Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

ex-hĭbĕo (ex-ibeo, v. Brix. ad Plaut. Capt. 4, 2, 37), ŭi, itum, 2, v. a. [habeo; lit., to hold out, reach out; hence],

  1. I. To hold forth, tender, present; to deliver, give up, produce (class.; syn.: praebeo, porrigo, praesto, tribuo, ministro, do, dono, dedo, etc.).
    1. A. Lit.: ait Praetor: QVEM HOMINEM DOLO MALO RETINES, EXHIBEAS. … Exhibere est in publicum producere, et videndi tangendique hominis facultatem praebere; proprie autem exhibere est extra secretum habere, Dig. 43, 29, 1 and 3, § 8: jam periculum est ne cogantur ad exhibendum formulam accipere, i. e. to acknowledge legal notice, etc. Sen. Ep. 50, 1: alicui omnia integra, Cic. Verr. 2, 5, 25, § 63: exhibe librarium illud legum vestrarum, id. Mil. 12, 33: pallium, Petr. 15: tabulas testamenti, Suet. Vit. 14: rationes, Dig. 40, 5, 41 fin.: fratres exhibe, Cic. Fl. 15, 35; so, fugitivos apud magistratus, Dig. 11, 4, 1: aliquem apud acta, ib. 2, 4, 17: debitorem in judicium, ib. 12, 2, 28 quadringentos senatores ad ferrum, Suet. Ner. 12 et saep.: vias tutas, i. e. to make safe, Ov. Pont. 4, 5, 34: toros, i. e. to furnish, allow, id. H. 17, 194: exhibuit querulos ore gemente sonos, uttered, id. Tr. 3, 11, 54.
    2. B. Transf.
      1. 1. To show, to display, to exhibit: exhibuit gemino praesignia tempora cornu, Ov. M. 15, 611: notam linguae, id. ib. 14, 526: exhibuit linguam paternam, displayed, i. e. used the language of her father, id. ib. 6, 213: faciem sucumque, Plin. 15, 13, 12, § 41: malui me tribunum omnibus exhibere quam paucis advocatum, Plin. Ep. 1, 23, 4: se ministratorem alicui, Suet. Vit. 17: se adorandum adeuntibus, id. Calig. 22 (but not in Cic. Sest. 50, 107, where the right reading is praebuit, v. Halm. ad h. l.).
        In the latter (reflexive) sense sometimes without se: quid me putas populo nostro exhibiturum? how I shall exhibit, show myself, Cic. Ac. 1, 5, 18; cf.: qui vere civilem virum exhibeat, shows, proves himself, Quint. 12, 2, 7 Spald.; Ov. M. 6, 44: pro fratre hostem exhibuit, Just. 27, 2.
          1. (β) To show, confer (late Lat.): alicui honorem, Aug. Serm. 46, 7.
      2. 2. To maintain, support, sustain (post-class.; esp. freq. in jurid. Lat.): si quis a liberis ali desideret, vel liberi, ut a parente exhibeantur, Dig. 25, 3, 5; so, aliquem, ib. 1, 12, 1; 3, 5, 33 al.; cf.: Scythas alimentis, Just. 9, 2: vitam, id. 11, 10; 22, 1.
  2. II. To show, exhibit, employ; to procure, occasion, cause: rem salvam exhibebo, I will set it all right, Plaut. As. 2, 4, 51: quorum virtus exhibet solidum decus, Phaedr. 4, 23, 24: vocis fidem, id. 3, 19 Epil. 9: munificentiam, Suet. Tib. 48: liberalitatem, clementiam, comitatem, id. Ner. 10; cf.: liberalitatem et justitiam, Plin. Pan. 33, 2: vicem spodii, i.e. to supply the place of, Plin. 23, 7, 63, § 125; cf.: vicem testamenti, Dig. 29, 6, 16: humanitatem, to exercise, exhibit, Plin. Ep. 5, 19, 2: diligentiam, Dig. 18, 6, 2: imperium, to exercise, Plaut. Cas. 2, 6, 57: alicui molestiam, to cause, Cic. Att. 2, 1, 2; Plaut. Pers. 2, 4, 3; id. Capt. 4, 2, 37: negotium hominibus, to produce, occasion, id. Poen. 1, 2, 30; cf.: qui deum nihil habere ipsum negotii (dicunt), nihil exhibere alteri, Cic. Off. 3, 28, 102; id. ib. 3, 31, 112: negotium alicui, Plaut. Am. 3, 2, 14; id. Most. 3, 1, 38; id. Men. 5, 9, 13; id. Pers. 2, 5, 14; and once reflexively: jam se exhibebit hic mihi negotium, will present itself, id. Rud. 2, 6, 72: argutias mihi, id. Most. 1, 1, 2: difficilem laborem alicui, Col. 5, 5, 17: curam alicui, Tib. 2, 1, 61 et saep.

exībĭlo, exicco, v. exsib-, exsicc-.

* ex-ignesco, ĕre, v. inch. n., to become ignited, turn to fire: mundus tum exignescere, tum exaquescere videtur, Censor. de Die Nat. 18.

ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: reges ex civitate, to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199: hostem e campo, Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4: aliquem domo, Liv. 39, 11, 2: aliquem campo, id. 37, 41, 12: omnes foras, Plaut. Aul. 3, 1, 7: adcolas ultra famam, Plin. 2, 68, 68, § 175: exacti reges, driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.: Tarquinio exacto, id. Rep. 1, 40: anno post Tarquinios exactos, Tac. A. 11, 22: Orestes exactus furiis, driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70: virum a se, Plaut. Mil. 4, 6, 62: uxorem, to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit; exegit, turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234: maculam, to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive: non circumspectis exactum viribus ensem Fregit, thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so, ensem, Luc. 8, 656; cf.: ensem per medium juvenem, plunges through the middle, Verg. A. 10, 815: gladium per viscera, Flor. 4, 2, 68: tela in aliquem, Sen. Cons. ad Marc. 16; hence: aliquem hastā, i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.
      Mid.: quae (hasta) cervice exacta est, passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.: (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia, to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8: sues pastum, id. ib. 2, 4, 6: radices altius, to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.: vitis uvas, Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    2. B. In partic.
      1. 1. A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare): spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius, Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.
      2. 2. To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.; syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus, Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33: acerbissime pecunias imperatas, Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84: quaternos denarios, id. Font. 5, 9: tributa, id. Fam. 3, 7, 3: pensionem, id. ib. 6, 18, 5: nomina sua, id. Verr. 2, 1, 10, § 28: mercedem, id. Lael. 21, 80 et saep.: equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae, Caes. B. C. 1, 30, 4: obsides ab Apolloniatibus, id. ib. 3, 12, 1: viam, to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7: a quoquam ne pejeret, Juv. 13, 36.
        Esp.: rationem, to exact an account: ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent, Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1: libertorum nomina a quibus ratio exigi posset, Suet. Aug. 101 fin.
          1. (β) In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.
      3. 3. To examine, inquire into (post-Aug.): nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent, Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.: exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc., id. A. 2, 85.
      4. 4. Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind (poet. and in post-Aug. prose): cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon, Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.): Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam, Plin. 12, 19, 42, § 87.
      5. 5. In mercant. lang., to dispose of, sell: agrorum exigere fructus, Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317.
      6. 6. Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing: ad perpendiculum columnas, Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133: materiam ad regulam et libellam, Plin. 36, 25, 63, § 188: pondus margaritarum sua manu, Suet. Caes. 47; cf.: aliquid mensura, Plin. 17, 21, 35, § 159.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to drive out, expel (very rare): locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore, Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.
      Far more freq. and class.,
    2. B. In partic.
      1. 1. (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due: ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo, Cic. Brut. 4, 17: aliquid exigere magis quam rogare, id. Fam. 2, 6, 1: longiores litteras exspectabo vel potius exigam, id. ib. 15, 16, 1: omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem, id. Fin. 2, 22, 73: ab hoc acerbius exegit natura quod dederat, demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.: non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt, id. Leg. 1, 1, 4: has toties optata exegit gloria poenas, has cost, Juv. 10, 187: poenas, to take vengeance, id. 10, 84: de vulnere poenas, Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230: gravia piacula ab aliquo, Liv. 29, 18, 18 et saep.
        With ut: exigerem ex te cogeremque, ut responderes, Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.: Calypso exigit fata ducis, questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130: exactum a marito, cur, etc., Tac. A. 2, 85: exigite ut mores seu pollice ducat, Juv. 7, 237 sq.
        With an object-clause: exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere, Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.
        Absol.: in exigendo non acerbum, Cic. Off. 2, 18, 64: cum res exiget, Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.: ut res exiget, id. 12, 10, 69: si communis utilitas exegerit, id. 12, 1, 37.
        Esp.: rationem, to require an account: rerum gestarum, Just. 19, 2, 6: numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus? an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.
      2. 2. Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish: non novisse quicum aetatem exegerim, Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62: tecum aetatem, id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12: ut te dignam mala malam aetatem exigas, id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39: cum maerore graviorem vitam, Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.: vitae tempus, Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6: jam ad pariendum temporibus exactis, Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.: mediam dies exegerat horam, Ov. Am. 1, 5, 1: aevum, Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209: tristissimam noctem, Petr. 115: diem supremum noctemque, Tac. A. 3, 16: ullum tempus jucundius, Plin. Ep. 3, 1, 1: jam aestatem exactam esse, Sall. J. 61, 1: per exactos annos, at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6: exacto per scelera die, Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so, exacto quadriennio, Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.
      3. 3. To conduct, urge forward, superintend, drive: opus, Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.
      4. 4. To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing (poet. and in post-Aug. prose): exegi monumentum aere perennius, Hor. C. 3, 30, 1: opus, Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871: exactus tenui pumice versus eat, Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637: commentarii ita sunt exacti, ut, etc., Quint. 10, 7, 30: eandem gracilitatem stilo exigere condiscant, to reach, attain to, id. 1, 9, 2.
      5. 5. To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, his discoveries, Verg. A. 1, 309: non prius exacta tenui ratione saporum, before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.
        Pass. impers.: non tamen exactum, quid agat, Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16.
      6. 6. (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so, opus ad vires suas, Ov. A. A. 2, 502: si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere, Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.: principatus tuus ad obrussam exigitur, id. de Clem. 1, 1, 6: se ad aliquem, id. Ep. 11 fin.: regulam emendate loquendi, Quint. 1, 5, 2: illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos, are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.
      7. 7. To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7: cum aliquo, Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.: secum aliquid, Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27: de aliqua re coram, Plin. Ep. 9, 26, 13: haec exigentes hostes oppressere, Liv. 22, 49, 12: quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est, Quint. 6, 5, 5.
      8. 8. To endure, undergo: aerumnam, Plaut. Capt. 5, 4, 12.
        Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose): difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero, Liv. 3, 5, 12: acies falcis, Plin. 17, 27, 42, § 251: fides, Ov. Pont. 4, 9, 46.
        Comp.: cura, Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4.
        Sup.: diligentia, Front. Aquaed. 89: vir, Plin. Ep. 8, 23, 5.
        With gen.: Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere, Ov. F. 3, 383.
        Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately: ut exacte perorantibus mos est, Sid. Ep. 7, 9.
        Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.
        Sup.: pascere, Sid. Ep. 5, 11.

