Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

aemŭla, v. aemulus.

aemŭlanter, adv., v. aemulor fin.

aemŭlātĭo, ōnis, f. [aemulor], an assiduous striving to equal or excel another in any thing, emulation (it denotes rather the mental effort, while imitatio regards more the mode of action; but rivalitas is a jealous rivalry, and therefore used only in a bad sense, while aemulatio is employed both in a good and bad sense) Cic. thus explains this word: aemulatio dupliciter illa quidem dicitur, ut et in laude et in vitio nomen hoc sit; nam et imitatio virtutis aemulatio dicituret est aemulatio aegritudo, si eo, quod concupierit, alius potiatur, ipse careat, Cic. Tusc. 4, 8, 17. So,

  1. I. In a good sense, emulation: laudis, Nep. Att. 5; Vell. 1, 17: gloriae, Just. praef.; Tac. A. 2, 44, id Agr. 21; Suet. Calig. 19; id. Tib. 11: secundum aemulationem, in zeal, Vulg. Phil. 3, 6.
    Transf., of the imitation of nature in painting: pictura fallax est et in aemulatione naturae multum degenerat transcribentium sors varia, Plin. 25, 2, 4, § 8.
  2. II. In a bad sense, jealousy, envy, malevolence, δυσζηλία: aemulatio vitiosa, quae rivalitati similis est, Cic. Tusc. 4, 26, 56: infensa, Tac. A. 13, 19: municipalis, id. H. 3, 57: adversariorum, Suet. Ner. 23; cf. id. 33: aemulatio nasci tur ex conjunctione, alitur aequalitate, exardescit invidiā, cujus finis est odium, Plin. Pan. 84 al.: ad aemulationem eum provocaverunt, to jealousy (said of God), Vulg. Psa. 77, 58. contentiones, aemulationes, rivalries, ib. 2 Cor, 12, 20.

aemŭlātor, ōris, m. [aemulor], a zealous imitator, emulator (in a good sense), ζηλωτής: ejus (sc. Catonis), * Cic. Att. 2, 1 fin.: animus aemulator Dei, Sen. Ep. 124 fin.: virtutum aemulator fuit, Just. 6, 3: aemulatores sunt legis, Vulg. Act. 21, 20; 1 Cor. 14, 12.
Eccl., of God as jealous of his honor: Deus est aemulator, (the Lord) is a jealous God, Vulg. Exod. 34, 14.

aemŭlātrix, īcis, f. [aemulator], a female emulator (late Lat.), Cassiod. Var. 7, 5.

aemŭlātus, ūs, m. Perh. only in Tac. for the class. aemulatio, emulation, rivalry, Hist. 3, 66.
In plur., Ann. 13, 46. (But in Agr. 46, aemulatu is only a conjecture of Heinsius; Orell. and Halm read similitudine).

aemŭlor, ātus, 1, v. dep. [aemulus], to rival, to endeavor to equal or to excel one, to emulate, vie with, in a good and bad sense; hence (as a consequence of this action). to equal one by emulating.

  1. I. In a good sense, constr. with acc., v. II.: quoniam aemulari non licet, nunc invides, Plaut. Mil. 3, 2, 26: omnes ejus instituta laudare facilius possunt quam aemulari, Cic. Fl. 26; Nep. Epam. 5; Liv. 1, 18; cf. Tac. H. 3, 81: Pindarum quisquis studet aemulari, * Hor. C. 4, 2, 1; Quint. 10, 1, 62: severitatem alicujus, Tac. H. 2, 68: virtutes majorum, id. Agr. 15 et saep.
    Transf. of things: Basilicae uvae Albanum vinum aemulantur, Plin. 14, 2, 4, § 30.
    Prov.: aemulari umbras, to fight shadows, Prop. 3, 32, 19 (cf. Cic. Att. 15, 20: qui umbras timet).
  2. II. In a bad sense, to strive after or vie with enviously, to be envious of, be jealous of, ζηλοτυπεῖν; constr. with dat., while in the first signif. down to Quint. with acc.; v. Spald. ad Quint. 10, 1, 122; Rudd. II. p. 151: iis aemulemur, qui ea habent, quae nos habere cupimus, Cic. Tusc. 1, 19; cf. 4, 26; Just. 6, 9.
    Also with cum: ne mecum aemuletur, Liv. 28, 43: inter se, Tac. H. 2, 81.
    With inf.: aemulabantur corruptissimum quemque pretio inlicere, Tac. H. 2, 62.
    Hence, * aemŭlanter, adv., emulously, Tert. c. Haer. 40.