Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

dŏmĭcēnĭum, ii, n. [domus-cena], a meal at home, household fare: triste, Mart. 5, 78, 1: trinoctiale, id. 12, 77, 5.

dŏmĭcĭlĭum, ii, n. [domus and cel-, root of celare, to conceal; cf.: cella, occulere], a habitation, dwelling, domicile, abode (freq. and class.; for syn. cf.: aedes, domus, tectum, casa, tugurium, habitatio, mansio, sedes, etc.).

  1. I. Prop., Plaut. Mil. 2, 5, 41; Cic. Arch. 4, 9; id. N. D. 2, 60; id. Rep. 1, 13; id. Brut. 73 fin.; Caes. B. G. 1, 30, 3; id. B. C. 1, 86, 3; Vulg. Marc. 5, 3 et saep.
  2. II. Trop. (esp. freq. in Cic.): nulla alia in civitate, nisi in qua populi potestas summa est, ullum domicilium libertas habet, Cic. Rep. 1, 31: Capuae, in Domicilio superbiae collocati, id. Agr. 2, 35 fin.: honestissimum senectutis (Lacedaemo), id. de Sen. 18, 63: imperii et gloriae (Roma), id. de Or. 1, 23; cf. gloriae, id. Balb. 5, 13: mentis, id. N. D. 1, 27, 76; cf. Vell. 2, 69, 4: improbissimorum sermonum in auribus alicujus collocare, Cic. Pis. 31, 76: cui verbo (sc. fideliter) domicilium est proprium in officio, id. Fam. 16, 17.

dŏmĭcoenĭum, v. domicenium.

dŏmĭcūrius, ii, m. [domus-cura], a steward, Ren. Insc. Afr. 260.

Dŏmĭdūcus, i, m., and Dŏmĭdūca, ae, f. [domus-duco], the god that conducts home, epithet of Jupiter and Juno, as deities of marriage, who bring the bride to her husband’s home, Aug. Civ. D. 6, 9; 7, 3; Mart. Cap. 2, § 149.

dŏmĭna, ae (dat. and abl. plur. only dominis, Curt. 3, 12, 8; Inscr. Orell. 1629), f. [dominus].

  1. I. Prop., mistress, she who rules or commands, esp. in a household, = hera, materfamilias, Plaut. Cist. 4, 2, 107; id. Stich. 2, 1, 24; Ter. Heaut. 2, 3, 57; Quint. 5, 11, 34 sq.; Ov. M. 4, 5; Juv. 6, 376; 377 al.
  2. II. In gen., like the Gr. δέσποινα, a mistress, lady: sit sane Fors domina campi, Cic. Pis. 2; cf.: haec una virtus omnium est domina et regina virtutum, id. Off. 3, 6, 28: voluptates blandissimae dominae, id. ib. 2, 10, 37: cupiditas honoris, imperii, provinciarum quam dura est domina! id. Par. 5, 2 fin.: juncti currum dominae subiere leones, i. e. of Cybele, Verg. A. 3, 113; 438; of Venus, Ov. A. A. 1, 148; Prop. 3, 3, 31 (4, 2, 31 M.); of Juno, id. 2, 5, 17; of Diana, Mart. 12, 18; of Isis, Inscr. Grut. 82, 2; cf. Inscr. Orell. 1884; Vulg. Gen. 16, 4 al.
        1. b. As adj.: domina Urbs, the queen city, Mart. 12, 21, 9.
    1. B. In partic.
      1. 1. The appellation of a lady belonging to the imperial family, Suet. Dom. 13; id. Claud. 39.
      2. 2. A term of endearment,
        1. a. Wife, Verg. A. 6, 397 Serv.; Ov. Tr. 4, 3, 9; 5, 5, 7; Inscr. Orell. 2663.
        2. b. Sweetheart, Tib. 1, 1, 46; 3, 4, 74; Prop. 1, 4, 2 et saep.

dŏmĭnans, antis, v. dominor, P. a.

dŏmĭnanter, adv., v. dominor, P. a.

dŏmĭnātĭo, ōnis, f. [dominor], rule, dominion.

