Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

altē, adv., v. alo, P. a. fin.

* altē̆grădĭus (altī̆gr-), a, um, adj., = alte gradiens, walking erect, Tert. Vel. Virg. 17.

Altellus, i, m., a surname of Romulus, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.

alter, tĕra, tĕrum, adj. (the measure of the gen. sing. āltĕrĭŭs as paeon primus is supported in good Latin only by examples from dactylic verse (but see alterĭus in trochaic measure, Plaut. Capt. 2, 2, 56), in which īpsĭŭs, īllĭŭs, īstĭŭs, ūnĭŭs, etc., are used as dactyls; on the contr., the regular measure āltĕrīŭs, as ditrochaeus, is sufficiently confirmed by the foll. verses of Enn., Ter., and Ter. Maur.: mox cum alterīus abligurias bona, Enn. ap. Donat. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25 (Sat. 29 Vahl.): alterīus sua comparent commoda? ah! Ter. And. 4, 1, 4: nec alterī́us indigéns opís veni, Ter. Maur. p. 2432 P.; and sescupló vel una víncet alterī́us singulum, id. ib. p. 2412 ib.; Prisc. p. 695 ib.; alterius is also commonly used as the gen. of alius, as alīus is little used (v. h. v. fin.).
Dat. sing. f.: alterae, Plaut. Rud. 3, 4, 45; Ter. Heaut. 2, 3, 30; Caes. B. G. 5, 27; Nep. Eum. 1, 6; Col. 5, 11, 10) [a comp. form of al-ius; cf. Sanscr. antara = alius; Goth. anthar; Lith. antras = secundus; Germ. ander; Gr. ἕτερος; Engl. either, other; also Sanscr. itara = alius], the other of two, one of two, the other, ὁ ἕτερος.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: nam huic alterae patria quae sit, profecto nescio, Plaut. Rud. 3, 4, 45: necesse est enim sit alterum de duobus, Cic. Tusc. 1, 41, 97: altera ex duabus legionibus, Caes. B. C. 2, 20: mihi cum viris ambobus est amicitia; cum altero vero magnus usus, Cic. Clu. 42, 117: alter consulum, Liv. 40, 59: alter ex censoribus, id. 40, 52: in alterā parte fluminis legatum reliquit, on the other side, Caes. B. G. 2, 5; id. B. C. 3, 54: si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, praebe illi et alteram, Vulg. Matt. 5, 39; 28, 1.
      Hence: alter ambove, one or both; commonly in the abbreviation: A. A. S. E. V. = alter ambove si eis videretur: utique C. Pansa, A. Hirtius consules alter ambove S. E. V. rationem agri habeant, Cic. Phil. 5 fin. Wernsd.; cf. id. ib. 8, 11; 9, 7 fin.; 14, 14 fin.; cf. Brison. Form. pp. 218 and 219: absente consulum altero ambobusve, Liv. 30, 23: ambo alterve, S. C. ap. Front. Aquaed. 100 fin.
    2. B. Esp.
  1. 1.
    1. a. In distributive clauses: alteralter, the one … the other (cf. alius, II. A.): ὁ ἕτερος … ὁ ἕτερος: Si duobus praefurniis coques, lacunā nihil opus erit. Cum cinere eruto opus erit, altero praefurnio eruito, in altero ignis erit, Cato, R. R. 38, 9: alteram ille amat sororem, ego alteram, Plaut. Bacch. 4, 4, 68; id. Am. 1, 2, 19; 1, 2, 20; Ter. Ad. 1, 2, 50: quorum alter exercitum perdidit, alter vendidit, Cic. Planc. 35; so id. Rosc. Am. 6, 16: namque alterā ex parte Bellovaci instabant; alteram Camulogenus tenebat, Caes. B. G. 7, 59 Herz.: conjunxit alteram (cortinam) alteri, Vulg. Exod. 36, 10; 36, 22; ib. Joan. 13, 14; ib. Rom. 12, 5.
        1. b. In same sense, unusalter, one … the other, as in later Gr. εἷς μέν … ἕτερος δέ: vitis insitio una est per ver, altera est cum uva floret; ea optima est, Cato, R. R. 41, 1: Phorm. Una injuria est tecum. Chrem. Lege agito ergo. Phorm. Altera est tecum, Ter. Phorm. 5, 8, 90: uni epistolae respondi; venio ad alteram, Cic. Fam. 2, 17, 6: nomen uni Ada, et nomen alteri Sella, Vulg. Gen. 4, 19; ib. Matt. 6, 24: Erant duae factiones, quarum una populi causam agebat, altera optimatium, Nep. Phoc. 3, 1; Liv. 31, 21: consules coepere duo creari, ut si unus malus esse voluisset, alter eum coërceret, Eutr. 1, 8: Duo homines ascenderunt in templum, unus pharisaeus et alter publicanus, Vulg. Luc. 18, 10 al.
        2. c. Sometimes a subst., or hic, ille, etc., stands in the place of the second alter: EpaminondasLeonidas: quorum alter, etc … Leonidas autem, etc., Cic. Fin. 2, 30, 97; so Vell. 2, 71, 3: alter gladiator habetur, hic autem, etc., Cic. Rosc. Am. 6, 17: quorum alteri Capitoni cognomen est, iste, qui adest, magnus vocatur, id. ib.: alterum corporis aegritudo, illum, etc., Flor. 4, 7.
          Sometimes
          1. (α) one alter is entirely omitted (cf. alius, II. A.; ἕτερος, L. and S. I. 2.): duae turmae haesere: altera metu dedita hosti, pertinacior (sc. altera), etc., Liv. 29, 33: hujus lateris alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat, Caes. B. G. 5, 13; or
          2. (β) the form changed: dialecticam adjungunt et physicam, alteram quod habeat rationem . … Physicae quoque etc., Cic. Fin. 3, 21, 72, and 3, 22, 73.
            Sometimes a further distributive word is added: alter adulescens decessit, alter senex, aliquis praeter hos infans, Sen. Ep. 66, 39: alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati, alius etc., Amm. 14, 11.
