No entries found. Showing closest matches:
‡ commūnĭcārius (dies), in quo omnibus dīs communiter sacrificabatur, Paul. ex Fest. p. 220, 19 Müll.
commūnĭcātĭo, ōnis, f. [communico] (several times in Cic., elsewh. rare), a making common, imparting, communicating.
- I. In gen.: largitio et communicatio civitatis, Cic. Balb. 13, 31: quaedam societas et communicatio utilitatum, id. Fin. 5, 23, 65: consilii, id. Fam. 5, 19, 2: sermonis, id. Att. 1, 17, 6: criminis cum pluribus, Tiro ap. Gell. 7, 3, 14: nominum, i. e. the like appellation of several objects, Plin. 24, 14, 80, § 129: juris, Dig. 23, 2, 1: damni, ib. 27, 3, 1, § 14.
- II. In rhet., a figure of speech, = ἀνακοίνωσις, in accordance with which one turns to his hearers, and, as it were, allows them to take part in the inquiry, Cic. de Or. 3, 53, 204; Quint. 9, 1, 30; 9, 2, 20 and 23.
commūnĭcātor, ōris, m. [communico] (postclass.).
- I. He who makes one a participant in a thing: rei familiaris, Arn. 4, p. 154 fin.
- II. He who has part in a thing, Tert. Pudic. 22.
1. commūnĭcātus, a, um, Part., from communico.
2. commūnĭcātus, ūs, m. [communico], a participation, App. de Deo Socr. p. 44, 5.
‡ com-mūnĭceps, cĭpis, m., born in the same municipal town, Inscr. Orell. 3062.
commūnĭco (conm-), āvi, ātum, 1, v. a. (dep. access. form, communicati sint = communicaverint, Liv. 4, 24, 2) [communis].
- I. To divide something with one, whether in giving or receiving.
- A. In giving, to divide a thing with one, to communicate, impart, to share; esp. freq. of imparting in discourse (very freq. in all periods); constr. usu. aliquid cum aliquo; also inter aliquos, alicui, aliquem aliquā re. cum aliquo de aliquā re and absol.
- (α) With aliquid cum aliquo: ut si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proximis, Cic. Lael. 19, 70; id. Verr. 2, 5, 47, § 125; id. Div. in Caecil. 11, 33: auxilium sibi te putat adjunxisse, qui cum altero rem communicat, id. Rosc. Am. 40, 116: suam causam cum Chrysogono, id. ib. 48, 140: cum iis praemium communicat, hortaturque ut, etc., Caes. B. G. 7, 37: civitatem nostram vobiscum, Liv. 23, 5, 9: causam civium cum servis fugitivis, Sall. C. 56, 5: at sua Tydides mecum communicat acta (i. e. me socium sumit actorum), Ov. M. 13, 239: consilia cum finitimis civitatibus, to make common cause, to take common counsel, commune, consult, Caes. B. G. 6, 2: cum plebeiis magistratibus, Liv. 6, 11, 7; 28, 28, 5; Suet. Calig. 56: curam doloris cum aliquo, Cic. Fam. 5, 16, 5.
Of discourse: homo, quocum omnia, quae me curā aliquā adficiunt, una communicem, Cic. Att. 1, 18, 1: ea quae didicerant, cum civibus suis communicare non poterant, id. N. D. 1, 4, 8; id. de Or. 1, 15, 66; id. Rosc. Am. 40, 116; Caes. B. G. 6, 20 al.; so cum aliquo de aliquā re: Pompeius, qui mecum … de te communicare solet, Cic. Fam. 1, 7, 3: is mecum de tuā mansione communicat, id. ib. 4, 4, 5: cum compluribus de ratione belli, Suet. Tib. 18.
- (β) Aliquid inter aliquos: cum de societate inter se multa communicarent, Cic. Quint. 4, 15: socii putandi sunt, quos inter res communicata est, id. Verr. 2, 3, 20, § 50: ut quibus de rebus vellemus, tu tuis, ego meis, inter nos communicaremus, id. Fam. 15, 4, 2; 11, 27, 2: communicato inter se consilio, Liv. 8, 25, 9 (cf. α); Suet. Dom. 7.
- (γ) Alicui aliquid, or de aliquā re (in Cic. only when the other party sharing is expressed by cum and abl.; cf. Krebs, Antibarb. p. 250): quibus communicare de maximis rebus Pompeius consuerat, Caes. B. C. 3, 18 (Dinter, ex conj., quibuscum): hisque omnium domus patent victusque communicatur, id. B. G. 6, 23 fin.; so with redditur, id. ib. 6, 13: sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium esse, Liv. 22, 27, 8 Weissenb. ad loc.: id aut ereptum illis est, aut certe nobis cum illis communicatum, Cic. Brut. 73, 254; cf. id. Div. in Caecil. 4, 14 Halm ad loc.; id. Verr. 2, 5, 2, § 5; id. Rosc. Am. 49, 142; Mamert. Pan. Max. 10; Cic. Pis. 39, 94 Ascon.