  1. I. Prop., among the republican Romans, mostly with an odious secondary meaning, unrestricted power, absolute dominion, lordship, tyranny, despotism (good prose; for syn. cf.: regnum, dicio, imperium, potestas, magistratus), Cic. Rep. 1, 32 (opp. libertas, id. ib. 1, 43; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3; Sall. J. 31, 16; Liv. 3, 39; 4, 5; 6, 18; Tac. A. 6, 42 al.); Cic. Rep. 2, 9; 19; id. Phil. 3, 14, 34; id. Agr. 1, 6 fin.; id. Att. 8, 3, 6; Sall. C. 5, 6; Nep. Milt. 3, 4; Quint. 9, 2, 97; Tac. A. 1, 3 et saep.
    In the plur., Cic. Rep. 2, 26 fin. Mos.; Sall. Hist. Fragm. 1, 9, p. 214 ed. Gerl.; Tac. A. 3, 26; 12, 4; Vulg. Psa. 144, 13 al.
  2. II. Transf., = dominantes, rulers, lords, despots.
    Sing. collect.:
    totam eam dominationem in carcerem detraxit, Flor. 1, 24, 3.
    Plur., Tac. A. 13, 1.
  3. III. Trop.: regnumque judiciorum, Cic. Verr. 1, 12, 35; cf.: regia in judiciis, id. ib. 2, 5, 68: firma et moderata rationis in libididem, id. Inv. 2, 54, 164.
      1. 2. In eccl. Lat., angels, spiritual powers, Vulg. Colos. 1, 16.

dŏmĭnātor, ōris, m. [dominor], ruler, lord: rerum Deus, Cic. N. D. 2, 2, 4; Lact. 2, 14, 2; Vulg. Exod. 34, 6 al.

dŏmĭnātrix, īcis, f. [dominator], a female ruler, mistress (very rare): caeca ac temeraria dominatrix animi cupiditas, * Cic. Inv. 1, 2, 2: freti (Creta), Sen. Hippol. 85; Vulg. Jerem. 13, 18.

dŏmĭnātus, ūs (dat. dominatu, Caes. ap. Gell. 4, 16, 8), m. [dominor], rule, command; esp. absolute rule, sovereignty, mastery, tyranny (good prose; most frequent in Cicero; for syn. v. dominatio).

  1. I. Prop., Cic. Rep. 1, 27 (opp. libertas; cf. opp. servitus, id. Deiot. 11, 30); id. Tusc. 5, 20; id. Phil. 11, 14, 36; id. de Or. 2, 55, 225; id. Div. 1, 25, 53; id. Off. 2, 1, 2; Caes. B. C. 1, 4 fin.
    In plur., Cic. Rep. 1, 39; Prud. Ham. 517.
  2. II. Transf.: animi, Cic. Rep. 1, 38; cf. consilii, id. ib.: cupiditatum, id. Par. 5, 3, 40: omnium rerum (with principatus and potestas), id. N. D. 2, 11; cf. id. Rep. 1, 17: omnis terrenorum commodorum est in homine, id. N. D. 2, 60 fin.

dŏmĭnĭcus (contr. DOMNICUS, Inscr. Orell. 3201), a, um, adj. [dominus], of or belonging to a lord or master (rare; not in Cic.).

  1. I. Prop.: gannire ad aurem numquam didici dominicam, Afran. ap. Isid. Differ. 86 (v. 282 Rib.): rationes pecuariae, Varr. R. R. 2, 10, 10: habitationes, Col. 9 praef. § 1: palatum, Sen. Ep. 47: vinum, Petr. 31, 2: jussus, id. 28, 7: GENIUS, Inscr. Orell. 1721: APOTHECA, ib. 2591 al.
  2. II. Transf.
    1. A. Since the formation of the empire, imperial: res, Cod. Just. 7, 38: coloni, ib. 3, 26, 7: OPERA, Inscr. Orell. 1243 al.
      Subst.: Dŏmĭnĭcum, i, n., a collection of poems by the Emperor Nero, Suet. Vit. 11 fin.
    2. B. In eccl. Lat.,
          1. (α) Dominica dies, the Lord’s Day, Sunday, Tert. Coron. 3; id. Jejun. 15; Vulg. Apoc. 1, 10.
          2. (β) Dominica cena, the Lord’s Supper, Vulg. 1 Cor. 11, 20.

dŏmĭnĭum, ii, n. [dominus].