exĭgŭē, adv., briefly, sparingly, v. exiguus fin.

exĭgŭĭtas, ātis, f. [exiguus], scantiness in measure or number, smallness, littleness, shortness, scarcity (class.).

        1. (α) With gen.: cum paucitatem militum ex castrorum exiguitate cognoscerent, Caes. B. G. 4, 30, 1: pellium, id. ib. 4, 1 fin.: itaque in quibus (voluptatibus) propter earum exiguitatem obscuratio consequitur, Cic. Fin. 4, 12, 29: copiarum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf. in the follg.: congiariorum, Quint. 6, 3, 52: cibi, Col. 7, 5, 5: fisci, Suet. Claud. 28: fructuum, Dig. 19, 2, 15, § 5: temporis tanta fuit exiguitas, ut, etc., Caes. B. G. 2, 21, 5; 2, 33, 2; Liv. 24, 17, 4 al.
        2. (β) Absol.: ubi Crassus animadvertit, suas copias propter exiguitatem non facile diduci, Caes. B. G. 3, 23, 7.

exĭgŭus, a, um, adj. [exigo, II. B. 5.; cf. contiguus, from contingo; lit., weighed, exact; hence opp. to abundant, beyond measure; cf.: parvus, pusillus, minutus], scanty in measure or number, small, little, petty, short, poor, mean.

  1. I. Adj. (freq. and class.): exile et exiguum et vietum cor et dissimile cordis fuisse, Cic. Div. 2, 16, 37; cf.: me corporis exigui, etc., Hor. Ep. 1, 20, 24; and, mus, Verg. G. 1, 181: oratorem ex immenso campo in exiguum sane gyrum compellitis, Cic. de Or. 3, 19, 70; cf.: quoniam exiguis quibusdam finibus totum oratoris munus circumdedisti, id. ib. 1, 62, 264: finis, Hor. C. 1, 18, 10: alteram partem nimis exiguam atque angustam esse voluisti, Cic. Rab. Perd. 3, 9: litterae tuae exiguam significationem tuae erga me voluntatis habebant, id. Fam. 5, 7, 2; exigua et infirma civitas, Caes. B. G. 7, 17, 2; cf.: pars terrae, Cic. Rep. 1, 17: campi, Hor. C. 2, 9, 24: castra, Caes. B. G. 5, 49, 7: aedificia, Hirt. B. G. 8, 5, 1: locus eloquentiae, Quint. 2, 17, 28: toga, Hor. Ep. 1, 19, 13; cf.: torques, id. C. 3, 6, 12: elegi, id. A. P. 77 et saep.: numerus oratorum, Cic. de Or. 1, 4, 16; cf.: copiae amicorum, id. Quint. 1, 2: malorum particula, Juv. 13, 13: copiae, Caes. B. C. 2, 39, 3: fructus, Cic. Par. 6, 3, 49: cibus, Juv. 14, 301: animus, id. 13, 190: facultates, Caes. B. C. 1, 78, 2: census, Hor. Ep. 1, 1, 43: pulvis, id. C. 1, 28, 3: tempus, Cic. de Or. 1, 20, 92; cf.: pars unius anni, id. Rep. 6, 23: pars aestatis, Caes. B. G. 4, 20, 1: laus, Cic. Agr. 2, 2, 5: grandis aut exigua (vox), Quint. 11, 3, 15; so, vox, Suet. Ner. 20.
    With gen.: abundans corporis exiguusque animi, Claud. ap. Eutr. 2, 381.
    Comp.: aqua exiguior facta, Dig. 43, 11, 1, § 15; ib. 29, 5, 1, § 27; Front. Aquaed. 32: cytisum aridum si dabis, exiguius dato, Col. Arb. 28; Dig. 30, 1, 14 fin.
    Sup.:
    pars exiguissima, Ov. H. 14, 115: legata, Plin. Ep. 7, 24, 7.
  2. II. Subst.
    1. A. exĭgŭum, i, n., a little, a trifle (post-Aug.).
      With gen.: exiguum campi ante castra erat, Liv. 27, 27, 13: exiguum spatii, id. 22, 24, 8: aquae, Ov. Tr. 5, 2, 20: mellis, Plin. 28, 9, 37, § 139: temporis, id. Ep. 7, 27, 13: salutis, Sil. 4, 248: exiguum de naturae patriaeque veneno, Juv. 3, 123: exiguo (sc. tempore) post obitum ipsius, a short time after, etc., Plin. 31, 2, 3, § 7; cf.: perquam exiguum sapere, Plin. Ep. 3, 6, 1.
      Plur.: res hodie minor est here quam fuit, atque eadem cras Deteret exiguis aliquid, Juv. 3, 23 sq.
    2. B. exĭgŭus, i, m., a poor man: exiguo conceditur misericordia, Vulg. Sap. 6, 7.
      Adv., shortly, briefly; slightly, scantily, sparingly.
          1. (α) Form exĭgŭe (class.): hoc quidem est nimis exigue et exiliter ad calculos revocare amicitiam, too narrowly, Cic. Lael. 16, 58: exigue sumptum praebent (parentes), Ter. Heaut. 1, 2, 33; cf.: ratione inita frumentum se exigue dierum XXX. habere, hardly, Caes. B. G. 7, 71, 4: celeriter exigueque dicere, slightly, briefly, Cic. de Or. 3, 36, 144; cf.: epistola exigue scripta, id. Att. 11, 16, 1: exigue atque frigide laudari, Gell. 19, 3, 1: Vergilius hunc Homeri versum exigue secutus est, to a slight degree, i. e. not closely, id. 9, 9, 16.
          2. (β) Form exĭgŭum (post-Aug.): dormire, Plin. 10, 77, 97, § 209: sapere, Plin. Ep. 3, 6, 1: tument vela, Luc. 5, 431.
          3. * (γ) Form exĭgŭo: tangere aliquid, Scrib. Comp. 240.

