Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

conger (access. form congrus, acc. to Charis. p. 12 P.; also gonger, Plin. 32, 11, 53, § 148), gri, m., = γόγγρος a sea-eel, conger-eel, Plaut. Aul. 2, 9, 2; id. Mil. 3, 1, 165; id. Pers. 1, 3, 30; Ter. Ad. 3, 3, 23; Ov. Hal. 115; Plin. 9, 16, 24, § 57; 9, 20, 36, § 72; 9, 62, 88, § 185.

congrŭē, adv., v. congruus fin.

congrŭens, entis, v. congruo, P. a.

congrŭenter, adv., v. congruo, P. a. fin.

congrŭentĭa, ae, f. [congruo], agreement, harmony, congruity, symmetry (postAug. and very rare): morum, * Suet. Oth. 2: (corporis), with aequalitas, Plin. Ep. 2, 5, 11: pronuntiandi, App. Mag. p. 283, 15 al.

congrŭo, ŭi, 3 (inf. pres. congruēre, Ter. Heaut. 3, 1, 102), v. n. [etym. dub.; cf. Corss. Beitr. 457], to run, come, or meet together with something.

  1. I. Prop. (rare; mostly post-Aug.): guttae inter se congruunt et confunduntur, Vitr. 7, 8, 2: arcem nata petit, quo jam manus horrida matrum Congruerat, Val. Fl. 2, 307; 6, 58; of the stars: sidera meantia cum sole aut congruentia, Plin. 2, 79, 81 § 191; cf. Sen. Q. N. 7, 19, 1 (cf. Cic. Tusc. 5, 24, 69, II. B. infra).
    Hence also of the calendar dates, fixed in accordance with the stars: ut vicesimo anno ad metam eandem solis, unde orsi essent, dies cóngruerent, Liv. 1, 19, 6.
    Far more freq. and class. in prose and poetry,
  2. II. Trop., to coincide or correspond with a person or thing, in substance, in feeling, or in time, to be suited or adapted to, to agree with, accord, suit, fit.
    1. A. To be suited or fitted to, to agree with (in substance), to correspond; constr. with cum, inter se, the dat., or absol.
          1. (α) With cum: illa congruere et cohaerere cum causā, Cic. Inv. 1, 14, 19; so id. Lael. 8, 27; id. Att. 2, 8, 1; Liv. 23, 38, 5; Quint. 11, 3, 74: cum virtute congruere semper, Cic. Off. 3, 3, 13.
          2. (β) With inter se: ut corporis temperatio, cum ea congruunt inter se, e quibus constamus, sanitas: sic animi dicitur, cum ejus judicia opinionesque concordant, Cic. Tusc. 4, 13, 30: cum multae causaeinter se congruere videntur, id. Rosc. Am. 22, 62; id. Fin. 3, 19, 62; Quint. 12, 6, 7 fin.; Sen. Ep. 9, 8.
            Somewhat diff.: fidem auxere captivi eo maxime, quod sermo inter omnes congruebat (for sermones omnium inter se congruebant), agreed, was congruous, Liv. 9, 2, 4.
          3. (γ) With dat.: quibus (principiis) congruere debent quae sequuntur, Cic. Fin. 3, 6, 20; 2, 31, 99; Liv. 8, 6, 12; 42, 17, 1; Quint. 9, 3, 40; Plin. 21, 6, 17, § 33; Tac. A. 6, 22; 13, 1; Suet. Calig. 3: non omni causae nec auditori neque personae neque tempori congruere orationis unum genus, is suitable, fit, = convenire, Cic. de Or. 3, 55, 210; Quint. 4, 2, 89; Dig. 1, 16, 13.
            Impers.: Canidius timidius decessit quam professioni ejus congruebat, Vell. 2, 87, 3; Dig. 1, 18, 13.
          4. (δ) Absol.: quemadmodum congruit, ut simul et affirmes, te assiduis occupationibus impediri, et scripta nostra desideres? is it consistent? Plin. Ep. 7, 2, 1; cf. Plin. 17, 22, 35, § 171: res prout congruunt aut repugnant, Quint. 7, 2, 57; so id. 5, 10, 74; 5, 10, 107; Tac. A. 12, 6; id. H. 2, 4: adversus Latinos bellandum erat, lingua, moribus, etc., congruentes, Liv. 8, 6, 15.
    2. B. To agree (in feeling, opinion, etc.): illi inter se congruunt concorditer, Plaut. Curc. 2, 2, 14; Ter. Heaut. 3, 1, 102: mulier mulieri magis congruit, id. Phorm. 4, 5, 14; Nep. Lys. 3 fin.: linguā, moribus, armorum genere institutis ante omnia militaribus congruentes, Liv. 8, 6, 15: ecce autem similia omnia: omnes congruunt: unum cognoris, omnes noris, Ter. Phorm. 2, 1, 34: de re unā solum dissident de ceteris mirifice congruunt, Cic. Leg. 1, 20, 53: vereor ne naturaanimos quoque dederit corporum doloribus congruentis, sympathizing with, sharing in, affected by, id. Tusc. 5, 1, 3; cf.: sidera innumerabilia caelo inhaerentia cum ejus ipsius motu congruere, id. ib. 5, 24, 69 Tischer ad loc.
