No entries found. Showing closest matches:
1. ăvĭa, or in late Lat., ăva, ae, f. [avus], a grandmother on the father’s or the mother’s side: Matres duas habet et avias duas, Plaut. Truc. 4, 3, 34: anus avia, Curt. 3, 11, 25; Vulg. 2 Tim. 1, 5: avia tam paterna quam materna, Dig. 38, 10, 10: Inter avam et neptem tu mediata agas, Ven. Fort. 8, Carm. 18, 8.
Meton., a prejudice, as it were, inherited from a grandmother: dum veteres avias tibi de pulmone revello, old wives’ fables, Pers. 5, 92, ubi v. Gildersleeve.
2. ăvĭa, ae, f., a plant, = senecio or erigeron, groundsel, Col. 6, 14, 3; 6, 14, 6; Veg. Art. Vet. 4, 14, 2; 4, 15, 4; cf. Schneid. ad h. ll.
ăvĭārĭus, a, um, adj. [avis].
- I. Pertaining to birds, of birds, bird-: rete, bird-net, Varr. R. R. 3, 5, 13.
Hence,
- II. Subst. (like apiarius, etc.).
- A. ăvĭārĭus, ii, m., a bird-keeper, Col. 8, 3, 4; 8, 5, 14; 8, 11, 12 al.
- B. ăvĭārĭum, ii, n., a place where birds are kept, an aviary, ὀρνιθών, Varr. R. R. 3, 3, 7; 3, 4, 3; 3, 5, 5; Cic. ad Q. Fr. 3, 1, 1; Col. 8, 1, 3 sq.; Plin. 10, 50, 72, § 141.
Also, the abode of wild birds in the forest: Sanguineisque inculta rubent aviaria bacis, Verg. G. 2, 430 ( = secreta nemorum, quae aves frequentant, Serv.).
ăvĭcella, v. aucella.
ăvĭcŭla, ae, f. dim. [avis], a small bird: aviculae nidulus, Gell. 2, 29, 2: canorae, App. M. 11, p. 260, 21.
* ăvĭcŭlārĭus, ii, m. [avicula], = aviarius, a bird-keeper, Apic. 8, 7.
ăvĭdē, adv., v. avidus fin.
ăvĭdĭtas, ātis, f. [avidus], an eagerness for something (either lawful or unlawful), avidity, longing, vehement desire.
- I. In gen.: habeo senectuti magnam gratiam, quae mihi sermonis aviditatem auxit, potionis et cibi sustulit, Cic. Sen. 14, 46: aviditas legendi, id. Fin. 3, 2, 7: suscipere verbum cum omni aviditate, Vulg. Act. 17, 11: gloriae, Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 16: pecuniae, id. Part. Or. 6, 1: rapiendi per occasionem triumphi, Liv. 31, 48, 2: imperandi, Tac. H. 1, 52: vini, Suet. Tib. 42 al.: ad cibos, Plin. 20, 16, 65, § 173.
In plur.: bestiolarum aviditates, Plin. 11, 6, 5, § 15: feminarum, id. 20, 21, 84, § 227.
- II. Esp.
- A. Eagerness for money, covetousness, avarice: Inhaeret etiam aviditas, desidia, injuria, etc., Plaut. Merc. prol. 29: (justitia) eas res spernit et neglegit, ad quas plerique inflammati aviditate rapiuntur, Cic. Off. 2, 11, 38: utrumque incredibile est, et Roscium quicquam per aviditatem appetīsse et Fannium quicquam per bonitatem amisisse, id. Rosc. Com. 7, 21 (B. and K., avaritiam).
- B. Eagerness in eating, appetite: lactuca in cibis aviditatem incitat inhibetque eadem, Plin. 20, 7, 26, § 64; so, aviditatem excitare, id. 23, 1, 7, § 12: facere, id. 23, 8, 75, § 144; Vulg. Eccli. 37, 33.
ăvĭdĭter, adv., v. avidus fin.
ăvĭdus, a, um, adj. [1. aveo], longing eagerly for something (either lawful or unlawful), desirous, eager, earnest, greedy (diff. from avarus, q. v.).
