Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

anguen, v. anguis init.

* anguĕus, a, um, adj. [anguis], of or pertaining to a serpent: lapsus, Sol. 24.

anguĭcŏmus (four syl.), a, um, adj. [anguis-coma], with snaky hair (only in the poets): Gorgon, Ov. M. 4, 699; cf. id. ib. 4, 801; Stat. Th. 1, 544.

* anguĭcŭlus, i, m. dim. [anguis], a small serpent, Cic. Fin. 5, 15, 42.

anguĭfer (trisyl.), fĕra, fĕrum, adj. [anguis-fero], serpent-bearing: caput, Ov. M. 4, 741: Gorgo, Prop. 2, 2, 8.
Hence, subst.: Anguĭfer, fĕri, m. (as transl. of Ὀφιοῦχος), the serpent-bearer, the constellation Serpentarius or Ophiuchus, Col. 11, 2, 49; cf. anguitenens.

* anguĭgĕna, ae, m. [anguis-gigno], engendered of a snake or dragon, an epithet of the Thebans, who sprang from dragons’ teeth, Ov. M. 3, 531; cf.: draconigena urbs, i. e. Thebes, id. F. 3, 865.

anguilla, ae, f. dim. [anguis, Varr. L. L. 5, § 77 Müll.; but it may be directly con. with Gr. ἔγχελυς; v. anguis], an eel.

  1. I. Lit.: Muraena anguilla, Linn.; Plin. 9, 21, 38, § 74 al.; Juv. 5, 103.
  2. II. Trop.: anguilla est, elabitur, he is an eel; he slips away, is a slippery fellow, prov. of a sly man, Plaut. Ps. 2, 4, 56.
  3. III. The hard skin of an eel, used as a whip in schools, Verr. ap. Plin. 9, 23, 39; Isid. Orig. 5, 27.

anguĭ-mănus, a, um, adj. [anguismanus], with serpent-hand, an epithet of the elephant, because he makes quick, serpent-like motions with his trunk (manus), perh. only in Lucr. 2, 537; 5, 1303.

anguĭnĕus, a, um, adj. [anguis], less freq. than the foll.

      1. 1. Of or pertaining to the serpent, snaky: Gorgonis comae, Ov. Tr. 4, 7, 12.
      2. 2. Similar to a serpent in form, serpent-like: cucumis, Col. 2, 9, 10; 7, 10, 5.

anguīnus, a, um, adj. [anguis], of or pertaining to the serpent, snaky: cervix, Pac. ap. Cic. Div. 2, 64: capillus Eumenidum, Cat. 64, 193: pellis, Cato, R. R. 73: cucumis, Varr. R. R. 1, 2, 25: adeps, Plin. 30, 5, 12, § 37: vernatio, id. 30, 3, 8, § 24: cor, id. 30, 3, 8, § 23 al.
Hence, anguīnum, i, n. (sc. ovum), a snake’s egg, Plin. 29, 3, 12, § 52.

* anguĭ-pēs (trisyl.), ĕdis, adj. [anguis-pes], serpent-footed, an epithet of giants, Ov. M. 1, 184; cf.: serpentipedes Gigantes, id. Tr. 4, 7, 17.

anguis (dissyl.), is (rare form an-guen, like sanguen for sanguis, Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 1, 29 Mai.
Abl. angue; but angui, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, or Trag. v. 51 Vahl.; Hor. Ep. 1, 17, 30; Ov. M. 4, 483 MS.; cf. Prisc. p. 766 P.; in Cic. Div. 2, 31, 66, suspected by Schneid. Gram. II. 227, on account of angue just before; angue also, Enn. ap. Acron. ad Hor. C. 3, 11, 18, or Trag. v. 441 Vahl.; Varr. Atac. ap. Charis. p. 70; Cic. Div. 2, 30, 65; Prop. 4, 4, 40; Ov. H. 9, 94; id. Am. 3, 6, 14; id. M. 10, 349; 15, 390; Sen. Herc. Fur. 793; Stat. Th. 4, 85; cf. Neue, Formenl. I. p. 218), m. and f.; cf. Charis. p. 70 P.; Rudd. I. p. 25; Neue, Formenl. I. p. 612 [cf. ἔγχελυς; Lith. angis; old Germ. unc = adder; ἔχις; ἔχιδνα = adder; Sanscr. ahis; Germ. Aal = Engl. eel. Curtius], a serpent, a snake (syn.: serpens, coluber, draco).

