Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

cŏëmptiōnālis (in MSS. also contracted cōmptiōnālis; cf. Lachm. ad Lucr. p. 135), e, adj. [coëmptio], pertaining to a sham sale or a sham marriage: senex, who was made use of in such a performance (cf. Cic. Mur. 12, 27); accordingly, poor, worthless, Plaut. Bacch. 4, 9, 52.
Of a low kind of slaves, Cur. ap. Cic. Fam. 7, 29, 1.

Colminiana (Cato, R. R. 6, 1), Col-minia (Varr. R. R. 1, 24, 1), Culminia (Col. 5, 8, 8; 12, 51, 3; 12, 54, 1), Cominia (Plin. 15, 3, 4, § 13; Pall. Febr. 18, 4): olea, an unknown kind of olive-tree (concerning the varying readings, v. Schneid. N. cr.).

cŏm, v. 1. cum, III.

cŏma, ae, f., = κόμη,

  1. I. the hair of the head (hence barba comaeque, Ov. M. 7, 288), considered as an ornament for the head: comae dicuntur capilli cum aliquā curā compositi, Paul. ex Fest. p. 63, 13 Müll. (class., esp. in poetry and post-Aug. prose; very rare in Cic.).
    With adj.: unguentis effluens calamistrata coma, Cic. Sest. 8, 18: madens, id. post Red. in Sen. 6, 13: fulva, ξανθή, Prop. 2, 2, 5: flava, Hor. C. 1, 5, 4; Tib. 1, 5, 44: myrtea, id. 3, 4, 28: longa, Hor. Epod. 11, 28: nitidae, Prop. 3 (4), 10, 14; cf.: spissā te nitidum. Hor. C. 3, 19, 25: odorata, Ov. A. A. 2, 734; cf. ambrosiae, Verg. A. 1, 403: cana, Tib. 1, 6, 86: virides Nereidum, Hor. C. 3, 28, 10: regia (of Berenice), Cat. 66, 93: ventis horrida facta, Tib. 1, 9, 14; cf.: dare diffundere ventis, Verg. A. 1, 319.
    With verb: deciderint comae, Hor. C. 4, 10, 3: ne comae turbarentur, quas componi post paulum vetuit. Quint. 11, 3, 148: componere, Ov. H. 12, 156: comere, id. ib. 21, 88; cf.: inustas comere acu, Quint. 2, 5, 12: pectere, Ov. H. 13, 39: in gradus frangere, Quint. 1, 6, 44; cf.: formare in gradum, Suet. Ner. 51: longam renodare, Hor. Epod. 11, 28; cf. id. C. 2, 11, 24: positu variare, Ov. M. 2, 412; cf. ponere, id. F. 1, 406: componere, id. R. Am. 679: rutilare et summittere (after the manner of the Germans), Suet. Calig. 47: sertis implicare, Tib. 3, 6, 64: Delphicā lauro cingere, Hor. C. 3, 30, 16; cf. in a Gr. constr.: fronde comas vincti, id. Ep. 2, 1, 110: scindens dolore intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62 (transl. of Hom. Il. 10, 15).
    So of Venus lamenting Adonis: effusā isse comā, Prop. 2 (3), 13, 56; and in a Gr. constr.: scissa comam, Verg. A. 9, 478; cf. Ov. Am. 3, 9, 52; id. H. 12, 63; id. M. 4, 139; Hor. Ep. 2, 1, 110.
        1. b. Of animals, of the golden fleece: agnus aureā clarus comā, Att. ap. Cic. N. D. 3, 26, 68 (Trag. Rel. v. 211 Rib.); cf. Sen. Herc. Oet. 736.
          The mane of lions, Gell. 5, 14, 9; of the horse, Pall. 4, 13, 2.
        2. * c. The crest of a helmet, Stat. Th. 8, 389.
  2. II. Transf., of objects resembling the hair in appearance or in ornamental effect; most freq. acc. to a trope common in most languages, of leaves, grass, etc., foliage, ears, grass, and stalks of trees, etc., Cat. 4, 12; Tib. 1, 4, 30; Prop. 3 (4), 16, 28; Hor. C. 1, 21, 5; 4, 3, 11; 4, 7, 2; Tib. 2, 1, 48; Prop. 4 (5), 2, 14; Ov. Am 3, 10, 12; id. F 4, 438; Verg. G. 4, 137; Col. 10, 277, Plin. 13, 4, 7, § 30; 18, 7, 10, § 53; 19, 6, 32, § 102.
        1. b. The wool or hair upon parchment, Tib. 3, 1, 10.
          Poet., of the rays of light, Cat. 61, 78; 61, 99; Sen. Oedip. 311; id. Herc. Oet. 727.

comacum (cama-), i, n., a kind of cinnamon found in Syria, Plin. 12, 28, 63, § 135; 13, 2, 2, § 18; 1, ind. lib. 12, 63.

Cōmāgēnē and Cōmāgēnus, v. Commagene.

Cŏmāna, ōrum, n., = Κόμανα.

  1. I. A town in Cappadocia, on the Sarus, now El Bostan, Plin. 6, 3, 3, § 8; Auct. B. Alex. 66; Just. Nov 31, 2.
    Hence, Cŏmānenses, its inhabitants, Cod. Just. 11, 47, 10.
  2. II. A town in Pontus, on the Iris, now Gumenek, near Tokat, Plin. 6, 3, 4, § 10; Auct. B. Alex. 34; 35; Just. Nov. 31, 1.

cŏmans, antis, v. 2 como.

cōmarchus, i, m., = κώμαρχος, a chief or governor of a village, a burgomaster, Plaut. Curc. 2, 3, 7.

cŏmăron, i, n., = κόμαρον.

  1. I. The fruit of the arbute-tree, Plin. 15, 24, 28, § 99.
  2. II. A plant, also called fragum, App. Herb. 37.

cŏmātōrĭus, a, um, adj. [coma], of or pertaining to the hair; acus, a hair-pin, Petr. 21, 1.

cŏmātŭlus, a, um, adj. dim. [comatus], having hair neatly or luxuriously curled (post-Aug.): pueri, Hier. Ep. 66, n. 8; so id. ib. 54, n. 13.

cŏmātus, a, um, v. 2. como.

Combē, ēs, f., the mother of the Curetes, Ov. M. 7, 383.

combennŏnes, v benna.

1. com-bĭbo (conb-), bĭbi, 3, v. n. and a.

  1. I. Neutr., to drink with any one as a companion (very rare): aeque combibendi et convivandi peritissimus, Sen. Ep. 123, 15.
  2. II. Act., to drink completely up, to absorb, to imbibe (the most common signif., rare before the Aug. per., in Cic. only once trop.).
    1. A. Prop.: combibunt guttura sucos, Ov. M. 13, 944; 7, 287: atrum venenum corpo re, * Hor. C. 1, 37, 28: ore lacrimas alicujus, Ov. A. A. 2, 326: lacrimas meas, to repress, conceal, id. H. 11, 54, Sen. Ep. 49, 1.
      Of the absorbing of the rays of the sun: cute soles, Mart. 10, 12, 7; cf. the foll.
      1. 2. Transf. to inanimate objects: metreta amurcam, Cato, R. R. 100 Schneid. N. cr.: ara cruorem, Ov. M. 13, 410: testa oleum, Col. 12, 50, 17, p. 527 Bip.: uvae mustum, id. 12, 39, 1’ caepa jus, id. 12, 10, 2: baca salem, id. 12, 47, 10, p. 519 Bip.: sic modo combibitur ingens Erasinus in arvis, is swallowed up, Ov. M. 15, 275.
        Of the absorbing of the sun’s rays: scrobes solem pluviasque, Plin. 17, 11, 16, § 80; so, cupressus flammas, Stat. Th. 10, 675.
        And poet. of imbibing, i. e. receiving spots (after perfundere): combibit os maculas, Ov. M. 5, 455.
    2. B. Trop.: artes, * Cic. Fin. 3, 2, 9; so, illapsos per viscera luxus, Sil. 11, 402.

