Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

clārē, adv., v. clarus fin.

clārĕo, ēre, v. n. [clarus].

  1. I. Prop., to be clear or bright, to shine (poet.): hoc lumen candidum claret mihi, Enn. ap. Non. p. 85, 25 (Trag. Rel. v. 367 Rib.); so of stars, Cic. Arat. 5 (240); 107 (348).
  2. II. Trop.
    1. A. To be obvious or clear, evident or manifest (poet. rare): quod in primo quoque carmine claret, which is evident also in the first canto, Lucr. 6, 937: mihi satis claret, with acc. and inf., Spart. Sev. 20, 4 Spald. and Zumpt N. cr.
    2. B. Of character, to be distinguished, illustrious, famous, renowned (ante-class.): (Fab. Maximi) gloria claret, Enn. ap. Cic. Sen. 4, 10 (Ann. v. 315 Vahl.); Turp. ap. Non. p. 85, 22 (Com. Rel. v. 152 Rib.).

clāresco, clārui, 2, v. inch. n. [clareo] (poet. or in post-Aug. prose), to become or grow bright or clear.

  1. I. Prop.
    1. A. Of the sight, to begin to shine, become visible: tecta luminibus clarescunt, Tac. A. 15, 37: clarescit dies, Sen. Herc. Fur. 123; Val. Fl. 7, 3; cf. Claud. Nupt. Hon. et Mar. 185 al.
    2. B. Of the hearing, to sound clear, to become audible: clarescunt sonitus armorum, Verg. A. 2, 301: tibiae, Quint. 1, 11, 7: vox, Gabius Bassus ap. Gell. 5, 7, 2.
  2. II. Trop.
    1. A. To become clear, manifest, evident, obvious: alid ex alio clarescet, Lucr. 1, 1115; 5, 1456: verba ipso materiae nitore clarescunt, Quint. 3, 8, 61; 8, 5, 19; 6, 4, 9; Macr. Somn. Scip. 2, 12.
    2. B. In character, to become illustrious, famous, renowned (poet. and in post-Aug. prose): aliud clarescit et e contemptibus exit, Lucr. 5, 833 Lachm. N. cr.: quoquo facinore clarescere, Tac. A. 4, 52: magnis inimicitiis, id. H. 2, 53: quia facilius inter ancipitia clarescunt, id. G. 14; id. Or. 36; Claud. C. Mall. Theod. 3: ex gente Domitiā duae familiae claruerunt, Suet. Ner. 1; cf. id. Gram. 17; Just. 2, 1.

clārĭcĭto, āre, v. clarigito.

clārĭco, āre, 1, v. n. [clarus], to glow, gleam: ignes pernicitate sui claricantes, App. de Mundo, 15, p. 63.

clārĭfĭcātĭo, ōnis, f. [clarifico], a glorification (eccl. Lat.): Domini, Aug. Qu. 83, 62; Cypr. Ep. 77, 2.

clārĭfĭco, āre, v. a. [clarus-facio], to make illustrious or famous (eccl. Lat.): nomen suum grandi aliquo facinore, Lact. 3, 18, p. 213 Bip.; so Sedul. 4, 173; 5, 8; Paul. Nol. Carm. 26, 304 al.

clārĭgātĭo, ōnis, f. [clarigo],

  1. I. a solemn demand for redress, a religious solemnity with which the Fetialis declared war upon an enemy, in case he should refuse to give satisfaction within 33 days for injuries sustained (cf. Serv. ad Verg. A. 9, 53; 10, 14; Dict. of Antiq.), Plin. 1, epit. libr. 22, 3, p. 69 Bip.; Quint. 7, 3, 13; cf. Liv. 1, 32, 5 sq.
  2. II. In gen., a fine or ransom for a transgression of limits, to be exacted of the offender by any person finding him: (Veliterni) jussi trans Tiberim habitare, ut ejus, qui cis Tiberim deprehensus esset, usque ad mille passuum clarigatio esset, Liv. 8, 14, 6.

* clārĭgĭto (in the MSS. clārĭcĭto), āre, v. freq. [clarigo], to recall, recollect; saecla ferarum, Lucr. 5, 947; v. Lachm. ad h. l.

clārĭgo, no perf., ātum, 1, v.n. [clarus]; t. t. of the Fetiales, to proclaim war against an enemy with certain religious ceremonies (cf. Liv. 1, 32, 5 sq.; Serv. ad Verg. A. 9, 53; 10, 14; Dict. of Antiq.); Plin. 22, 2, 3, § 5; cf. clarigatio, and Lachm. ad Lucr. 5, 947.

clārĭ-sŏnus, a, um, adj. [clarigo], clearsounding, loud, distinct (poet. and rare): vox, Cat. 64, 320; 64, 125: aurae Aquilonis, Cic. Arat. 280.

clārissĭmātus, ūs, m. [clarissimus; v. clarus, II. B.], the dignity of a Clarissimus (late Lat.), Cod. Th. 6, 24, 9; Amm. 21, 16, 2.