- I. In gen., constr. with gen., in with acc., dat., or absol.
- (α) With gen.: cibi, Ter. Eun. 5, 4, 16: Romani semper appetentes gloriae praeter ceteras gentes atque avidi laudis, Cic. Imp. Pomp. 3, 7: festinatio victoriae avida, id. Phil. 3, 1; so, potentiae, honoris, divitiarum, Sall. J. 15, 4: avidissimus privatae gratiae, id. H. Fr. (Orat. Cottae ad Popul. p. 245 Gerl.): turba avida novarum rerum, Liv. 1, 8, 6: avidus poenae (sc. sumendae), id. 8, 30, 13: libidinum, Hor. C. 1, 18, 11: futuri, id. A. P. 172 et saep.: belli gerundi, Sall. J. 35, 3: malefaciundi, id. H. Fr. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 343 (p. 251, n. 116 Gerl.): avidior properandi, id. H. Fr. 4, 30 Gerl.: videndi, Ov. M. 10, 56 et saep.
Poet. with inf. (inst. of gen. of gerund.): avidi committere pugnam, Ov. M. 5, 75: cognoscere amantem, id. ib. 10, 472: Chaos innumeros avidum confundere mundos, Luc. 6, 696 al.
A. more remote gen. relation is found in Lucr.: Humanum genus est avidum nimis auricularum, in respect of, Lucr. 4, 594.
- (β) With in with acc.: avida in novas res ingenia, Liv. 22, 21, 2: avidae in direptiones manus, id. 5, 20, 6.
- * (γ) With dat.: servorum manus subitis avidae, Tac. H. 1, 7.
- (δ) Absol. and transf. to inanimate things: ita sunt avidae (aures meae), etc., Cic. Or. 29, 104: avidi cursus frena retentat equi, Ov. P. 3, 9, 26: avidae libidines, Cic. Sen. 12, 39: amor, Cat. 68, 83: cor, Ov. Tr. 3, 11, 58: pectus, id. H. 9, 161: amplexus, id. M. 7, 143.
- II. Esp
- A. Eager for gain, avaricious, covetous, greedy of money, = avarus: me dices avidum esse hominem, Plaut. Ps. 5, 2, 34; id. Aul. prol. 9; 3, 5, 12; id. Bacch. 2, 3, 43: Sed habet patrem quendam avidum, miserum atque aridum, Ter. Heaut, 3, 2, 15: divitiasque Conduplicant avidi, Lucr. 3, 71: aliquantum ad rem avidior, Ter. Eun. 1, 2, 51: grati animi, non appetentis, non avidi signa proferri perutile est, Cic. de Or. 2, 43, 182; id. Rosc. Com. 7 fin.: avidae manus heredis, Hor. C. 4, 7, 19 al.
- B. Eager for food, hungry, greedy, voracious, gluttonous: Avidos vicinum funus et aegros Exanimat, Hor. S. 1, 4, 126: convivae, id. ib. 1, 5, 75: Noli avidus esse in omni epulatione, * Vulg. Eccli. 37, 32.
Poet.: Efficit ut largis avidum mare fluminis undis, insatiable, Lucr. 1, 1031: Exitio est avidum mare nautis, Hor. C. 1, 28, 18: morbus, Lucr. 6, 1236: manus Mortis, Tib. 1, 3, 4: ignis, Ov. M. 9, 234; 12, 280: flammae, id. ib. 9, 172: morsus, id. ib. 4, 724 et saep.
- C. In Lucr. of space as swallowing up objects, wide, large, vast: Inde avidei partem montes silvaeque ferarum Possedere, Lucr. 5, 202: avido complexu quem tenet aether id. 2, 1066; so id. 5, 470.
Adv., eagerly, greedily, etc.
- a. Anteclass. form ăvĭdĭter: invadere pocula, Val. Antias ap. Arn. 5, p. 155; so App.: merum ventri ingurgitare, Met. 4, p. 145, 27.