2. combĭbo (conb-), ōnis, m. [1. combibo], a pot-companion, perh. only Lucil. ap. Non. p. 38, 13, and Cic. Fam. 9, 25, 2.

combīnātĭo, ōnis, f. [combino], a joining two by two, ζεῦξις κατὰ δύο, Gloss. Gr. Lat.

com-bīno (conb-), no perf., ātum, 1, v. a. [bini], to unite, combine (late Lat.): combinat ζευγνὐει, συνάπτει, Gloss. Lat.; ζευγίζω combino, Gloss. Gr. Lat.; part. perf. combinatus, Aug. Conf. 8, 6; Sid. Ep. 9, 8.

combrētum, i, n., a kind of rush, perh. Juncus maximus, Linn.; Plin. 21, 6, 16, § 30; 21, 19, 77, § 133.

com-bullĭo (conb-), īre, v. a., to boil fully, Apic. 8, 8, § 397.

com-būro (conb-), ussi, ustum, ĕre, v. a. [root bur-, pur-; cf. burrus, Gr. πυρρός, pruna, Gr. πίμπρημι, and Lat. bustum], to burn up, consume (class.).

  1. I. Prop.: quae potuere Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.): fumo comburi nihil potest, Plaut. Curc. 1, 1, 54: flamma comburens impete magno, Lucr. 6, 153: is ejus (solis) tactus est, ut saepe comburat, Cic. N. D. 2, 15, 40: aedis, Plaut. Aul. 2, 6, 12: frumentum omne, Caes. B. G. 1, 5: naves, id. B. C. 3, 101: annales, Cic. Div. 1, 17, 33; cf. id. N. D. 1, 23, 63; Liv 33, 11, 1: religiosas vestes, * Suet. Tib. 36: aliquem vivum, Cic. Tusc. 2, 22, 52; Auct. B. Hisp. 20; so of persons: et patrem et filium vivos conburere, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Serv ap. Cic. Fam. 4, 12, 3; Cic. Att. 14, 10, 1.
    Hence,
    1. B. P. a., as subst.’ combu-stum, i, n., a burn, a wound made by burning combusta sanare, Plin. 20, 3, 8, § 17: combustis mederi, id. 22, 25, 69, § 141.
  2. II. Trop. comburere aliquem judicio, to ruin, destroy, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6 (v. the passage in connection). So to be consumed by love, * Prop. 2 (3), 30, 29: diem to pass it in carousing, q. s. to bear it to its grave (the figure borrowed from burning dead bodies), Plaut. Men. 1, 2, 43.

* combustĭo, ōnis, f. [comburo], a burning, consuming, Firm. Math. 4, 12.

combustum, i, n., v comburo, I. B.

combustūra, ae, f [comburo], a burning (post-class.), Apic. 4, 4, § 179; Vulg. Lev. 13, 28; Macer de Rosa, 21.

combustus, a, um, Part., from comburo.

1. cŏmē, ēs, f., = κόμη, a plant, also called tragopogon, prob Tragopogon crocifolius, Linn., crocus leaved goat’s- beard, Plin. 27, 13, 117, § 142.

2. Cōmē, ēs, f., = Κώμη (a village).

  1. I. Come Hiera, a town in Caria, with a temple and an oracle of Apollo, Liv. 38, 12, 9.
  2. II. Xylina Come, a small town in Pisidia, Liv 38, 15, 7.
  3. III. Acoridos Come, a small town in Phrygia, Liv 38, 15, 12 Weissenb. ad loc.

1. cŏm-ĕdo, ēdi, ēsum (comessum, Prol. ad Plaut. p 102 Ritschl), or estum, 3, v. a. (comesus, the more usual form, Cato, R. R. 58; Varr R. R. 1, 2, 11; Plaut. Trin. 2, 4, 5, Juv 1, 34; Valgius ap. Diom. p. 382 P
Hence, comessurus, Plaut. Ps. 4, 7, 25: comestus, Cato, R. R 50; Cic. Clu. 62, 173, acc. to Prisc. p. 893; and Val. Max. 9, 12, ext. 6, and Didius ap. Diom. l. l.
Contr forms: comes, Plaut. Most. 1, 1, 11: comest, id. ib. 3, 1, 26; id. Trin. 2, 1, 20, id. Truc. 2, 7, 36; Lucil, Titin., Afran., Varr., Cic. Hortens. ap. Non p. 81, 9 sq., comestis, Plaut. Truc. 1, 2, 54: comesse, id. Cas. 4, 1, 21; id. Bacch. 4, 1, 8, id. Most. 1, 1, 13; id. Men. 4, 2, 64; Cic. Fl. 36, 91; Cat. 23, 4: comesses, Mart. 5, 39, 10: comesset, Cic. Sest. 51, 110, Cat. 29, 15: comesto, Cato, R. R. 156, 1.
Old forms: comedim, Plaut. Curc. 4, 4, 4; id. Bacch. 4, 4, 91; Cic. Fragm. ap. Non. p. 83, 32 comedis, Plaut. Trin. 1, 2, 65: comedint, id. Truc. 2, 6, 53), to eat entirely up, to eat, consume (class.; esp. freq. in Plaut.).

  1. I. Prop.: ubi oleae comesae erunt, Cato, R. R. 58: ubi daps profanata comestaque erit, id. ib. 50: quod bibit, quod comest, Plaut. Trin. 2, 1, 20: corbitam cibi Comesse possunt, id. Cas. 4, 1, 21: quid comedent? Ter. Heaut. 2, 3, 14: celerius potuit (venenum) comestum quam epotum in venas permanare? Cic. Clu. 62, 173: ex se enim natos comesse fingitur solitus (Saturnus), id. N. D. 2, 25, 64: quorum Dentes vel silicem comesse possunt. Cat. 23, 4: haec porcis hodie comedenda relinques, Hor. Ep. 1, 7, 19: te muscae comedissent, Sicinius ap. Cic. Brut. 60, 217; and ap. Quint. 11, 3, 129: panem, Afer ap. Quint. 6, 3, 93.
    Facetiously: lacertum Largii, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 59, 240.
        1. b. Prov.: tam facile vinces quam pirum volpes comest, Plaut. Most. 3, 1, 32; and: cenà comesā venire, i. e. to come too late; post festum, a day after the fair, Varr. R. R. 1, 2, 11.
    1. B. Trop.: comedere aliquem oculis, to devour with one’s eyes, i. e. to long eagerly for, Mart. 9, 60, 3: se, to consume one’s self (by grief, sorrow, etc.), to waste or pine away, Plaut. Truc. 2, 7, 36; so Cic. Hortens. Fragm. ap. Non. p. 81, 29.
  2. II. Meton., to waste, dissipate, spend, squander: comedunt quod habent, Plaut. Ps. 4, 7, 6; cf.: aurum in lustris, id. Bacch. 4, 4, 91. meam dotem comest, Titin. ap. Non. p. 81, 16: paternam pecuniam, Novius ap. Non. p. 81, 25: nummos, Cic. Att. 6, 1, 25: cura ut valeas, ne ego te jacente bona tua comedim, id. ib. 9, 20, 3: beneficia Caesaris, id. Phil. 11, 14, 37: patrimonium, id. Sest. 52, 111; Quint. 6, 3, 74: rem (sc. familiarem), Cic. Fam. 11, 21, 2: bona, id. Sest. 51, 110; id. Fl. 36, 91; id. Fragm. ap. Non. p. 83, 32; Hor. Ep. 1, 15, 40: cantherium, i. e. its value in money, Cic. Fam. 9, 18, 4.
    Hence,
    1. B. Transf. in the lang. of comedy: comedere aliquem, to waste or consume the property of any person, Plaut. Trin. 1, 2, 65; id. Most. 1, 1, 11 sq.; id. Ps. 4, 7, 25; Ter. Eun. 5, 8, 57.