  1. I. Lit.: angues jugati, Naev. ap. Non. p. 191, 18; Plaut. Am. 5, 1, 56: emissio feminae anguismaris anguis, Cic. Div. 2, 29: vertatur Cadmus in anguem, Hor. A. P. 187 al.
    As fem.: caerulea, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28: angues volucres vento invectae, Cic. N. D. 1, 36: torta, Varr. Atac. ap. Non. p. 191, 22; Tac. A. 11, 11 al.
    Masc.: domi vectem circumjectus, Cic. Div. 2, 28: ater, Prop. 3, 5, 40: tortus, Ov. M. 4, 483, and id. Ib. 4, 79; Stat. Th. 4, 485.
    Sometimes serpent, snake, as a hateful, odious object: odisse aliquem aeque atque angues, Plaut. Merc. 4, 4, 21: cane pejus et angui, Hor. Ep. 1, 17, 30.
  2. II. Transf.
    1. A. In fable, an emblem.
      1. 1. Of terror; hence the snaky head of Medusa, Ov. M. 4, 803.
      2. 2. Of rage; hence the serpent-girdle of Tisiphone, Ov. M. 4, 483 and 511; her hair of snakes, Tib. 1, 3, 69; Prop. 3, 5, 40.
      3. 3. Of art and wisdom; hence the serpent-team of Medea, Ov. M. 7, 223, and of the inventive Ceres, id. ib. 5, 642; cf. Voss, Mythol. Br. 2, 55.
    2. B. As a constellation.
      1. 1. = draco, the Dragon, between the Great and the Little Bear, Hyg. Astr. 2, 3; 3, 2: flexu sinuoso elabitur Anguis, Verg. G. 1, 244: neu te tortum declinet ad Anguem, Ov. M. 2, 138.
      2. 2. = hydra, the Hydra, water-serpent, which extends over the constellations Cancer, Leo, and Virgo, carries on its back the Crater, and on its tail the Corvus, Ov. F. 2, 243; Manil. 1, 422; cf. Hyg. Astr. 3, 39.
      3. 3. The Serpent, which Anguitenens (Ὀφιοῦχος) carries in his hand, Ov. M. 8, 182.
    3. C. Prov.: Latet anguis in herbā, there’s a snake in the grass, of some concealed danger, Verg. E. 3, 93.

anguĭ-tĕnens, entis, adj. [anguis-teneo], serpent-holding; hence, subst., the constellation, = anguifer, transl. of the Gr. Ὀφιοῦχος, Serpent-bearer, Cic. N. D. 2, 42; Manil. 5, 384.

angŭlāris, e, adj. [angulus], having corners or angles, angular: lapis, a square stone, Cato, R. R. 14, 1; Col. 5, 3, 2: lapis, a corner-stone, Vulg. Job, 38, 6; and, in trop. sense, ib. Isa. 28, 16; ib. Ephes. 2, 20; ib. 1 Pet. 2, 6: pilae, corner pillars of an arcade, Vitr. 7, 11.
Hence, subst.: angŭlā-ris, is, m., an angular vessel, Apic. 5, 3 al.

angŭlātim, adv. [angulus], from corner to corner, from angle to angle (post-class.): cuncta perlustrari, App. M. 9, p. 237, 26; so id. ib. 3, p. 103; Sid. Ep. 7, 9.