        3. d. In plur.: nec ad vivos pertineat, nec ad mortuos; alteri nulli sunt, alteros non attinget, Cic. Tusc. 1, 38, 91: alteri dimicant, alteri victorem timent, id. Fam. 6, 3: binas a te accepi litteras; quarum alteris mihi gratulabarealteris dicebas etc., in one of which,in the other, id. ib. 4, 14: quorum alteri adjuvabant, alteri etc., Caes. B. G. 7, 17: duplices similitudines, unae rerum, alterae verborum, Auct. ad Her. 3, 20.
        4. e. The second alter in a different case: alter alterius ova frangit, Cic. N. D. 2, 49: uterque numerus plenus, alter alterā de causā habetur, Macr. Somn. Scip. 2: qui noxii ambo, alter in alterum causam conferant, Liv. 5, 11: alteri alteros aliquantum attriverant, Sall. J. 79, 4; so id. ib. 42, 4; 53, 7 al.
          Also with alteruter: ne alteruter alterum praeoccuparet, Nep. Dion. 4, 1.
          With unus: quom inter nos sorderemus unus alteri, Plaut. Truc. 2, 4, 30: dicunt unus ad alterum, Vulg. Ez. 33, 30: ne unus adversus alterum infletur pro alio, ib. 1 Cor. 4, 6.
          With uterque: uterque suo studio delectatus contempsit alterum, Cic. Off. 1, 1, 4: utrique alteris freti finitimos sub imperium suum coëgere, Sall. J. 18, 12.
          With nemo, nullus, neuter: ut nemo sit alteri similis, Quint. 2, 9, 2: cum tot saeculis nulla referta sit causa, quae esset tota alteri similis, id. 7, prooem. 4: neutrum eorum contra alterum juvare, Caes. B. C. 1, 1, 3: ut neutra alteri officiat, Quint. 1, 1, 3.
          After two substt., the first alter generally refers to the first subst., and the second to the second: Philippum rebus gestis superatum a filio, facilitate video superiorem fuisse. Itaque alter semper magnus, alter saepe turpissimus, Cic. Off. 1, 26; cf. Plaut. Am. 1, 2, 21; Brem. ad Suet. Claud. 20.
          Sometimes the order is reversed: contra nos (summa gratia et eloquentia) raciunt in hoc tempore; quarum alteram (i. e. eloquentiam) vereor, alteram (i. e. gratiam) metuo, Cic. Quinct. 1; so id. Off. 3, 18; 1, 12; cf. Spald. ad Quint. 9, 2, 6.
      1. 2. As a numeral = secundus, the second, the next, ό ἕτερος: primo die, alter dies, tertius dies, deinde reliquis diebus etc., Cic. Verr. 2, 1, 7: proximo, altero, tertio, reliquis consecutis diebus non intermittebas etc., id. Phil. 1, 13 Wernsd.: quadriennio post alterum consulatum, id. Sen. 9: die altero, Vulg. Jos. 10, 32: alteris Te mensis adhibet deum, i. e. at the dessert (= mensā secundā), Hor. C. 4, 5, 31.
        So, alterā die, the next day, τῇ ἄλλῃ ἡμέρᾳ, τῇ ἑτέρᾳ: se alterā die ad conloquium venturum, Caes. B. C. 3, 19; Vulg. Gen. 19, 34; ib. Matt. 27, 62: die altero, ib. Num. 11, 32; ib. Jos. 5, 11 al.
        So in comparative sense: alterā die quam a Brindisio solvit, in Macedoniam trajecit, Liv. 31, 14; Suet. Vit. 3: intermittere diem alterum quemque oportet, every other day, Cels. 3, 23; 3, 13; 4, 12: Olea non continuis annis, sed fere altero quoque fructum adfert, Col. R. R. 5, 8.
        With prepp.: qui (Ptolemaeus) tum regnabat alter post Alexandream conditam, next after, Cic. Off. 2, 23, 82; so, fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, the second or next after him, Verg. E. 5, 49: alter ab undecimo jam tum me ceperat annus, id. ib. 8, 39.
        Hence,
        1. b. Also with tens, hundreds, etc.: accepi tuas litteras, quas mihi Cornificius altero vicesimo die reddidit, on the twenty-second day, Cic. Fam. 12, 25 Manut.: anno trecentesimo altero quam condita Roma erat, in the three hundred and second year, Liv. 3, 33: vicesima et altera laedit, Manil. 4, 466.
        2. c. So of a number collectively: remissarios pedum XII., alteros pedum X., a second ten, Cato, R. R. 19, 2: ad Brutum hos libros alteros quinque mittemus, Cic. Tusc. 5, 41, 121: basia mille, deinde centum, dein mille altera, dein secunda centum, Cat. 5, 7.
          So with the numeral understood: aurea mala decem misi; cras altera (sc. decem) mittam, a second ten, Verg. E. 3, 71.
          Hence,
        3. d. Unus et alter, unus atque alter, unus alterque, the one and the other.
          1. (α) For two (as in Gr. εἷς καὶ ἕτερος): unus et alter dies intercesserat, Cic. Clu. 26: adductus sum tuis unis et alteris litteris, id. Att. 14, 18: et sub versus unus et alter erunt, Ov. H. 15, 182; so Suet. Tib. 63; id. Calig. 56; id. Claud. 12 (cf. id. Gram. 24: unum vel alterum, vel, cum plurimos, tres aut quattuor admittere).
          2. (β) More freq. of an indef. number, one and another; and: unusalterve, one or two: Unus et item alter, Ter. And. 1, 1, 50: mora si quem tibi item unum alterumve diem abstulerit, Cic. Fam. 3, 9; so id. Clu. 13, 38; 13, 26: versus paulo concinnior unus et alter, Hor. Ep. 2, 1, 74; so id. S. 1, 6, 102; 2, 5, 24; id. A. P. 15: ex illis unus et alter ait, Ov. F. 2, 394; id. Am. 2, 5, 22; Petr. 108; Plin. Pan. 45 Schwarz; cf. id. ib. 52, 2; Suet. Caes. 20; id. Galb. 14 al.: paucis loricae, vix uni alterive cassis aut galea, Tac. G. 6.
        4. e. Alterum tantum, as much more or again, twice as much (cf. Gr. ἕτερον τοσοῦτον or ἕτερα τοσαῦτα): etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam potius quam sinam, etc., Plaut. Ep. 3, 4, 81; so id. Bacch. 5, 2, 65: altero tanto aut sesqui major, Cic. Or. 56, 188: altero tanto longior, Nep. Eum. 8, 5; so Dig. 28, 2, 13: numero tantum alterum adjecit, Liv. 1, 36; so id. 10, 46; Auct. B. Hisp. 30; Dig. 49, 14, 3 al.
