Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

fŭrĭa, ae, f., and, more commonly, plur.: fŭrĭae, ārum, f. [furo], violent passion, rage, madness, fury.

  1. I. Appellatively (only poet. for furor or rabies): unius ob noxam et furias Ajacis Oï̄lei, Verg. A. 1, 41: ubi concepit furias, i. e. became furious, id. ib. 4, 474: tauri, Mart. 2, 43, 5: canum, Grat. Cyneg. 392: in furias agitantur equae, i. e. furious, ardent desire, Ov. A. A. 2, 478; Verg. G. 3, 244; Prop. 4 (5), 4, 68: auri, the fierce greediness for gold, Sil. 2, 500: ergo omnis furiis surrexit Etruria justis, in just fury, just wrath, Verg. A. 8, 494: honestae (Sagunti), Stat. S. 4, 6, 84.
    Of things: tranare sonoras Torrentum furias, the wild raging, roaring, Claud. III. Cons. Hon. 45.
  2. II. As a nom. prop.: Fŭrĭae, the three goddesses of vengeance (Allecto, Megaera, and Tisiphone), the Furies (syn.: Dirae, Eumenides).
    1. A. Prop.: Furiae deae sunt speculatrices, credo, et vindices facinorum et scelerum, Cic. N. D. 3, 18, 46: ut eos agitent insectenturque Furiae, non ardentibus taedis, sicut in fabulis sed angore conscientiae, id. Leg. 1, 14, 40; cf. id. Rosc. Am. 24, 66 sq.; id. Pis. 20, 46; Auct. ap. Quint. 9, 3, 47; Verg. A. 3, 331; Hor. S. 2, 3, 135; 1, 8, 45 al.
    2. B. Transf., in gen., avenging spirits, tormenting spirits.
          1. (α) Plur.: itaque eos non ad perficiendum scelus sed ad luendas rei publicae poenas furiae quaedam incitaverunt, Cic. Sull. 27, 76: Furiae Catilinae, id. Par. 4, 1, 27: sceleratum vicum vocant, quo amens, agitantibus furiis sororis ac viri, Tullia per patris corpus carpentum egisse fertur, Liv. 1, 48, 7; cf. id. 1, 59 fin.; 40, 10, 1: his muliebribus instinctus furiis Tarquinius circumire et prensare patres, etc., urged on by this female tormenting spiril, this fury of a woman, id. 1, 47, 7.
          2. (β) Sing., applied to persons who are furious or who are plotting mischief, a fury.
            So of Clodius: illa furia ac pestis patriae, Cic. Sest. 14, 33; of the same, id. ib. 17, 39; cf. also: illa furia muliebrium religionum, qui non pluris fecerat Bonam Deam quam tres sorores, id. Fam. 1, 9, 15; id. Q. Fr. 3, 1, 4; Hor. S. 2, 3, 141: hunc juvenem (i. e. Hannibalem) tamquam furiam facemque hujus belli odi ac detestor, Liv. 21, 10, 11.

fŭrĭālis, e, adj. [furiae].

  1. I. Of or pertaining to the Furies, or like the Furies, furious, raging, dreadful, fearful (mostly poet.; syn.: furiosus, furibundus, fanaticus): Alecto torvam faciem et furialia membra Exuit, Verg. A. 7, 415: caput Cerberi, Hor. C. 3, 11, 13: incessus, Liv. 7, 17, 3: arma, i. e. of the Bacchantes, Ov. M. 6, 591; cf. Erichtho, id. H. 15, 139: furialis illa vox (Clodii) nefariis stupris effeminata, Cic. Planc. 35, 86: dira exsecratio ac furiale carmen, Liv. 10, 41, 3: caedes, Ov. M. 6, 657; cf.: quod pretium speret pro tam furialibus ausis, id. ib. 6, 84: dens leonis, Mart. 2, 75, 7: mensae Atrei, Ov. Am. 3, 12, 39: tollitur in caelum furiali turbine clamor, fearful, Sil. 16, 320.
    In neutr., adverb.: aurigae furiale minetur Efferus, Stat. Th. 6, 429; Claud. B. Get. 326.
  2. II. Act., making mad, infuriating (poet. and very rare): haec me irretivit veste furiali inscium, Cic. poët. Tusc. 2, 8, 20: aurum, Val. Fl. 6, 670: oscula, id. 7, 254.
    Adv.: fŭrĭālĭter, furiously, madly, franticly: odit, Ov. F. 3, 637.

fŭrĭālĭter, adv., v. the preced. fin.