  1. I. (Acc. to dominus, II. B. 1.) A feast, banquet (very rare): dominia convivia, Lucil. ap. Non. 281, 25 (with sodalitia); * Cic. Verr. 2, 3, 4 Zumpt N. cr.; S. C. ap. Gell. 2, 24, 2.
  2. II. Jurid. t. t., property, right of ownership (absolute ownership, opp. possessio, cf. Sandars, Just. Inst. Introd. p. 47); esp. paramount ownership, eminent domain: in eo solo dominium Populi Romani est vel Caesaris: nos autem possessionem tantum habere videmur, Gai. Inst. 2, 7: dominium et jus eorum qui dederint esse, Liv. 45, 13, 15 (cf.: jus et imperium, Sall. J. 14, 1); Gai. Inst. 1, 54; 2, 40; Cod. Just. 2, 3, 20; Val. Max. 4, 4 init.; cf. Rein’s Privatr. p. 129 sq.
    1. B. Lordship, rule (eccl. Lat.), Vulg. Tobiae, 8, 24; 1 Mac. 11, 8.
    2. C. Concr., lord, master.
      Trop.: incertissima dominia, Sen. Vit. Beat. 5.

dŏmĭnor, ātus (ante-class. inf domina rier, Verg. A. 7, 70), 1, v. dep. n. [dominus], to be lord and master, to have dominion, bear rule domineer (freq. and class.; for syn. cf.: regno, impero, jubeo, praesum).

  1. I. Prop., absol.: imperare quam plurimis, pollere, regnare, dominari, Cic. Rep. 3, 12; so, absol., id. 1, 33; id. Rab. Post. 14, 39; Sall. C. 2, 2; Liv. 33, 46; Tac. A. 4, 7; id. H. 1, 21; Verg. A. 2, 363 et saep.
    With in and abl.: in capite fortunisque hominum, Cic. Quint. 30, 94; so, in aliqua re, id. ib. 31, 98; id. Div. in Caecil. 7 fin.; id. Verr. 2, 1, 51 fin.; Liv. 8, 31; Verg. A. 2, 327; Ov. F. 3, 315 al.
    With inter or in: inter aliquos, * Caes. B. G. 2, 31 fin.; so Ov. Am. 3, 6, 63: dominari in cetera (animalia), id. M. 1, 77: in adversarios, Liv. 3, 53.
    With abl.: summā dominarier arce, Verg. A. 7, 70.
    With the abl. only, Verg. A. 6, 766; 1, 285; 3, 97.
    With dat.: toti dominabere mundo, Claud. in Ruf. 1, 143.
    With gen.: omnium rerum, Lact. Ira, 14, 3; Tert. Hab. Mul. 1 al. in late Lat.
  2. II. Transf., to rule, reign, govern, etc., of inanimate and abstract subjects: Cleanthes solem dominari putat, Cic. Ac. 2, 41: mare, Tac. Agr. 10 fin.: pestis in magnae dominatur moenibus urbis, Ov. M. 7, 553: inter nitentia culta Infelix lolium et steriles dominantur avenae, Verg. G. 1, 154: ubi libido dominatur, Crassus ap. Cic. Or. 65, 219; so, consilium, Cic. Rep. 1, 38: potestas (sc. censura) longinquitate, Liv. 9, 33: oratio, Quint. 8, 3, 62: fortuna, Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4: usus dicendi in libera civitate, id. de Or. 2, 8, 33; id. Caecin. 25, 71: actio in dicendo, id. ap. Quint. 11, 3, 7: effectus maxime in ingressu ac fine (causae), Quint. 8 prooem. § 7 et saep.: senectus si usque ad ultimum spiritum dominatur in suos, Cic. de Sen. 9, 38.
    Hence, dŏmĭnans, antis, P. a., ruling, bearing sway.
    Lit.: a gentibus dominantibus premi, Lact. 7, 15, 5.
    Trop.: animus dominantior ad vitam, Lucr. 3, 397; id. 6, 238: dominantia nomina = vulgaria, communia, the Gr. κύρια, proper, without metaphor, Hor. A. P. 234.
    As subst.: dŏmĭnans, antis, m., an absolute ruler: cum dominante sermones, Tac. A. 14, 56; id. H. 4, 74.
    Plur., Vulg. Jer. 50, 21; id. Apoc. 19, 16.
    Adv.: dŏmĭnante, in the manner of a ruler, Dracont. Hexaem. 1, 331.
    Note: dŏmĭnor, āri, pass., to be ruled: o domus antiqua, heu, quam dispari Dominare domino! Poëta ap. Cic. Off. 1, 39, 139; Nigid. ap. Prisc. p. 793; Lact. Mort. Pers. 16, 7.

* dŏmĭnŭlus, i, m. dim. [dominus], a little lord, lordling, Dig. 32, 1, 41, § 4.

dŏmĭnus (in inscrr. sometimes written by syncop. DOMNVS), i, m. [Sanscr. damanas, he who subdues, root dam-; Gr. δαμάω, δάμνημι, v. domo] Prop., one who has subdued or conquered; hence, a master, possessor, ruler, lord, proprietor, owner (cf. herus).

