Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

ăd-ŏlesco, ēvi (rare ui, Varr. ap. Prisc. 872 P.; adolēsse sync. for adolevisse, Ov. H. 6, 11), ultum, 3, v. inch. [1. adoleo], to grow up, to grow (of everything capable of increase in magnitude).

  1. I. In gen.
    1. A. Lit., of men, animals, plants; seasons, passions, etc.; but esp. of age: postquam adolevit ad eam aetatem, uti, etc., Plaut. Cas. prol. 47: ubi robustis adolevit viribus aetas, Lucr. 3, 450; cf. 4, 1035; 2, 1123: adultum robur, id. 2, 1131; 5, 798: postquam adoluerit haec juventus, Varr. ap. Prisc. p. 872 P.: qui adoleverit, Cic. N. D. 1, 35: viriditas herbescens, quae sensim adolescit, id. Sen. 15, 51: ter senos proles adoleverat annos, Ov. F. 3, 59: adolescere ramos cernat, id. M. 4, 376: adolēsse segetes, id. H. 6, 11: simul atque adoleverit aetas, Hor. S. 1, 9, 34: cum matura adoleverit aetas, Verg. A. 12, 438.
      Hence, transf. from age to the person, to grow up, come to maturity, mature: adulta virgo, Liv. 26, 50 al.: arundines non sine imbre adolescunt, Plin. 9, 16, 23, § 56: in amplitudinem, id. 12, 1, 3, § 7: in crassitudinem, id. 13, 7, 15, § 58; so 16, 34, 62, § 151; 8, 14, 14, § 36 al.: ac dum prima novis adolescit frondibus aetas, Verg. G. 2, 362: quoad capillus adolesceret, Gell. 17, 9.
    2. B. Fig., to grow, increase, augment, to become greater: cupiditas agendi adolescit una cum aetatibus, Cic. Fin. 5, 20: ratio cum adolevit, id. Leg. 1, 7: ingenium brevi adolevit, Sall. J. 63, 3: postquam res publica adolevit, id. C. 51, 40; id. J. 2: quantum superbiae socordiaeque Vitellio adoleverit, Tac. H. 2, 73: Cremona numero colonorum, adolevit, id. ib. 3, 34: ver adolescit, advances, id. A. 13, 36; 2, 50: caepe revirescit, decedente luna, inarescit adolescente, Gell. 20, 8.
  2. II. Esp., in sacrificial lang., to be kindled, to burn (cf. 1. adoleo): Panchaeis adolescunt ignibus arae, Verg. G. 4, 379.
    Hence, ădŏlescens, entis, v. adules-.—ădultus, a, um, P. a., grown up, adult.
    1. A. Lit.
      1. 1. Of living beings: Ab his ipsis (virginibus), cum jam essent adultae, Cic. Tusc. 5, 20, 58; so, virgo, id. Brut. 96, 330; Liv. 26, 50; Hor. C. 3, 2, 8 al.; cf.: adultae aetate virgines, Suet. Aug. 69: pueri, Quint. 2, 2, 3: liberi, Suet. Tib. 10: filius, id. Claud. 39: catuli, Plin. 9, 8, 7, § 22: locustae, id. 11, 29, 35, § 105: fetus (apum), Verg. G. 4, 162.
        Comp.: (hirundinum) pullorum adultiores, Plin. 10, 33, 49, § 92.
      2. 2. Of things (concrete and abstract): vitium propagine, Hor. Epod. 2, 9: crinis, Stat. S. 2, 122: lanugo, Amm. 16, 12 al.: aetas, Lucr. 2, 1123; Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160: aestas, advanced, Tac. A. 2, 23: autumnus, id. ib. 11. 31: nox, id. H. 3, 23.
    2. B. Fig., grown, matured, adult: populus adultus jam paene et pubes, Cic. Rep. 2, 11; so, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, id. Brut. 7, 27; cf.: nascenti adhuc (eloquentiae) nec satis adultae, Tac. Or. 25: res nondum adultae, Liv. 2, 1, 6: pestis rei publicae (of Catiline), Cic. Cat. 1, 12, 30: auctoritas nondum adulta, Tac. A. 1, 46: conjuratio, id. ib. 15, 73; cf.: incipiens adhuc et necdum adulta seditio, id. H. 1, 31 al.

Adŭātŭca, ae, f. in the Tab. Peuting, Aduaca, a fortress in the country of the Eburones, the Netherlands, between Maestricht and Louvain, now Tongres, Caes. B. G. 6, 32.

Adŭātŭci or Adŭātĭci, ōrum, m., a people of Cimbrian origin in Gallia Belgica, whose capital, acc. to D’Anville, was Falais sur la Mehaigne (acc. to Reich. Orb. Antiq. this town was i. q. Aduatuca), Caes. B. G. 2, 4; 2, 16, 29 al.

