No entries found. Showing closest matches:
ecfātus, ecfĕro, etc., v. eff-.
ef-farcĭo and -fercio (ec-f-), no perf., fertus, 4, v. a., to stuff, cram, fill out (very rare): intervalla grandibus saxis, * Caes. B. G. 7, 23, 2: bibite, este, ecfercite vos, Plaut. Most. 1, 1, 62.
Hence, effer-tus, a, um, P. a., filled out, full, ample: fame effertus, Plaut. Capt. 3, 1, 6: hereditas effertissima, id. ib. 4, 1, 8; cf. id. As. 2, 2, 16.
effĕrĭtas (ecf-), ātis, f. [efferus], an excessively wild state, wildness, degeneracy (opp. mansuetudo), Cic. Sest. 42, 91: quas (terras) peragrans undique omnem ecferitatem expuli, id. Tusc. Poet. 2, 8, 20 fin. (al. feritatem); Lact. Mort. Pers. 9, 2.
1. ef-fĕro or ecfĕro (cf. Neue, Formenl. 2, 766), extŭli, ēlatum, efferre or ecferre, v. a., to bring or carry out, to bring forth (very freq. and class.).
- I. Lit.
- A. In gen.: ex navi, Plaut. Am. 2, 1, 82; cf. tela, etc., ex aedibus Cethegi, Cic. Cat. 3, 3 fin.: argentum jubeo jam intus efferri foras, Plaut. Bacch. 1, 1, 62; cf. id. ib. 4, 9, 127; id. Most. 2, 1, 58; id. Mil. 4, 8, 4: argentum ad aliquem, id. Epid. 5, 1, 27; id. Truc. 3, 1, 16: machaeram huc, id. Mil. 2, 5, 53; cf. id. Stich. 2, 2, 28: puerum extra aedes usquam, Ter. Hec. 4, 1, 48: cistellam domo, id. Eun. 4, 6, 15; cf.: cibaria sibi quemque domo, Caes. B. G. 1, 5, 3: frumentum ab Ilerda, id. B. C. 1, 78, 1: piscem de custodia, Col. 8, 17 fin.: litteras, Caes. B. G. 5, 45, 4: mucronem, Cic. Cat. 2, 1, 2; cf.: vexilla, signa, arma (e castris, extra fines, etc.), Liv. 10, 19; 27, 2; 29, 21; Tac. H. 3, 31 al.: ferrum a latere deripuit, elatumque deferebat in pectus, id. A. 1, 35 fin.: Colchis pedem, Enn. ap. Non. 297, 20; so, pedem, Verg. A. 2, 657; cf. pedem aedibus, Plaut. Bacch. 3, 3, 19: pedem portā, Cic. Att. 6, 8, 5; 7, 2, 6; Suet. Tib. 38: pedem quoquam, Plaut. Capt. 2, 3, 97: se hinc (ignis), Lucr. 6, 89 and 385: se vallo (equus), Tac. A. 15, 7: Furium longius extulit cursus, Liv. 3, 5; cf.: Messium impetus per hostes extulit, id. 4, 29.
- B. In partic.
- 1. Like the Gr. ἐκφέρω, to carry out (of the house) for burial, to bear to the grave, to bury (cf.: cremo, humo, sepelio, prosequor): optumum’st Loces illum efferendum; nam jam credo mortuus est, Plaut. Aul. 3, 6, 32; id. Most. 4, 3, 8 sqq.; Ter. And. 1, 1, 90 Don. and Ruhnk.; 1, 1, 101; Cic. N. D. 3, 32, 80; Nep. Att. 17; Liv. 2, 33; 3, 18 fin.; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 99; Hor. S. 2, 5, 85; Vulg. Luc. 7, 12.
- b. Transf.: meo unius funere elata populi Romani esset res publica, carried to burial, i. e. overthrown, destroyed, Liv. 28, 28; 24, 22; 31, 29.