        5. f. Alteri totidem, as many more: de alteris totidem scribere incipiamus, Varr. L. L. 8, 24 Müll.
        6. g. To mark the similarity of one object to another in qualities, etc., a second, another (as in English, a second father, my second self, and the like). So,
          1. (α) With a proper name, used as an appellative (cf. alius, II. G.): Verres, alter Orcus, Cic. Verr. 2, 4, 50: alterum se Verrem putabat, id. ib. 5, 33 fin.: Hamilcar, Mars alter, Liv. 21, 10.
          2. (β) With a com. noun: me sicut alterum parentem observat, Cic. Fam. 5, 8: altera patria, Flor. 2, 6, 42 al.
          3. (γ) Alter ego, a second self, of very intimate friends (in the class. per. perh. only in Cic. Ep.; cf. ὁ ἑταῖρος, ἕτερος ἐγώ, Clem. Al. 450): vide quam mihi persuaserim te me esse alterum, Cic. Fam. 7, 5: me alterum se fore dixit, id. Att. 4, 1: quoniam alterum me reliquissem, id. Fam. 2, 15; Aus. praef. 2, 15.
          4. (δ) Alter idem, a second self, like ἕτεροι αὑτοί, Arist. Eth. M. 8, 12, 3 (on account of the singularity of the expression, introduced by tamquam): amicus est tamquam alter idem, Cic. Lael. 21, 82.
      2. 3. The one of two, either of two, without a more precise designation, for alteruter: non uterque sed alter, Cic. Ac. 2, 43, 132: fortasse utrumque, alterum certe, id. Att. 11, 18: melius peribimus quam sine alteris vestrūm vivemus, Liv. 1, 13: nec rogarem, ut mea de vobis altera amica foret, Ov. A. A. 3, 520: ex duobus, quorum alterum petis, etc., Plin. Ep. 1, 7, 3: ex duobus (quorum necesse est alterum verum), etc., Quint. 5, 10, 69: ac si necesse est in alteram errare partem, maluerim etc., id. 10, 1, 26; 1, 4, 24; 9, 3, 6 al.
        Once also with a negative, neither of two: hos, tamquam medios, nec in alterius favorem inclinatos, miserat rex, Liv. 40, 20, 4.
  2. II. Transf.
    1. A. Another of a class = alius (as opp. to one’s self, to another); subst., another, a neighbor, a fellow-creature, ὁ πέλας (so sometimes ἕτερος, Xen. Cyr. 2, 3, 17); cf. Ochsn. Eclog. 90 and 458 (alter designates the similarity of two objects; alius a difference in the objects contrasted): SI. INIVRIAM. FAXIT. ALTERI., Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1: qui alterum incusat probri, eum ipsum se intueri oportet, Plaut. Truc. 1, 2, 58; id. Am. prol. 84: mox dum alterius abligurias bona, quid censes dominis esse animi? Enn. ap. Don. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25: ut malis gaudeant atque ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda, Ter. And. 4, 1, 3: qui alteris exitium paret, etc., Att. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39: qui nihil alterius causā facit et metitur suis commodis omnia, Cic. Leg. 1, 14: ut aeque quisque altero delectetur ac se ipso, id. Off. 1, 17, 56; 1, 2, 4: scientem in errorem alterum inducere, id. ib. 3, 13, 55 et saep.: cave ne portus occupet alter, Hor. Ep. 1, 6, 32 Schmid.: nil obstet tibi, dum ne sit te ditior alter, id. S. 1, 1, 40; 1, 5, 33: canis parturiens cum rogāsset alteram, ut etc., Phaedr. 1, 19: nec patientem sessoris alterius (equum) primus ascendit, Suet. Caes. 61; id. Tib. 58: in quo judicas alterum, te ipsum condemnas, Vulg. Rom. 2, 1: nemo quod suum est quaerat, sed quod alterius, ib. 1 Cor. 10, 24; 14, 17: sic in semet ipso tantum gloriam habebit et non in altero, ib. Gal. 6, 4 al.
      Hence, alter with a neg., or neg. question and comp., as an emphatic expression (mostly ante-class.; cf. alius, II. H.): scelestiorem nullum illuxere alterum, Plaut. Bacch. 2, 3, 22: scelestiorem in terrā nullam esse alteram, id. Cist. 4, 1, 8: qui me alter audacior est homo? id. Am. 1, 1, 1; id. Ep. 1, 1, 24.
    2. B. The other, the opposite: alterius factionis principes, the leaders of the opposite party, Nep. Pelop. 1, 4 (cf. id. ib. 1, 2: adversariae factioni): studiosiorem partis alterius, Suet. Tib. 11.
    3. C. In gen., different: quotiens te speculo videris alterum, Hor. C. 4, 10, 6: abeuntes post carnem alteram (Gr. ἕτερος, q. v. L. and S. III.), Vulg. Jud. 7.
    4. D. In the lang. of augury, euphem. for infaustus, unfavorable, unpropitious, Fest. p. 6 (v. L. and S. Gr. Lex. s. v. ἕτερος, III. 2.).
      Note: The gen. alterius commonly serves as gen. of alius instead of alīus, Cic. Fam. 15, 1, 1; id. Att. 1, 5, 1; 1, 20, 2; Caes. B. G. 1, 36, 1; Sall. C. 52, 8; Liv. 21, 13, 3; 22, 14, 4; 26, 8, 2; 28, 37, 6 al.; Col. 8, 17, 2; 11, 2, 87; 12, 22, 2; Sen. Ep. 72, 10; 102, 3; id. Ben. 4, 3, 1; id. Ot. Sap. 4, 1; id. Brev. Vit. 16, 2; id. Q. N. 2, 34, 1 al.; Quint. 7, 9, 8; 8, 3, 73 al.; Tac. A. 15, 25; id. H. 2, 90; Plin. Ep. 10, 114, 2; Suet. Caes. 61; id. Tib. 58 al.; Gell. 2, 28 al.
      It also stands as correlative to alius: alius inter cenandum solutus est, alterius continuata mors somno est, Sen. Ep. 66, 39: cum inventum sit ex veris (gemmis) generis alterius in aliud falsas traducere, Plin. 37, 12, 75, § 197; Plin. Pan. 2, 6 (Neue, Formenl. II. p. 216).
      Note:altĕras, adv. [alter], for alias, acc. to Paul. ex. Fest. p. 27 Müll.