  1. I. Prop.: quam dispari Dominare domino! Poëta ap. Cic. Off. 1, 39, 139: nec domo dominus, sed domino domus honestanda est, etc., Cic. ib. 39, 139; cf. id. Fin. 1, 18, 58: (vilicus) consideret, quae dominus imperaverit, fiant, etc., Cato R. R. 5, 3 sq.; so opp. servus, Plaut. Am. 2, 2, 227; id. Mil. 3, 1, 149; Ter. Ad. 5, 6, 6; id. Eun. 3, 2, 33; Varr. R. R. 1, 2, 17; id. ap. Non. 355, 19; Cic. Deiot. 11, 30; Sall. J. 31, 11 et saep.; opp. familia, Ter. Ad. 1, 2, 9; opp. ancilla, Cic. de Or. 2, 68, 276; and (with herus) Plaut. Capt. 2, 3, 3; cf. id. Ps. 4, 7, 90 sq.; Cic. N. D. 2, 63 et saep.
    Also of the master’s son, the young master, Plaut. Capt. prol. 18: siet in iis agris, qui non saepe dominos mutantde domino bono colono melius emetur, Cato R. R. 1, 4; cf. Cic. Att. 12, 19; id. de Sen. 16, 56; Hor. Ep. 2, 2, 174; so, rerum suarum, Cic. Tusc. 3, 5, 11: auctionum, id. Quint. 5, 19: insularum, Suet. Caes. 41: equi, id. ib. 61 et saep.
  2. II. In gen., a master, lord, ruler, commander, chief, proprietor, owner (in republican Rome of public men, usually with the accessory notion, unlawful, despotic): hujus principis populi et omnium gentium domini atque victoris, Cic. Planc. 4 fin.; id. Off. 3, 21, 83; cf.: quippe qui (sc. populi) domini sint legum, judiciorum, belli, pacis, foederum, capitis, uniuscujusque, pecuniae, id. Rep. 1, 32: di domini omnium rerum ac moderatores, id. Leg. 2, 7; cf. id. Fin. 4, 5; id. Univ. 7: videsne, ut de rege (sc. Tarquinio) dominus exstiterit? hic est enim dominus populi, quem Graeci tyrannum vocant, etc., id. Rep. 2, 26; cf. id. 1, 45; Verg. A. 4, 214.
    Trop.: liberatos se per eum dicunt gravissimis dominis, terrore sempiterno ac nocturno metu, Cic. Tusc. 1, 21; of the judge: qui rei dominus futurus est, id. de Or. 2, 17, 72; poët. of the possessor of an art, Ov. M. 1, 524; 13, 138.
        1. b. Poet., sometimes as an adj.: dominae manus, Ov. Am. 2, 5, 30: arae, Stat. Th. 5, 578: praebere caput domina venale sub hasta, the auction spear, Juv. 3, 33.
    1. B. In partic.
      1. 1. With or without convivii or epuli, the master of a feast, the entertainer, host, Cic. Vatin. 13; Lucil., Varr., and Sall. ap. Non. 281, 21 sq.; Varr. ap. Gell. 13, 11, 5; Liv. 23, 8 al.
      2. 2. The master of a play or of public games; the employer of players or gladiators: quae mihi atque vobis res vortat bene Gregique huic et dominis atque conductoribus, Plaut. As. prol. 3; Cic. Att. 2, 19, 3.
      3. 3. In the period of the empire (Augustus and Tiberius declined it, Suet. Aug. 53; Tib. 27), a title of the emperors, Suet. Dom. 13; Mart. 5, 8; 10, 72; Phaedr. 2, 5, 14; Inscr. Orell. 1109; 1146 al.
      4. 4. A term of endearment in addressing a lover, Ov. Am. 3, 7, 11.
      5. 5. In respectful greeting, like our Sir, Sen. Ep. 3; Mart. 6, 88; Suet. Claud. 21.
      6. 6. A master or assignee of a forfeited estate, Cic. Quint. 15, 50.
      7. 7. Of Christ, the Lord (eccl. Lat.): Augusti Caesaris temporibus natus est Dominus Christus, Oros. 6, 17 fin.; Vulg. Johan. 13, 13 et saep.

* dŏmĭporta, ae, f. [domus-porto], she that carries her house on her back, a poet. epithet of the snail, Poëta ap. Cic. Div. 2, 64, 133.

dŏmĭsĕda, ae, f. [domus-sedeo], she who stays at home, domestic (cf. sedentarius), an epithet of a woman, Inscr. Orell. 4639.