- b. Class. form ăvĭdē: ab ludis animus atque aures avent avide exspectantes mentium, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 83 Müll. (Trag. v. 71 Vahl.); Lucr. 4, 1108: adripere Graecas litteras, Cic. Sen. 8, 26: adpetere aliquid, id. ib. 20, 72: exspectare aliquid, id. Att. 12, 40; 16, 10: jam bibit avide, Suet. Tib. 59: pransus, Hor. S. 1, 6, 127 al.
Comp.: avidius se in voluptates mergere, Liv. 23, 18, 11: procurrere, id. 34, 15, 4: avidius vino ciboque corpora onerant, id. 41, 2, 13: vesci, Suet. Calig. 18.
Sup.: avidissime exspectare aliquid, Cic. Phil. 14, 1: credere aliquid, Plin. 5, 1, 1, § 4: adprehendere palmam, id. 14, 22, 28, § 147.
Ăvĭēnus, i, m.: Rufus Festus Avienus, a Roman poet in the last half of the fourth century, whose most distinguished work is a Metaphrasis Periegesos Dionysii, and a metaphrase of the Phœnomena of Aratus; cf. Bähr, Lit. Gesch. pp. 128 sq. and 153; Teuffel. Rom. Lit. § 413.
ăvĭ-pēs, pĕdis, adj. [avis], bird-footed, swift-footed: avipedis animula leporis, Serenus ap. Mart. Cap. 5, § 518 (also in Ter. Maur. p. 2415 P., and in Mar. Vict. pp. 2546 and 2595 P.).
ăvis, is, f. (abl. sing. avi and ave; cf. Varr. L. L. 8, § 66 Müll.; Prisc. p. 765 P.; Rhem. Palaem. p. 1374 P.; Neue, Formenl. I. pp. 218, 222; in the lang. of religion, the form avi is most common; v. infra) [cf. Sanscr. vā (which may imply av), to blow (to wave); vis, a bird; Zend, vi; with which Curt. compares οἰ-ωνός, a large bird, and Benfey αἰ-ετός, an eagle].
- I. Lit., a bird; or collect., the winged tribe: Liber captivos avis ferae consimilis est, Plaut. Capt. 1, 2, 7: videmus novis avibus canere undique silvas, Lucr. 1, 256: arguta, Prop. 1, 18, 30: istā enim avi (sc. aquilā) volat nulla vehementius, Cic. Div. 2, 70, 144: ave ad perfugia litorum tendente, Plin. 10, 3, 3, § 9; Vulg. Gen. 1, 2; ib. Deut. 4, 17; ib. Marc. 4, 32; ib. Luc. 13, 34 et saep.
In Varr. once of bees: de incredibili earum avium naturā audi, Varr. R. R. 3, 16, 3.
A description of birds is found ap. Plin. lib. 10; of their habits, ap. Varr. R. R. 3, 3 sq. and ap. Col. 8, 1 sq.
- II. Transf.
- A. Esp., in reference to auguries, since the Romans took their omens or auguries from birds (v. augurium and auspicium): post quam avem aspexit templo Anchises, Naev. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31.
Hence, avis, meton., = omen a sign, omen, portent, freq. with the epithets bona, mala, sinistra ( = bona; v. sinister), adversa, etc.: liquido exeo foras Auspicio avi sinistrā, Plaut. Ep. 2, 2, 2: ducam legiones meas Avi sinistrā, auspicio liquido atque ex sententiā, id. Ps. 2, 4, 72: solvere secundo rumore aversāque avi, poët. ap. Cic. Div. 1, 16, 29, where B. and K. read adversā: malā ducis avi domum, with a bad omen, Hor. C. 1, 15, 5: este bonis avibus visi natoque mihique, Ov. F. 1, 513; so id. M. 15, 640: di, qui secundis avibus in proelium miserint, Liv. 6, 12, 9: Quā ego hunc amorem mihi esse avi dicam datum? Plaut. Cas. 3, 4, 26: Hac veniat natalis avi, Tib. 2, 2, 21.
In abl., form ave: tunc ave deceptus falsā, Ov. M. 5, 147.