ădūlābĭlis (not adōl-), e, adj. [adulor], suited to flatter, flattering, adulatory: sermo, Amm. 14, 11: sententia, id. 31, 12; cf. Non. 155, 30.

ădūlans, antis, v. adulor, P. a.

ădūlanter, adv., v. adulor, P. a.

ădūlātĭo, ōnis, f. [adulor], a fawning, like that of a dog (adulatio est blandimentum proprie canum, quod et ad homines tractum consuetudine est, Non. 17, 4).
In the post-Aug. historians, esp. in Tac., very freq. for a servile respect exhibited by bowing the body = adoratio.

  1. I. Lit.: canum tam fida custodia tamque amans dominorum adulatio, Cic. N. D. 2, 63.
    So of doves, a billing, Plin. 10, 34, 52, § 104.
    Of men toward animals, Col. 6, 2, 5.
  2. II. Fig., low, cringing flattery, adulation: in amicitiis nullam pestem esse majorem quam adulationem, blanditiam, assentationem, Cic. Lael. 25, 91: pars altera regiae adulationis (i. e. adulatorum) erat, Liv. 42, 30: humi jacentium adulationes, id. 9, 18; cf. Curt. 8, 6; so Tac. A. 1, 13, 14; 2, 32; 3, 2; 4, 6; 5, 7; 15, 59; id. G. 8, etc.; Suet. Aug. 53; Plin. Pan. 41, 3 al.

ădūlātor, ōris, m. [adulor], a low, cringing flatterer, a sycophant (homo fallax et levis, ad voluptatem facit ac dicit omnia, nihil ad veritatem, Cic. Lael. 25, 91; cf. id. ib. 25, 93): nolo esse laudator, ne videar adulator, Auct. Her. 4, 21; so Quint. 12, 10, 13; Suet. Vit. 1: versabilium adulatorum, Amm. 14, 11, 2.

ădūlātōrĭus, a, um, adj. [adulator], flattering, adulatory (rare): dedecus, Tac. A. 6, 32 fin.
Adv.:
ădūlātōrĭē, flatteringly, fawningly: agere rem, August. Ep. 148.

ădūlātrix, īcis, f. [adulator], a female flatterer: adulatrices exterae gentes, Treb. Poll. Claud. 3; so tert. Anim. 51.

ădŭlescens (only ădŏl- in the verb and part. proper), entis (gen. plur. usu. adulescentium, e. g. Cic. Tusc. 5, 27 al.: adulescentum, Plaut. Ps. 1, 3, 130).

  1. A. P. a., growing up, not yet come to full growth, young: eodem ut jure uti senem liceat, quo jure sum usus adulescentior, Ter. Hec. prol. alt. 3: uti adulescentior aetati concederet, etc., Sall. H. 1, 11 (Fragm. ap. Prisc. 902).
    Trop., of the new Academic philosophy: adulescentior Academia, Cic. Fam. 9, 8, 1.
    Sup. and adv. not used.
  2. B. Subst. comm. gen., one who has not yet attained maturity, a youth, a young man; a young woman, a maiden (between the puer and juvenis, from the 15th or 17th until past the 30th year, often even until near the 40th; but the same person is often called in one place adulescens, and in another juvenis, e. g. Cic. Fam. 2, 1, with Att. 2, 12; cf. id. Top. 7; often the adulescentia passes beyond the period of manhood, even to senectus; while in other cases adulescentia is limited to 25 years, Cic. Tusc. 2, 1, 2 Goer.: “Primo gradu usque ad annum XV. pueros dictos, quod sint puri, i. e. impubes. Secundo ad XXX. annum ab adolescendo sic nominatos,” Varr. ap. Censor. cap. 14. “Tertia (aetas) adulescentia ad gignendum adulta, quae porrigitur (ab anno XIV.) usque ad vigesimum octavum annum,” Isid. Orig. 11, 2, 4. Thus Cicero, in de Or. 2, 2, calls Crassus adulescens, though he was 34 years old; in id. Phil. 2, 44, Brutus and Cassius, when in their 40th year, are called adulescentes; and in id. ib. 46, Cicero calls himself, at the time of his consulship, i. e. in his 44th year, adulescens; cf. Manut. ap. Cic. Fam. 2, 1, p. 146): tute me ut fateare faciam esse adulescentem moribus, Plaut. Mil. 3, 1, 67: bonus adulescens, Ter. And. 4, 7, 4: adulescentes bonā indole praediti, Cic. Sen. 8, 26: adulescens luxu perditus, Ter. Ad. 4, 7, 42: adulescens perditus et dissolutus, Cic. Tusc. 4, 25; Vulg. Gen. 34, 19; ib. Matt. 19, 20.
    Homo and adulescens are often used together: amanti homini adulescenti, Plaut. Trin. 4, 2, 94; Ter. Phorm. 5, 9, 53; Cic. Fam. 2, 15: hoc se labore durant homines adulescentes, Caes. B. G. 6, 28; Sall. C. 38; id. J. 6; Liv. 2, 6.
    Fem.: optimae adulescenti facere injuriam, Ter. And. 3, 2, 8: Africani filia adulescens, Cic. Div. 1, 18 fin. The young Romans who attended the proconsuls and propraetors in the provinces were sometimes called adulescentes (commonly contubernales), Caes. B. C. 1, 23; 1, 51. Sometimes adulescens serves to distinguish the younger of two persons of the same name: Brutus adulescens, Caes. B. G. 7, 87: P. Crassus adulescens, id. ib. 1, 52, and 3, 7: L. Caesar adulescens, id. B. C. 1, 8.