- 2. Of a fruit-bearing soil, to bring forth, bear, produce: id, quod agri efferant, Cic. Rep. 2, 4 fin.; id. Brut. 4, 16; cf. also id. Verr. 2, 3, 47 fin.; 86 al.
- b. Transf.: ea, quae efferant aliquid ex sese, perfectiores habere naturas quam, etc., Cic. N. D. 2, 33 fin.; cf. Quint. 10, 1, 109; poet.: (Italia) genus acre virum, Verg. G. 2, 169.
- 3. Of motion in an upward direction (cf.: erigo and educo, II. B. 1.), to lift up, elevate, raise, exalt, Lucil. ap. Non. 297, 25: aliquem in murum, Caes. B. G. 7, 47 fin.: pars operis in altitudinem turris elata, id. B. C. 2, 8 fin.; cf. Quint. 11, 3, 103; and Suet. Calig. 32: corvus e conspectu elatus, Liv. 7, 26: pulvis elatus, id. 4, 33: elata super capita scuta, Tac. H. 3, 27: jubar (luna), Petron. Poët. 89, 2, 54; poet.: caput Auctumnus agris extulit, Hor. Epod. 2, 18.
- II. Trop.
- A. To set forth, spread abroad, utter, publish, proclaim: clamorem, to raise, Plaut. Am. 1, 1, 73: quod neque in vulgum disciplinam efferri velint, neque, etc., Caes. B. G. 6, 14, 4; cf. Plin. 2, 12, 9: vocem ejus in vulgus, Tac. A. 12, 21: tuum peccatum foras, Ter. Phorm. 5, 7, 65 Ruhnk.: hoc foras, Cic. Phil. 10, 3; so, clandestina consilia, Caes. B. G. 7, 1, 6: rem, id. ib. 7, 2, 2: has meas ineptias, Cic. de Or. 1, 24, 111: divinitus dicta, id. ib. 3, 1 fin. et saep.
With a rel. clause: posteaquam in volgus militum elatum est, qua arrogantia in colloquio Ariovistus usus, etc., Caes. B. G. 1, 46, 4.
- 2. In partic., of speech, to utter, pronounce, express, declare: verbum de verbo expressum extulit, Ter. Ad. prol. 11: ut verba inter se ra tione conjuncta sententiam efferant, Varr. L. L. 8, § 1 Müll.: si graves sententiae inconditis verbis efferuntur, Cic. Or. 44, 150; cf. Quint. 9, 4, 13: quae incisim aut membratim efferuntur, ea, etc., Cic. Or. 67; cf. Quint. 9, 4, 33; 8, 3, 40; 10, 2, 17: pleraque utroque modo efferuntur, luxuriatur, luxuriat, etc., id. 9, 3, 7; cf. id. 1, 5, 16; 64; 2, 14, 2.
- B. In the pass., qs. to be carried out of one’s self by passions, feelings, etc.; to be carried away, transported, hurried away: usque adeo studio atque odio illius efferor ira, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21 fin.; so, studio, Cic. de Sen. 23, 83; id. Att. 1, 8, 2; id. N. D. 1, 20 fin.; Caes. B. C. 1, 45, 2; cf. cupiditate, Cic. Div. 1, 24, 49: vi naturae atque ingenii, id. Mur. 31, 65: laetitia, id. Deiot. 9, 26 (cf. act.: comitia ista praeclara, quae me laetitia extulerunt, id. Fam. 2, 10): incredibili gaudio, id. Fam. 10, 12, 2; cf. id. Rep. 3, 30; Suet. Caes. 22: voluptate canendi ac saltandi, id. Calig. 54: popularitate, id. Ner. 53.