exĭlĭca causa, quae adversus exsulem agitur, Paul. ex Fest. p. 81, 5 Müll.

exĭlĭo, īre, v. exsilio.

exīlis, e, adj. [ex and ile, ilia; hence, without entrails, i. e. thin, lank, Corss. Ausspr. 2, 1003],

  1. I. small, thin, slender, lank, meagre, poor, feeble (class.; syn.: tenuis, gracilis, macer): exile et exiguum et vietum cor, Cic. Div. 2, 16, 37; cf.: jecur horridum et exile, id. ib. 2, 13, 30: femur (opp. tumentes surae), Hor. Epod. 8, 10: artus, Ov. Pont. 1, 10, 27: folia, Plin. 24, 6, 20, § 29: quod solum tam exile et macrum est, quod, etc., thin, poor, Cic. Agr. 2, 25, 67: ager, Col. 1, 4, 3; cf.: Arisbe glebis, Luc. 3, 204: exilis domus est, ubi non et multa supersunt, etc., poor, wretched, Hor. Ep. 1, 6, 45: domus Plutonia, i. e. cheerless, id. C. 1, 4, 17 (cf.: domus plena, id. ib. 2, 12, 24): hereditas (with parva), Plin. Pan. 40, 1: via, short, Ov. Tr. 1, 2, 86.
  2. II. Transf.
    1. A. In gen., meagre, dry, inadequate, etc.: genus sermonis exile, aridum, concisum ac minutum, meagre, dry, Cic. de Or. 2, 38, 159; so of speech, id. Fin. 4, 3, 7; id. de Or. 2, 77, 315; 1, 18, 83; Quint. 8, 3, 56 (opp. tumida); cf. of speech: pro pressis exiles, id. 10, 2, 16: vox (opp. plena), id. 11, 3, 15; ib. 13: argumentis admodum exilibus niti, Gell. 14, 2, 4.
    2. B. Void, free.
      With gen.: exilis atque inanis aegritudinum, Plaut. Stich. 4, 1, 21.
      Comp.: caro prunorum, Plin. 15, 13, 12, § 43: vox feminis quam maribus (opp. gravior), id. 11, 51, 112, § 269: vox in senecta, ib. § 270.
      Sup. seems not to occur.
      Hence, adv.: exīlĭter, thinly, meagrely, feebly, dryly: nolo verba exiliter exanimata exire, feebly, Cic. de Or. 3, 11, 41: annales sane exiliter scripti, id. Brut. 27, 106: disputare (with jejune), id. de Or. 1, 11, 50.
      Comp.: exilius dicere de aliqua re, more sparingly, briefly, Varr. L. L. 5, § 2 Müll.
      Sup. seems not to occur.

exīlĭtas, ātis, f. [exilis],

  1. I. thinness, meagreness, weakness, poorness (class.): aculei apum, Plin. 11, 2, 1, § 3: foliorum, id. 24, 19, 118, § 178: soli, Col. 18, 16, 6: femineae vocis, Quint. 1, 11, 1; cf. id. 11, 3, 19: quarundam litterarum (opp. pinguitudo), id. 1, 11, 4
  2. II. Transf., of speech, etc.: in dicendo (opp. ubertatem et copiam), Cic. de Or. 1, 12, 50; cf. id. Brut. 82, 284.

exīlĭter, adv., v. exilis fin.

exĭlĭum, ii, n., v. exsilium.

exim, v. exinde init.

exĭmĭē, adv., v. eximius fin.

exĭmĭĕtas, ātis, f. [eximius], excellence, eminence (late Lat.), Symm. Ep. 3, 3; Aug. Ep. 32, 231; 237.

exĭmĭus, a, um, adj. [eximo].

  1. I. Taken out from the mass, i. e. excepted, exempt (rare but class. = exemptus, exceptus): eximium neminem habere, Ter. Hec. 1, 1, 9: neque esset veri simile, cum omnibus Siculis faceret injurias, te illi unum eximium, cui consuleret, fuisse, you should be the only excepted one, Cic. Div. ap. Caecil. 16, 52: tu unus eximius es, in quo hoc praecipuum valeat, Liv. 9, 34, 11.
    Far more freq. and class.,
  2. II. Select, choice, distinguished, extraordinary, uncommon, excellent (syn.: egregius, praeclarus, divinus, lautus, magnificus): ea quae eximia plerisque et praeclara videntur, parva ducere, Cic. Off. 1, 20, 67; cf.: haec ipsa semper in te eximia et praestantia fuere, id. de Or. 2, 28, 126: Pompei singularis eximiaque virtus, id. de Imp. Pomp. 1, 3: mulier facie eximia, id. Verr. 2, 5, 31, § 82; cf.: pulchritudine eximia femina, id. Div. 1, 25, 52: eximii forma pueri, Plin. 7, 12, 10: eximii praestanti corpore tauri, Verg. G. 4, 538 et saep.: ingenium, Cic. Fam. 6, 5, 3: gloria belli, id. Rep. 1, 12; cf.: gloria virtutis, id. ib. 2, 10: opinio virtutis, Caes. B. G. 2, 8, 1; cf. also: virtus, id. B. C. 1, 46, 4: quo e collegio laus est illa eximia C. Julii, qui, etc., Cic. Rep. 2, 36: herba eximii usus ad vulnera, Plin. 24, 16, 95, § 152: ignes Aetnae, Lucr. 2, 594 et saep.
    Poet. with partitive gen.: eximii regum, Stat. Th. 6, 15.
    And with inf.: eximius animam servare sub undis, exceedingly, skilful, expert, Luc. 3, 697.
    Hence adv.: exĭmĭe (acc. to II.), exceedingly, very much, uncommonly, excellently (syn.: egregie, unice): C. Marius L. Plocium eximie dilexit, Cic. Arch. 9, 20: eximie et unice delectare, Gell. 11, 3, 4: e. atque verissime opinari, id. 13, 8, 1: cenare, Juv. 11, 1: polliceri omnia, Liv. 42, 29, 6: prodesse, Plin. 29, 6, 38, § 126: mederi, id. ib.; cf.: curari, id. 27, 12, 104, § 127: ornatum templum, Liv. 25, 40, 2: utilis, Plin. 20, 22, 89, § 241: optimum stagnum, Col. 8, 17, 1.