* altercābĭlis, e, adj. [altercor], quarrelsome, contentious: sermo, Arn. 5, p. 156.

altercātĭo, ōnis, f. [altercor], a strife or contest in words, a dispute, debate; either with or without passion: ἀμοιβαῖος λόγος, Gloss. Philox. (perh. not entirely dignified, since Cic. uses it several times in his Epistt. and philos. writings; but in his Oratt. disceptatio and contentio generally take its place).

  1. I. In gen.: in pauciores avidos altercatio est, * Plaut. Aul. 3, 5, 11: dies consumptus est altercatione Lentuli consulis et Caninii tribuni plebis, Cic. Fam. 1, 2: redeo ad altercationem, id. Att. 1, 16 med.; so id. ib. 4, 13: oritur mihi magna de re altercatio cum Velleio, id. N. D. 1, 6, 15; Liv. 4, 6: magna ibi non disceptatio modo, sed etiam altercatio fuit, id. 38, 32; 1, 7; 10, 40; 35, 17: Cn. Domitius collegae suo altercatione ortā objecit, quod etc., Val. Max. 9, 1, 4; Tac. H. 4, 7: verborum altercatio, Scrib. Comp. 181: in altercatione barbam invadere, Suet. Caes. 71.
  2. II. Esp., in rhet., an altercation; a kind of discourse in a court of justice, which is not continuous, but where one seeks to vanquish his opponent by interposed questions, sometimes mingled with abuse (cf. Quint. 6, 3, 4; 4, 1, 28, and altercor, II.), Cic. Brut. 44, 164.

altercātor, ōris, m. [altercor], an orator who strives to conquer his antagonist by interrogatories, a disputant (cf. altercatio, II.): bonus altercator vitio iracundiae careat, Quint. 6, 4, 10; so id. 6, 4, 15; Front. Ver. Imper. 1.

alterco, āre, act. form for altercor (anteand post-class.), to wrangle, quarrel: cum patre altercāsti, * Ter. And. 4, 1, 28.
Pass.: ne, dum de his altercatur, ipsius negotii disceptatio proteletur, Inst. Just. 4, 13, 10.

altercor, ātus, 1, v. dep. [alter], to have a discussion or difference with another, to dispute; to wrangle, quarrel, etc. (constr. cum aliquo, inter se, and alicui with acc. and absol.).