- C. (Acc. to I. B. 3.) To raise, elevate, exalt: pretia alicujus rei, Varr. R. R. 3, 6 fin.: quorum animi altius se extulerunt, Cic. Rep. 3, 3: aliquem ad summum imperium per omnes honorum gradus, id. Cat. 1, 11, 28; cf.: aliquem supra leges, Tac. A. 2, 34; and: aliquem geminatis consulatibus, id. ib. 1, 3; cf. also id. ib. 4, 40: aliquem pecunia aut honore, Sall. J. 49, 4: patriam demersam extuli, Cic. Sull. 31, 87; cf. Nep. Dion. 6; Cic. Prov. Cons. 14, 34: aliquem maximis laudibus, id. Off. 2, 10, 36; cf. Caes. B. C. 3, 87: aliquem summis laudibus ad caelum, Cic. Fam. 9, 14; cf. Nep. Dion. 7 fin.: aliquid maximis laudibus, Cic. Lael. 7, 24: aliquem laudibus, Tac. A. 3, 72: aliquem verbis, Cic. de Or. 3, 14, 52: aliquid versibus, id. Rep. 1, 14; and simply aliquid, id. Verr. 2, 4, 56; Tac. A. 2, 63: aliquem in summum odium, id. H. 4, 42; cf.: rem in summam invidiam, Quint. 8, 4, 19.
- 2. In partic., with se, to raise, elevate one’s self; to rise, advance (cf.: appareo, eluceo, exsisto): cum (virtus) se extulit et ostendit suum lumen, Cic. Lael. 27; cf. so with a figure borrowed from the heavenly bodies: qua in urbe (Athenis) primum se orator extulit, id. Brut. 7, 26: volo se efferat in adolescente fecunditas, id. de Or. 2, 21.
- b. In a bad sense, with se, or in the pass., to lift up one’s self, to carry one’s self high; to be puffed up, haughty, proud on account of any thing (the figure being borrowed from a prancing horse; cf. Liv. 30, 20; and Quint. 10, 3, 10): nec cohibendo efferentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corruit (Atilius), Liv. 30, 30: quod aut cupias ardenter aut adeptus ecferas te insolenter, Cic. Tusc. 4, 17, 39: qui enim victoria se ecferunt, quasi victos nos intuentur, id. Fam. 9, 2, 2; cf.: se altius et incivilius, Flor. 1, 26, 8: sese audacia, scelere atque superbia, Sall. J. 14, 11: hic me magnifice effero, Ter. Heaut. 4, 3, 31: (fortunati) efferuntur fere fastidio et contumacia, Cic. Lael. 15, 54: se efferre in potestate, to be insolent in office, id. de Or. 2, 84, 342.
Esp. freq. in the part. perf.: stulta ac barbara arrogantia elati, Caes. B. C. 3, 59, 3: recenti victoria, id. B. G. 5, 47, 4: spe celeris victoriae, id. ib. 7, 47, 3: gloria, id. B. C. 3, 79, 6: elatus et inflatus his rebus, Cic. Agr. 2, 35, 97: secunda fortuna magnisque opibus, Nep. Alcib. 7, 3; id. Milt. 7, 2: elatus ad vanam fiduciam, Curt. 3, 19, 10; but also: ad justam fiduciam, Liv. 27, 8, 7 et saep.
In the act. (rare, and with a fig. perh. borrowed from the wind): is demum vir erit, cujus animum nec prospera (fortuna) flatu suo efferet (elates, inflates), nec adversa infringet, Liv. 45, 8 fin.
- D. Ante-class. and very rare, to carry out to the end, to support, endure: laborem, Att. ap. Cic. Sest. 48; cf.: malum patiendo, to get rid of, do away with, Cic. Poët. Tusc. 4, 29, 63 (but not in Lucr. 1, 141, where the better reading is sufferre).
Hence, ēlā-tus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 3. and II. C. 2.), exalted, lofty, high (rare; cf.: superbus, insolens, arrogans, etc.).
- A. Lit.: modo in elatiora modo in depressiora clivi, Col. 2, 4, 10: elatissimae lucernae, Tert. Apol. 53.