2. cŏmĕdo, ōnis (cŏmĕdus, i, Paul. ex Fest. p. 58, 6 Müll.; cf. Lachm. ad Lucr. p. 139), m. [1. comedo], a glutton, gormandizer, Lucil. ap. Non. p. 11, 9; Varr. ib. p. 93, 21; cf. Paul. l. l.

Cōmensis, e, v. Comum, II.

cŏm-ĕs, ĭtis, comm. [con and 1. eo] (lit. one who goes with another), a companion, an associate, comrade, partaker, sharer, partner, etc. (whether male or female; class. and freq.).

  1. I. In gen.
        1. a. Masc.: age, age, argentum numera, ne comites morer, Plaut. Ep. 5, 1, 25: confugere domum sine comite, Ter. Hec. 5, 3, 25: comes meus fuit, et omnium itinerum meorum socius, Cic. Fam. 13, 71: erat comes ejus Rubrius, id. Verr. 2, 1, 25, § 64: cui tu me comitem putas esse, id. Att. 8, 7, 1: ibimus, o socii comitesque, Hor. C. 1, 7, 26; Lucr. 3, 1037; 4, 575: Catulli, Cat. 11, 1: Pisonis, id. 28, 1; Nep. Ages. 6, 3: quin et avo comitem sese Mavortius addet Romulus, Verg. A. 6, 778; cf.: comes ire alicui, id. ib. 6, 159: comitem aliquem mittere alicui, id. ib. 2, 86: comes esse alicui, Ov. H. 14, 54 et saep.
          1. (β) With gen. or dat. of thing: cum se victoriae Pompeji comitem esse mallet quam, etc., Caes. B. C. 3, 80: comitem illius furoris, Cic. Lael. 11, 37: me tuarum actionum, sententiarum, etc., socium comitemque habebis, id. Fam. 1, 9, 22: mortis et funeris atri, Lucr. 2, 581: tantae virtutis, Liv. 22, 60, 12: exsilii, Mart. 12, 25: fugae, Vell. 2, 53; Liv. 1, 3, 2; Cic. Att. 9, 10, 2; cf. Suet. Tib. 6: me habuisti comitem consiliis tuis, Plaut. Ps. 1, 1, 15.
            With in: comes in ulciscendis quibusdam, Cic. Fam. 1, 9, 2.
        2. b. Fem., Ter. Eun. 2, 3, 54; Lucr. 5, 741: data sum comes inculpata Minervae, Ov. M. 2, 588; cf. id. H. 3, 10: me tibi venturam comitem, id. ib. 13, 163; Verg. A. 4, 677; 6, 448.
    1. B. Transf. to inanimate objects: malis erat angor Assidue comes, Lucr. 6, 1159: comes formidinis, aura, id. 3, 290: ploratus mortis comites, id. 2, 580: tunc vitae socia virtus, mortis comes gloria fuisset, Cic. Font. 21, 49 (17, 39): multarum deliciarum comes est extrema saltatio, id. Mur. 6, 13: pacis est comes, otiique socia eloquentia, id. Brut. 12, 45; cf. an idea (perh. intentionally) opp. to this, Tac. Or. 40: non ut ullam artem doctrinamve contemneres, sed ut omnis comites ac ministratrices oratoris esse diceres, Cic. de Or. 1, 17, 75: cui ipsi casus eventusque rerum non duces sed comites consiliorum fuerunt, id. Balb. 4, 9: exanimatio. quas comes pavoris, id. Tusc. 4, 8, 19: (grammatice) dulcis secretorum comes, Quint. 1, 4, 5: (cura) comes atra premit sequiturque fugacem, Hor. S. 2, 7, 115: culpam poena premit comes, id. C. 4, 5, 24: nec (fides) comitem abnegat, id. ib. 1, 35, 22: comitemque aeris alieni atque litis esse miseriam, Orac. ap. Plin. 7, 32, 32, § 119.
  2. II. In partic.
    1. A. An overseer, tutor, teacher, etc., of young persons (rare; not ante-Aug.), Verg. A. 2, 86; 5, 546; Suet. Tib. 12; Stat. S. 5, 2, 60.
      Esp. = paedagogus, a slave who accompanied boys as a protector, Suet. Aug. 98; id. Claud. 35.
      Far more freq.,
    2. B. The suite, retinue of friends, relatives, scholars, noble youth, etc., which accompanied magistrates into the provinces, Cic. Verr. 2, 2, 10, § 27 sq; id. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11; Hor. Ep. 1, 8, 2; Suet. Caes. 42; id. Ner. 5; id. Gram. 10.
    3. C. The attendants of distinguished private individuals, Hor. Ep. 1, 7, 76; 1, 17, 52; id. S. 1, 6, 102; Suet. Caes. 4.
      Trop.: (Cicero) in libris de Republica Platonis se comitem profitetur, Plin. praef. § 22.
    4. D. After the time of the emperors, the imperial train, the courtiers, court, Suet. Aug. 16; 98; id. Tib. 46; id. Calig. 45; id. Vit. 11; id. Vesp. 4; Inscr. Orell. 723; 750 al.
      Hence,
    5. E. In late Lat., a designation for the occupant of any state office, as, comes scholarum, rei militaris, aerarii utriusque, commerciorum (hence, Ital. conte; Fr. comte).

cŏmēsor (cŏmestor, Gloss. Philox.), ōris, m. [1. comedo], an eater, a gourmand, Tert. adv. Marc. 1, 1; Dig. 21, 1, 18.

cŏmestĭbĭlis, e, adj. [1. comedo], eatable, Isid. Orig. 17, 7, 9.

cŏmestĭo, ōnis, f. [1. comedo], a consuming, Isid. Orig. 20, 2, 2; Anthol. Lat. 3, 90, 7.

cŏmestus, a, um, v. comedo init.

1. cŏmēsus, a, um, v. comedo init.

2. cŏmēsus, ūs, m. [1. comedo], an eating, consuming, Isid. Orig. 20, 1, 1.