- * (δ) Aliquem aliquā re: communicabo semper te mensā meā, Plaut. Mil. 1, 1, 50.
(ε) Absol.: nonne prius communicatum oportuit? * Ter. And. 1, 5, 4; Cic. Sull. 3, 9: et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores, id. Lael. 6, 22; Quint. 9, 2, 22: ut ad se veniat rationesque belli gerendi communicet, Caes. B. G. 7, 63: consilia communicant, id. B. C. 2, 4 fin.; cf. Sall. C. 18, 5; Suet. Aug. 75 fin.; Plin. 11, 30, 36, § 108; Quint. 9, 2, 22.
- 2. Transf. of things: aliquid cum aliquā re, to join to an equal part, to unite: viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis cum dotibus communicant, Caes. B. G. 6, 19: privabo potius illum debito testimonio, quam id cum meā laude communicem, Cic. Ac. 2, 1, 3; id. Fam. 12, 2, 1.
- 3. In late Lat.: cum aliquo or alicui, to have intercourse with an inferior: ne cum peregrinis communicarent, Just. 36, 2, 15: malis, with evil-disposed persons, Aug. Ep. 162: ne communices homini indocto, Vulg. Ecclus. 8, 5.
Also alicui rei, to take part in, Vulg. 1 Tim. 5, 22.
- B. In receiving, to share something with one, to lake or receive a part, to partake, participate in (also class.).
- (α) Aliquid cum aliquo: ut me juves Conmunicesque hanc mecum meam provinciam, Plaut. Trin. 1, 2, 153; cf.: provinciam cum Antonio, Cic. Pis. 2, 5: inimicitias mecum, id. Fam. 15, 21, 2: qui sibi cum illo rationem communicatam putat, believes that he has all things in common with him, id. Rosc. Am. 49, 142; cf. id. ib. 48, 140; id. Div. in Caecil. 4, 14; cf. id. Verr. 2, 5, 2. § 5 Zumpt; Liv. 22, 27, 8: haud dubitavit (Thalestris) fateri ad communicandos cum rege liberos se venisse, Curt. 6, 5, 30 Vogel ad loc.
- (β) Absol.: primo labores et discrimina, mox et gloriam communicabat, Tac. Agr. 8.
- (γ) Alicui (late Lat.): altari Christi, to receive the sacrament, Aug. Ep. 162; id. contra Cresc. 3, 36.
- II. In Tertull., acc. to communis, II., to make common, i. e. low, base, to contaminate, defile, Tert. Spect. 17; id. Patient. 8.
commūnĭcor, āri, v. communico init.
1. com-mūnĭo, īvi or ii, ītum, 4, v. a., to fortify on all sides or strongly, to secure, barricade, intrench (class.).
- I. Prop.: castella, Caes. B. G. 1, 8; Nep. Alcib. 7, 4: castra, Caes. B. G. 5, 49; Liv. 2, 32, 4; 21, 32, 11; 42, 58, 1: loca castellis idonea, Nep. Milt. 2, 1: hibernacula, Liv. 22, 32, 1: praesidium, id. 2, 49, 8: tumulum, Caes. B. C. 1, 43.
Transf.: os arteriae, Gell. 17, 11, 5.
- II. Trop., to make sure, to strengthen: auctoritatem aulae, Cic. Fam. 15, 4, 6 (cf. aula, II. A.): causam testimoniis, id. Rosc. Com. 15, 43: jus, id. Caecin. 26, 74.
2. commūnĭo, ōnis, f. [communis], a communion, mutual participation (several times in Cicero, elsewhere rare).
- I. In gen.: inter quos est communio legis, inter eos communio juris est, Cic. Leg. 1, 7, 23: sanguinis, id. Rosc. Am. 22, 63: litterarum et vocum, id. Tusc. 5, 2, 5: sermonis, * Suet. Aug. 74: parietum, Tac. A. 15, 43: victoriae, id. ib. 12, 19: temporum alicujus, Cic. Mil. 36, 100: beneficiorum, praemiorum civitatis, id. Balb. 12, 29: visorum, id. Ac. 2, 14, 44: plures partes communione complecti, id. de Or. 1, 42, 189: in pristinā communione manere, id. ib. 3, 19, 72: sagariam communionem inire, Dig. 17, 2, 52.
- II. In eccl. Lat.