- B. Trop.: animus magnus elatusque, Cic. Off. 1, 18, 61; id. Tusc. 1, 40, 96: verba, high-sounding, id. Or. 36, 124; hoc casu elatior Julianus, Amm. 21, 4, 7; Vulg. Rom. 1, 30: insula opibus, Nep. Milt. 7, 2.
Adv.: ēlāte, loftily, proudly: elate et ample loqui, opp. humiliter demisseque sentire, Cic. Tusc. 5, 9: dicere (opp. summisse), id. Opt. Gen. 4, 10.
Comp.: se gerere, Nep. Paus. 2, 3: elatius et arrogantius praefatur, Gell. 9, 15, 4.
ef-fĭcĭo (ecfacio), fēci, fectum, 3 (perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).
- I. In gen.
- (α) With acc.: male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat, Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2: magna facinora, Plaut. Ps. 2, 1, 16; so, facinora, Cic. Phil. 2, 42, 109; cf. opus, id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.: pontem, id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.: ligneas turres, tormenta, id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.: castella, id. ib. 3, 44, 3: panes ex hoc (genere radicis), id. ib. 3, 48, 3: sphaeram (Archimedes), Cic. Rep. 1, 17: columnam, id. Verr. 2, 1, 56 et saep.: Mosa insulam efficit Batavorum, Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.: portum (insula), id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160: magnum numerum cratium, scalarum, etc., Caes. B. G. 7, 81, 1: aliquid dignum dono deorum, Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120: civitatem, id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32: varios concentus, septem sonos, id. ib. 6, 18: magnas rerum commutationes, Caes. B. C. 3, 68, 1: tantos progressus, Cic. Brut. 78, 272: clamores et admirationes in bonis oratoribus, id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.: XIII. cohortes, Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.: delectu habito duas legiones, id. ib. 1, 31, 2: unam ex duabus (legionibus), id. ib. 3, 89, 1: ad duo milia ferme boum, Liv. 22, 16 et saep.: lepide meum officium, Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.: nostra munia, id. Stich. 5, 4, 13: munus, Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16: nuptias alicui, Ter. And. 3, 4, 16: aurum alicui, Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23: hanc mulierem tibi, Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.: quod a Curione effeceram, had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10: amor mores hominum moros et morosos ecficit, Plaut. Trin. 3, 2, 43.
With two accs.: fortuna eos efficit caecos, quos complexa est, Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.: hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit, id. ib. 1, 38, 6: aliquem consulem, Cic. Lael. 20, 73: aliquem dictatorem, id. Att. 15, 21; cf. also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit, Caes. B. G. 4, 1, 9; and: id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant, id. B. C. 3, 48, 1.
- (β) With ut: eniti et efficere, ut, etc., Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.: hoc si efficiam plane, ut, etc., Plaut. Mil. 3, 3, 62: si id efficere non posset, ut, etc., Caes. B. G. 5, 50, 3: neque polliceor me effecturum, ut, etc., Cic. Rep. 1, 24 fin.
Ellips. of ut: effice, di coëamus in unum, Ov. F. 3, 683.
- (γ) With ne (rare): efficio ne cui molesti sint publicani, Cic. Att. 6, 1, 16: qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat, id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6: efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas, Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.: aliquem or aliquid, ne, etc., ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.
- (δ) With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, 29; so with quo magis: saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit, Liv. 2, 60, 1.
(ε) With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.): vehementer efficit ea coire, etc., Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.
(ζ) Absol. (freq. and class.): si effecero, Dabin’ mihi argentum? Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.: se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre, Cic. Rep. 5, 3.
- II. In partic.
- A. In econom. lang., to produce, bear, yield: (ager Leontinus) plurimum efficit, Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.: ager efficit cum octavo, cum decumo, id. ib. 2, 3, 47: si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant, Col. 3, 3, 3: cum matres binae ternos haedos efficiunt, id. 7, 6, 7.
Transf. to persons: liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur, i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin.
- B. Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum: ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt, Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before: nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam), Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.