angŭlo, āre, v. a. [angulus], to make angular or cornered, Ambros. Ep. 42.
Hence, * angŭlātus, a, um, P. a., made angular; with angles, angular: corpuscula, Cic. N. D. 1, 24.

angŭlōsus, a, um, adj. [angulus], full of corners (post-Aug.; perh. only in Plin.): folia, Plin. 16, 23, 35, § 86: acini, id. 15, 24, 29, § 100: recessus, id. 4, 4, 5, § 9: gemmae, id. 37, 12, 75, § 196 et saep.

angŭlus, i, m. [cf. ἀγκύλος, crooked, bent, angular, Paul. ex Fest. p. 11 Müll.; v. ango], an angle, a corner.

  1. I. Lit.
    1. A. Math. t. t., an angle: angulus optusus, Lucr. 4, 355: angulus acutus, Plin. 12, 3, 29, § 50: meridianus circulus horizonta rectis angulis secat, Sen. Q. N. 5, 17; so, ad pares angulos ad terram ferri, at right angles, perpendicularly, Cic. Tusc. 1, 17, 40: Hoc ubi suffugit sensum simul angulus omnis, Lucr. 4, 360: figura, quae nihil habet incisum angulis, nihil anfractibus, Cic. N. D. 2, 18.
    2. B. A corner: hujus lateris alter angulus qui est ad Cantium, Caes. B. G. 5, 13: extremus, the extreme point, corner, Ov. M. 13, 884; Hor. S. 2, 6, 8; Plin. 37, 10, 66, § 178: arcae anguli, Vulg. Exod. 25, 12: quattuor anguli pallii, ib. Deut. 22, 12: hic factus est in caput anguli, the corner-stone, ib. Matt. 21, 42: anguli oculorum, the corners of the eyes, Cels. 6, 6, 31; Plin. 24, 14, 77, § 126: anguli parietum, the angles of walls, id. 2, 82, 84, § 197; so, murorum, Vulg. 2 Par. 26, 13: in angulis platearum, ib. Matt. 6, 5: quattuor anguli terrae, the four quarters of the earth, ib. Apoc. 7, 1.
  2. II. Transf.
    1. A. A retired, unfrequented place, a nook, corner, lurking-place: in angulum abire, * Ter. Ad. 5, 2, 10: nemo non modo Romae, sed nec ullo in angulo totius Italiae oppressus aere alieno fuit, quem etc., Cic. Cat. 2, 4 fin.: ille terrarum mihi praeter omnes Angulus ridet, Hor. C. 2, 6, 14: angulus hic mundi nunc me accipit, Prop. 5, 9, 65: gratus puellae risus ab angulo, Hor. C. 1, 9, 22; Vell. 2, 102, 3.
      Contemptuously, of the schools or places of private discussion, in contrast with public, practical life: quibus ego, ut de his rebus in angulis consumendi otii causā disserant, cum concessero, etc., Cic. de Or. 1, 13, 57: earum ipsarum rerum, quas isti in angulis personant, reapse, non oratione perfectio, id. Rep. 1, 2; Lact. 3, 16.
      On the contr. without contempt, in Seneca, Ep. 95.
      So also, detractingly, of a little country-seat, in opp. to the city: quod Angulus iste feret piper, that hole, said by the discontented steward, Hor. Ep. 1, 14, 23 (so without detraction: recessus, Juv. 3, 230).
      * Trop.: me ex hoc, ut ita dicam, campo aequitatis ad istas verborum angustias et ad omnes litterarum angulos revocas, into every strait, embarrassment (the figure is taken from a contest or game, in which one strives to get his antagonist into a corner), Cic. Caecin. 29.
    2. B. A projection of the sea into the land, a bay, gulf: Gallicus, Cato ap. Charis. p. 185 P.

angustē, adv., v angustus fin.

angustĭae, ārum (rare in class. Lat. in sing angustĭa, ae, Plin. 14, 6, 8, § 61; cf. Charis. p. 20 P.; but freq. in eccl. Lat., Vulg. Gen. 42, 21; ib. Psa. 118, 143; ib. Rom. 2, 9; ib. 2 Cor. 2, 4 al.), f. [angustus].

