Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

discĭdĭum, ii, n. [discindo].

  1. I. A tearing asunder, dividing, parting (freq. in Lucr., elsewh. rare): partibus ejus (sc. corporis) discidium parere et nexus exsolvere, Lucr. 1, 220; cf. id. 249; 452; 2, 120; 3, 839 al.: nubis, id. 6, 293: humi, Sol. 1 med.: terrarum, Amm. 27, 4 al.
  2. II. A separation of persons or things, a disagreement, discord; also divorce (freq. and class.; see Madvig. ad Cic. Fin. 1, 13, 44, and the Excurs. ib. p. 812 sq.): neque per vinum umquam ex me exoritur discidium in convivio, Plaut. Mil. 3, 1, 60; Cic. Att. 1, 17, 7; id. Balb. 13, 30: qui inter nos discidium volunt, Ter. And. 4, 2, 14; so of the separation of lovers (of man and wife), id. Hec. 3, 5, 26; 5, 2, 16; Cic. Att. 15, 29, 2; Tac. A. 2, 86; 11, 30; Suet. Dom. 3; Ov. M. 5, 530; 14, 79 et saep.; cf.: divortia atque affinitatum discidia, Cic. Clu. 67: desiderium alicujus discidii, id. Phil. 2, 18, 45; cf. id. Att. 4, 1; Sen. de Const. Sap. 8 fin.; Cic. Sull. 21: amicorum discidia, id. Lael. 21, 78; cf. id. ib. 7, 23; 10, 35: ex cupiditatibus odia, discidia, discordiae, bella nascuntur, id. Fin. 1, 13, 44; id. Ac. 1, 12, 43; id. de Or. 3, 16, 61; Liv. 25, 18; Tac. A. 14, 60 al.

dis-cīdo, ĕre, v. a. [caedo], to cut in pieces (very rare; perh. only in the foll. passages): aliquod in multas partīs ferro, Lucr. 3, 659; id. 669.

discinctus, a, um, Part., from discingo.

dī-scindo, cĭdi, cissum, 3, v. a., to tear or cleave asunder, to cut asunder, divide, rend, tear (class.—for syn. cf.: findo, scindo, dirimo, divello, separo, secerno).

  1. I. Lit.: salicem Graecam discindito, Cato R. R. 40, 2: vestem, Ter. Ad. 1, 2, 4 (quoted Cic. Cael. 16, 38); Suet. Caes. 84; id. Ner. 42 al.; cf. tunicam, Cic. de Or. 2, 47, 195: purpureos amictus manu, Verg. A. 12, 602: labrum, Ter. Ad. 4, 2, 20; cf.: maxillam ictu, Suet. Calig. 58: artus, Verg. G. 3, 514: nubem (vis venti), Lucr. 6, 436: cotem novaculā, Cic. Div. 1, 17, 32; Liv. 1, 36; cf.: trabes aut saxa securibus cuneisque, Tac. H. 5, 6 fin.: cunctantem flagellis, Suet. Calig. 33 et saep.
    Absol.: nulli penitus discindere ferro contigit, Luc. 1, 31.
  2. II. Trop.: discissa cum corpore vis animai, Lucr. 3, 639: tales amicitiae sunt remissione usus eluendae et dissuendae magis quam discindendae, Cic. Lael. 21, 76: omnis oratio aut continua est aut inter respondentem et interrogantem discissa, interrupted, divided, Sen. Ep. 89, 16.
    Rarely of persons: discissi studiis turbulentis, Amm. 25, 5; cf. id. 22, 5; 28, 4 fin.

dis-cingo, nxi, nctum, 3, v. a., to ungird, deprive of the girdle.