- A. Church communion, Sulp. Sev. Hist. Sacr. 2, 45; 2, 37; Aug. in Ps. 57, n. 15.
Hence,
- B. The sacrament of the Lord’s supper, communion: sancti altaris, Aug. Ep. 54, 6.
com-mūnis (comoinis, S. C. de Bacch.), e, adj. [con and root mu-, to bind; Sanscr. mav-; cf.: immunis, munus, moenia], that is common to several or to all, common, general, universal, public (opp. proprius, that belongs to one: quod commune cum alio est, desinet esse proprium, Quint. 7, 3, 24; cf. id. 2, 4, 40; 7, 1, 28; 8, 5, 6; 10, 1, 16; 12, 10, 42; 12, 3, 7; v. also the foll.; freq. in all periods and every species of composition); constr. with cum, dat., inter se, or absol.
- I. Prop.: vetus verbum hoc quidem est: Communia esse amicorum inter se omnia, Ter. Ad. 5, 3, 18: vinea vulpibus et hominibus, Varr. R. R. 1, 8, 5: sepulcrum Asiae Europaeque Troja, Cat. 68, 89: is fit ei cum Roscio communis, Cic. Rosc. Com. 10, 27; cf.: alterum nobis cum dis, alterum cum beluis commune est, Sall. C. 1, 2; Nep. Timol. 1, 4.
Esp. freq. in the formula aliquid cum aliquo commune habere: vetustas habet aliquid commune cum multis, amor non habet, Cic. Fam. 11, 27, 2: cum rerum naturā … quid habere potest commune … gallinaceum fel, id. Div. 2, 12, 29: controversia. quae communes minime cum aliis quaestiones habet, Quint. 5, 10, 110: illum … nihil vobiscum commune habentem, Sen. Const. 15, 2: sciat, se nihil mecum habere commune, id. Ben. 7, 12, 2: omnia cum amico communia habebit, qui multa cum homine, id. Ep. 48, 3; 74, 17; id. Q. N. 2, 37, 2: nec habet (pecudum natura) quidquam commune cum caelo, Lact. de Ira Dei, 7, 4; 8, 3; App. de Deo Socr. 13; Varr. R. R. 3, 2, 9; Sen. Contr. 1, 1, 25, B: vitium commune omnium est, Ter. Ad. 5, 8, 30; cf. Cic. Sen. 11, 35; Lucr. 5, 260; 3, 326; 5, 555: communis imperii (i. e. Romani) fines, Cic. Balb. 5, 13; cf. libertas, id. Sest. 1, 1: salus, id. ib. 6, 15: utilitas, Nep. Alcib. 4, 6: mors, natural, Eutr. 7, 8: verba, i. e. prose, Claud. Epig. 81, 3: jus gentium, Nep. Them. 7, 4 et saep.: vitae ignarus, ignorant of life, i. e. of the customs of society, Cic. Phil. 2, 4, 7; cf.: sensu caret, of a sense of propriety, Hor. S. 1, 3, 66 Heind.; cf.: sit in beneficio sensus communis, Sen. Ben. 1, 12, 3; id. Ep. 5, 4; 105, 3; Quint. 1, 2, 20; cf. also: communium litterarum et politioris humanitatis expers, Cic. de Or. 2, 17, 72: communis locus, euphem., the lower world, Plaut. Cas. prol. 19; and for a brothel, Sen. Contr. 1, 2, p. 83 Bip.
In plur.: loca, public places, Cic. Verr. 2, 2, 46, § 112; id. Fam. 13, 11, 1; but loci, in philos. lang., a commonplace, common topic, id. de Or. 3, 27, 106; id. Or. 36, 126; Quint. 2, 1, 9; 2, 1, 11; 5, 1, 3; 5, 12, 15; v. locus.
- B. Subst.: commūne, is, n., that which is common.
- 1. In gen., plur.: ut communibus pro communibus utatur, privatis ut suis, Cic. Off. 1, 7, 20: paucis ostendi gemis et communia laudas, publicity, Hor. Ep. 1, 20, 4; Ov. M. 13, 271.
In sing.: de communi aliquid consequi, Dig. 17, 2, 52; so Paul. Sent. 1, 18, § 3: jus communi dividundo, Cic. Fam. 7, 12, 2; cf. Gai Inst. 4, 42; Dig. 2, 1, 11, § 2 al.
- 2. Esp. = τὸ κοινόν, a community, state: commune Latium, Cinc. ap. Fest. p. 241, 18 Müll.: Commune Milyadum, Cic. Verr. 2, 1, 38, § 95: Siciliae, id. ib. 2, 2, 46, § 114; 2, 2, 59, § 145; 2, 2, 63, § 154: gentis Pelasgae, Ov. M. 12, 7; cf.: communis Graecia, id. ib. 13, 199; and: res communis = respublica, Sisenn. ap. Non. p. 522, 17.