      Rarely with in and acc.: Bruttiis non societate magis Punicā quam suopte ingenio congruentibus in eum morem, Liv. 29, 6, 2 Weissenb. ad loc.; cf.: omniumque in unum sententiae congruebant, id. 26, 2, 5; 25, 32, 2: omnes eae res in unum congruentesdamnationem faciebant, id. 3, 24, 6.
    3. C. To come together, agree, meet, coincide (in time): suos dies mensisque congruere volunt cum solis lunaeque ratione, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129: tempus ad id ipsum congruere, Liv. 1, 5, 5; so with ad, id. 1, 19, 6: cum temporum ratio vix congruat, Suet. Gram. 7: forte congruerat, ut Clodii Macri et Fonteii Capitonis caedes nuntiarentur, it happened at the same time, Tac. H. 1, 7: in idem artati temporis, Vell. 1, 16, 2; Suet. Caes. 40; Quint. 5, 5, 2.
      Hence, congrŭens, entis, P. a. (acc. to II.).
    1. A. Agreeing, fit, appropriate, suitable, consistent, congruous.
          1. (α) With cum: vita cum disciplinā, Cic. Brut. 31, 117; 38, 141; id. Fin. 2, 14, 45: Aristoteles et Theophrastus, cum illis re congruentes, genere docendi paulum differentes, id. Leg. 1, 13, 38.
          2. (β) With dat.: congruens actio menti, Cic. de Or. 3, 59, 222; id. Fin. 5, 21, 58; 2, 31, 99; id. Fam. 9, 24, 1; Suet. Oth. 12.
            Comp.: quid congruentius Deo? Lact. 4, 26, 13.
          3. (γ) Absol.: genus dicendi aptum et congruens, Cic. de Or. 3, 14, 53; Liv. 7, 2, 7: actio vocis, vultūs et gestūs, Cic. Part. Or. 15, 54: oratio verbis discrepans, sententiis congruens, id. Leg. 1, 10, 30: cum haec duo pro congruentibus sumunt, tam vehementer repugnantia, id. Ac. 2, 14, 44.
            Hence,
      1. 2. Congruens est or videtur, = convenit, it is (seems) fit, proper, meet (post-Aug. and rare); with acc. and inf.: congruens erat, eandem immunitatem parentes obtinere, Plin. Pan. 38, 6: congruentius est, Cod. 8, 47, 4.
        In sup.: congruentissimum est, animam puniri, Tert. Anim. 58.
        With inf.: congruens videtur primordia ejus aperire, Tac. H. 5, 2; cf.: congruens crediderim recensere, id. A. 4, 6.
        With ut: congruens est, ut, etc., Gell. 17, 8, 13; Dig. 1, 16, 4, § 3.
    2. B. Agreeing in all its parts; symmetrical, proportioned; accordant, consistent, harmonious: is concentus ex dissimillumarum vocum moderatione concors tamen efficitur et congruens, Cic. Rep. 2, 42, 69: Tiberius corpore fuit amplo et robustoceteris quoque membris usque ad imos pedes aequalis et congruens, Suet. Tib. 68: congruens clamor (opp. dissonus), Liv. 30, 34, 1; cf.: congruentissimā voce acclamare, App. Mag. p. 320, 31.
      Hence, congrŭenter, adv., agreeably, filly, suitably (twice in Cic., but very rare in the class. per.): congruenter naturae convenienterque vivere, Cic. Fin. 3, 7, 26: ut ad id quodcumque agetur apte congruenterque dicamus, id. de Or. 3, 10, 37: respondere, Dig. 45, 1, 1 fin.
      Comp., Fronto Orat. 3 fin.; Min. Fel. Oct. 40 fin.
      Sup., Tert. Pudic. 8 fin.; Aug. Doctr. Christ. 1, 12 al.

congrus, v. conger.

congrŭus, a, um, adj. [congruo, II.], agreeing, fit, suitable; harmonious, concordant (ante-, and more freq. post-class., for the class. congruens): sermo cum illā, * Plaut. Mil. 4, 3, 23: sententia verecundiae maternae, Dig. 39, 5, 31, § 1: humanae naturae congruum est, ib. 2, 14, 1: modus, Pall. Oct. 14, 6: tempora, Claud. in Rufin. 1, 315: congruo cunctae multitudinis consensu, App. M. 7, p. 187 fin.
Adv.: con-grŭē, suitably, fitly: congrue respondere, Paul. Sent. 2, 3; Mart. Capt. 6, § 601.