- C. In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.): quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales, id. Tusc. 1, 31 fin.
In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something): ita efficitur, ut omne corpus mortale sit, id. N. D. 3, 12, 30: ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse, id. Tusc. 3, 5, 25; cf.: ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura, id. Rep. 3, 11: quid igitur efficitur? what follows from that? id. ib. 3, 12.
Hence,
- 1. effĭcĭens, entis, P. a.
- A. Adj., effecting, effective, efficient.
In philos. lang.: proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis, Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86.
- B. Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so, voluptatis (virtus), id. ib. 3, 33; cf.: ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum, id. Fin. 2, 7, 21; and: (causae) efficientes pulcherrimarum rerum, id. Univ. 14 fin.
* Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter): ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat, Cic. Fat. 15, 34.
- 2. effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.
- A. Effected, completed: una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae, Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.
In the comp.: aliquid nitidius atque effectius, Quint. 12, 10, 45.
- B. Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf. res, id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94.
Adv.: effecte.
- a. Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.
- b. Effectually, efficaciously: effectius, App. Flor. 16, p. 357.
Sup. does not occur.
ef-fŏdĭo, also exf- and ecf- (cf. Neue, Formenl. 2, 767, 769), fōdi, fossum, 3 (inf. pass.: ecfodiri, Plaut. Mil. 2, 3, 44; 2, 4, 21), v. a., to dig out, dig up (class.): nec ferrum, aes, argentum, aurum effoderetur, Cic. Off. 2, 3 fin.: carbones e sepulcris, Plin. 35, 6, 25, § 41: lapides puteis, id. 36, 22, 45, § 161: aulam auri plenam, Plaut. Aul. 4, 8, 9; cf. thensaurum, id. Trin. 3, 3, 53; 4, 4, 8: opes, Ov. M. 1, 140; and facetiously: ex hoc sepulcro vetere (i. e. ex sene avaro) viginti minas Ecfodiam ego hodie, Plaut. Ps. 1, 4, 20: signum, Liv. 22, 3 fin.: saxum medio de limite, Juv. 16, 38 et saep,: spoliatis effossisque eorum domibus, ransacked, Caes. B. C. 3, 42 fin.; cf.: terram altius, Quint. 10, 3, 2: humum rastello, Suet. Ner. 19: montem, id. Claud. 25: tellurem, Petr. poët. 128, 6, 2: lacum, Suet. Dom. 4; cf. cavernas, i. e. to make by digging, id. Ner. 48: sepulcra, Verg. G. 1, 497 et saep.
In the voc. part. pass.: ex sterquilinio effosse, thou dug from a dung-hill! Plaut. Cas. 1, 26.
Esp. freq.: ecfodere oculos or oculum (alicui), to scratch out, tear out, Plaut. Aul. 1, 1, 14; id. Curc. 3, 26; id. Men. 1, 2, 46; id. Mil. 2, 3, 44; id. Trin. 2, 4, 62; * Ter. Eun. 4, 6, 2; Caes. B. G. 7, 4 fin.; Cic. Rep. 3, 17; Suet. Dom. 17; Vulg. 4 Reg. 25, 7 et saep.; cf. lumen, Verg. A. 3, 663; and transf.: hi duo illos oculos orae maritimae effoderunt, Cic. N. D. 3, 38, 91: effossum alterum Romani imperii lumen, Vell. 2, 52, 3.
So, too, vesicam, Plaut. Cas. 2, 8, 22; and poet.: viscera, i. e. to cause abortion, Ov. Am. 2, 14, 27.
ef-frēno or ecfr-, no perf., ātum, 1, v. a., to unbridle, let loose (very rare).
Poet. transf.: Vulturnum Effrenat, Sil. 9, 496.
Far more freq., effrēnātus, a, um, P. a.
- I. Unbridled, without a rein: equi, Liv. 40, 40, 5: equi velut effrenati passim incerto cursu feruntur, id. 37, 41, 10.