  1. I. Lit., narrowness, straitness; a defile, strait (perhaps only in prose; syn.: fauces, angustum).
    1. A. Of places: Corinthus posita in angustiis atque in faucibus Graeciae, Cic. Agr. 2, 32; so id. N. D. 2, 7; id. Tusc. 1, 20, 45: itineris, Caes. B. G. 1, 39: Italia coacta in angustias, Sall. Fragm. H. ap. Serv ad Verg. A. 3, 400 (97, II. p. 250 Gerl.): loci, id. C. 58, 20: quod intercidit et incuriā coloni locique angustiā. Plin. 14, 6, 8, § 61: angustiae locorum, Nep. Dat. 8, 4, and Vulg. 2 Macc. 12, 21: angustiae saltibus crebris inclusae, Liv. 28, 1: diu in angustiis pugnatum est, id. 34, 46: itinerum, Tac. A. 15, 43 fin.: per angustias Hellesponti, Suet. Caes. 63: vicorum, id. Ner. 38; so id. Aug. 45; id. Claud. 12; id. Oth. 9 al.
    2. B. Of other things: spiritūs, shortness of breath, Cic. de Or. 3, 46, 181: urinae, strangury, Plin. 21, 21, 92, § 160.
  2. II. Trop.
    1. A. Of time, shortness, brevity, want, deficiency: in his vel asperitatibus rerum vel angustiis temporis, Cic. de Or. 1. 1: edidi quae potui, non ut volui, sed ut me temporis angustiae coëgerunt, id. ib. 3, 61; id. Verr. 2, 1, 56; Cic. Fil. ad Tir. Fam. 16, 21, 7: in angustiā temporum, Vulg. Dan. 9, 25.
    2. B. Of money or other possessions, scarcity, want: aerarii, Cic. Agr. 2, 14: pecuniae publicae, id. Fam. 12, 30: rei frumentariae, Caes. B. C. 2, 17: fortunae, Tac. A. 2, 38: stipendii, id. ib. 1, 35: ad eas rei familiaris angustias decidit, Suet. Claud. 9.
      Sometimes absol., want, indigence, poverty: ex meis angustiis illius sustento tenuitatem, Cic. Fil. ad Tir. Fam. 16, 21, 4: paternae, Tac. A. 1, 75.
    3. C. Of external circumstances, condition, etc., difficulty, distress, perplexity, straits: in summas angustias adduci, Cic. Quint. 5; so id. Fin. 2, 9, 28: cum in his angustiis res esset, Caes. B. C. 1, 54: vereri angustias, Cic. Planc. 22: angustiae petitionis, i. e. the difficulty of obtaining the consular dignity, id. Brut. 47.
      So the Vulg. very freq. of external circumstances and of inward state, both in sing. and in plur.: videntes angustiam animi, Gen. 42, 21; so ib. Exod. 6, 9; ib. Rom. 2, 9; and ib. 2 Cor. 2, 4: tenent me angustiae, ib. 2 Reg. 1, 9; so ib. 2 Cor. 6, 4; 12, 10 al.
    4. D. Of mind or feeling, narrowness, contractedness: non capiunt angustiae pectoris tui, Cic. Pis. 11: cujus animus tantis angustiis invidiae continetur, by such meanness of envy, Auct. ad Her. 4, 43.
    5. E. Of scientific inquiries which go too deeply into details, and lay too much stress upon little things, subtile or minute verbal criticisms: me ex campo aequitatis ad istas verborum angustias revocas, into a dilemma of verbal subtleties, Cic. Caecin. 29: cur eam (orationem) in tantas angustias et in Stoicorum dumeta compellimus? straits, id. Ac. 2, 35.
  3. F. Of discourse, brevity, simplicity: angustia conclusae orationis non facile se ipsa tutatur. Cic. N. D. 2, 7, 20 (v. the context).
    So in sing., Non. p. 73, 26.