  1. I. In gen.: cur illa hic mecum altercata est? Pac. ap. Non. 470, 7: Labienus altercari cum Vatinio incipit, Caes. B. C. 3, 19: mulierum ritu inter nos altercantes, Liv. 3, 68.
    Once with acc.: dum hunc et hujusmodi sermonem altercamur, App. M. 2, p. 115, 40: nimium altercando veritas amittitur, P. Syr. ap. Gell. 17, 14.
  2. II. Esp., in rhet. lang., to strive to gain the victory over an opponent in a court of justice by putting questions for him to answer (cf. altercatio, II.): Crassus in altercando invenit parem neminem, in crossexamining, Cic. Brut. 43.
    Hence poet., in gen, to contend, struggle with: altercante libidinibus pavore, * Hor. S. 2, 7, 57.

alterculum or altercum, i, n., henbane: quae (herba) Apollinaris, apud Arabas altercum sive altercangenum, apud Graecos vero hyoscyamus appellatur, Plin. 25, 4, 17, § 35; Scrib. Comp. 181.
Form al-terculum, App. Herb. 4.

altĕrim, adv., conjectured by Ritschl in Plaut. Ps. 1, 3, 123, after the analogy of illim, istim, utrimque, olim, v. Ritschl ad h. l.

* alternāmentum, i, n., = alternatio, alternation, change: aëris, Claud. Mam. Stat. Anim. 3, 8.

alternātim, adv. [alternatus], alternately, by turns: gaudium atque aegritudinem alternatim sequi, Claud. Quadrig. Ann. ap. Non. 76, 11; so Amm. 29, 2 fin.

alternātīo, ōnis, f. [alterno], an interchange, an alternation (post-class.).

  1. I. In gen.: per vices successio, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; Macr. S. 7, 5: pedes incertis alternationibus commovere, App. M. 10, p. 243, 12.
  2. II. Esp., t. t. in the jurists, an alternative, this or that, Dig. 47, 10, 7; 13, 4, 2; 11, 3, 9.

alternē, alternīs, and alternă, advv., v. alternus fin.

alterno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [alternus]: aliquid, to do one thing and then another, to do a thing by turns, to interchange with something, to alternate (first in the poets of the Aug. per., later most freq. in Pliny): alternare vices, Ov. M. 15, 409: alternant spesque timorque fidem, make it at one time credible, at another not, id. H. 6, 38: hirundines in fetu summā aequitate alternant cibum, i. e. give to the young their food in succession, Plin. 10, 33, 49, § 92; so id. 15, 3, 3, § 12; 29, 4, 20, § 68; Col. 5, 6, 4; Sil. 1, 554; 9, 354; 11, 60; * Suet. Ner. 1.
Without an obj.: haec alternanti potior sententia visa est, hesitating, Verg. A. 4, 287: alternantes proelia miscent, fight by turns, id. G. 3, 220: arborum fertilitas omnium fere alternat, alternates, i. e. they bear every other year, Plin. 16, 6, 7, § 18; so id. 31, 3, 23, § 40; 37, 10, 60, § 167.
With cum: cum symphoniā alternāsse, Plin. 10, 29, 43, § 84.

alternus, a, um, adj. [alter], one after the other, by turns, interchangeable, alternate (class. and also poet.).