Dŏmĭtĭānus, i, m., T. Flavius, a Roman emperor, son of Vespasian, and brother of Titus, who reigned 81-96 A.D., Suet. Dom. passim; Tac. H. 3, 86.
Hence, Dŏ-mĭtĭānus, a, um, adj.: via, a road constructed by him, a branch of the Via Appia, running from Sinuessa to Puteoli, Stat. S. 4 praef.; id. ib. 4, 3: mensis, i. e. October, in which the Emperor Domitian was born, Suet. Dom. 13.

1. dŏmĭtĭus, a, um, adj. [domus], pertaining to the house: deus, who protects those married in the house, August. Civ. D. 6, 9.

2. Dŏmĭtĭus, a, um, adj., the appellation of a Roman gens. So Cn. Domitius Calvinus, tribune A. U. C. 695; consul 701, Cic. Sest, 53, 113; id. Vatin. 7, 16 al.
Cn. Domitius, censor 638 A. U. C., who conquered the Allobroges, Cic. Verr. 2, 1, 55; id. Clu. 42, 119; id. Font. 12; Val. Max. 2, 9, 6; and after whom, perhaps, was named the Domitia Via, in Gaul, id. ib. 4.
Cn. Domitius Aënobarbus, from whom is named the Lex Domitia de sacerdotiis, 649 A. U. C., Cic. Agr. 2, 7, 18; Gell. 15, 11, 2; Tac. Dial. 35, 1.
L. Domitius Aënobarbus, consul 699 A. U. C., and general of Pompey in the civil war, Cic. Att. 1, 1; 8, 1; id. Mil. 8; Caes. B. G. 5, 1; id. B. C. 1, 6; 2, 18 sq.
Hence, Dŏmĭtĭānus, a, um, adj.: milites, Caes. B. C. 1, 16; 22 sq.
Cn. Domitius Calvinus, consul 700 A. U. C., Cic. Deiot. 5; id. Cael. 13 et saep.
Cn. Domitius Aënobarbus, husband of Agrippina, and father of Nero, Suet. Ner. 5; Quint. 6, 1, 50.
Domitia, sister of the last-named, wife of Crispus, Quint. 6, 1, 50; 10, 1, 24; Tac. A. 13, 19.
Domitia Lepida, Messalina’s mother, Tac. A. 11, 37 sq.
But Cn. Domitius Corbulo, brother of Caesonia, Caligula’s wife, famous for his size and strength, Juv. 3, 251; Tac. A. 11, 18 sq.; 13, 8, was not of this gens.

dŏmĭto, āre, v. freq. a. [domo], to tame, break in (very rare; perh. first used by Verg.): boves, Verg. G. 1, 285: quadrupedum omne genus, Manil. 4, 234: elephantos, Plin. 8, 8, 8, § 25.
Poet.: currus (i. e. a team), Verg. A. 7, 163.

dŏmĭtor (also post-class. dŏmātor, Amm. 21, 5; but Tib. 4, 1, 116, the true reading is domante), ōris, m. [domo], a tamer, breaker (rare but class.).

  1. I. Prop.: equorum, Cic. Off. 1, 26, 90; Verg. A. 7, 189; 651 al.; Inscr. Orell. 4179.
  2. II. Transf., a subduer, vanquisher, conqueror: vexator furoris, domitor armorum, Cic. Mil. 13 fin.; cf.: belli externi, Tac. H. 2, 76 fin.: Persarum (with victor), Cic. Rep. 1, 3; cf.: Hispaniae Galliaeque, Liv. 21, 43: Trojae, Hor. Ep. 1, 2, 19: maris (Neptunus), Verg. A. 5, 799; cf.: freti Tiphys, Sen. Med. 2: domitor ac frenator infinitae potestatis (animus), Plin. Pan. 55, 9; cf.: curarum (somnus), Sen. Agam. 75.

dŏmĭtrix, īcis, f. [domitor], she who tames or subdues (very rare).

  1. I. Prop.: equorum Epidaurus, Verg. G. 3, 44; cf.: FERARVM DOMITRICEM DIANAM, Inscr. Orell. 1447; and poet.: ferarum clava (Herculis), Ov. H. 9, 117.
  2. II. Transf.: rerum omnium (ferrum), Plin. 36, 16, 25, § 127.

dŏmĭtūra, ae, f. [domo], a taming, breaking (very rare): boum, Col. 6, 2, 1; Plin. 8, 45, 70, § 179.

1. dŏmĭtus, a, um, Part., from domo.

* 2. dŏmĭtus, ūs, m. [domo], a taming: quadrupedum, Cic. N. D. 2, 60, 151.