; cf. ib. 1, 3, 38: illuc cuncta vergere, to Nero, Tac. A. 1, 3.
        1. b. To that point, to such a pitch: tunc adversis urgentibus, illuc decidit ut malum ferro summitteret, Juv. 12, 53.

illōtus (inl-, illautus and illūtus), a, um, adj. [in-lotus], unwashed, uncleaned, unclean, dirty.

  1. I. Lit.
        1. a.
          1. (α) Form illotus: illotis manibus aliquid tractare, Plaut. Poen. 1, 2, 103: toralia, Hor. S. 2, 4, 84: echini, id. ib. 2, 8, 52: cochleae, Plin. 30, 6, 16, § 49: faex vini, id. 23, 2, 31, § 63: inlotus sudor, Verg. G. 3, 443 (Rib.).
          2. (β) Form illautus, Plaut. Poen. 1, 2, 23.
          3. (γ) Form illutus: vinacei, Cato, R. R. 147.
        2. b. Prov.: illotis manibus or pedibus facere aliquid, to underlake a thing without due preparation, Dig. 1, 2, 1; Gell. 1, 9, 8; 17, 5 fin., Macr. S. 1, 24, § 12.
  2. * II. Trop.: illotus sermo, Auct. Decl. in Sall. 1, § 1.