1. cŏmētes, ae, m. (Lat. access. form nom. cometa, Prud. Cath. 12, 21; acc. cometam, Sen. Oct. 232; cometem, Serv. ad Verg. A. 10, 272; Schol. Juv. 6, 407; abl. cometā, Manil. 1, 824), = κομήτης, a comet, Plin. 2, 25, 22, § 89 sq.; Sen. Q. N. 7, 1, 5 et lib. 7 passim; Serv. ad Verg. A. 10, 272; Cic. N. D. 2, 5, 14; id. Div. 1, 11, 18; Verg. G. 1, 488; id. A. 10, 272; Sil. 8, 638; Luc. 1, 529 al.
In apposition with sidus, Tac. A. 14, 22; 15, 47; with stella, Just. 37, 2, 2.

2. Cŏmētes, ae, m., a Greek proper name.

  1. I. One of the Lapithœ, Ov. M. 12, 284.
  2. II. Father of Asterion, Val. Fl. 1, 356.

cōmĭcē, adv., v. comicus fin.

cōmĭcus, a, um, adj., = κωμικός,

  1. I. of or pertaining to comedy, comic: poëta, Cic. Or. 20, 67: artificium, id. Rosc. Com. 10, 18: levitates, id. N. D. 3, 29, 72: res, the material of comedy, Hor. A. P. 89: scaenae, Vitr. 5, 8: gestus, Quint. 11, 3, 125: senarius, id. 9, 4, 140: ad morem, id. 1, 8, 3: virtus (Terentii), C. Caes. ap. Suet. Vit. Ter. 5: persona, Quint. 11, 3, 79; Plin. 25, 11, 88, § 137: auctores, Quint. 2, 10, 13.
    1. B. Esp., represented in comedy: ut comici servi solent, Plaut. Capt. 4, 1, 11: stulti senes, Caecil. ap. Cic. Sen. 11, 36, and Lael. 26, 99; so, adulescens, Cic. Rosc. Am. 16, 47: Davus, Hor. S. 2, 5, 91: moecha Thais, Prop. 4 (5), 5, 44: aurum = lupinum, lupines, used by comic actors instead of money, Plaut. Poen. 3, 2, 20.
  2. II. Subst.: cōmĭcus, i, m.
    1. A. An actor of comedy, a comedian, Plaut. Poen. 3, 2, 4; id. Pers. 4, 2, 4; Inscr. Grut. 1089, 6.
      More freq.,
    2. B. A comic poet, writer of comedy, Cic. Or. 55, 184; Quint. 1, 7, 22; 2, 16, 3; 9, 3, 14; 10, 1, 72; 11, 1, 38; 12, 2, 22.
      Adv.: cōmĭcē, in the manner of comedy: res tragicas tractare, Cic. de Or. 3, 8, 30; cf. Sen. Ep. 100, 10.

Cōmĭnĭum, ĭi, n., a town of Samnium, Liv. 10, 39, 5 sq., and id. 10, 43, 1 sq.

1. Cominius, ii, m., a Roman proper name, Cic. Clu. 36, 99; id. Brut 78, 271; id. Verr. 2, 4, 10, § 24.

2. cominius, v. colminiana.

cōmĭnus, v. comminus.

cōmis, e, adj. [etym. dub.; cf. concinnus], courteous, affable, kind, obliging, friendly, loving (class. in prose and poetry; on account of similarity of meaning, in MSS. very freq. interchanged with communis; hence the readings vary in the best edd.; cf. Liv. 25, 12, 9 Drak.; Suet. 2, p. 241 Wolf; Cic. Fin. 2, 25, 80 Madv.).

  1. A. Of persons: comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur qui erranti comiter monstrant viam (Enn.; cf. under adv.), Cic. Balb. 16, 36: illum negat et bonum virum et comem et humanum fuisse, etc., id. Fin. 2, 25, 80: ego illo usa sum benigno et lepido et comi, Ter. Hec. 5, 3, 39 (cf. id. Heaut. 5, 1, 39 Bentl. N. cr.): comis et humanus, Cic. Fin. 2, 25, 80; cf. Quint. 6, 2, 18; Hor. S. 2, 8, 76: quis Laelio comior? quis jucundior? Cic. Mur. 31, 66: dum illis comis est, Plaut. Trin. 2, 1, 23; so, bonis (opp. adversus malos injucundus), Tac. Agr. 22 fin.: comis erga aliquem, Cic. Sen. 17, 59 (al. communis, but comp. id. Fin. l. l. Madv.): comis in amicitiis tuendis, id. Fin. 2, 25, 80 fin.: in uxorem, Hor. Ep. 2, 2, 133: senex comissimus, App. M. 11, p. 268.
  2. B. Of subjects not personal: comi animo, Ter. Heaut. 5, 1, 39: ingenium, Tac. A. 6, 41 fin.: hospitio, Liv. 9, 36, 8, cf.: vinclum inter hospites comitas, Tac. G. 21 fin. Halm: sermone et congressu, id. A. 15, 48: viā (i. e. more), id. ib. 4, 7: oculis alliciendus amor, Ov. A. A. 3, 510.
    Adv.: cōmĭter, courteously, affably, etc. (very freq.): homo, qui erranti comiter monstrat viam, etc., Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51; id. ap. Varr. L. L. 7, § 89 Müll.: facere aliquid, Plaut. Poen. 3, 6, 10; id. Rud. 1, 5, 28: appellare unumquemque, Cic. Phil. 13, 2, 4: munera missa legatis, Liv. 9, 43, 26; cf. id. 42, 24, 10; 45, 20, 8: accipere, id. 23, 33, 7; Ov. F. 2, 788; Tac. A. 12, 51: invitare regios juvenes, Liv. 1, 57, 10: celebrare regis convivium, id. 1, 22, 5 (al. leg. comi fronte): administrare provinciam, Tac. H. 1, 13 et saep.; majestatem populi Romani comiter conservato, i. e. willingly, in an obliging, kind manner, a (mildly expressed) formula in treaties of peace, Cic. Balb. 16, 36, cf. Dig. 49, 15, 7; for which, in Liv. 38, 11, 2. imperium majestatemque populi Romani gens Aetolorum conservato sine dolo malo.
    Sup., Plaut. Mil. 3, 3, 66 dub. (Ritschl, comptissume).
    Comp. apparently not in use.

cōmissābundus (cōmess-), a, um, adj. [comissor], holding a riotous procession, revelling, banqueting, carousing: comissabundus temulento agmine per Indiam incessit (Alexander Magnus; in regard to his imitation of the procession in honor of Bacchus through Asia; v. Curt. 9, 10, 26), Liv. 9, 17, 17; Curt. 5, 7, 10; 9, 10, 26: ubi (Athenis) comissabundi juvenes ante meridiem conventus sapientium frequentabant, decorated, crowned, etc., for a procession, Plin. 21, 3, 6, § 9.

cōmissālĭter (cōmess-), adv., from an adj. comissalis, not in use [id.], as in revelling processions, wantonly, jovially: cantare, Sid. Ep. 1, 5.

cōmissātĭo (cōmess-), ōnis, f. [comissor], a Bacchanalian revel, and the succeeding nocturnal procession with torches and music, a revelling, rioting, Cic. Mur. 6, 13; Liv. 40, 13, 3; Suet. Calig. 55; Mart. 12, 48, 11; Gell. 1, 9, 9.
In plur., Cic. Cael. 15, 35; id. Cat. 2, 5, 10; Varr. L. L. 7, § 89 Müll.; Liv. 1, 57, 5; Suet. Vit. 13; id. Tit. 7; Sen. Ben. 6, 32, 1; id. Cons. ad Helv. 10, 9; id. Ep. 51, 1.
The tropes tempestas comissationis and comissatio tempestatis are censured, the former as too bold and the latter as too feeble, by Cic., de Or. 3, 41, 164.