Fūrĭānus, a, um, v. Furius, II. B.

fŭrĭātĭlis, e, adj. [furiae], raging, furious (late Lat.): cornu (vaccae furentis), Ven. Vit. S. Mart. 3, 306.

fŭrĭātus, a, um, P. a., v. 1. furio.

fŭrĭbundē, adv., v. furibundus fin.

fŭrĭbundus, a, um, adj. [furo], raging, mad, furious (rare but class.; syn. v. furialis).

  1. I. In gen.: homo ac perditus (Clodius), Cic. Sest. 7, 15: impetus, id. Phil. 13, 9: tum ille (Catilina) furibundus: Quoniam, etc., Sall. C. 31 fin.: taurus, Ov. M. 13, 871: ignibus et ventis furibundus fluctuet aër, Lucr. 6, 367: cum semel accepit solem furibundus (Leo) acutum, Hor. Ep. 1, 10, 17: latronis impetus crudeles ac furibundos retardare, Cic. Phil. 13, 9, 19: silentia, Stat. Th. 10, 896.
  2. * II. Esp., filled with prophetic inspiration, inspired: hariolorum et vatum furibundae praedictiones (shortly before: furente modo and furor), Cic. Div. 1, 2, 4.
    * Adv.: fŭrĭbunde, furiously: omnes furibunde concutiens, Hier. in Jesai. 5, 14, 5.

Furīna (also Furrīna), ae, f.,

  1. I. a goddess worshipped in ancient Rome, otherwise unknown: Furrinalia Furrinae, quod ei deae feriae reipublicae dies is, quojus deae honos apud antiquos. Nam ei sacra instituta annua et flamen attributus: nunc vix nomen notum paucis, Varr. L. L. 6, § 19 Müll.: quarum (Eumenidum) et Athenis fanum est et apud nos. ut ego interpretor, lucus Furinae, Cic. N. D. 3, 18, 46: ponticulus, qui est ad Furinae, Satricum versus, id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4.
  2. II. Deriv. Furī-nālis (Furrīn-), e, adj., of or belonging to Furina, Furinal-: flamen, Varr. L. L. 5, § 84; 7, § 45 Müll.
    In plur. subst.: Furī-nālia (Furrīn-), ium, n., the festival of Furina (celebrated on the 25th of July), Varr. L. L. 6, § 19; Calend. Maff. ap. Inscr. Orell. II. pp. 394 and 411; Paul. ex Fest. p. 88 Müll.

* fūrīnus, a, um, adj. [fur], of or belonging to thieves, thief- (a word formed in jest after the analogy of coquinus): non coquinumst, verum furinum forum, Plaut. Ps. 3, 2, 2.

1. fŭrĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [furiae], to drive mad, to madden, enrage, infuriate (poet.): flagrans amor et libido, Quae solet matres furiare equorum, Hor. C. 1, 25, 14: pubem, Sil. 14, 280: matres armatas (i. e. Bacchantes), Stat. Th. 11, 488: mentes in iram, Sil. 17, 294.
Hence, P. a.: fŭrĭā-tus, a, um, enraged, maddened (syn. v. furialis): furiata mens, Verg. A. 2, 407; 588: mentes malis incursibus furiatae, Lact. 4, 27, 2: sacerdos, Stat. Th. 2, 21: furiata juventus, Sil. 7, 617: furiati ignes (amoris), i. e. fierce, wild, Ov. F. 2, 761 (al. furiales); cf. Sil. 13, 209.