- b. In commune.
- (α) For common use, for all, for a common object, end, advantage, etc.: metuere, Plaut. As. 2, 2, 20: consulere, Ter. And. 3, 3, 16; Tac. A. 12, 5: conferre, Cic. Quint. 3, 12; id. Inv. 2, 3, 8: vocare honores, i. e. to bestow equally upon patricians and plebeians, Liv. 6, 40, 18: profutura, Quint. 6, 1, 7: laborare (apes), id. 5, 11, 24.
Rarely in communi: ponere libertatem, Tac. A. 13, 27.
- (β) In general, generally (in post-Aug. prose): de jure omni disputandum, Quint. 7, 1, 49; Plin. 17, 1, 1, § 9; Tac. G. 27; 38; 40 al.
- (γ) Halves! Sen. Ep. 119, 1; Phaedr. 5, 7, 3.
- II. Trop.
- A. That represents the common sentiment, democratic: qui in bello … suo et certorum hominum consilio uteretur, eum magis communem censemus in victoriā futurum fuisse, etc., Cic. Fam. 4, 9, 2.
- B. Of manners, accessible, familiar, courteous, condescending, affable (kindr. in sense with comis; hence in MSS. very freq. interchanged with it; v. comis): simplicem et communem et consentientem eligi (amicum) par est, Cic. Lael. 18, 65; so id. Fam. 4, 9, 2: communis infimis, par principibus, Nep. Att. 3, 1; so Eutr. 8, 5; cf. communitas.
Comp., Suet. Claud. 21 dub. (al. comior).
Sup., Suet. Vesp. 22 dub. (al. comissimus).
- C. T. t.
- 1. In rhet.: commune exordium, quod nihilo minus in hanc quam in contrariam partem causae potest convenire, equally appropriate to either side of a cause, Cic. Inv. 1, 18, 26; cf. Quint. 4, 1, 71; Auct. Her. 1, 7, 11; Cic. de Or. 2, 78, 319.
- 2. In gram.: verbum, a common verb, i. e. one that has both an active and passive signification, Gell. 15, 13, 1; Prisc. p. 787 P.: syllaba = anceps, i. e. either long or short, Don. p. 1389 P.; Charis. p. 3 ib.; Diom. p. 423 ib.: genus, of both masculine and feminine gender, Charis. p. 126 ib. et saep.
Hence, Advv.
- 1. Class. form commū-nĭter, together, in common, jointly, generally (very freq.), Varr. R. R. 2, 10; Cic. Off. 3, 20, 80; id. Rosc. Am. 37, 108; id. N. D. 2, 48, 123; Nep. Pelop. 2, 2; Hor. Ep. 1, 2, 13; Ov. M. 6, 262.
Opp. proprie, Quint. 9, 1, 23; opp. separatim, Cic. Fam. 13, 12, 1; cf. id. Arch. 12, 32.
* Comp., Diom. p. 480 P.
- 2. commūnĭtus: deos colere, Varr. ap. Non. p. 510, 5.
commūnĭtas, ātis, f. [communis].
- I. Community, society, fellowship (very freq. in Cic.; elsewhere rare): nulla cum deo homini, Cic. N. D. 1, 41, 116: condicionis, aequitatis, legationis cum hoc gladiatore, id. Phil. 6, 2, 3: et conjunctio humana, id. Off. 1, 44, 157; cf. id. ib. 1, 44, 156: vitae atque victūs, id. Fam. 9, 24, 3; id. Off. 1, 14, 45.
- B. The sense of fellowship, community in feeling, etc.: cum omnis honestas manet a partibus quattuor, quarum una sit cognitionis, altera communitatis, etc., Cic. Off. 1, 43, 152; so id. ib. 1, 43, 153; and id. ib. 1, 45, 159; 3, 5, 24; 3, 33, 118.
- II. (Acc. to communis, II.) Courtesy, condescension, affability, Nep. Milt. 8, 4.
commūnĭter, adv., v. communis, adv., 1.
commūnītĭo, ōnis, f. [1. communio].
- I. Abstr., the making or preparing of a way; trop. = Gr. ὁδοποίησις: anne autem principium aut rei totius, quae agetur, significationem habere debebit, aut aditum ad causam et communitionem, etc., Cic. de Or. 2, 79, 320.
- II. Concr., a fortification, Vitr. 10, 13, 1.
1. commūnĭtus, adv., v. communis, adv., 2.
2. commūnītus, a, um, Part., from 1. communio.