  1. I. Lit.: discinctā tunicā fugiendum est, Hor. S. 1, 2, 132; Vell. 2, 41 fin.; cf.: tunicati et discincti, Suet. Aug. 100: jam discingitur armis, Sil. 8, 34.
    As a milit. punishment: destrictis gladiis discinctos destituit, Liv. 27, 13; Suet. Aug. 24 and 100: cum tenues nuper Marius discinxerit Afros, had disarmed, i. e. conquered, Juv. 8, 120; cf.: peltatam Amazona Scythico nodo, Mart. 9, 101, 5.
  2. II. Trop.
    1. A. In verb finit.: mihi crede, in sinu est (Caesar), neque ego discingor, i. e. I do not neglect him, I endeavor to preserve his friendship, Cic. Q. Fr. 2, 13; cf. Sen. Ep. 92 fin.: discinxit ratione dolos fraudesque resolvit, i. e. discovered, detected, Sil. 7, 153; cf.: ut inter Methium et Paulum, quae veniunt in disceptationem, discingas, i. e. that thou wilt decide, Sid. Ep. 2, 7.
    2. B. discinctus, a, um, ungirt.
      1. 1. Lit.: ne glorietur accinctus aeque ac discinctus, i. e. who has put off his armor, Vulg. 3 Reg. 20, 11.
      2. 2. Trop.
          1. (α) Voluptuous, effeminate, Afri, Verg. A. 8, 724.
            Hence,
          2. (β) Slovenly, careless, negligent; loose, dissolute, reckless: discincti ludere, Hor. S. 2, 1, 73: avarus ut Chremes, opp. discinctus ut nepos, id. Epod. 1, 34: Natta, Pers. 3, 31: verna, id. 4, 22: discincta in otia natus, Ov. Am. 1, 9, 41.

discī̆plīna (also uncontr. DISCIPVLINA, Num. Hadr. ap. Eckh. D. N. V. 6, p. 503; the Cod. palimps. Cic. Rep. 2, 19, prima manu has likewise DISCIPVLINA: so, discipulina, Plaut. Most. 1, 2, 75 Lorenz; id. As. 1, 3, 49 Fleck.; cf. Ussing ad loc.), ae. f. [discipulus], instruction, tuition, teaching in the widest sense of the word (for syn. cf.: ars, litterae, doctrina, scientia, cognitio, numanitas—very freq. and good prose).

  1. I. Lit.: ad aliquem disciplinae causa concurrere (for which, shortly after: illo discendi causa proficisci), Caes. B. G. 6, 13, 4; cf. ib. 6, 14, 2 and 3: alicui in disciplinam tradi, Cic. Div. 1, 41, 92; cf. id. Verr. 2, 1, 45; id. Phil. 2, 2: eadem in litteris ratio est reliquisque rebus, quarum est disciplina, are the objects of instruction, id. Div. 2, 3, 10: puerilis, id. Rep. 4, 3; 4; cf.: pueritiae disciplinae, id. de Imp. Pomp. 10, 28: praestantior, id. Fam. 1, 7 fin. et saep.
  2. II. Meton. (causa pro effectu), all that is taught in the way of instruction, whether with reference to single circumstances of life, or to science, art, morals, politics, etc., learning, knowledge, science, discipline.
    1. A. Object.: caveto alienam disciplinam temere contemnas, Cato R. R. 1, 4: qui haec (sc. justitia, fides, aequitas, etc.) disciplinis informata, alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus, Cic. Rep. 1, 2: totius familiae praecepta et instituta et disciplina, id. Verr. 2, 3, 68: a pueris nullo officio aut disciplina assuefacti nihil omnino contra voluntatem faciant, Caes. B. G. 4, 1, 9; id. B. C. 3, 10, 4 et saep.: cujus prima aetas dedita disciplinis fuit iisque artibus, quibus instruimur ad hunc usum forensem, Cic. Cael. 30, 72: juris civilis, id. de Or. 1, 39, 18; cf. id. Mur. 10 fin.: dicendi, id. Brut. 44, 163: musices, music, Quint. 1, 10, 15: omnis honesti justique, id. 12, 2, 1: ruris, agriculture, Col. 1, 1, 6; cf. id. prooem. § 23 et saep.: militiae, art of war, tactics, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28; cf. bellica, id. N. D. 2, 64, 161: militaris, Nep. Iphicr. 1 and 2; esp. military discipline, Liv. 8, 7 fin.; 8, 32; 34; 35; Tac. G. 25; Suet. Caes. 24 et saep.; cf. also: docuit, quid populi Romani disciplina atque opes possent, Caes. B. G. 6, 1 fin.; and with usus, id. ib. 1, 40, 5: domestica, domestic discipline, Suet. Caes. 48; cf. domus, id. Aug. 65 et saep.: rei publicae, science of government, statesmanship, Cic. de Or. 1, 34, 159; cf. id. Rep. 1, 33; 2, 38 fin.; 3, 3 al.: disciplina philosophiae, philosophical doctrines, philosophical system, Cic. Ac. 2, 3; cf. id. Fin. 1, 4 fin.; id. N. D. 1, 7; 5, 32, 90; id. Brut. 25; id. Off. 3, 4, 20 et saep.
    2. B. Subject., a custom, habit: eademne erat haec disciplina tibi, quum tu adolescens eras? Plaut. Bacch. 3, 3, 17: eādem nos disciplinā utimur, id. As. 1, 3, 49; cf. Ter. Heaut. 2, 3, 59 Ruhnk.: imitatur malarum malam disciplinam, Plaut. Cas. 3, 5, 28; cf.: imitari, Castor, potius avi mores disciplinamque debebas, Cic. Deiot. 10; cf. also, id. Verr 2, 3, 68; Plaut. Merc. 1, 1, 6; id. Truc. 1, 1, 30.