cōmissātor (cōmess-), ōris, m. [comissor],

  1. I. one who holds or joins in a festive procession, a reveller, Ter. Ad. 5, 2, 8; Cic. Cael. 28, 67; Liv. 40, 7, 8; 40, 9, 1; Quint. 3, 6, 26; Petr. 65, 3; Mart. 9, 62, 15; Gell. 4, 14, 4 al.
  2. II. Trop.: libellus, a book of songs used in a comissatio, Mart. 5, 16, 9: comissatores conjurationis, in contempt for the companions, participants, in the Catilinian conspiracy, Cic. Att. 1, 16, 11.

cōmissor (on account of erroneous deriv. from comis, comedo, commensa, etc., often written cōmisor, commisor, commissor, cōmesor, cōmes-sor, commessor, commensor, etc.; v. Vel. Long. p. 2233; Liv. 40, 7, 5 Drak.; Quint. 11, 3, 57; Spald. and Zumpt), ātus, 1, v. dep., = κωμάζω (v. Lidd. and Scott in h. v.), to hold a festive procession, to revel, make merry; of young people, who went about with music and dancing, to celebrate a festival, and finally returned to one of their companions, in order to carouse anew (class.; not in Cic.; cf., however, comissatio and comissator): nunc comissatum ibo ad Philolachetem, Plaut. Most. 1, 4, 5: ad fratrem, Liv. 40, 7, 5; 40, 13, 3: domum, Plaut. Most. 1, 4, 22: qui praetereat comissatum volo vocari, id. Stich. 5, 4, 4: in domum alicujus, * Hor. C. 4, 1, 11: intromittere aliquam comissatum, * Ter. Eun. 3, 1, 52.
Absol.: comissantium modo currum secuti sunt, Liv. 3, 29, 5; * Quint. 11, 3, 57; Suet. Calig. 32; id. Dom. 21; Petr. 25, 1.

* cŏmĭtābĭlis, e, adj. [comitor], attending, accompanying, Paul. Nol. 10, 298.

cōmĭtas, ātis, f. [comis],

  1. I. courteousness, kindness, obligingness, friendliness, affability, gentleness (syn.: benignitas, facilitas, humanitas; opp. gravitas and severitas; in good prose; esp. freq. in Cic.): si illius (sc. Catonis) comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris, Cic. Mur. 31, 66; id. Or. 10, 34; id. Off. 2, 14, 48; id. de Or. 2, 43, 189: Crassus in summā comitate habebat etiam severitatis satis, Scaevolae multā in severitate non deerat tamen comitas, id. Brut. 40, 148; cf. id. Sen. 4, 10: in socios, mansuetudo in hostes, Tac. A. 2, 72; Suet. Aug. 53; 74; 98; Tac. Agr. 16; Plin. Ep. 8, 21, 1: comitas affabilitasque sermonis, Cic. Off. 2, 14, 48 al.
  2. II. Too great liberality, prodigality, Plaut. Trin. 2, 2, 52; 2, 2, 75; id. Rud. prol. 38; Suet. Oth. 3.

cŏmĭtātensis, e, adj. [comitatus], of or pertaining to the dignity or office of courtiers (v. comes, II. D. and E.; postclass.): munus, Cod. Th. 12, 1, 38: legio, ib. 12, 36, 14: fabrica, i. e. machinatio, a court intrigue, Amm. 18, 4, 2.

1. cŏmĭtātus, a, um, Part. and P. a., from comitor and comito; v. comitor.

2. cŏmĭtātus, ūs, m. [comes].

  1. I. An escort, an attending multitude, a train, retinue (in sing. and plur.).
    1. A. In gen. (class.): qui cum uxore veheretur in raedā muliebri et delicato ancillarum puerorumque comitatu, Cic. Mil. 10, 28: magno comitatu ingredi, id. Cat. 3, 2, 6: comitatum optimorum civium desero, id. Att. 8, 3, 2: praedonis improbissimi societas atque comitatus, id. Verr. 2, 5, 21, § 54; id. Fam. 6, 19, 1: Pompeius comitatu equitum triginta ad mare pervenit, Caes. B. C. 3, 96; Quint. 1, 2, 5; 7, 2, 45: iter modico comitatu ingressus est, Suet. Caes. 31; id. Aug. 98 et saep.; Verg. A. 12, 336.
      1. * 2. Transf., of animals: multo ceterarum volucrum comitatu, Tac. A. 6, 28.
      2. 3. Of abstr. objects: pruna hordearia appellata a comitatu frugis ejus, i. e. because they ripen at the same time, Plin. 15, 13, 12, § 41; so, virgultorum, id. 17, 23, 35, § 211: quid tanto virtutum comitatu (opus est) si? etc., Cic. Fin. 2, 34, 111; id. Par. 2, 1, 16: utriusque causae, Plin. 18, 29, 69, § 283: ferre impetum vitiorum, tam magno comitatu venientium, Sen. Ep. 7, 6.
    2. B. In partic., in the time of the empire, an imperial escort, retinue, court, suite, Tac. H. 2, 65; Plin. Pan. 20, 3; Dig. 49, 16, 13; Aus. Ep. 17; Symm. Ep. 8, 9; Aug. Ep. 129: Osthanes exornatus comitatu Alexandri, honored with the right of attendance upon Alexander, Plin. 30, 1, 2, § 8; cf.: deici congressu et comitatu, Tac. A. 13, 46.
  2. II. A company (without the accessory idea of attendance), a band, troop, crowd, swarm: litterae, quaecumque erant in eo comitatu, etc., Cic. Cat. 3, 3, 6; Caes. B. C. 1, 48; 1, 51; 1, 54; Sall. C. 45, 1; Liv. 28, 22, 4; Suet. Tib. 6 al.

cōmĭter, adv., v. comis fin.

cŏmĭtĭa, ōrum, v. comitium, II.

cŏmĭtĭae, ārum, v. comitium, II.

cŏmĭtĭālis, e, adj. [comitium, II.], of or pertaining to the comitia: dies, on which the comitia were held, Cic. Q. Fr. 2, 2, 3; 2, 13, 3; Varr. L. L. 6, § 29 Müll.; Liv. 3, 11, 3; cf. Paul. ex Fest. p. 38, 12 Müll.; Macr. S. 1, 16; so, biduum, Caes. B. C. 1, 5: mensis, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 130: homines, who were always at the comitia, and sold their votes, Plaut. Poen. 3, 2, 6: morbus, the epilepsy (so called because its occurrence on the day of the comitia, as ominous, broke up the consultation; cf. Fest. s. v. prohibere, p. 234, 28 Müll.; Cels. 2, 1; 3, 23; also called morbus major and sacer, id. 2, 8: vitio corripi, Sen. Ira, 3, 10, 3; and, subst.: cŏmĭtĭālis, is, comm., one who has the epilepsy, Plin. 20, 11, 44, § 114; 28, 7, 23, § 83; 32, 4, 14, § 33 sq.; 32, 9, 37, § 112.
Adv.: cŏmĭtĭālĭter, epileptically, by epilepsy, Plin. 22, 21, 29, § 59.

cŏmĭtĭālĭter, adv., v. comitialis fin.

cŏmĭtĭānus, a, um, adj., of or pertaining to the Comes Orientis (a court officer), Cod. Th. 8, 4, 18 al.