ex-ĭmo, ēmi, emptum, 3, v. a. [emo; cf. adimo and demo], to take out, take away, remove (class.; syn.: demo, adimo, eripio, furor, etc.).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen. (with de, ex, or simple abl.; rare with dat.): eximito (acina) de dolio, Cato R. R. 112, 3: oleas, ulmos bene cum radicibus, id. ib. 28, 1: medullam e caule, Plin. 26, 11, 71, § 116: dentem alicui, Cels. 6, 9; Plin. 28, 11, 49, § 181; cf.: lienem cani viventi, id. 30, 6, 17, § 51; and: lapillos ventre crocodili, id. 28, 8, 28, § 107: telum, Quint. 9, 2, 75: gladium, Vulg. Matt. 26, 51; cf.: quid te exempta juvat spinis de pluribus una? Hor. Ep. 2, 2, 212: eximi jubet non diem ex mense, sed ex anno unum mensem, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 139: ne tu ex reis eximerere, id. ib. 2, 2, 40, § 99; for which: aliquem de reis, id. ib. 2, 4, 19, § 41: cf.: ut auctores alios omnino exemerint numero, Quint. 1, 4, 3; with which cf.: Phraaten numero beatorum Eximit virtus, Hor. C. 2, 2, 19: qui turbae quamvis bonorum auctorum eximatur, Quint. 10, 1, 74.
    2. B. In partic., pregn., to free, release, deliver: eum tamquam e vinculis eximamus, Cic. Or. 23, 77: aliquos ex obsidione, id. Fam. 5, 6, 2; for which: aliquos (urbem) obsidione, Liv. 38, 15, 5: ibi circumsessus adventu fratris obsidione eximitur, id. 24, 41, 6; 36, 13, 1; 37, 22, 3.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to take away, remove, banish: quod si exemeris ex rerum natura benevolentiae conjunctionem, Cic. Lael. 7, 23: alicui lassitudinem, Plaut. Merc. 1, 17; cf.: illud, quod me angebat, non eximis, Cic. Tusc. 2, 2, 29: hic dies vere mihi festus atras Eximet curas, Hor. C. 3, 14, 14: onus sollicitis animis, id. Ep. 1, 5, 18: eam religionem (augures), Liv. 4, 31, 4: dubitationem hujus utilitatis, Quint. 1, 10, 28: quamquam res adversae consilium eximerent, Tac. A. 11, 32; 1, 32; 13, 15: aliquid memoriae, Suet. Claud. 11 et saep.: exemptā fine patere, i. e. without end, Lucr. 1, 976; 1, 1007.
      Pass. impers.: plurimis mortalium non eximitur, quin primo cujusque ortu ventura destinentur, the idea is not taken from them, i. e. they cannot be convinced but that, etc., Tac. A. 6, 22.
    2. B. In partic.
      1. 1. To free, release, deliver from any thing; constr. with ex, the abl., since the Aug. per. freq. with dat., rarely with de: aliquem metu, Plaut. Rud. 1, 4, 13: ita me exemisti Philocratem fallaciis, id. Capt. 3, 5, 16; cf.: iis (rationibus) accusator ad alios ex culpa eximendos abutetur, Cic. Inv. 2, 7, 24: ex miseriis plurimis me, Plaut. Capt. 5, 1, 3: se ex catenis, id. Men. 1, 1, 8: ex servitute, Liv. 37, 56, 7; Sen. Ep. 104, 16: aliquem crimine, Liv. 6, 24, 8: cf.: qui servitute exempti fuerant, id. 34, 52 fin.: cives servitio, id. 28, 39, 18; 27, 22, 3; 33, 23, 2; Plin. Ep. 4, 24, 3: non noxae (al. noxa) eximitur C. Fabius, qui, etc., Liv. 8, 35, 5 Drak. N. cr.; cf.: supplicio magis quam crimini exemptus est, Curt. 7, 1, 6: servitio, id. 6, 3, 3: aliquem sceleri, Val. Fl. 2, 256: morti, Tac. A. 14, 48: infamiae, id. ib. 1, 48: legiones adversae pugnae, id. ib. 1, 64: Pisonem ignominiae, id. ib. 3, 18: ut morte honesta contumeliis captivitatis eximeretur, id. ib. 12, 51: querelae, Sen. Ben. 6, 9, 1: notae jam destinatae, Gell. 4, 20, 9: poenae, Dig. 48, 10, 22, § 4: opinionibus vulgi, Quint. 12, 2, 28 et saep.: exime hunc mihi scrupulum, Plin. Ep. 3, 17, 2: 6, 8, 7: Romanis dubitationem, Liv. 34, 37, 6: de proscriptorum numero, Nep. Att. 10, 4: agrum de vectigalibus, to exempt, Cic. Phil. 2, 39, 101.
        Absol.: nec sorte (opus fuisse) nisi quod se quisque eximi voluerit, Quint. 4, 2, 74.
      2. 2. Of time, to consume, waste: Clodius rogatus diem dicendo eximere coepit, Cic. Q. Fr. 2, 1, 3; cf.: Metellus calumnia dicendi tempus exemit, id. Att. 4, 3, 3: diem, Liv. 1, 50, 8; so, tempus, Suet. Oth. 6: diem, Plin. Ep. 5, 21, 2: male aetatem, Sen. Q. N. 3, 1: anno exempto, Pall. 3, 17 fin.: horam eximere ullam in tali cive liberando sine scelere non possumus, lose, waste, Cic. Phil. 6, 3, 7 B. and K.
      3. 3. To except, leave out of consideration: leges, si majestatis quaestio eximeretur, bono in usu, Tac. A. 4, 6.
      4. 4. Law t. t., to detain, prevent from appearing in court: eum qui in jus vocatur, Gai Inst. 4, 46.

exin, adv., v. exinde.

ex-ĭnānĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a., to empty, make empty (rare but class.): Siciliam provinciam C. Verres per triennium depopulatus esse, Siculorum civitates vastasse, domos exinanisse, fana spoliasse dicitur, to make desolate, Cic. Div. in Caecil. 4, 11: agros (with vastare), id. Verr. 2, 3, 50, § 119: navem, id. ib. 2, 5, 25, § 64; ib. 40, § 104: castra, Sisenn. ap. Non. 107, 22; cf. Caes. B. C. 1, 48, 5: regibus atque omnibus gentibus exinanitis, Cic. Agr. 2, 27, 72; cf. also: ama rem tuam: hunc (amatorem) exinani, clean out, i. e. strip, fleece, Plaut. Truc. 4, 2, 2: patrimonium suum donationibus, i. e. to consume, waste, Dig. 31, 1, 89 fin.: apes relinquunt exinanitas alvos, emptied, empty, Varr. R. R. 3, 16, 28: onusta vehicula, to unload, Plin. 7, 20, 19, § 82: alvum, bilem, pituitam, to void, discharge, id. 26, 8, 36, § 57: lienem, to consume, id. 25, 5, 20, § 45: hydropicos, to tap, id. 24, 8, 35, § 52: multiplici partu exinanitur ubertas, is exhausted, weakened, id. 18, 22, 51, § 189: faex non est exinanita, drained out, Vulg. Psa. 74, 9.
Trop.: exinanita est fides, made powerless, Vulg. Rom. 4, 14: semet ipsum exinanivit, i. e. laid aside his glory, id. Philip. 2, 7.
Absol.: exinanite, destroy, Vulg. Psa. 136, 10.

exĭnānītĭo, ōnis, f. [exinanio], an emptying, evacuation (post-Aug.): alvi, Plin. 13, 22, 38, § 118: florescendi, i. e. an exhausting, enfeebling, id. 17, 2, 2, § 12.

ex-indē, and apocopated exin (like dein, proin, from deinde, proinde; cf. also: dein etiam saepe et exin pro deinde et exinde dicimus, Cic. Or. 45, 154; also exim, like him, illim, istim; acc. to the best MSS. in Enn. ap. Fest. p. 356, 4; Plaut. Poen. 3, 6, 9; Lucr. 3, 160; Verg. A. 7, 341; 8, 306; 12, 92; Tac. A. 14, 48 al.; M. Aurel. ad Fronto, p. 54; cf. exsim, εὐθέως, Gloss. Philox.; v. Lachm. ad Lucr. p. 148; Wagn. ad Verg. A. 7, 341, and tom. 5, p. 437; v. Ritschl, Rhein. Mus. 7, 472 sqq.; Lorenz ad Plaut. Most. 218), adv., from there, from that place, thence (freq., but not in Ter., Caes., or Quint.).