  1. I. In gen.: (Sem)VNIS. ALTERNEI. ADVOCAPIT. CONCTOS (i. e. Semones alterni advocate cunctos), Carm. Fr. Arv. 36 (v. advoco fin.): alternā vice inire, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 151 Vahl.): alternae arbores, Plaut. Trin. 2, 4, 138: Alterno tenebras et lucem tempore gigni, Lucr. 5, 978: ex duabus orationibus capita alterna recitare, Cic. Clu. 51, 140: alternis trabibus ac saxis, with beams and stones regularly interchanged, Caes. B. G. 7, 23 Herz.: (bibere) alternis diebus modo aquam, modo vinum, Cels. 3, 2: Alterno terram quatiunt pede, Hor. C. 1, 4, 7: per alternas vices, Ov. P. 4, 2, 6: vix hostem, alterni si congrediamur, habemus, Verg. A. 12, 233; 6, 121: alternum foedus amicitiae, Cat. 109, 6: alternus metus, mutual or reciprocal fear, Liv. 26, 25; cf. id. 23, 26: alternas servant praetoria ripas, the opposite, Stat. S. 1, 3, 25: aves, the eagles which stand opposite to each other, Claud. Mall. Theod. prol. 16 (v. the passage in its connection): alternis paene verbis T. Manlii factum laudans, with almost every other word, Liv. 8, 30: alternis dicetis; amant alterna Camenae, responsive song, Verg. E. 3, 59: versibus alternis, Hor. Ep. 2, 1, 146: alternis aptum sermonibus, alternate discourse, i. e. dialogue, id. A. P. 81.
    Of verses: interchanging between hexameter and pentameter, elegiac: pedes alternos esse oportebit, Cic. de Or. 3, 50, 193: epigramma alternis versibus longiusculis, id. Arch. 10, 25; Ov. H. 15, 5: canere alterno carmine, id. F. 2, 121; so id. Tr. 3, 1, 11; 3, 1, 56; 3, 7, 10 (cf.: modos impares, id. ib. 2, 220).
  2. II. Esp., in the Roman courts of justice the accused, and afterwards the accuser, could alternately reject all the judges appointed by the prætor; hence, alterna consilia or alternos judices reicere, to reject by turns, Cic. Vatin. 11, 27; id. Planc. 15, 36: cum alternae civitates rejectae sunt, id. Verr. 2, 2, 13.
    Comp. and sup. are not used.
    Advv. (only in posit.).
        1. a. Form alter-nē, alternately, only in Sen. Q. N. 7, 12 med.
        2. b. Form alternìs (abl. plur.; sc. vicibus), alternately, by turns (poet. and prose; freq. in Lucr.; not in Cic.), Lucr. 1, 524; 1, 768; 1, 1011; 1, 1066; 3, 373; 4, 790; 6, 570; Varr. R. R. 3, 16, 9; Verg. E. 3, 59; id. G. 1, 71; 1, 79; Liv. 2, 2 med.; Sen. Ep. 120 fin.; Plin. Ep. 18, 2.
        3. * c. Form alternă, neutr. plur., Plin. 11, 37, 51, § 138 Jan; App. M. 10, p. 247, 8 Elm.

alterplex, plĭcis: duplex, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.

altertra: alterutra, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.

altĕr-ŭter, altĕrū̆tra (more freq. than altera utra), altĕrū̆trum (more freq. than alterum utrum), adj. (in the obliq. cas. arch. alterutrius, alterutri, etc.; cf. Prisc. p. 667; 693 P.; gen. and dat. f. alterutrae, Charis. p. 132 ib.).

  1. I. One of two, the one or the other, either, no matter which (rare but class.): AD. ALTERVTRVM. SIBI. REDD(iderunt), Carm. Fr. Arv. 28: video esse necesse alterutrum, Cic. Div. in Caecil. 18: si in alterutro peccandum sit, malo viderinimis timidusquam parum prudens, id. Marcell. 7; so id. Fam. 6, 3; 9, 6; id. Att. 10, 1; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8 fin.: Alterutrum velox victoria fronde coronet, * Hor. Ep. 1, 18, 64; Nep. Dion, 4, 1.
    With both parts declined (prob. only in the two foll. exs.): alteriusutrius causā, Cato ap. Prisc. p. 693 P.: longitudo alteriusutrius, Cic. Prot. Fragm. ib.
  2. II. = uterque, both: necessarium fuit alterutrum foris et sub dio esse, Col. praef. 12.

alteruterque, v. the foll. art.

* altĕr-utrimque, adv., on both sides, in both cases: in causā alterutrimque modus est, Plin. 20, 7, 26, § 64, where Jan reads alterutrāque.

1. altus, a, um, participle from alo., lit., grown or become great, great (altus ab alendo dictus, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. the Germ. gross with the Engl. grow), a polar word meaning both high and deep.