1. cŏmĭtĭātus, i, m., v. comitio fin.

2. cŏmĭtĭātus, ūs, m. [comitium, II.], an assembly of the people in the comitia (very rare), XII. Tab. ap. Cic. Leg. 3, 19, 44; Cic. Leg. 3, 4, 11: dimittere, id. ib. 2, 12, 31: impedire, id. ib. 3, 12, 27: ad comitiatum vocare, Varr. L. L. 5, § 91 Müll. (al. comitatum, as also in the last passage of Cic.); Messala ap. Gell. 13, 15, 8.

cŏmĭtĭo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [comitium].

  1. I. To go into the comitium: quando rex comitiavit, fas (abridged, Q. R. C. F.), an old formula in Varr. L. L. 6, § 31 Müll.; cf. Fest. p. 278, 14 id.; Kalend. Praen. ap. Inscr. Orell. vol. 2, p. 386.
    Hence,
  2. II. cŏmĭtĭātus, i, m., a military tribune elected at the comitia, Ps.-Ascon. Cic. Verr. 1, 10, 30.

cŏm-ĭtĭum, ii, n. [locus a coëundo, id est insimul veniendo, est dictus, Paul. ex Fest. p. 38, 12 Müll.; cf. Varr. L. L. 5, § 155 id.: comitium ab eo quod coibant eo comitiis curiatis, et litium causā].

  1. I. In sing., the place for the assembling of the Romans voting by the curiœ situated near the Forum, and separated from it by the ancient Rostra, but sometimes considered as a part of the Forum in a more extended sense (hence, in Dion. Halic. ὁ κράτιστος and ό ἐπιφανέστατος τῆς ἀγορᾶς τόποσ’: IN COMITIO AVT IN FORO, XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20; Cic. Sest. 35, 75; id. Verr. 2, 1, 22, § 58; id. Brut. 84, 289; Liv. 1, 36, 5; 27, 36, 8; 10, 24, 18; Plaut. Curc. 4, 1, 9 et saep.; cf. Dict. of Antiq.
    1. B. Transf., any place of assembly out of Rome; so of the Ephoreum at Sparta, Nep. Ages. 4, 2.
    2. C. Trop.: quod (es) esset animi vestibulum et orationis janua et cogitationum comitium, App. Mag. 7, p. 278, 1; so, sacri pectoris, Mam. Grat. Act. ad Jul. 15.
  2. II. Plur.: cŏmĭtĭa (access. form cŏmĭtĭae, Fratr. Arval. ap. Marin. p. 43; Gloss. Labb. p. 33), the assembly of the Romans for electing magistrates, etc., the comitia.
    The comitia were of three kinds.
      1. 1. Comitia curiata, the most ancient, voting by curiæ, held in the comitium (v. I.), gradually restricted by,
      2. 2. The Comitia centuriata, the proper assembly of the populus Romanus, voting by centuries, instituted by Servius Tullius, continuing through the whole time of the republic, commonly held in the Campus Martius (not in the comitium, as is asserted by many from the similarity of the name; cf. campus, II.), Gell. 15, 27, 2 sqq.; Cic. Agr. 2, 11, 27; id. Dom. 14, 38; Liv. 5, 52, 15; cf. Cic. Leg. 3, 19, 44.
      3. 3. Comitia tributa, voting by tribes, and commonly held in the Forum, but in choosing magistrates, freq. in the Campus Martius, convened for the first time in the trial of Coriolanus, two years after the introduction of the office of tribune of the people. In them the inferior magistrates (ædiles, tribunes of the people, quæstors), and, later, the Pontifex Maximus also, were chosen, Cic. Leg. 3, 19, 45; id. Agr. 2, 11, 27; Liv. 2, 58, 1; 2, 60, 4; Gell. 15, 27, 3; cf. Dict. of Antiq.
        Upon the comitia calata, v. 1, calo.
        The usual t. t. for holding such comitia is: comitia habere, Cic. Div. 2, 18, 43; freq. in all periods; they were designated according to the magistrates who were to be chosen in them, as consularia, Cic. Verr. 1, 6, 17; id. Mur. 18, 38: praetoria, Liv. 10, 22, 8: tribunicia, Cic. Att. 1, 1, 1; Liv. 6, 39, 11: militaria, Liv. 3, 51, 8: quaestoria, Cic. Fam. 7, 30, 1; cf. also: comitia consulum, Liv. 3, 20, 8; and: comitia fiunt regi creando, id. 1, 35, 1: edicere comitia consulibus creandis, id. 3, 37, 5: comitia conficere, Cic. Fam. 10, 36, 12: differre, Liv. 6, 37, 12: dimittere, Cic. Att. 1, 14, 5: ducere, id. ib. 4, 15, 7: inire, Suet. Vesp. 5.
    1. B. Transf., of other elections, out of Rome, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129; Liv. 42, 43, 7; Tab. Heracl. v. 24 sq.
    2. C. Trop.: ibo intro, ubi de capite meo sunt comitia, i. e., where my fate is deciding, Plaut. Aul. 4, 7, 20: Pseudulus mihi centuriata capitis habuit comitia, id. Ps. 4, 7, 134: meo illic nunc sunt capiti comitia, id. Truc. 4, 3, 45.

cŏmĭtīvus, a, um, adj. [comes, II. E.], pertaining to a chief officer (post-class.): dignitas, Veg. Mil. 2, 9: sedes. Cod. Th. 11, 21, 3; also, subst., a chief, Cod. Just. 1, 33, 3 al.

cŏmĭto, āre, 1, v. a. (poet. collat. form of comitor), to accompany, attend, follow: quod si Romanae comitarent castra puellae, Prop. 2, 7, 15; Ov. P. 2, 3, 43; id. M. 14, 259; 13, 55; 8, 692: funera, id. P. 1, 9, 47 (Att. ap. Non. p. 85, 139, is, on account of the corruption of the text, dub.).

      1. b. Pass.: comitor, āri, Plin. 9, 35, 55, § 110; Just. 30, 2, 4; Ov. Tr. 3, 7, 47; Lucr. 1, 98.
        Esp. freq. in part. perf.: cŏmĭtātus, a, um, accompanied, attended: (mulier) alienis viris comitata, Cic. Cael. 14, 34; so with an abl. added, Ov. M. 2, 441; 2, 845; 3, 215; 9, 687; 10, 9; id. Am. 1, 6, 33; Tib. 3, 2, 13; Plin. 21, 11, 38, § 65; Tac. Agr. 40; id. A. 14, 8: trecentis feminarum comitata, Curt. 6, 5, 26; Sen. Hippol. 1; Stat. Achill. 2, 309.
        As adj.: quod ex urbe parum comitatus exierit, Cic. Cat. 2, 2, 4; so, bene, id. Phil. 12, 10, 25; Quint. 12, 8, 3; and hence, also, in comp.: puero ut uno esset comitatior, Cic. Tusc. 5, 39, 113; so Plin. 10, 37, 52, § 109; App. Mag. 1, p. 288, 29.

cŏmĭtor, ātus, 1, v. dep. a. [comes], to join one’s self to any one as an attendant, to accompany, attend, follow (class.; esp. freq. after the Aug. per.); constr. with acc. or absol., with abstr. subjects by Cic. three times (qs. comitem esse) with dat. (v. B. β).