- II. Transf., ungoverned, unrestrained, unruly (a favorite word of Cicero): homines secundis rebus effrenatos tamquam in gyrum rationis duci oportere, Cic. Off. 1, 26, 90: populi soluti effrenatique, id. Rep. 1, 34; cf.: libido effrenata et indomita, id. Clu. 6; id. Verr. 2, 1, 24: cupiditas effrenata ac furiosa, id. Cat. 1, 10; and: mens effrenata atque praeceps, id. Cael. 15, 35; so, libertas, Liv. 34, 49 et saep.: insolentiă multitudo, Cic. Rep. 1, 42 fin.; cf. id. Tusc. 3, 5, 11: ferocia, id. ib. 5, 8: violentia, id. Phil. 12, 11: petulantia, Plin. Ep. 4, 25 fin.: mente, Vulg. 2 Macc. 13, 9 et saep.
Comp.: vox (with libera), Cic. de Or. 3, 53 fin.: libido (Appii), Liv. 3, 50: iracundia, Quint. 9, 2, 3.
Sup.: affectus, Sen. Ep. 88.
Adv.: ef-frēnāte, unrestrainedly, violently, Cic. de Sen. 12, 39.
Comp., id. Phil. 14, 9, 26.
Sup. appears not to occur.
ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
- I. Lit.: vinum in barathrum (i. e. ventrem), Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10: aquam oblatam in galea, Front. Strat. 1, 7, 7: humorem, Cels. 7, 15: lacrimas, Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101: imbrem (procella), Curt. 8, 13: se in oceanum (Ganges), Plin. 2, 108, 112, § 243: Sangarius flumen in Propontidem se effundit, Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force: mare neque redundat umquam neque effunditur, Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.
- B. Transf., of non-liquid bodies.
- 1. In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose; a favorite word of Vergil): saccos nummorum, Hor. S. 2, 3, 149: frumentum in flumen, Dig. 9, 2, 27, § 19: ei oculus effunditur, is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4: tela, i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18: auxilium castris apertis, to send forth, Verg. A. 7, 522: equus consulem lapsum super caput effudit, threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358: (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum, Verg. A. 9, 68: sub altis portis, id. ib. 11, 485; cf.: aliquem solo, id. ib. 12, 532: caput in gremium, Cels. 7, 7, 4.
Poet.: carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues, i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.
- 2. In partic.
- a. With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians): omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe), Caes. B. C. 2, 7, 3; so, se, id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is: se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur, Liv. 38, 6; so mid., Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.
Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus; ubi iterum effundit, Pontus Euxinus, spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.
- b. With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly: non solum fruges verum herbas etiam effundunt, Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11: copiam, Cic. Brut. 9, 36.
- c. Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through: patrimonium per luxuriam effundere atque consumere, Cic. Rosc. Am. 2, 6; so, patrimonium, id. Phil. 3, 2: aerarium, id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48: sumptus, id. Rosc. Am. 24, 68: opes, Plin. 7, 25, 26, § 94: omnes fortunas, Tac. A. 14, 31: reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos, Just. 6, 9, 3; and absol.: effundite, emite, etc., Ter. Ad. 5, 9, 34.
- II. Trop.
- A. In gen.: effudi vobis omnia, quae sentiebam, i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434: procellam eloquentiae, Quint. 11, 3, 158: totos affectus, id. 4, 1, 28: tales voces, Verg. A. 5, 723: questus, id. ib. 5, 780: carmina, Ov. H. 12, 139 al.: vox in coronam turbamque effunditur, Cic. Fl. 28 fin.; cf.: questus in aëra, Ov. M. 9, 370: omnem suum vinulentum furorem in me, Cic. Fam. 12, 25, 4: iram in aliquem, Liv. 39, 34: omne odium in auxilii praesentis spem, id. 31, 44, 2: indignationem, Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.