  1. A. Seen from below upwards, high.
  1. I. Lit.: IN ALTOD MARID PVCNANDOD, etc., Columna Duilii; so, maria alta, Liv. Andron. ap. Macr. S. 6, 5, 10; id. ib. ap. Prisc. p. 725 P.: aequor, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.: parietes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44: sub ramis arboris altae, Lucr. 2, 30: acervus, id. 3, 198 al.: columellam tribus cubitis ne altiorem, Cic. Leg. 2, 26, 66: altior illis Ipsa dea est colloque tenus supereminet omnes, taller, Ov. M. 3, 181: altis de montibus, Verg. E. 1, 83: umbras Altorum nemorum, Ov. M. 1, 591 al.
    With the acc. of measure: clausi lateribus pedem altis, a foot high, Sall. H. Fragm. 4, 39 Gerl.; cf. Lind. C. Gr. I. p. 215.
    With gen.: triglyphi alti unius et dimidiati moduli, lati in fronte unius moduli, Vitr. 4, 3: majorem turrim altam cubitorum CXX., id. 10, 5: alta novem pedum, Col. 8, 14, 1: singula latera pedum lata tricenum, alta quinquagenum, Plin. 36, 13, 19, § 4.
  2. II. Trop., high, lofty, elevated, great, magnanimous, high-minded, noble, august, etc.: altissimus dignitatis gradus, Cic. Phil. 1, 6, 14; so id. Clu. 55; id. Dom. 37.
    Of mind or thought: te natura excelsum quendam videlicet et altum et humana despicientem genuit, Cic. Tusc. 2, 4, 11: homo sapiens et altā mente praeditus, highminded, id. Mil. 8: qui altiore animo sunt, id. Fin. 5, 20, 57 al.
    So of gods, or persons elevated in birth, rank, etc.; also of things personified: rex aetheris altus Juppiter, Verg. A. 12, 140: Apollo, id. ib. 10, 875: Caesar, Hor. C. 3, 4, 37: Aeneas, i. e. deā natus, id. S. 2, 5, 62: Roma, Ov. Tr. 1, 3, 33: Carthago, Prop. 2, 1, 23 al.
    Of the voice, high, shrill, loud, clear: Conclamate iterum altiore voce, Cat. 42, 18: haec fatus altā voce, Sen. Troad. 196: altissimus sonus, Quint. 11, 3, 23 (cf.: vox magna, Ov. Tr. 4, 9, 24; Juv. 4, 32).
    Subst.: altum, i, n., a height: sic est hic ordo (senatorius) quasi propositus atque editus in altum, on high, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 98: aedificia in altum edita, Tac. H. 3, 71: quidquid in altum Fortuna tulit, ruitura levat, Sen. Agam. 100.
    Esp.
          1. (α) (Sc. caelum.) The height of heaven, high heaven, the heavens: ex alto volavit avis, Enn. Ann. 1, 108: haec ait, et Maiā genitum demisit ab alto, Verg. A. 1, 297.
            Still more freq.,
          2. (β) (Sc. mare.) The high sea, the deep, the sea: rapit ex alto navīs velivolas, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 224: ubi sumus provecti in altum, capiunt praedones navem illam, ubi vectus fui, Plaut. Mil. 2, 1, 39; so id. Men. 1, 2, 2; id. Rud. prol. 66; 2, 3, 64: terris jactatus et alto, Verg. A. 1, 3: in altum Vela dabant, id. ib. 1, 34: collectae ex alto nubes, id. G. 1, 324: urget ab alto Notus, id. ib. 1, 443 al.: alto mersā classe, Sil. 6, 665: ab illā parte urbis navibus aditus ex alto est, Cic. Verr. 2, 5, 32: in alto jactari, id. Inv. 2, 31, 95: naves nisi in alto constitui non poterant, Caes. B. G. 4, 24: naves in altum provectae, id. ib. 4, 28: scapha in altum navigat, Sall. Fragm.
            So in the plur.: alta petens, Verg. A. 7, 362.
            Trop.: quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert, Plaut. As. 1, 3, 6: imbecillitas … in altum provehitur imprudens, Cic. Tusc. 4, 18, 42: te quasi quidam aestus ingenii tui in altum abstraxit, id. de Or. 3, 36, 145.
    1. B. Seen from above downwards, deep, profound.
  1. I. Lit. (hence sometimes opp. summus): Acherusia templa alta Orci, salvete, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 2, 81; Cic. Tusc. 1, 21, 48: quom ex alto puteo sursum ad summum escenderis, Plaut. Mil. 4, 4, 14: altissimae radices, Cic. Phil. 4, 5: altae stirpes, id. Tusc. 3, 6, 13: altissima flumina, Caes. B. C. 3, 77: altior aqua, id. ib. 1, 25: alta theatri Fundamenta, Verg. A. 1, 427: gurgite in alto, in the deep whirlpool, id. E. 6, 76: altum vulnus, id. A. 10, 857; Petr. 136; Sen. Troad. 48: altum totā metitur cuspide pectus, Sil. 4, 292; so id. 6, 580 al.: unde altior esset Casus, Juv. 10, 106.
    With the abl. of measure: faciemus (scrobes) tribus pedibus altas, Pall. Jan. 10, 3.
  2. II. Trop. (more freq. in and after the Aug. per.), deep, profound: somno quibus est opus alto, Hor. S. 2, 1, 8; so Liv. 7, 35: sopor, Verg. A. 8, 27: quies, id. ib. 6, 522: silentium, id. ib. 10, 63; Quint. 10, 3, 22: altissima tranquillitas, Plin. Ep. 2, 1: altissima eruditio, id. ib. 4, 30: altiores artes, Quint. 8, 3, 2.
    Subst.: altum, i, n., the depth, i. e. what is deep or far removed: ex alto dissimulare, Ov. Am. 2, 4, 16: non ex alto venire nequitiam, sed summo, quod aiunt, animo inhaerere, Sen. Ira, 1, 16 med. al.
