Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

ănĭmo, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [anima and animus].

  1. I. Act.
    1. A. To fill with breath or air (cf. anima, I. and II.): duas tibias uno spiritu, to blow upon, App. Flor. 3, p. 341, 25: bucinas, Arn. 6, p. 196.
      More freq.,
    2. B. To quicken, animate (cf. anima, II. C.): quicquid est hoc, omnia animat, format, alit, auget, creat, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57; Lucr. 2, 717: vitaliter esse animata, id. 5, 145: formare, figurare, colorare, animare, Cic. N. D. 1, 39, 110. stellae divinis animatae mentibus, id. Rep. 6, 15; Plin. 7, 15, 13, § 66.
    3. C. To endow with, to give, a particular temperament or disposition of mind (cf. animus, II. B. 1. b.): utcumque temperatus sit aër, ita pueros orientes animari atque formari, ex eoque ingenia, mores, animum fingi, Cic. Div. 2, 42, 89: Mattiaci ipso terrae suae solo ac caelo acrius animantur, i. e. ferociores redduntur, are rendered more spirited, * Tac. G. 29.
    4. D. In Ovid in a pregnant signif.: aliquid in aliquid animare, to transform a lifeless object to a living being, to change into by giving life (cf. anima, II. C. 3.): guttas animavit in angues, Ov. M. 4, 619: in Nymphas animatā classe marinas, id. ib. 14, 566.
    5. E. Trop., of colors, to enliven: si quid Apellei gaudent animāsse colores, Stat. S. 2, 2, 64.
      Of torches, to light or kindle: animare ad crimina taxos, Claud. Rapt. 3, 386.
      Sometimes = recreare, to refresh, revive: cibo potuque animavit, Hyg. Fab. 126: florem, Plin. 11, 23, 27, § 77; so Pall. 4, 10; or in gen., to encourage, help: ope animari, Cod. Th. 6, 4, 21, § 3: copiis, ib. 14, 4, 10, § 5.
      And with inf. = incitare, to move, incite to: Ut hortatu vestro Eustathius, quae de scommate paulo ante dixerit, animetur aperire, Macr. S. 7, 3.
      Hence, ănĭmātus, a, um, P. a.
        1. a. Animated (cf. anima, II. C.): virum virtute verā vivere animatum addecet, Enn. ap. Gell. 7, 17.
        2. b. (Acc. to C.) Brought or put into a particular frame of mind, disposed, inclined, minded, in some way (freq. and class.): hoc animo decet animatos esse amatores probos, Plaut. Men. 1, 3, 20: avi et atavi nostri, quom allium ac caepe eorum verba olerent, tamen optime animati erant, Varr. ap. Non. p. 201, 7 (where the play upon olere and animati is to be noticed): animatus melius quam paratus, better disposed than prepared, Cic. Fam. 6, 6: socii infirme animati, id. ib. 15, 1: sic animati esse debetis, ut si ille adesset, id. Phil. 9, 5: ut quem ad modum in se quisque, sic in amicum sit animatus, id. Am. 16, 57: insulas non nullas bene animatas confirmavit, well affected, Nep. Cim. 2, 4; Liv. 29, 17: male animatus erga principem exercitus, Suet. Vit. 7: circa aliquem, Just. 14, 1: hostili animo adversus rem publicam animatus, Dig. 48, 4, 1: animatus in necem alicujus, Macr S. 1, 11.
          In Plaut. with inf.: si quid animatus es facere, Truc. 5, 74.
        3. c. Endowed with courage, courageous, stouthearted (cf. animus, II. 2. a. and animosus; only in ante-class. poetry): milites armati atque animati probe, Plaut. Bacch. 4, 9, 18: cum animatus iero, satis armatus sum, Att. ap. Non. p. 233, 18: hostis animatus, id. ib. p. 233, 18.
          * Sup. Auct. Itin. Alex. 13.
          Adv. not used.
  2. II. Neutr., to be animate, living (cf. anima, II. C.); so only ănĭ-mans, antis (abl. com. animante, but animanti in Cic. Tim. 6; gen. plur. animantium in Cic., animantum in Lucr., Manil. 4, 374, and App. Mag. 64, p. 536),
        1. a. P. a., animate, living: quos (deos) Vitellius ne animantes quidem esse concedat, Cic. N. D. 3, 4, 11: mundum ipsum animantem sapientemque esse, id. ib. 1, 10, 23: animans composque rationis mundus est, id. ib. 2, 8, 22.
          Hence,
        2. b. Subst., any living, animate being; an animal (orig. in a wider sense than animal, since it included men, animals, and plants; but usu., like that word, for animals in opp. to men. The gender varies in the best class. writers between masc., fem., and neutr. When it designates man, it is masc.; brutes, com. fem.; in its widest sense, it is neutr.): sunt quaedam, quae animam habent, nec sunt animalia, etc., Sen. Ep. 58, 10 sq.; Lucr. 2, 669; 2, 943: genus omne animantum, id. 1, 4; so id. 1, 194; 1, 350; 1, 1033; 1, 1038; 2, 78; 2, 880; 2, 921; 2, 943; 2, 1063; 2, 1071; 3, 266; 3, 417; 3, 720; 5, 431; 5, 855; 5, 917: animantium genera quattuor, Cic. Tim. 10; 11 fin.: animantium aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae, etc., id. N. D. 2, 47, 121: cum ceteras animantes abjecisset ad pastum, solum hominem erexit, id. Leg. 1, 9, 26: animantia, quae sunt nobis nota, id. Tim. 4.
          Of animals, living beings, as opp. to plants: Jam vero vites sic claviculis adminicula tamquam manibus adprehendunt atque ita se erigunt, ut animantes, Cic. N. D. 2, 47, 120.
          Of man: hic stilus haud petet ultro Quemquam animantem, * Hor. S. 2, 1, 40.
          Comp., sup., and adv. not used.