  1. I. In space (very rare; not in Cic.): utcumque in alto ventus est, Epidice, exin velum vortitur, from there, thence, Plaut. Ep. 1, 1, 47; id. Poen. 3, 6, 9: si servus cujusquam in ecclesiam altariave armatus … irruerit, exinde protinus abstrahatur, Cod. Just. 1, 12, 4: regionem Commagenam, exim Cappadociam, inde Armenios petivit, Tac. A. 15, 12.
    1. B. Transf., in (local) succession, after that, next in order, next: at vero quanta maris est pulchritudo! … exin mari finitimus aër, etc., Cic. N. D. 2, 39, 101: hinc Equus summum contingit caput alvoexin contortis Aries cum cornibus haeret, id. poët. ib. 2, 43, 111: auxiliares Galli Germanique in fronte, post quos pedites sagittarii, dein quatuor legionesexin totidem aliae legiones, Tac. A. 2, 16.
  2. II. In time, after that, thereafter, then: exin compellare pater me voce videtur, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 45, ed. Vahl.): POPULI PARTES IN TRIBUS DISTRIBUUNTO; EXIN PECUNIAS, AEVITATES, ORDINES PARTIUNTO, Cic. Leg. 3, 3, 7: exin cuidam rustico Romano dormienti visus est venire qui diceret, etc. … exin filium ejus esse mortuum, etc., id. Div. 1, 26, 55: quisque suos patimur Manes; exinde per amplum Mittimur Elysium, Verg. A. 6, 743: ad Mundam exinde castra Punica mota, Liv. 24, 42, 1.
        1. b. After ubi or postquam (cf. deinde, II. d.): ostium ubi conspexi, exinde me ilico protinam dedi, Plaut. Curc. 2, 3, 84: postquam alium repperitme exinde amovit loco, id. Truc. 1, 1, 63.
    1. B. Transf.
      1. 1. In an enumeration or succession of events, after that, then, next, furthermore (cf. deinde, II. A. b.): pone petunt, exim referunt ad pectora tonsas, Enn. s. v. tonsam, p. 356 Müll. (Ann. v. 236, ed. Vahl.): incenditque animum famae venientis amore; Exin bella viro memorat, quae, etc., Verg. A. 6, 891: exin se cuncti divinis rebus ad urbem Perfectis referunt, id. ib. 8, 306; Liv. 31, 4, 4; 31, 6, 2; 37, 47, 8; 40, 35, 2; 42, 9, 8: Suillio corruptionem militumexin adulterium Poppaeae, ac postremum mollitiam corporis objectante, Tac. A. 11, 2; cf. id. ib. 15, 41.
      2. 2. In late Lat., i. q. ex illo tempore, from that time, since then: quem morem vestis exinde gens universa tenet, Just. 1, 2: cum post motam et omissam quaestionem res ad nova dominia bona fide transierint, et exinde novi viginti anni intercesserint, etc., Cod. Just. 7, 33; Dig. 10, 1, 4; 41, 6, 4; 49, 15, 12.
        With ut, cum, ex quo: exinde, ut curiam participare coepi, App. Mag. p. 289; so, exinde ut, id. M. 2, p. 120: exinde cum ex astu a magistro digressi sumus, id. ib. 1, p. 113: videri legatum habere jurisdictionem non exinde, ex quo mandata est, sed, etc., Dig. 1, 16, 4, § 6; 5, 1, 67; Cod. Just. 2, 22; 4, 32.
  3. III. In other relations, in which a going out or forth takes place.
    1. A. (Acc. to ex, III. E.) To indicate the origin or occasion of an event (post-class.), thence: nec quicquam idonei lucri exinde cepimus, sed vulnera, App. M. 6, p. 184; Cod. Just. 1, 3, 35: quodcumque exinde incommodum ecclesiae contigerit, ib. 1, 2, 14.
    2. B. (Acc. to ex, III. H.) To indicate a rule, measure, or standard, hence, accordingly (anteclass.): proinde ut quisque fortuna utitur, ita praecellet; atque exinde sapere eum omnes dicimus, Plaut. Ps. 2, 3, 14; cf.: ut famast homini, exin solet pecuniam invenire, id. Most. 1, 3, 71; id. Truc. 1, 1, 64; id. Poen. 3, 5, 9; id. Ep. 1, 1, 47: ad molas alii asellis, alii vaccis ac mulis utuntur, exinde ut pabuli facultas est, according as, Varr. R. R. 1, 20, 4.

exinfulabat = exserebat: infulas enim sacerdotum filamenta vocabant, Paul. ex Fest. p. 81, 18 Müll.

exintĕro (exen-, exten-), āvi, ātum, 1, v. a. [ἐξεντεριζω].

  1. I. Prop., to disembowel, draw (ante- and post-class.), Plin. 30, 5, 14, § 42; 30, 10, 27, § 88; 32, 8, 29, § 92: porcum, Petr. 54, 3: hydram, Hyg. Fab. 30: exinteratus lepus, Just. 1, 5 fin. (exentera hunc piscem, Vulg. Tob. 6, 5): aves per guttur, Apic. 6, § 236.
  2. II. Fig., to torture, torment a person: exspectando exedor miser atque exinteror, Plaut. Epid. 3, 1, 1.
  3. III. Com. meton., to empty, exhaust a thing: marsupium alicujus, Plaut. Epid. 2, 2, 3; so, id. ib. 3, 4, 74: opes argentarias mihi, id. ib. 5, 2, 7; id. Truc. prol. 21.

existĭmābĭlis, e, adj. [existimo], supposable, probable, likely (late Latin), Cael. Aur. Acut. 2, 5; 35; 3, 17 fin.

existĭmātĭo (existum-), ōnis, f. [existimo], a judging, judgment, opinion, supposition (class.; in sing. and plur. equally common).

  1. I. Prop.: re et existimatione jam, lege et pronuntiatione nondum condemnato, Cic. Clu. 20, 56. non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed, etc., id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: quod de pietate dixistis, est quidem ista vestra existimatio, sed judicium certe parentis, i. e. that is your opinion, but the father is the proper judge, id. Cael. 2, 4: ne respexeris clandestinas existimationes, Plin. Pan. 62 fin.: in hoc genere facilior est existimatio quam reprehensio, Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190: tacitorum existimatione reprehendi, id. Prov. Cons. 17, 40; cf.: militis de imperatore, Liv. 4, 41, 2 Drak.: communis omnibus, id. 4, 20, 8 Drak.: nec illum ante tibi satis facere, quam tu omnium existimationi satis fecisses, Cic. Verr. 2, 3, 58, § 133; cf.: vir optimus omnium existimatione, id. Rep. 3, 17.
  2. II. Transf., objectively (cf. rumor, B.), reputation, good name, honor, character, credit: existimatio est dignitatis illaesae status, legibus ac moribus comprobatus, qui ex delicto nostro auctoritate legum aut minuitur aut consumitur, etc., Dig. 50, 13, 5: nihil eum fecisse scientem, quod esset contra aut rem aut existimationem tuam, Cic. Fam. 5, 20, 1: homo egens, sordidus, sine honore, sine existimatione, sine censu, id. Flacc. 22, 52; cf.: homo fortunā egens, vitā turpis, existimatione damnatus, id. ib. 15, 35: judicia summae existimationis et paene dicam capitis, id. Rosc. Com. 6, 16; cf. id. Att. 1, 1, 4: nisi quid existimas in ea re violari existimationem tuam, id. Fam. 13, 73, 2: existimationem offendere, id. Planc. 2, 6; id. Fam. 3, 8, 7: oppugnare, id. ib. 3, 10, 8: lacerare, Suet. Caes. 75: perdere, Auct. Her. 4, 10, 14: existimationi alicujus consulere, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15: ad debitorum tuendam existimationem, i. e. credit, Caes. B. C. 3, 1, 3.

existĭmātor (existŭm-), ōris, m. [existimo], a judge of any thing, a critic (rare but class.): ut existimatores videamur loqui, non magistri, Cic. Or. 31, 112: doctus et intellegens, id. Brut. 93, 320; cf.: intellegens dicendi. id. ib. 54, 200: stultus alieni artificii, id. de Or. 3, 22, 83: non levis, Gell. 20, 1, 10: existimator metuendus (opp. admirandus orator), Cic. Brut. 39, 146.

ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].