    Hence, ex alto repetere, or petere, in discourse, to bring from far; as P. a., farfetched: quae de nostris officiis scripserim, quoniam ex alto repetita sunt, Cic. Fam. 3, 5: quid causas petis ex alto? Verg. A. 8, 395 (cf.: alte repetere in the same sense, Cic. Sest. 13; id. Rep. 4, 4, and v. al. infra).
    1. C. Poet., in reference to a distant (past) time: cur vetera tam ex alto appetissis discidia, Agamemno? Att. ap. Non. 237, 22 (altum: vetus, antiquum, Non.); cf. Verg. G. 4, 285.
      With the access. idea of venerable (cf. antiquus), ancient, old: genus alto a sanguine Teucri, Verg. A. 6, 500: Thebanā de matre nothum Sarpedonis alti, id. ib. 9, 697; genus Clauso referebat ab alto, Ov. F. 4, 305: altā gente satus, Val. Fl. 3, 202: altis inclitum titulis genus, Sen. Herc. Fur. 338.
      Adv.: altē, and very rarely altum, high, deep (v. supra, altus, P. a. init.).
    1. A. High, on high, high up, from on high, from above (v. altus, P. a., A.).
  1. I. Lit.: alte ex tuto prospectum aucupo, Att. Trag. Rel. p. 188 Rib.: colomen alte geminis aptum cornibus, id. ib. p. 221: alte jubatos angues, Naev. ib. p. 9: jubar erigere alte, Lucr. 4, 404: roseā sol alte lampade lucens, id. 5, 610: in vineā ficos subradito alte, ne eas vitis scandat, Cato, R. R. 50: cruentum alte extollens pugionem, Cic. Phil. 2, 12, 28: non animadvertis cetarios escendere in malum alte, ut perspiciant pisces? Varr. ap. Non. 49, 15: (aër) tollit se ac rectis ita faucibus eicit alte, Lucr. 6, 689: dextram Entellus alte extulit, Verg. A. 5, 443: alte suras vincire cothurno, high up, id. ib. 1, 337: puer alte cinctus, Hor. S. 2, 8, 10, and Sen. Ep. 92: unda alte subjectat arenam, Verg. G. 3, 240: Nihil tam alte natura constituit, quo virtus non possit eniti, Curt. 7, 11, 10: alte maesti in terram cecidimus, from on high, Varr. ap. Non. 79, 16: eo calcem cribro succretam indito alte digitos duo, to the height of two fingers, Cato, R. R. 18, 7; so Col. R. R. 5, 6, 6.
    Comp.: quae sunt humiliora neque se tollere a terrā altius possunt, Cic. Tusc. 5, 13, 37: tollam altius tectum, id. Har. Resp. 15, 33: altius praecincti, Hor. S. 1, 5, 5: pullus in arvis altius ingreditur, Verg. G. 3, 75: caput altius effert, id. ib. 3, 553: altius atque cadant imbres, id. E. 6, 38 ubi v. Forb.: altius aliquid tenere, Sen. Q. N. 1, 5.
    Sup.: cum altissime volāsset (aquila), Suet. Aug. 94.
  2. II. Trop.: alte natus, Albin. 1, 379 (cf.: altus Aeneas, supra, P. a., A. II.): alte enim cadere non potest, Cic. Or. 28, 98: video te alte spectare, id. Tusc. 1, 34, 82; id. Rep. 6, 23, 25.
    Comp.: altius se efferre, Cic. Rep. 6, 23, 25; 3, 3, 4: altius irae surgunt ductori, Verg. A. 10, 813: altius aliquid agitare, Cels. 1 prooem.: attollitur vox altius, Quint. 11, 3, 65: verbis altius atque altius insurgentibus, id. 8, 4, 27.
    Sup.: Ille dies virtutem Catonis altissime illuminavit, Vell. 2, 35: ingenium altissime adsurgit, Plin. Ep. 8, 4.
    1. B. Deep, deeply (v. altus, P. a. B.).
  1. I. Lit.: ablaqueato ficus non alte, Cato, R. R. 36: ferrum haud alte in corpus descendere, Liv. 1, 41: alte vulnus adactum, Verg. A. 10, 850; Ov. M. 6, 266; Curt. 4, 6, 18; Cels. 5, 26, 30: timidum caput abdidit alte, Verg. G. 3, 422: alte consternunt terram frondes, deeply strew, id. A. 4, 443: ut petivit Suspirium alte! Plaut. Cist. 1, 1, 58 (cf.: ingentem gemitum dat pectore ab imo, Verg. A. 1, 485): inter cupam pertundito alte digitos primorīs tres, Cato, R. R. 21, 2: minimum alte pedem, Col. de Arb. 30.
    Comp.: ne radices altius agant, Col. 5, 6, 8: terra altius effossa, Quint. 10, 3, 2: cum sulcus altius esset impressus, Cic. Div. 2, 23, 50: frigidus imber Altius ad vivum persedit, Verg G. 3, 441: tracti altius gemitus, Sen. Ira, 3, 4, 2.
    Sup.: (latronibus gladium) altissime demergo, App. M. 2, 32.
  2. II. Trop., deeply, profoundly, far, from afar: privatus ut altum Dormiret, Juv. 1, 16: alte terminus haerens, Lucr. 1, 77: longo et alte petito prooemio respondere, Cic. Clu. 21, 58: ratio alte petita, Quint. 11, 1, 62: alte et a capite repetis, quod quaerimus, Cic. Leg. 1, 6, 18; id. Rep. 4, 4, 4; id. Sest. 13, 31.
    Comp.: qui altius perspiciebant, had a deeper insight, Cic. Verr. 1, 7, 19: quae principia sint, repetendum altius videtur, must be sought out more deeply, id. Off. 1, 16: altius repetitae causae, Quint. 11, 1, 62: de quo si paulo altius ordiri ac repetere memoriam religionis videbor, Cic. Verr. 4, 105: Hisce tibi in rebus latest alteque videndum, Lucr. 6, 647: altius supprimere iram, Curt. 6, 7, 35: altius aliquem percellere, Tac. A. 4, 54: altius metuere, id. ib. 4, 41: altius animis maerere, id. ib. 2, 82: cum verbum aliquod altius transfertur, Cic. Or. 25, 82: Altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam, Verg. G. 4, 285; so, Tac. H. 4, 12: altius aliquid persequi, Plin. 2, 23, 31, § 35: hinc altius cura serpit, id. 4, 11, 13, § 87.
    Sup.: qui vir et quantus esset, altissime inspexi, Plin. Ep. 5, 15, 5.