ădŭlescentĭa (not ădŏl-), ae. f. [adulescens], the age of the adulescens, the time between the age of the puer and juvenis, i. e. from the 15th to the 30th year, the time of youth, youth, = ἐφηβία, ἡλικία (cf. adulescens): quid enim? Citius adulescentiae senectus quam pueritiae adulescentia obrepit? Cic. Sen. 2: qui adulescentiam florem aetatis, senectutem occasum vitae velit definire, id. Top. 7, 32: Nemo adulescentiam tuam contemnat, Vulg. 1 Tim. 4, 12: ineunte adulescentia, Cic. Off. 2, 32: jam a prima adulescentia, id. Fam. 1, 9 fin.: ab adulescentia sua, Vulg. Gen. 8, 21: in adulescentia = adulescens, Suet. Claud. 41.

* ădŭlescentĭor (not ădŏl-), āri, v. dep. [adulescens], to behave like an adulescens: tu adhuc adulescentiaris, Varr. ap. Non. 71, 30.

ădŭlescentŭla (not ădŏl-), ae, f. dim. [adulescens], a very young maiden; also as a term of endearment for an adult: salveto, adulescentula, good morrow, my child, Plaut. Rud. 2, 4, 3; Ter. And. 1, 1, 91: adulescentula speciosa, Vulg. 3 Reg. 1, 3: adulescentula virgo, ib. ib. 1, 2: adulescentulae, ib. Tit. 2, 4.

ădŭlescentŭlus (not ădŏl-), i, m. dim. [adulescens], a very young man, = νεανίσκος (when 27 years old, Cicero calls himself adulescentulus, Or. 30; cf. Gell. 15, 28, and Quint. 12, 6. So Sall. C. 49 calls Cæsar adulescentulus, although he was then 33, or perhaps 35 years old): neque admodum adulescentulust, Naev. Com. Rel. p. 11 Rib.; id. ib. p. 29: Rhodius adulescentulus, Ter. Eun. 3, 1, 33: modestissimus, Cic. Planc. 11; Vulg. Gen. 4, 23: adulescentulus et virgo, ib. Ezech. 9, 6.
Also, a young soldier, a recruit, Cic. Rep. 1, 15 B.; cf. Nep. Paus. 4 and Ham. 1. Sometimes it indicates contempt: Proveniebant oratores novi, stulti adulescentuli, Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20: imberbis adulescentulus, Cic. Dom. 14.

* ădŭlescentūrĭō (not ădŏl-), īre, v. n. [adulescens], to behave like an adulescens: incipio adulescenturire et nescio quid nuga rum facere, Laber. ap. Non. 74 15 Com Rel. p. 299 Rib.).

ădūlo, āvi, ātum, 1, v. a. (a rare form for adulor; hence Prisc. 791 P. ranks this form, as an exception, among the other active forms of the deponents, adipiscor, admiror, auxilior, etc.; cf. Don. p. 1756 P. and Ars Consent. p. 2054 P.), to fawn like a dog: (canes) gannitu vocis adulant, Luor. 5, 1070: caudā nostrum adulat sanguinem (the eagle), strokes, i. e. wipes off our blood, Cic. poët. ap. Tusc. 2, 10, 24, as trans. of Aeschyl. Prometh. Solut.: Dionysium, Val. Max. 4, 3, ext. 4.
Pass., to be flattered nec adulari nos sinamus, Cic. Off. 1, 26, 91: tribunus militum adulandus erat, Val. M. 2, 7, 15: adulati erant ab amicis, Cass. ap. Prisc. p. 791 P.

ădūlor, ātūs, 1, v. dep. [acc. to Lobeck, the -ulo, -ulor is connected with ἴλλειν (cf. εἰλύω, ἐλύω, and volvo), and thus denoted orig. the wagging of the tail and fawning of brutes; Fest. p. 21 Müll., thought adulor was a form of adludo, to play with; cf. Ger. wedeln and Eng. to wheedle], to cling to one fawningly, to fawn as a dog; and trop., of cringing flattery, which is exhibited in words and actions, to flatter in a cringing manner, to fawn upon (while assentari signified to yield to one in everything, to assent to what he says, and is used only of men; and blandiri, to be soft and pleasing in manner, to flatter by honeyed words as well as by captivating manners; cf. Cic. Lael. 25).
Constr. with acc., more rarely with dat., Rudd. II. p. 136; Zumpt, § 389.