  1. I. = aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare): satin abiit neque quod dixi flocci existumat? Plaut. Most. 1, 1, 73: dum ne ob malefacta peream, parvi existumo, id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2: magni operam, Nep. Cat. 1, 2: minoris aliquid, id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.
    With interrog. clause: nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me? Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl.
  2. II. In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem.
    Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.
          1. (α) With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.: quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare, Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21: quod ego nullo modo existimo, Cic. Tusc. 3, 11, 25: cottidianae vitae consuetudinem, pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.
            In pass.: M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est, Cic. Caecin. 4, 10; cf.: P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax, id. de Or. 2, 66, 268: qua (fama) diu princeps oratorumexistimandus est, Quint. 11, 3, 8: popularitas signum affectati regni est existimatum, id. 5, 9, 13: assimulata sunt schemata existimanda, id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.
          2. (β) With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo; merito id fieri uterque existimat, Plaut. Most. 1, 3, 147: ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc., id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19: si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum, Cic. Agr. 2, 33, 89: non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari, id. Fam. 15, 21, 4: ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos, id. Brut. 36, 138 et saep.
            In pass. with an inf. clause as subject: fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc., Cic. de Or. 2, 1, 4: disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur, Caes. B. G. 6, 13 fin.: Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc., Quint. 9, 2, 92 et saep.
            Pass. impers.: huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur, Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.
          3. (γ) With a rel. or interrog.-clause: haud existimans, quanto labore partum, Ter. Ph. 1, 1, 11: nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint, judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.: utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat, be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3: qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest, Liv. 22, 59, 14: existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent, Tac. H. 4, 81.
          4. (δ) With de: de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus, Cic. Leg. 1, 2, 7: ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus, id. Fam. 1, 7, 5: male de aliquo, to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.: tu ipse quem ad modum existimes vide, id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.
            Pass. impers.: exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest, Cic. Brut. 21, 82.
            (ε) With in and abl.: in hostium numero existimari, to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.
            (ζ) Absol.: ut Cicero existimat, Quint. 9, 1, 29: sicut multi existimarunt, id. 8, 6, 67.
            Pass. impers.: ita intellegimus vulgo existimari, Cic. Rep. 2, 15, 28.
            As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges: si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint, Cic. Brut. 24, 92.

existo, ĕre, v. exsisto.

exĭtĭābĭlis, e, adj. [exitium], destructive, fatal, deadly (rare but class.): exitiabilem illi faciam diem, Plaut. Ep. 4, 2, 36: bellum suis civibus, * Cic. Att. 10, 4, 3; so, bellum, Eutr. 9, 7: tyrannus, Liv. 29, 17, 19: clades, Suet. Aug. 23: discordiae, id. Claud. 25: reipublicae, Tac. H. 2, 69: morbus, id. A. 16, 5: fames, Vell. 2, 112, 3: telum, Ov. M. 6, 257: animus in suos, Tac. A. 6, 24: superstitio, id. ib. 15, 44.
Adv.: exĭtĭā-bĭlĭter, perniciously, fatally, August. Civ. D. 1, 17.

exĭtĭālis, e, adj. [exitium], destructive, fatal, deadly (rare but class.): exitus exitiales habere, * Cic. Verr. 2, 5, 6, § 12: donum, Verg. A. 2, 31: scelus, id. ib. 6, 511: animalia venenata magis exitialia, si, etc., Plin. 10, 72, 93, § 198: criminosum et exitiale habebatur, Suet. Calig. 50.
Adv. exĭtĭālĭter, perniciously: amare, Aug. Conf. 6, 7.

exĭtĭo, ōnis, f. [exeo], a going or coming out (ante-class. and late Lat.): ex utero, Plaut. Truc. 2, 6, 30: a Deo, Hilar. Trin. 6, 31.

exĭtĭōsē, adv., v. exitiosus fin.

exĭtĭōsus, a, um, adj. [exitium], destructive, pernicious, deadly (rare but class.): conjuratio, Cic. Cat. 4, 3, 6: quibus a servis caedem fieri senatus et bonorum rei publicae exitiosum fuisset, id. Planc. 36, 87; cf.: quod exitiosum fore, si evenisset, videbam, id. Fam. 6, 1, 5.
Of persons (post-Aug.): rex, Tac. A. 6, 36; id. H. 1, 68.
Comp.: Otho luxu, saevitia, audacia reipublicae exitiosior ducebatur, Tac. H. 2, 31.
Sup., Tert. Anim. 34.
Adv.: ex-ĭtĭōsē, perniciously.
Sup.,
Aug. Ep. 8, 3.

exĭtĭum, ii (gen. plur. exitium, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 67, and Or. 46, 155), n. [exeo].

  1. I. Lit., a going out, egress (ante-class.): exitium antiqui ponebant pro exitu; nunc exitium pessimum exitum dicimus, Paul. ex Fest. p. 81, 6 Müll.: quid illi ex utero exitiost, priusquam poterat ire in proelium? Plaut. Truc. 2, 6, 30 (but for exitium exitio est, id. Capt. 3, 3, 4, the true reading is auxilium mist, etc., Fleck. Lorenz).
  2. II. In partic., destruction, ruin, hurt, mischief (freq. and class., sing. and plur.; syn.: pernicies, interitus, ruina, infortunium, casus, clades, calamitas, malum).
          1. (α) Sing.: satius est mihi Quovis exitio interire, Plaut. Cist. 4, 1, 11: pultando foribus exitium adferre, id. Capt. 4, 2, 52; cf.: qui de meo nostrumque omnium interitu, qui de hujus urbis atque adeo orbis terrarum exitio cogitent, Cic. Cat. 1, 4, 9; Suet. Aug. 94; cf. also: (Lentulus) dignum moribus factisque suis exitium vitae invenit, end, Sall. C. 55 fin.: nullius patitur natura, Lucr. 1, 224; cf.: caeli terraeque, id. 5, 98; 344: cum de pernicie populi Romani, exitio hujus urbis tam acerbe tamque crudeliter cogitarit, Cic. Cat. 4, 5, 10: me miserum! ego omnibus meis exitio fuero, id. Q. Fr. 1, 4, 4: exitio esse (alicui), Suet. Caes. 1; Hor. C. 1, 28, 18; cf. Suet. Calig. 11: usque adeo flagitatus est, donec ad exitium dederetur, Tac. A. 1, 32: concidit auguris Argivi domus ob lucrum Demersa exitio, Hor. C. 3, 16, 13 et saep.
          2. (β) Plur.: omnibus exitiis interii, ways or methods of destruction, Plaut. Bacch. 5, 1, 7; cf. Cic. Fin. 5, 10: civitatum afflictarum perditis jam rebus extremi exitiorum exitus, Cic. Agr. 2, 4, 10; cf. Val. Fl. 1, 809: exitiūm examen rapit, Enn. l. l. (Trag. v. 88, ed. Vahl.): quos P. Clodii furor rapinis et incendiis et omnibus exitiis pavit, Cic. Mil. 2, 8: metu crudelissimorum exitiorum carere non possumus, id. ib. 2, 5: id querebatur caput esse exitiorum omnium, id. Leg. 1, 12, 34: haec res suprema manebat Exitiis positura modum, Verg. A. 7, 129.

1. exĭtus, a, um, Part., from exeo, II.

2. exĭtus, ūs, m. [exeo], a going out or forth, egress, departure (class., esp. in the trop. signif.).