- B. In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
- 1. With se, or mid., to give one’s self up to, to give loose to, yield to, indulge in: qui se in aliqua libidine effuderit, Cic. Par. 3, 1, 21: se in omnes libidines, Tac. A. 14, 13: (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus, has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9; more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque, Liv. 25, 20, 6: in venerem, id. 29, 23, 4: in amorem, Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25: in laetitiam, Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37: in jocos, Suet. Aug. 98: in cachinnos, id. Calig. 32: in questus, lacrimas, vota, Tac. A. 1, 11: in lacrimas, id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45; for which, lacrimis, Verg. A. 2, 651; cf.: ad preces lacrimasque, Liv. 44, 31 fin.: ad luxuriam, id. 34, 6: terra effunditur in herbas, Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.: quorum stomachus in vomitiones effunditur, id. 23, 1, 23, § 43.
- 2. To cast away, give up, let go, dismiss, resign: collectam gratiam florentissimi hominis, Cic. Fam. 2, 16, 1: odium, id. ib. 1, 9, 20: vires, Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107: curam sui, Sen. Ira, 2, 35: verecundiam, id. Ep. 11: animam, Verg. A. 1, 98; cf. vitam, Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25: spiritum, Tac. A. 2, 70.
- 3. To relax, loosen, slacken, let go: manibus omnis effundit habenas, Verg. A. 5, 818: sive gradum seu frena effunderet, Stat. Th. 9, 182: irarum effundit habenas, Verg. A. 12, 499.
Hence, effūsus, a, um, P. a.
- I. (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine: reliquias et effusa intueri, Sen. Const. Sap. 13, 1.
- II. (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).
Lit.
- 1. In gen.: effusumque corpus, Lucr. 3, 113; cf.: late mare, Hor. Ep. 1, 11, 26: loca, Tac. G. 30: effusissimus Hadriatici maris sinus, Vell. 2, 43: incendium, Liv. 30, 5; cf. caedes, id. 42, 65: cursus, id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102: membra, i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.
- 2. Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled: habenis, Front. Strat. 2, 5, 31; cf.: quam posset effusissimis habenis, Liv. 37, 20: comae, Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf. also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla, Verg. G. 4, 337.
- 3. Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed: effusum agmen ducit, Liv. 21, 25, 8: aciem, Luc. 4, 743: huc omnis turba effusa ruebat, Verg. A. 6, 305: sine armis effusi in armatos incidere hostis, Liv. 30, 5, 8.
- III. Trop.
- 1. Profuse, prodigal, lavish: quis in largitione effusior? Cic. Cael. 6, 13: munificentiae effusissimus, Vell. 2, 41.
- 2. Extravagant, immoderate: licentia, Liv. 44, 1; cf. laetitia, id. 35, 43 fin.: cursus, Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.
Comp.: cultus in verbis, Quint. 3, 8, 58.
Sup.: laudationes, Petr. 48, 7: studium, Suet. Ner. 40.
Adv.: effūse.
- 1. (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
- a. In gen.: ire, Sall. J. 105, 3; cf. fugere, Liv. 3, 22; 40, 48: persequi, id. 43, 23; Curt. 9, 8: vastare, Liv. 1, 10; 44, 30; cf.: effusius praedari, id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1.
- b. Esp., profusely, lavishly: large effuseque donare, Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf. vivere, id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71: affluant opes, Liv. 3, 26.
In the comp., Tac. A. 4, 62.
- 2. (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately: cum inaniter et effuse animus exsultat, Cic. Tusc. 4, 6, 13: amare, Plin. Ep. 6, 26, 2.
Comp.: dicere, Plin. Ep. 1, 20, 20: fovere, id. ib. 7, 24, 4: excipere, Suet. Ner. 22: favere, Tac. H. 1, 19.
Sup.: diligere, Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.
ef-fŭtŭo (ec-f-), ŭi, 3, v. a., to waste in debauchery: ecfututa latera, Cat. 6, 13: aurum, Poëta ap. Suet. Caes. 51 fin.