1. clārĭtas, ātis, f. [clarus], clearness, brightness, splendor (in good prose, most freq. in the post-Aug. per.).

  1. I. Prop.
    1. A. Of objects affecting the sight (so for the most part only in Pliny the elder): sidus Veneris claritatis tantae (est), ut, etc., Plin. 2, 8, 6, § 37; cf. id. 2, 8, 6, § 30; 23, 4, 41, § 84: matutina, id. 9, 35, 54, § 107: visus, id. 31, 10, 46, § 116; cf. oculorum, id. 18, 11, 29, § 114; 20, 10, 42, § 108: AD CLARITATEM (sc. oculorum), for clearness of sight (label of an ointment box), Inscr. Orell. 4234.
    2. B. Of objects affecting the hearing, distinctness, clearness: claritas in voce, Cic. Ac. 1, 5, 19: sonituum chordarum, Vitr. 5, 3, 8: vocis, Quint. 6, prooem. § 11: vocalium, id. 9, 4, 131; 11, 3, 41.
  2. II. Trop.
    1. A. Intellectually, clearness, distinctness, perspicuity (rare): pulchritudinem rerum claritas orationis illuminat, Quint. 2, 16, 10; so id. 8, 3, 70; Cod. Th. 1, 1, 6, § 1.
    2. B. Morally, celebrity, renown, reputation, splendor, high estimation (so most freq.; several times in Cicero, who never uses claritudo, while in Sallust only claritudo is found, q. v.; cf. also amplitudo, splendor, nobilitas, gloria): num te fortunae tuae, num amplitudinis, num claritatis, num gloriae poenitebat? Cic. Phil. 1, 13, 38, id. Div. 2, 31, 66: quae ex multis pro tuā claritate audiam, id. Fam. 13, 68, 1, cf. Quint. 3, 7, 11: viri claritate praestantes, Nep. Eum. 3, 3: nominis, Auct. B. Afr. 22: generis, Quint. 8, 6, 7; cf. id. 5, 11, 5; 3, 7, 11: natalium, Tac. H. 1, 49: personarum, Plin. Ep. 2, 14, 1: Herculis, Tac. G. 34 fin.: vino Maroneo antiquissima claritas, Plin. 14, 4, 6, § 53: litterarum, id. 14, 4, 5, § 44: herbarum (i.e. nobiliores herbae), id. 24, 19, 120, § 188.
      In plur.: claritates operum, Plin. 35, 8, 34, § 53: ingeniorum, id. 37, 13, 77, § 201.

2. Clārĭtas Jūlia, f., the name given to the town Attuli, in Hispania Baetica, Plin. 3, 1, 3, § 12.

clārĭtūdo, ĭnis, f. [clarus], clearness, brightness (access. form of claritas; in lit. signif. very rare; trop. in Sall. a few times, in Tac. very freq., but not in Cic., Cæs., Quint., or Suet.).

  1. I. Lit.
    1. A. Of objects affecting the sight: fulgor et claritudo deae (sc. lunae), Tac. A. 1, 28; cf. Lact. 2, 9, 12.
    2. * B. Of objects affecting the hearing: vocis, Gell. 6, 5, 1 Hertz.
  2. II. Trop. (cf. claritas, II. B.), renown, celebrity, splendor, fame, reputation: inclitissima, Cato ap. Gell. 3, 7, 19; Sisenn. ap. Non. p. 82, 7: artes animi, quibus summa claritudo paratur, Sall. J 2, 4: in tantam claritudinem pervenire, id. ib. 7, 4: eminere claritudine, Vell. 2, 130, 1: Caesarum, Tac. A. 12, 2: principis, id ib. 16, 24: materni generis, id. ib. 2, 43; cf. id. ib. 14, 47: familiae, id. ib. 15, 35: militiae, id. ib. 4, 6: studiorum, id. ib. 12, 8: virtutum, id. ib. 15, 65: nominis, id. ib. 15, 71 al.

clārĭtus, adv., = clare (a form like, antiquitus, divinitus, humanitus, etc.), acc. to Cels. ap. Charis. p. 190 P.

Clārĭus, a, um, v. Claros, II.