discī̆plīnābĭlis, e, adj. [disciplina], to be learned by teaching, Cassiod. Var. 4, 33; Isid. 2, 24, 9.
Hence, adv.: discī̆plīnā-bĭlĭter, in an instructive manner, Cassiod. in Psalt. praef. 4; id. in Psa. 150, 4.

discī̆plīnātus, a, um, adj. [disciplina], instructed, disciplined (late Lat.), Vulg. Jacob. 3, 13 al.; Alcim. Avit. 4, 46: disciplinatior, Tert. Fug. in persec. 1, fin.

discī̆plīnōsus, a, um, adj. [disciplina], docile: gladiator, Cato ap. Non. 463, 5; cf. Gell. 4, 9, 12.

discĭpŭla, ae, f.; v. discipulus.

discĭpŭlātus, ūs, m. [discipulus], the condition of a disciple, discipleship, Tert. Praescr. Haeret. 22; Cassiod. Var. 5, 40.

discĭpŭlīna, ae, v. disciplina init.

discĭpŭlus, i, m. [disco, and root of puer, pupilla; cf. Sanscr., putras, son; Gr. πῶλος; Engl., foal], a learner, scholar, pupil, disciple.

  1. I. In gen., Plaut. Bacch. 1, 2, 44 sq.; Cic. Div. 1, 3, 6; 1, 23, 46; id. N. D. 3, 7 et saep.
    Trop. Prov.: discipulus est prioris posterior dies, Pub. Syr. 120 (Rib).
    In the fem.: discĭpŭla, ae, a female scholar or disciple: ego te dedam discipulam cruci, Plaut. Aul. 1, 1, 20; Plin. 35, 11, 40, § 147; Hor. S. 1, 10, 91; Vulg. Act. 9, 36 al.
    Cf. transf., of the nightingale, Plin. 10, 29, 43, § 83.
    Of Latin eloquence: Latina facundia similis Graecae ac prorsus ejus discipula videtur, Quint. 12, 10, 27.
  2. II. A learner in an art or trade, an apprentice, Plaut. Aul. 3, 1, 4; id. Ps. 3, 2, 76; 96; Paul. Sent. 2, 8, 3.
  3. III. (Eccl. Lat.) A disciple of Christ, Vulg. Luc. 5, 30 et saep.

discissĭo, ōnis, f. [discindo], a separation, division (late Lat., v. the class. discidium), Aug. Ep. 261 al.

discissūra, ae, f. [discindo], a rending asunder, a rent (late Lat.): corporis, Ambros. Serm. 13.

discissus, a, um, Part., from discindo.