  1. I. Lit.: reditum mihi gloriosum injuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic. Par. 4, 29: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes. B. G. 7, 44 fin.: exitum sibi parere, id. B. C. 3, 69, 3.
    In plur.: singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. B. C. 1, 21, 4; 1, 25, 4.
    Of things: introitusque elementis redditus exstat, Lucr. 6, 494: exitus ut classi felix faustusque daretur, a setting sail, departure, id. 1, 100: amnis, a flowing out, discharge, id. 6, 727: animaï (i. e. venti), a bursting or rushing out, id. 6, 586; cf. Quint. 1, 11, 7.
    1. B. Transf., concr., way of egress, outlet, passage: exitum non habent, ac pervium non est, Varr. L. L. 5, § 145 Müll.: cum angusto portarum exitu se ipsi premerent, Caes. B. G. 7, 28, 3: in exitu paludis, mouth, Plin. 2, 103, 106, § 226: cibi, vent, id. 11, 34, 40, § 116 et saep.: si de multis nullus placet exitus, Juv. 6, 33.
      In plur.: insula undique exitus maritimos habet, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185: septem exitus e domo fecerat, Liv. 39, 51, 5; Col. 6, 30, 8: alvorum, Plin. 21, 14, 48, § 82 et saep.
  2. II. Trop.
    1. A. A way out, an end, close, conclusion, termination (syn.: eventus, eventum).
      1. 1. In gen.: hujus orationis difficilius est exitum quam principium invenire, end, close, Cic. de Imp. Pomp. 1, 3; cf.: quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio, id. Fam. 3, 12, 2: exitus fuit orationis, Caes. B. G. 4, 8, 1: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, confugitis ad deum, Cic. N. D. 1, 20, 53: adducta ad exitum quaestio est, id. Tusc. 5, 6, 15; cf.: ad exitum pervenire, id. Fam. 10, 22, 2; id. Or. 33, 116: ita magnarum initia rerum celerem et facilem exitum habuerunt, Caes. B. C. 3, 22 fin.: verba quae casus habent in exitu similes, at the end, Cic. Or. 49, 164; cf. in the foll.: fugam quaerebamus omnes, quae ipsa exitum non habebat, end, aim, id. Phil. 5, 16, 42: hinc omne principium, huc refer exitum, Hor. C. 3, 6, 6 et saep.: in exitu est meus consulatus, Cic. Mur. 37, 80; cf.: in exitu jam annus erat Liv. 35, 10, 1: superioris anni, id. 30, 26, 2: veris, Plin. 17, 22, 35, § 170: oppugnationis, Caes. B. C. 3, 9, 8: mimi, fabulae, the catastrophe, conclusion, Cic. Cael. 27, 65: vitae, end of life, latter end, Nep. Eum. 13; cf.: vitae mortisque, Vell. 2, 7, 1.
        In plur.: tristes exitus habuit consulatus, Cic. Brut. 34, 128: eae causae sunt plenissimae, quae plurimos exitus dant ad ejusmodi degressionem, outlets, i. e. opportunities, id. de Or. 2, 77, 312: habent exitus aut in a aut in e, etc., Varr. L. L. 10, § 62 Müll.
      2. 2. In partic., end of life, end, death: natura ad humanum exitum (Romulum) abripuit, Cic. Rep. 1, 16 fin.: duravere usque ad Sejani exitum, Plin. 8, 58, 74, § 197; Amm. 14, 11: exitus in dubio est, Ov. M. 12, 522: Thrasymachi, Juv. 7, 204: saevus et illum exitus eripuit, id. 10, 127; 271.
        In plur.: nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. N. D. 3, 37, 89: non igitur fatales exitus habuerunt, id. Div. 2, 9, 24.
      3. 3. A means, method, way, device, solution of a difficulty: cum autem exitus ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. Fin. 5, 22, 63: non solum viam quaestus invenerunt, verum etiam exitum ac rationem defensionis, id. Verr. 2, 3, 82, § 190: jam nullum fortunis communibus exitum reperietis, id. Dom. 47, 123.
    2. B. Issue, result, event, i. q. eventus: si mihi alterutrum de eventu atque exitu rerum promittendum est, Cic. Fam. 6, 1, 5: in unum exitum spectare, id. de Or. 1, 20, 92: videtur ad exitum venisse quaestio, id. Tusc. 5, 7, 18; id. Fin. 2, 1, 3: neque exitum legis esse in meretrice publicanda, i. e. the law would be without proper effect, id. Inv. 2, 40, 118, v. the context: de exitu rerum sentire, Caes. B. G. 7, 52 fin.: incerto etiam nunc exitu victoriae, id. ib. 7, 62, 6: de exitu fortunarum suarum consultabant, id. ib. 7, 77, 1; cf. id. ib. 3, 8, 3; and: prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit deus, events, Hor. C. 3, 29, 29: ut quae rei publicae polliceremur, exitu praestaremus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 3: exitum rei imponere, Liv. 37, 19, 1: quaestiones ad exitum perductae, id. 40, 19, 10: ad exitum spei pervenire, accomplishment, id. 5, 12, 4; so, serae exitum spei exspectare, id. 5, 6, 2: sine exitu esse, without result, id. 32, 40, 3.
      In plur.: fortasse haec omnia meliores habebunt exitus, Cic. Fam. 2, 16, 6: quae (responsa haruspicum) aut nullos habuerint exitus aut contrarios, id. Div. 2, 24, 52: Liber vota bonos ducit ad exitus, Hor. C. 4, 8, 34; cf.: (fortuna) Belli secundos reddidit exitus, id. ib. 4, 14, 38.
      Prov.: exitus acta probat, the event justifies the deed, Ov. H. 2, 85.

* ex-jūro, āvi, 1, v. a., to swear solemnly, Plaut. Fragm. ap. Non. 105, 22. (The line, Plaut. Am. 3, 3, 18, found in some edd. is spurious.)

ex -sĕco (also exĕco and exĭco, Plaut. Rud. 1, 2, 34), cŭi, ctum, 1 (perf. subj. exsecaveris, Cato, R. R. 42), v. a., to cut out or away.

  1. I. Lit. (class.).
    1. A. In gen.: vitiosas partes, Cic. Att. 2, 1, 7: pestem aliquam tamquam strumam civitatis, id. Sest. 65, 135: linguam, id. Clu. 66: cornu (frontis), Hor. S. 1, 5, 59: varices, Sen. Ep. 78 med.: fetum ventri, Plin. 8, 55, 81, § 217: ventrem, Dig. 28, 2, 12: filium alicui mortuae, ib. 50, 16, 132: nervos, Cic. Agr. 2, 33, 91: fundum armarii, id. Clu. 64, 179.
    2. B. In partic., to cut, castrate, geld: vetus haec opinio Graeciam opplevit exsectum Caelum a filio Saturno, Cic. N. D. 2, 24, 63; Suet. Ner. 28; Mart. 6, 2, 2; and in a Greek construction: infelix ferro mollita juventus Atque exsecta virum, Luc. 10, 134.
  2. II. Trop.: exsectus et exemptus honoribus senatoriis, Plin. Ep. 2, 12, 3.
    Poet., of interest: quinas hic capiti mercedes exsecat (= extorquet, extundit), cuts out, deducts, Hor. S. 1, 2, 14.

ex-sībĭlo (exīb-), āvi, ātum, 1, v. a., to hiss out or forth.

  1. I. In gen. (only postAug.): dirum quiddam, Sen. de Ira, 3, 4: nescio quid tetrum, Petr. 64: confestim praesentiam nostram efflari exsibilarique jusserit, to be carried out by the wind, App. M. 5, p. 163, 20.
    1. B. In partic., to hiss off an actor from the stage (class.): histrio exsibilatur et exploditur, Cic. Par. 3, 2, 26; Suet. Aug. 45 fin.

* ex-siccesco (exicc-), ĕre, v. inch. n., to dry up, become quite dry, Vitr. 2, 9, 3.

ex-sicco (exicc-), āvi, ātum, 1, v. a., to dry up, make quite dry (class.).

  1. I. In gen.: arbores, Cic. Div. 2, 14, 33: sulcos, Plin. 18, 26, 65, § 242.
    Transf., of an abstr. subject: ebrietas, donec exsiccetur, is exhaled, passes off, Sen. Q. N. 3, 20 fin.
    Trop.: spiritus tristis exsiccat ossa, Vulg. Prov. 17, 22.
  2. II. In partic., to drain dry, to empty a bottle (= epotare, cum aliqua aviditatis significatione): lagenae furtim exsiccatae, Q. Cic. ap. Cic. Fam. 16, 26, 2; for which poet.: vina culullis, Hor. C. 1, 31, 11; cf. of the sea: mare, Vulg. Nahum, 1, 4 al.
    Hence, * exsiccātus (exicc-), a, um, P. a., dried up, dry, jejune: orationis genus, Cic. Brut. 84, 291.

exsĭco (exĭc-), āre, v. exseco.

ex-signo (exign-), āvi, ātum, 1, v. a., to write out, note down, record (very rare): omnia istaec quae tu dixti, scio, vel exsignavero, I could write it down exactly, Plaut. Trin. 3, 2, 29: pontifici sacra omnia exscripta exsignataque attribuit, Liv. 1, 20, 5.

ex-sĭlĭo or exĭlĭo, ĭlŭi (exilivit, Poet. ap. Fest. p. 206 M.; v. Rib. Com. Fragm. p. 118; Sen. N. Q. 2, 49, 3:

  1. I. exsilii, id. Const. Sap. 4, 1; id. N. Q. 1, 14, 4; Stat. Th. 9, 353), 4, v. n. [salio], to spring out, spring or bound forth, to spring or leap up, to start up (freq. and class.): puer citus e cunis exilit, Plaut. Am. 5, 1, 63: properans de sella exsiluit, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 75: domo levis exsilit, Hor. S. 2, 6, 98: stratis, Ov. M. 5, 35: gremio, id. ib. 10, 410: ut continuo exiliatis, Plaut. Most. 5, 1, 17: impetu perturbatus exsiluisti, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; cf.: exsilui gaudio, I leaped for joy, Q. Cic. ap. Cic. Fam. 16, 16, 1: protinus exsilui, Ov. H. 6, 27 et saep.: foras, Plaut. Cas. 3, 5, 8: ad te exsilui, I sprang to you, Ter. Heaut. 4, 1, 44: (anguis) exsilit in siccum, Verg. G. 3, 433: in obvia arma, Stat. Th. 9, 111: exiluit partus de vulnere matris, Mart. Spect. 12, 3.
  2. II. Of inanimate subjects: Cicero noster, a quo Romana eloquentia exsiluit, took its rise, Sen. Ep. 40, 11: et magno imperatori cor exsiluit, with eager expectation, id. de Ira, 2, 3, 3: tum quoque lumen Exsilit, Lucr. 6, 163; cf. Ov. M. 6, 696: plus ut parte foras emergant exsiliantque (aquae), Lucr. 2, 200: crinis, Stat. Ach. 1, 522: exsiluere oculi, started out, Ov. M. 12, 252: exsiluere loco silvae, id. ib. 12, 406 et saep.

exsĭlĭum or exĭlĭum, ii, n. [exsul], banishment, exile.

  1. I. Prop.: exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque suppliciicum homines vincula, neces, ignominiasque vitant, quae sunt legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium, Cic. Caecin. 34, 100: exsilium triplex est; aut certorum locorum interdictio, aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum, aut insulae vinculum, id est relegatio in insulam, Dig. 48, 22, 5: exsilio et relegatione civium ulciscentes tribunos, Liv. 3, 10 fin.; so with relegatio, id. 4, 4, 6: exsilium iis (terribile est), quibus quasi circumscriptus est habitandi locus, etc., Cic. Par. 2, 18: exacti in exsilium innocentes, id. Rep. 1, 40: expulsus in exsilium, id. Lael. 12, 42: pulsus in exsilium, id. de Or. 2, 13, 56: eicere aliquem in exsilium, id. Cat. 2, 6, 14: ire, proficisci in exsilium, id. ib. 1, 8, 20; id. Mur. 41, 89: mittere in exsilium, Liv. 7, 13, 9; Val. Max. 3, 7, 6; 5, 3, 2; Sen. Tranq. An. 11, 12; id. Ep. 24, 3: esse in exsilio, Cic. N. D. 3, 32, 80: de exsilio reducere, id. Att. 9, 14, 2: revocare de exilio, Liv. 27, 34, 14: ab exsilio reducere, Quint. 5, 11, 9: ab exsilio revocare, Tac. H. 1, 90; id. ib. 1, 77; 2, 92; Plin. Ep. 1, 5, 10: jam redii de exsilio, Plaut. Merc. 5, 2, 106 et saep.
    Prov.: exilium patitur patriae qui se denegat, Pub. Syr. 158 (Rib.).
  2. II. Transf. (mostly poet. and post-Aug.).
    1. A. A place of exile, a retreat: quodvis exsilium his est optatius quam patria, Cic. Lig. 11, 33: Octavium et Antistium egressos exsilium, in easdem insulas redegit, Tac. H. 4, 44: tutum orabant, id. A. 13, 55: diversa quaerere, Verg. A. 3, 4: multa patere fugienti, Curt. 6, 4: exsilium patria sede mutare, id. 3, 7.
    2. * B. (Abstr. pro concreto.) In plur.: exsilia, those who are banished, exiles: plenum exsiliis mare, Tac. H. 1, 2.

ex-sisto or existo, stĭti, stĭtum, 3, v. n. (act. August. Civ. D. 14, 13), to step out or forth, to come forth, emerge, appear (very freq. and class.).

  1. I. Prop.
    1. A. In gen.: e latebris, Liv. 25, 21, 3: ab inferis, Cic. Verr. 2, 1, 37, § 94; Liv. 39, 37, 3: anguem ab ara exstitisse, Cic. Div. 2, 80 fin.; cf.: vocem ab aede Junonis ex arce exstitisse (shortly before: voces ex occulto missae; and: exaudita vox est a luco Vestae), id. ib. 1, 45, 101: est bos cervi figura, cujus a media fronte inter aures unum cornu exsistit excelsius, Caes. B. G. 6, 26, 1: submersus equus voraginibus non exstitit, Cic. Div. 1, 33, 73; cf. id. Verr. 2, 4, 48, § 107: nympha gurgite medio, Ov. M. 5, 413: hoc vero occultum, intestinum ac domesticum malum, non modo non exsistit, verum, etc., does not come to light, Cic. Verr. 2, 1, 15, § 39.
    2. B. In partic., with the accessory notion of originating, to spring, proceed, arise, become: vermes de stercore, Lucr. 2, 871: quae a bruma sata sunt, quadragesimo die vix exsistunt, Varr. R. R. 1, 34, 1: ut si qui dentes et pubertatem natura dicat exsistere, ipsum autem hominem, cui ea exsistant, non constare natura, non intelligat, etc., Cic. N. D. 2, 33 fin.: ex hac nimia licentia ait ille, ut ex stirpe quadam, exsistere et quasi nasci tyrannum, id. Rep. 1, 44; id. Off. 2, 23, 80; cf.: ex luxuria exsistat avaritia necesse est, id. Rosc. Am. 27, 75; ut exsistat ex rege dominus, ex optimatibus factio, ex populo turba et confusio, id. Rep. 1, 45: ut plerumque in calamitate ex amicis inimici exsistunt, Caes. B. C. 3, 104, 1; for which: videtisne igitur, ut de rege dominus exstiterit? etc., Cic. Rep. 2, 26: ex quo exsistit id civitatis genus, id. ib. 3, 14: hujus ex uberrimis sermonibus exstiterunt doctissimi viri, id. Brut. 8, 31; cf. id. Or. 3, 12: ex qua (disserendi ratione) summa utilitas exsistit, id. Tusc. 5, 25, 72: sermo admirantium, unde hoc philosophandi nobis subito studium exstitisset, id. N. D. 1, 3, 6: exsistit hoc loco quaestio subdifficilis, id. Lael. 19, 67: magna inter eos exsistit controversia, Caes. B. G. 5, 28, 2: poëtam bonum neminem sine inflammatione animorum exsistere posse, Cic. de Or. 2, 46 fin.: exsistit illud, ut, etc., it ensues, follows, that, etc., id. Fin. 5, 23, 67; cf.: ex quo exsistet, ut de nihilo quippiam fiat, id. Fat. 9, 18.
  2. II. Transf., to be visible or manifest in any manner, to exist, to be: ut in corporibus magnae dissimilitudines sunt, sic in animis exsistunt majores etiam varietates, Cic. Off. 1, 30, 107: idque in maximis ingeniis exstitit maxime et apparet facillime, id. Tusc. 1, 15, 33: si exstitisset in rege fides, id. Rab. Post. 1, 1: cujus magnae exstiterunt res bellicae, id. Rep. 2, 17: illa pars animi, in qua irarum exsistit ardor, id. Div. 1, 29, 61: si quando aliquod officium exstitit amici in periculis adeundis, id. Lael. 7, 24 et saep.: neque ullum ingenium tantum exstitisse dicebat, ut, etc., Cic. Rep. 2, 1; cf.: talem vero exsistere eloquentiam, qualis fuit in Crasso, etc., id. de Or. 2, 2, 6; nisi Ilias illa exstitisset, id. Arch. 10, 24: cujus ego dignitatis ab adolescentia fautor, in praetura autem et in consulatu adjutor etiam exstitissem, id. Fam. 1, 9, 11; cf.: his de causis ego huic causae patronus exstiti, id. Rosc. Am. 2, 5: timeo, ne in eum exsistam crudelior, id. Att. 10, 11, 3: sic insulsi exstiterunt, ut, etc., id. de Or. 2, 54, 217.