* clārĭvĭdus, a, um, adj. [clare-video], seeing clearly, clear-sighted: sensus, Marc. Emp. 18.

clāro, āvi, 1, v. a. [clarus], to make bright or clear, to illuminate (poet. and very rare).

  1. I. Lit.: Juppiter excelsā clarabat sceptra columnā, showed, exhibited, Cic. poët. Div 1, 12, 21: aestatis primordia, id. Arat. 39: iter longae limite flammae, Stat. Th. 5, 286.
  2. II. Trop.
    1. A. Mentally, to make clear, evident, to explain, illustrate, set forth: animae naturam versibus, Lucr. 3, 36: multa, id. 4, 778: obscura, App. de Deo Socr. p. 51, 15.
    2. B. Morally, to make illustrious, to render famous: illum non labor Isthmius Clarabit pugilem, * Hor C. 4, 3, 4.

* clāror, ōris, m. [clarus], clearness, brightness, Plaut. Most. 3, 1, 112; Ritschl ex conj. Camerar. dub.

Clărŏs, i, f., = Κλάρος,

  1. I. a small town in Ionia, near Colophon, celebrated for a temple and an oracle of Apollo, now the village Zilleh, Ov M. 1, 516; cf. Tac. A. 2, 54.
    Hence,
  2. II. Clărĭus, a, um, adj., of or pertaining to Claros, Clarian.
    1. A. As an epithet of Apollo: Clarii Apollinis fanum, specus, oraculum, simulacrum, Mel. 1, 17, 2; Plin. 2, 103, 106, § 232; Tac. A. 2, 54; 12, 22: deus, Ov. A. A. 2, 80; id. M. 11, 413; id. F. 1, 20.
      Subst.: Clărĭus, ii, m., Apollo, Verg. A. 3, 360 Serv.; Stat. Th. 8, 199.
    2. B. As an epithet of the poet Antimachus. of Colophon (prob. since claros was near Colophon, and, as devoted to Apollo, it appeared a suitable appel. of a poet), Ov. Tr. 1, 6, 1 Jahn (but in Cic. Brut. 51, 191, the best read. is: Antimachum, clarum poëtam).

clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).