* angustĭclāvĭus, a, um, adj. [angustus-clavus], wearing a narrow (purple) stripe; an epithet of a plebeian tribune, who, as a plebeian, could wear only a narrow stripe of purple on his tunic (while the tribune from the nobility had a broad stripe, v. laticlavius), Suet. Oth. 10.

angustĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [angustus], pr. to make narrow, to straiten; only trop. and in eccl. Lat. to straiten, hamper, distress: angustiatus prae pavore, Vulg. Jud. 13, 29: qui se angustiaverunt, ib. Sap. 5, 1: sed non angustiamur, ib. 2 Cor. 4, 8; 6, 12; ib. Heb. 11, 37.

angustĭtas, ātis, f., = angustia, Att. ap. Non. p. 73, 25.

angusto, āvi, ātum, 1, v. a. [angustus], to make narrow, to straiten (first used after the Aug. per.): Cujus (Hellesponti) iter caesis angustans corporum acervis, Cat. 64, 359: (puteus) ore angustatur, Plin. 17, 8, 4, § 45: servorum turba, quae quamvis magnam domum angustet, Sen. Cons. ad Helv. 11: maris angustat fauces, Luc. 5, 232: angustare aëris meatus. id. 4, 327: animam in artus tumidos angustare, Stat. Th. 4, 827; 12, 665.
Trop., to circumscribe, restrain: gaudia sua, Sen. Cons. ad Polyb. 29: angustanda sunt patrimonia, id. Tranq. 8.

angustus, a, um. adj. [v. ango], narrow, strait, esp. of local relations, close, contracted, small, not spacious (syn.: artus, brevis, contractus; opp. latus, Cic. Ac. 2, 29, 92).