- B. Comically, for a man in the garb of a bird: Sed quae nam illaec est avis, quae huc cum tunicis advenit? Plaut. Poen. 5, 2, 15.
- C. Avis alba, v. albus, I. B. 3. e.
ăvītē, adv., v. avitus fin.
* ăvĭtĭum, ii, n. [avis], the winged race: tam pulcra ales, quae ex omni avitio longe praecellit, App. de Deo Socr. prol. p. 186 Hildebrand.
1. ăvītus, a, um, adj. [avus], of or belonging to a grandfather, coming from a grandfather, ancestral.
- I. Lit.: paternae atque avitae possessiones, Cic. Agr. 2, 30, 81: bona paterna et avita, id. Cael. 14, 34: res patrita et avita, id. Verr. 1, 5, 13: patrita illa et avita philosophia, id. Tusc. 1, 19, 45: avitus ac patritus mos, Varr. ap. Non. p. 161, 5: leges avitae et patritae, id. ib.: hospitium, Cic. Fam. 13, 34: divitiae, Cat. 68, 121; so, res, Hor. S. 1, 6, 79: quae (pallium, sudarium etc.) palam soles habere tamquam avita, Cat. 25, 8: solium, Verg. A. 7, 169; Ov. M. 6, 650: fundus, Hor. C. 1, 12, 43: cellae, id. ib. 1, 37, 6: regnum, Cic. Imp. Pomp. 8, 12; Liv. 1, 15: sanguis, Prep. 3, 19, 37: nomen, Ov. M. 6, 239: umbrae, id. F.1, 43: nobilitas, Tac. A. 2, 38: spes, Plin. 9, 35, 58, § 117 et saep.
- II. Transf. to animals: asinus fortitudinem celeritatemque avitam refert, Col. 6, 37, 4: color, id. 6, 37, 4, § 7.
In gen., very old or ancient: merum, Ov. A. A. 2, 695.
Comp. and sup. not found; cf. Neue, Formenl. II. p. 230.
* Adv.: ăvītë;, from ancient times, Tert. adv. Val. 39 dub.
2. Ăvītus, i, m., a Roman cognomen: A. Cluentius Avitus, Cic. Clu. 5, 11 sqq.
ā-vĭus, a, um, adj. [via], that is out of the way, remote, out of the right way; also, untrodden, unfrequented, solitary, lonely, etc. (while devius signifies leading from the right way; and invius, having no way, pathless; in the poets and histt. freq.).
- I. Lit.
- A. Silvani lucus extra murum est avius, Plaut. Aul. 4, 6, 8: Avia Pieridum peragro loca, nullius ante Trita solo, Lucr. 1, 926: nemora avia, id. 2, 145: virgulta, Verg. G. 2, 328: montes, Hor. C. 1, 23, 2: aviis itineribus, through by-ways, Sall. J. 54, 9: cujus (Caesaris) sibi species itinere avio occurrisset, Suet. Aug. 96: solitudines, Vell. 2, 55: avia commeatibus loca, Liv. 9, 19, 16.
Also,
- B. Subst.: āvĭum, ii, n., a by-way, a desert, wilderness; in a pun with avium, from avis: hunc avium dulcedo ducit ad avium, Auct. ad Her. 4, 21, 29.
More freq. in plur.: āvĭa, ōrum: avia cursu Dum sequor, et notā excedo regione viarum, Verg. A. 2, 737: per avia ac derupta, Tac. A. 6, 21: per avia, Ov M. 1, 701; 2, 205.
So with gen.: avia vinerum, Vell. 2, 75: nemorum, Ov. M. 1, 179: saltuum, Tac. A. 2. 68: Oceani, id. ib. 2, 15: Armeniae, id. ib. 13, 37.
- C. Poet., of persons, wandering, straying: Continuo in montes sese avius abdidit altos, Verg. A. 11, 810.
- II. Trop.: Avius a verā longe ratione vagaris, astray, Lucr. 2, 82; 2, 229; 2, 740; 3, 463: init nunc avia coepto Consilia, i. e. leading away from the undertaking, Sil. 12, 493.