  1. I. Lit.
    1. A. Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
          1. (α) Absol.: luce clarā et candidā, Plaut. Am. 1, 3, 49: ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat, open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.: frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari, id. Cael. 20, 47: lumen, Lucr. 3, 1: oculorum lumina, id. 4, 825; cf.: mundi lumina (i.e. sol et luna), Verg. G. 1, 5: oculi, Cato, R. R. 157, 10: incendia, Verg. A. 2, 569: lucerna, Hor. S. 2, 7, 48: scintillae ignis, Lucr. 6, 163: fulmina, id. 6, 84: vestis splendor, id. 2, 52: color, id. 5, 1258; cf.: color clarissimus, id. 2, 830: candor, id. 4, 232: loca, id. 5, 779 al.: caelum, Tac. A. 1, 28: nox, id. Agr. 12: pater omnipotens clarus intonat, in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4: sidus, Hor. C. 4, 8, 31: clarissimae gemmae, Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf. lapides, Hor. C. 4, 13, 14: vitrum, Ov. M. 4, 355: purpurarum sidere clarior usus, Hor. C. 3, 1, 42.
          2. (β) With abl.: speculo, Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.: argento clari delphines, Verg. A. 8, 673: rutilis squamis, id. G. 4, 93: ferrugine, id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.: auro gemmisque corona, Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359: albo Lucifer exit Clarus equo, id. ib. 15, 190: claraeque coruscis Fulguribus taedae, Lucr. 5, 295 al.
      1. * 2. Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. λαμπρὸς ἄνεμος; v. Lidd. and Scott under λαμπρός), making clear, i. e. bringing fair weather: aquilo, Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.
    2. B. Relating to the hearing, clear, loud, distinct: clarā voce vocare, Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703: lectio, Cels. 1, 2: clariore voce, Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19: sonor, Lucr. 4, 567: clamor, Plaut. Poen. 5, 3, 27: plausus, id. As. Grex. 6: plangor, Ov. M. 4, 138: latratus, id. ib. 13, 806: ictus, id. ib. 2, 625: strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa), Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.: spiritus, id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82: syllabae clariores, id. 8, 3, 16.
  2. II. Trop.
    1. A. Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.: planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris, Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.: omnia non properanti clara certaque erunt, Liv. 22, 39, 22: clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima, Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78: luce sunt clariora nobis tua consilia, id. Cat. 1, 3, 6: id quod est luce clarius, id. Tusc. 1, 37, 90: si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt, id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6: caecis hoc satis clarum est, Quint. 12, 7, 9: lumen eloquentiae, id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75: in narrando (T. Livius) clarissimi candoris, id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.: Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est, Plin. 7, 14, 12, § 61: somno clarius, Ov. F. 3, 28: exempla, Tac. Or. 8; id. A. 4, 11: documenta, id. ib. 6, 22.
    2. B. Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.): nobilitas, Plaut. Rud. 4, 2, 28; opp. to obscurus, Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144: certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores, Cic. de Or. 2, 37, 154: vir fortissimus et clarissimus, id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134: exempla clara et inlustria, id. Div. 2, 3, 8: pugna clara et commemorabilis, Plaut. Ps. 1, 5, 111: pax clarior majorque quam bellum fuerat, Liv. 10, 37, 4: animus abunde pollens potensque et clarus, Sall. J. 1, 3; so, facundia clara pollensque, id. ib. 30, 4: clara et magnifica, id. ib. 4, 8: clari potentesque fieri, id. C. 38, 1: familia, Tac. A. 2, 37; 3, 76: majores, id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. Ep. 2, 13, 4: clarissimi consules, id. ib. 7, 33, 8: generis clarissimus auctor, Ov. P. 2, 9, 19: clarissima civitas, Nep. Thras. 2, 1: apud Germanicos quoque (Titus), Tac. H. 2, 77: scriptores, id. A. 1, 1.
          1. (β) With abl.: clariores gloriā, Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra: arte medicinae, Quint. 3, 6, 64: eloquendi suavitate, id. 10, 1, 83: sententiis, id. 10, 1, 90: Juppiter giganteo triumpho, Hor. C. 3, 1, 7: agendis causis, id. Ep. 1, 7, 47: Ajax toties servatis Achivis, id. S. 2, 3, 194: bello, Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44: gens memoriā nominis, id. ib. 1, 67: Cluvius Rufus eloquentiā, id. ib. 4, 43.
          2. (γ) With in: in arte tibiarum, Quint. 2, 3, 3; cf.: clarissimi in scientiā, Plin. 36, 5, 4, § 11: in litteris, Quint. 1, 6, 35: in agendo, id. 12, 10, 49: in foro, id. 10, 5, 14: in contionibus, id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.
          3. * (δ) With ex: ex doctrinā nobilis et clarus, Cic. Rab. Post. 9, 23.
            (ε) With ob: ob obscuram linguam, Lucr. 1, 639: ob id factum, Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.: urbs clara ob insignem munimento naturali locum, Liv. 24, 39, 8.
            (ζ) With ab: Trojanoque a sanguine clarus Acestes, Verg. A. 1, 550.
            (η) With gen.: artis ejus, Plin. 37, 1, 4, § 8.
      1. 2. As a title: clarissimus vir, Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1: clarissimi consules, Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4; Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere, Plin. Ep. 9, 13, 19; so, ordo = senatorius, Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.
        1. b. Meton., of the wives of such distinguished public characters: clarissimae feminae, Dig. 1, 9, 8.
        2. c. In a bad sense, notorious: minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum, Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29: ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc., id. ib. 2, 5, 7, § 16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus, Liv. 7, 31, 6.
          Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
  1. I. Lit.
      1. 1. Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly: clare oculis video, Plaut. Mil. 3, 1, 35: clare fulgens caesaries, Cat. 66, 9: occidere, of a star, Col. 11, 2, 52.
        Comp.: clarius micare, Plin. 10, 20, 22, § 43: nitere, Stat. S. 4, 1, 4.
        Sup.: clarissime lucere, Vitr. 9, 4.
      2. 2. Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud: clare recitare, Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.: dic, Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.: gemere, Cic. Att. 2, 20, 3: res clare enuntiare, Quint. 8, 3, 62: sonare, id. 11, 3, 55: exscreare, id. 11, 3, 160: maledicere, Suet. Vit. 14 et saep.: palam et clare, id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.
        Comp.: clarius fabulari, Suet. Calig. 22.
        Sup.: pisces clarissime audiunt, Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.
  2. II. Trop.
      1. 1. Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly: clare atque evidenter ostendere, Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1: aliquid intellegere, Plin. 37, 2, 6, § 16.
        Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so, clarius intellegi, Quint. 2, 5, 7: clarius elucebit, id. 12, 1, 26: clarius ostendemus, id. 2, 17, 25 al.
        Sup., Quint. 9, 1, 19.
      2. 2. Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare): clarius exsplendescebat, Nep. Att. 1, 3.