  1. I. Lit.: fretus, Lucr. 1, 720: Angustum per iter, id. 5, 1132; so Sall. J. 92, 7, and Vulg. Judith, 4, 6; 7, 5: pontes angusti, Cic. Leg. 3, 17: domus, id. Fin. 1, 20, 65: fauces portūs angustissimae, Caes. B. C. 1, 25: fines, id. B. G. 1, 2 Herz.: cellae, Hor. S. 1, 8, 8: rima, id. Ep. 1, 7, 29: Principis angustā Caprearum in rupe sedentis, on the narrow rock, Juv. 10, 93 Herm., where Jahn reads augusta, both readings yielding an apposite sense: porta, Vulg. Matt. 7, 13; ib. Luc. 13, 24 al.
    Subst.: angustum, i, n., narrowness: per angustum, Lucr. 4, 530: angusta viarum, Verg. A. 2, 332: pontes et viarum angusta, Tac. H. 4, 35.
  2. II. Trop.
    1. A. In angustum concludere, adducere, deducere, etc., to reduce to a strait, i. e. to restrain, confine, etc.: ab illā immensā societate humani generis in exiguum angustumque concluditur, Cic. Off. 1, 17: amicitia ex infinitā societate generis humani ita contracta est et adducta in angustum, ut, etc., id. Am. 5.
      Of the passions, to curb, restrain, moderate: perturbationes animi contrahere et in angustum deducere, Cic. Ac. 1, 10.
    2. B. Of other things: clavus angustus, the narrow purple stripe upon the tunic, v. clavus: spiritus, short, difficult, Cic. de Or. 1, 61: odor rosae, not diffused far, Plin. 21, 4, 10, § 14.
      Once also of the point of an arrow = acutus, Cels. 7, 5, n. 2.
    3. C. Of time, short, brief: angustus dies, Ov. Tr. 5, 10, 8; Stat. Th. 1, 442: nox, Ov. Am. 3, 7, 25: tempus, Luc. 4, 447.
    4. D. Of means of living, and the like, pinching, scanty, needy: pauperies, Hor. C. 3, 2, 1: res angusta domi, Juv. 3, 164: mensa, Sen. Thyest. 452: domus, poor, i. e. built without much expense, Tac. A. 2, 33.
    5. E. Of other external relations of life, difficult, critical, uncertain: rebus angustis animosus atque Fortis adpare, Hor. C. 2, 10, 21: cum fides totā Italiā esset angustior, was weakened, Caes. B. C. 3, 1.
      Subst.: angustum, i, n., a difficult, critical, condition, danger: in angustum cogi, * Ter. Heaut. 4, 2, 2: res est in angusto, the condition is perilous, Caes. B. G. 2, 25: spes est in angusto, hope is feeble, Cels. 8, 4.
  3. F. Of mind or character, narrow, base, low, mean-spirited: nihil est tam angusti animi, tam parvi, quam amare divitias, Cic. Off. 1, 20, 68: animi angusti et demissi, id. Pis. 24, 57: ecce autem alii minuti et angusti, aut omnia semper desperantes, aut malevoli, invidi, etc., id. Fin. 1, 18, 61.
  4. G. Of learned investigations that lay too much stress upon little things, subtle, hair-splitting: minutae angustaeque concertationes, Cic. de Or. 3, 31: pungunt (Stoici) quasi aculeis, interrogatiunculis angustis, id. Fin. 4, 3, 7.
  5. H. Of discourse, brief, simple: et angusta quaedam et concisa, et alia est dilatata et fusa oratio, Cic. Or. 56, 187: Intonet angusto pectore Callimachus, i.e. in simple style, Prop. 2, 1, 40.
    Adv.: angustē.
  1. I. Lit., of space, quantity, or number, within narrow limits, closely, hardly: recepissem te, nisi anguste sederem, if I were not in close quarters, Cic. ap. Macr. S. 2, 3: anguste putare vitem, to prune close, Col. 4, 16, 1; so, anguste aliquid deputare, id. 4, 22, 3: quā (re frumentariā) anguste utebatur, in small quantity, Caes. B. C. 3, 16: tantum navium repperit, ut anguste quindecim milia militum, quingentos equites transportare possent, = vix, scarcely fifteen thousand, id. ib. 3, 2.
    Comp.: angustius pabulabantur, within narrower range, Caes. B. C. 1, 59: aliae (arbores) radices angustius diffundunt, Varr. R. R. 1, 37, 5: quanto sit angustius imperitatum, Tac. A. 4, 4: eo anno frumentum propter siccitates angustius provenerat, more scantily, Caes. B. G. 5, 24.
    Sup.: Caesar (nitebatur) ut quam angustissime Pompeium contineret, Caes. B. C. 3, 45: furunculus angustissime praecisus, Col. 4, 24, 17.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., within narrow limits: anguste intraque civiles actiones coërcere rhetoricam, Quint. 2, 15, 36.
      Comp.: haud scio an recte ea virtus frugalitas appellari possit, quod angustius apud Graecos valet, qui frugi homines χρησίμους appellant, id est tantum modo utiles, has a narrower meaning, Cic. Tusc. 3, 8, 16: Reliqui habere se videntur angustius, enatant tamen etc., seem to be more hampered, id. ib. 5, 31, 87.
    2. B. Esp. of speaking or writing, closely, briefly, concisely, without diffuseness: anguste scribere, Cic. Mur. 13, 28: anguste et exiliter dicere, id. Brut. 84, 289: anguste disserere, id. Part. Or. 41, 139: presse et anguste rem definire, id. Or. 33, 117: anguste materiem terminare, Quint. 7, 4, 40.
      Comp.: Pergit idem et urget angustius, Cic. N. D. 2, 8, 22: concludere brevius angustiusque, id. ib. 2, 7, 20.