  1. I. In gen.
          1. (α) With acc.: propinqui Indutiomari comitati eos ex civitate excesserunt, Caes. B. G. 6, 8: matrem, Lucr. 2, 640: patrem, Suet. Calig. 10; Curt. 3, 8, 12: nautas fugā, Verg. A. 4, 543: Metellum in exsilium, Suet. Gram. 3: erilem filium in scholas, id. ib. 23: hostiam, Verg. G. 1, 346: iter alicujus, id. A. 6, 112: gressum erilem, id. ib. 8, 462: currum Augusti triumpho, Suet. Tib. 6; id. Dom. 2 fin.: rem militarem, Tac. A. 11, 22.
          2. (β) Absol. (esp. freq. in the Aug. poets and Tac.): lanigerae comitantur oves, Verg. A. 3, 660; Plin. Pan. 24, 3: sex milia Dalmatarum, recens delectus, comitabantur, Tac. H. 3, 50; 5, 1; id. G. 46: non aequo comitantes ordine, Sil. 4, 31; Dig. 17, 10, 15, § 16.
            In the abl. absol. of the part. pres., with the attendance of, attended by, etc., sometimes to be translated by with, together with, and with a negative, without: magnā comitante catervā, Verg. A. 2, 40; 11, 498; Curt. 6, 5, 11.
            In plur., Nep. Att. 22, 4; Ov. M. 11, 275; 13, 631; Tac. H. 3, 41; Suet. Ner. 48: domino comitante, Ov. M. 13, 402: nupsi non comitante deo, without the assent, against the will of the god (Hymen), Prop. 4 (5), 3, 16.
    1. B. Transf. to inanimate objects (cf. comes, I. B.).
          1. (α) With acc.: comitatur fama unionis ejus parem, etc., Plin. 9, 35, 58, § 121: quando comitetur semper artem decor, Quint. 9, 4, 7; cf. also Curt. 8, 5, 16; Claud. C. Mal. Theod. 243; Dig. 45, 1, 126, § 1.
          2. (β) With dat.: (Tarquinio Superbo) aliquamdiu prospera fortuna comitata est, Cic. Rep. 2, 24, 44: tardis enim mentibus virtus non facile comitatur, id. Tusc. 5, 24, 68: cetera, quae comitantur huic vitae, id. ib. 5, 35, 100.
          3. (γ) Absol.: an est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiam si nulla comitetur infamia? Cic. Fin. 2, 19, 60: Teucrum comitantibus armis Punica se quantis attollet gloria rebus! Verg. A. 4, 48; Ov. M. 14, 235; id. F. 3, 865: comitante opinione, Tac. Agr. 9.
  2. II. In partic., to attend one to the grave: (Eumenem) comitante toto exercitu humaverunt, Nep. Eum. 13, 4; id. Att. 22, 4: juvenem exanimum vano honore, Verg. A. 11, 52; cf.: supremum comitentur honorem, id. ib. 11, 61.

comma, ătis, n., = κόμμα.

  1. I. In gram.
    1. A. A division of a period (in Cic. Or. 62, 211; 66, 223; Quint. 9, 4, 22, written as Greek; pure Lat. incisum), Quint. 1, 8, 6; Diom. 2, p. 460 sq. P.
    2. B. A mark of punctuation, a comma, Don. p. 1742 P.
  2. II. In verse, the cœsura, Marc. Vict. p. 2519 P.

commăcĕrātĭo, ōnis, f. [commacero], a dissolution, maceration (late Lat.): corporis, Ambros. In Psa. 37, § 59.

com-măcĕro, āre, v. a., to soften by steeping, to macerate: aliquid in aquā pluviali, Marc. Emp. 36 fin.; Ambros. in Luc. 5, 6.

com-măcesco, ĕre, v. inch. n., to grow lean, Varr. ap. Non. p. 137, 3; cf. macesco.

com-măcŭlo, āvi, ātum, 1, v. a., to spot, stain, pollute, defile on all sides (rare but class.).

  1. I. Lit.: sanguine manus, Verg. E. 8, 48: sanguine suo altaria deūm, Tac. A. 1, 39: commaculatus sanguine, Paul. Nol. 6, 164.
  2. II. Trop.: se isto infinito ambitu, * Cic. Cael. 7, 16: se cum Jugurthā miscendo, Sall. J. 102, 5: pia templa domosque occursu, Stat. Th. 11, 752: se consortiis aliquorum, Cod. Th. 3, 12, 3: vidnitatem stupri procacitate, ib. 3, 16, 2: flagitiis commaculatus, Tac. A. 16, 32: nam praeter satellites commaculatos quis eadem volt? Sall. H. 1, 41, 21 Dietscn.

* com-mădĕo, ēre, v. n., to become very soft: bene, Cato, R. R. 156, 5.

Commāgēnē (in MSS. erroneously Comāgēnē), ēs, f., = Κομμαγηνή.

  1. I. The northern province of Syria (whose chief town was Samosata, now Samosat), Mel. 1, 11, 1; Plin. 5, 12, 13, § 66; 5, 24, 20, § 85; 10, 22, 28, § 55; 29, 3, 13, § 55; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 1 al.
    Hence,
      1. 2. Commāgēnus, a, um, adj., of Commagene: legati, Cic. Fam. 15, 1, 2: haruspex, Juv. 6, 550: galla, Plin. 16, 7, 9, § 27: regio, Tac. A. 15, 12.
        Hence, subst.: com-māgēnum, i, n. (sc. medicamentum), a remedy made there, Plin. 29, 3, 13, § 55; 10, 22, 28, § 55; cf. plur. (sc. unguenta), Dig. 34, 2, 21.
        And subst.: Commāgēni, ōrum, m., the inhabitants of Commagene, Mel. 1, 2, 5; Plin. 29, 3, 13, § 55; Tac. A. 2, 42 al.
  2. II. (Supply herba.) An unknown plant, perh. Nardus Syriaca, Plin. 29, 3, 13, § 55.

* com-mălaxo (conm-), āre, v. a., to make entirely mild, to soften; trop.: patrem, Varr. ap. Non. p. 82, 14; cf. Varr. L. L. 6, § 96 Müll.

com-mando, no perf., sum, ĕre, v. a., to chew (late Lat.): frondes myrti, Ser. Samm. 36, 684: radix commansa, Marc. Emp. 8.

commandūcātĭo, ōnis, f. [commanduco], a chewing, mastication (late Lat.): olivarum, Scrib. Comp. 53 and 104.

com-mandūco (conm-), no perf., ātum, 1, v. a. (access. form commandū-cor, ātus, 1, v. dep., Lucil. ap. Non. p. 81, 26; p. 123, 27; p. 479, 2 sq.; in trop. signif.), to chew much, chew to pieces, masticate: linguam, Val. Max. 3, 3, ext. 4: acinos, Plin. 24, 4, 6, § 11; 25, 13, 105, § 165 sq.; Scrib. Comp. 9; 53; 165.

com-mănĕo, ēre, v. n., to remain somewhere constantly (late Lat.): in domo, Macr. S. 6, 8 fin.; Cod. Th. 7, 8, 1: aliquo loco, Aug. Civ. Dei, 22, 8; Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 1, 20 Mai.

com-mănĭfesto, āre, v. a., to manifest together, Boeth. Arist. Top. 6, 2, p. 707.

com-mănĭpŭlāris, is, m., a comrade who is in the same manipulus, Tac. H. 4, 46; Inscr. Orell. 3557.
So also ‡ COMMANIPVLARIVS, ii, Inscr. Rein. 8, 74.