2. fŭrĭo, īre, v. n. [furiae], to be mad, to rage (late Lat. for furere): ut furiat, Sid. Carm. 22, 94.

fŭrĭōsē, adv., v. furiosus fin.

fŭrĭōsus, a, um, adj. [furiae], full of madness or rage, mad, raging, furious (freq. and class.; syn. v. furialis): lex XII. Tabularum) est: SI FVRIOSVS EST, AGNATORVM GENTILIVMQVE IN EO PECVNIAQVE EIVS POTESTAS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148; cf.: itaque non est scriptum: SI INSANVS, sed: SI FVRIOSVS ESCIT, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 11; id. Rep. 3, 33: ego te non vecordem, non furiosum, non mente captum putem? id. Pis. 20, 47: aiunt hominem, ut erat furiosus, respondisse, etc. (shortly before: hominem longe audacissimum et insanissimum), id. Rosc. Am. 12, 33; cf. Hor. S. 2, 3, 222; 207; 303: dormientium et vinolentorum et furiosorum visa imbecilliora esse quam vigilantium, siccorum, sanorum, Cic. Ac. 2, 27, 88: mulier jam non morbo sed scelere furiosa, id. Clu. 65, 182: furiosus vultus et acer, Lucr. 6, 1184: quod si delira haec furiosaque cernimus esse, id. 2, 985; Asin. ap. Quint. 9, 2, 9: exululant comites, furiosaque tibia flatur, i. e. inciting to frenzy, maddening, Ov. F. 4, 341: laevam involvere togā, etc. … paene furiosum est, Quint. 11, 3, 146: quaedam pars exercitus non minus furiosa est, quam qui cum Antonio fuerunt, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 2: bello furiosa Thrace, Hor. C. 2, 16, 5: cupiditas effrenata ac furiosa, Cic. Cat. 1, 10, 25: fervido quodam et petulanti et furioso genere dicendi, id. Brut. 68, 241: dictum, Quint. 11, 1, 37: vociferatio, id. 2, 18, 8: initium, id. 3, 8, 59: inceptum, Liv. 36, 34, 3: vota, Ov. M. 10, 370.
Esp., in law, insane, = non compos mentis: furiosus mutusve morbosi sunt, Gell. 4, 2, 15: furiosus nullum negotium gerere potest, quia non intelligit quid agat, Gai. Inst. 3, 106: infans non multum a furioso differt, id. ib. 3, 109; Paul. Sent. 2, 17, 10 et saep.
Comp.: furiosior amor, Ov. M. 9, 737: quanto hoc furiosius atque Majus peccatum est, Hor. S. 1, 3, 83.
Sup.: nisi eum furiosissimum judicas, Cic. Deiot. 5, 15: contiones furiosissimae Publii, id. Att. 4, 3, 4.
Hence, adv.: fŭrĭōse, furiously, madly: etsi solet eum, cum aliquid furiose fecit, paenitere, Cic. Att. 8, 5, 1.
Comp.: servo in se cum gladio furiosius irruente, Spart. Hadr. 12, 5.

fŭrĭōsĭtas, ātis, f. [furiosus], rage, fury: nihil turpius m pastore furiositate, Pseudo August. ad Fratr. Erem. Serm. 36.

Fūrĭus (archaic Fūsius, Quint. 1, 4, 13; Liv. 3, 4 init.; cf. the letter R), a,

  1. I. a Roman family name.
      1. 1. M. Furius Camillus, the deliverer of Rome from the Gauls, Liv. 5, 19 sq.; Cic. Rep. 1, 3; id. Tusc. 1, 37, 90.
      2. 2. M. Furius Bibaculus, a Roman poet of Cremona, a contemporary of Cicero.
      3. 3. A. Furius Antias, a poet, the friend of Q. Lutatius Catulus the elder, Cic. Brut. 35, 132.
      4. 4. L. Furius Philus, consul in the year 618 A.U.C., who is introduced as a speaker in Cicero’s Republic al.
  2. II. Derivv.
    1. A. Fūrĭus (Fūsius), a, um, adj., of or belonging to a Furius (Fusius), Furian (Fusian): data fato quodam Furiae genti Gallica bella, Liv 31, 48, 12: cedo mihi leges Atinias, Furias, Fusias (al. Fufias), Cic. Verr. 2, 1, 42, § 109; so, lex Furia (testamentaria), Gai. Inst. 2, 225; 4, 23 sq.: lex Furia Caninia (de manumissionibus), id. ib. 1, 42; for which: lex Fusia Caninia, Cod. Just. 7, 3.
    2. B. Fūrĭānus a, um, adj., Furian: poëmata, i. e. of the poet A. Furius Antias, Gell. 18, 11, 4.
      Subst.: Fūrĭāni, ōrum, m., the soldiers of M. Furius Camillus, the Furians, Liv. 6, 9, 11.