ănĭmōsē, adv., v. 2. animosus fin.

ănĭmōsĭtas, ātis, f. [animosus] (only post-class.).

  1. I. Boldness, courage, spirit: resistendi, Amm. 16, 12: equi, Sid. Ep. 4, 3.
  2. II. Vehemence, impetuosity, ardor, Macr. Somn. Scip. 1, 6; in plur., * id. ib. 2, 12; Aug. Ep. 162, and Civ. Dei, 14, 2 al.
  3. III. Wrath, enmity (eccl. Lat.): iracundia animositatis illius (Dei) subversio illius est, Vulg. Eccli. 1, 28; ib. 2 Cor. 12, 20; ib. Heb. 11, 27.

1. ănĭmōsus, a, um, adj. [anima].

  1. I. Full of air, airy (cf. anima, I. and II. A.): guttura, through which the breath passes, Ov. M. 6, 134.
    Of the wind. blowing violently: Eurus, Verg. G. 2, 441: ventus, Ov. Am. 1, 6, 51.
  2. II. Full of life, living, animate, of pictures, etc. (cf. anima, II. C.): Gloria Lysippost animosa effingere signa, Prop. 4, 8, 9.
    Comp., sup., and adv. of 1. animosus not used.

2. ănĭmōsus, a, um, adj. [animus].

  1. I. Full of courage, bold, spirited, undaunted (cf. animus, II. B. 2. a.): mancipia neque formidolosa neque animosa, Varr. R. R. 1, 17, 3: in gladiatoriis pugnis timidos odisse solemus, fortes et animosos servari cupimus, Cic. Mil. 34: ex quo fit, ut animosior etiam senectus sit quam adulescentia et fortior, shows more courage and valor, id. Sen. 20 equus, Ov. M. 2, 84; id. Tr. 4, 6, 3: animosum (equorum) pectus, Verg. G. 3, 81: bella, Ov. F. 5, 59: Parthus, Hor. C. 1, 19, 11: Hector, id. S. 1, 7, 12: rebus angustis animosus atque Fortis appare, id. C. 2, 10, 21: frigus animosum, fear coupled with courage, Stat. Th. 6, 395.
  2. II. Proud on account of something: En ego (Latona) vestra parens, vobis animosa creatis, proud to have borne you, Ov. M. 6, 206: spoliis, id. ib. 11, 552.
  3. III. Adeo animosus corruptor, that fears or avoids no expense or danger in bribery, * Tac. H. 1, 24.
    So, also, emptor animosus, sparing or fearing no expense, Dig. 17, 1, 36 (cf. Suet. Caes. 47: gemmas semper animosissime comparāsse prodiderunt).
    Adv. ănĭmōsē, in a spirited manner, courageously, eagerly: animose et fortiter aliquid facere, Cic. Phil. 4, 2: magnifice, graviter animoseque vivere, independently, id. Off. 1, 26, 92; id. Tusc. 4, 23, 51: animose liceri, to bid eagerly, Dig. 10, 2, 29.
    Comp.: animosius dicere, Sen. Ben. 6, 37: animosius se gerere, Val. Max. 8, 2 fin.
    Sup.:
    gemmas animosissime comparare, Suet. Caes. 47.