* commănĭpŭlātĭo, ōnis, f. [commanipulo], companionship in a manipulus, Spart. Nig. 10, 6.

com-mănĭpŭlo, ōnis, m., a comrade of the same manipulus, Spart. Nig. 10, 5.
So also ‡ COMMANIPVLVS and COMMANIPLVS, Inscr. Orell. 3557; Inscr. Grut. 551, 1.

com-marcĕo, ēre, v. n.; lit., to wither; trop., to become wholly faint or inactive (late Lat.): miles, Amm. 17, 10, 1; 31, 12, 13.

* com-margĭno, āre, v. a., to furnish with a parapet or railing: pontes, Amm. 31, 2, 2.

* com-mărītus, i, m., an associatehusband, Plaut. Cas. 4, 2, 18.

* com-martyr, yris, m., a fellow-martyr, companion in martyrdom, Tert. Anim. 55.

com-mascŭlo, āre, v. a. [masculus], to make manly, firm, courageous, to invigorate, embolden (post-class.): animum, App. M. 2, p. 124, 32: frontem, Macr. S. 7, 11.

com-mastĭco, no perf., ātum, 1, v. a., to chew (late Lat.), Aem. Mac. 2, 15; 4, 8.

commătĭcus, a, um, adj., = κομματικός, cut up, divided, short (eccl. Lat.): hymnus, Sid. Ep. 4, 3: rhythmi, id. Carm. 23, 450.

com-mātūresco, rŭi, ĕre, v. inch. n., to ripen thoroughly: ubi commaturuerit, Col. 12, 49, 7 Schneid. N. cr.

com-mĕābĭlis, e, adj. (perh. only in Arn.).

  1. I. Pass., that is casily passed through, permeable: venae, Arn. 2, p. 84, 3.
  2. II. Act., that easily passes through: aurae, Arn. 7, p. 233.

commĕātālis, e, adj. [commeatus], pertaining to provisions or supplies: formula, Cassiod. Var. 7, 36: miles, accompanying the provisions, Cod. Just. 1, 27, 2, § 9; 12, 38, 16, § 2.

commĕātor, ōris, m. [commeo], one who goes to and fro, an epithet of Mercury as messenger of the gods to men, App. M. 11, p. 262; id. Mag. p. 315, 22.

commĕātus (conm-), ūs, m. [commeo].

  1. I. A going to and fro, passing freely, going at will: in eo conclavid ego perfodi parietem, Quā conmeatus clam esset hinc huc mulieri, Plaut. Mil. 2, 1, 65; cf.: commeatum vocis exercent fauces, Pall. 1, 3.
  2. II. Meton.
    1. A. A place through which one can pass back and forth, a thoroughfare, passage (rare; cf.: abitus, aditus, circuitus, etc.): nimis beat, quod conmeatus transtinet trans parietem, Plaut. Mil. 2, 5, 58: per hortum utroque conmeatus continet, id. Stich. 3, 1, 44; Dig. 43, 8, 2, § 25.
    2. B. A leave of absence from one’s station for a definite time, a furlough: commeare, ultro citro ire: unde commeatus dari dicitur, id est tempus, quo ire, redire quis posset, Fest. p. 277, 27 Müll.: dare commeatum totius aestatis, Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62: petere, Vell. 2, 11, 2; Suet. Tib. 10; id. Ner. 35; id. Galb. 6; id. Claud. 23: sumere, Liv. 3, 46, 10: dare, id. 3, 46, 9; Suet. Calig. 29: accipere, Plin. Ep. 3, 4, 2: in commeatu esse, to be on furlough, Liv. 33, 29, 4: commeatu abesse, Suet. Tib. 72; Dig. 4, 6, 35, § 9: in iis stativis satis liberi commeatus erant, Liv. 1, 57, 4: (legiones) promiscuis militum commeatibus infirmaverat, Tac. A. 15, 10; cf. id. H. 1, 46: cum miles ad commeatus diem non adfuit, on the day when the furlough expired, Quint. 7, 4, 14; cf. Auct. Her. 1, 14, 24: commeatūs spatium excedere, Dig. 49, 16, 14: ultra commeatum abesse, ib. 50, 1, 2, § 6.
      Transf.: cras igitur (sc. proficiscar), nisi quid a te commeatus, Cic. Att. 13, 41 fin. dub. (al. commeat); v. Orell. N. cr.: longum mihi commeatum dederat mala valetudo, rest, Sen. Ep. 54, 1: servitus assiduasine intervallo, sine commeatu, id. Q. N. 3, praef. § 16.
    3. C. A train, a convoy, caravan, a company carried, a transportation, trip, passage: Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre, Tac. A. 14, 33; 13, 39; Suet. Ner. 20: duobus commeatibus exercitum reportare instituit, Caes. B. G. 5, 23: secundum commeatum in Africam mittit ad Caesarem, Auct. B. Afr. 34: commeatibus per municipia ac colonias dispositis, supplies of provisions, relays of horses, etc., Suet. Tib. 38: cerneres canesper omnem nostrum commeatum morsibus ambulare, App. M. 8, p. 209, 18.
    4. D. Provisions, supplies (very freq., esp. in the histt., in sing. and plur.): interclude inimicis commeatum; tibi muni viam, Quā cibatus commeatusque ad te et legiones tuas Tuto possit pervenire, Plaut. Mil. 2, 2, 70 sq.; cf.: importare in coloniam, id. Ep. 3, 2, 7: ex omnibus provinciis commeatu et publico et privato prohibebamur, Cic. Imp. Pomp. 17, 53: ne foro quidem et commeatu juvare populum Romanum, id. Verr. 2, 5, 21, § 52: commeatu nostros prohibere, Caes. B. G. 2, 9 fin.: neque exercitum sine magno commeatu atque molimento in unum locum contrahere posse, id. ib. 1, 34; Quint. 8, 6, 26: maritimi, Liv. 5, 54, 4: ex montibus invecti, id. 9, 13, 10: advecti, id. 9, 32, 2: convecto, id. 2, 14, 3 al.; Suet. Calig. 43: magni commeatus frumenti Romam subvecti, Liv. 28, 4, 7.
      1. 2. Freq. opp. frumentum, the remaining supplies of war: ad Vesontionem rei frumentariae commeatūsque causā moratur, Caes. B. G. 1, 39: uti frumento commeatuque Caesarem intercluderet, id. ib. 1, 48; 3, 6; 3, 23 fin.; cf. Plaut. Mil. 2, 2, 70 supra.
    5. * E. Transf.: commeatus argentarius, gain acquired by money transactions, Plaut. Ps. 1, 5, 9.

* com-mĕdĭtor, āri, v. dep., to impress carefully on one’s mind, to practise, imitate: sonitus chartarum, sounds like, Lucr. 6, 112 Munro ad loc. (but Auct. Her. 3, 18, 31 B. and K. read commode notare).

commējo, āre, = κατουρῶ, Gloss. Gr. Lat.: lectum, Charis. 5, p. 261 P.

A maximum of 100 entries are shown.