  1. I. In gen.: ferarum Agmen adulantum, Ov. M. 14, 45: Quin etiam blandas movere per aëra caudas, Nostraque adulantes comitant vestigia, id. ib. 14, 257. caudam more adulantium canum blande movet, Gell. 5, 14: hi (canes) furem quoque adulantur, Col. 7, 12.
    Meton.: horrentem, trementem, adulantem omnīs videre te volui: vidi, Cic. Pis. 41: aperte adulantem nemo non videt, id. Lael. 26: aut adulatus aut admiratus fortunam sum alterius, id. Div. 2, 2, 6; Liv 45, 31: quemcunque principem, Tac. H. 1, 32: Neronem aut Tigellium, id. A. 16, 19: dominum, Sen. de Ira, 2, 31; Nep., Liv., and Curt. have the dat.: Antonio, Nep. Att. 8: praesentibus, Liv. 36, 7: singulis, Curt. 4, 1, 19.
    In the time of Quint. the use of the dat. was predominant: huic non hunc adulari jam dicitur, 9, 3, 1; yet Tac. preferred the acc., v. the passages cited above.
  2. II. Esp. of the servile reverence paid to Asiatic kings, προσκυνεῖν; cf. adulatio: more adulantium procubuerunt: conveniens oratio tam humili adulationi fuit, Liv. 30, 16: more Persarum, Val. Max. 4, 7, ext. 2; so id. ib. 6, 3, ext. 2.
    Hence, ădū-lans, antis, P. a., flattering, adulatory: verba, Plin. Pan. 26: quid adulantius? Tert. adv. Marc. 1, 27.
    Sup. is wanting.
    * Adv.: ădūlanter, flatteringly, fawningly, Fulg. Contin. Verg. p. 153.

1. ăd-ulter, ĕri, m., and ădultĕra, ae, f. [alter, acc. to Fest.: adulter et adultera dicuntur, quia et ille ad alteram et haec ad alterum se conferunt, p. 22 Müll.], orig. one who approaches another (from unlawful or criminal love), an adulterer or adulteress (as an adj. also, but only in the poets).

  1. I. Prop.: quis ganeo, quis nepos, quis adulter, quae mulier infamis, etc., Cic. Cat. 2, 4: sororis adulter Clodius, id. Sest. 39; so id. Fin. 2, 9; Ov. H. 20, 8; Tac. A. 3, 24; Vulg. Deut. 22, 22: adultera, Hor. C. 3, 3, 25; Ov. M. 10, 347; Quint. 5, 10, 104; Suet. Calig. 24; Vulg. Deut. 22, 22; and with mulier: via mulieris adulterae, ib. Prov. 30, 20; ib. Ezech. 16, 32.
    Also of animals: adulter, Grat. Cyneg. 164; Claud. Cons. Mall. Theod. 304: adultera, Plin. 8, 16, 17, § 43.
    Poet. in gen. of unlawful love, without the access. idea of adultery, a paramour: Danaën munierant satis nocturnis ab adulteris, Hor. C. 3, 16, 1 sq.; so id. ib. 1, 36, 19; Ov. Ib. 338.
  2. II. Adulter solidorum, i. e. monetae, a counterfeiter or adulterator of coin, Const. 5, Cod. Th.
  3. III. The offspring of unlawful love: nothus, a bastard (eccl.): adulteri et non filii estis, Vulg. Heb. 12, 8.

2. ădulter, -tĕra, -tĕrum, adj. (Rudd. I. p. 51, n. 36), for adulterinus,

  1. I. adulterous, unchaste: crines, finely-curled hair, like that of a full-dressed paramour, Hor. C. 1, 15, 19: mens, that thinks only of illicit love, Ov. Am. 3, 4, 5: clavis, a key to the chamber of a courtesan, id. A. A. 3, 643.
  2. II. Transf., counterfeit, false: imitatio solidi, Cod. Th. 9, 22, 1.

ădultĕrātĭo, ōnis, f. [adultero], an adulteration, sophistication: croci, Plin. 21, 6, 17, § 32; so prooem. 1, 2.

ădultĕrātor, ōris, m. [adultero], a counterfeiter: monetae, Cod. Th. 11, 21, 1; Dig. 48, 19, 16 fin.

ădultĕrātrix, īcis, f., = adultera, Gloss. Gr. Lat. as trans. of μοιχαλίς.

ădultĕrīnus, a, um, adj. [adulter].

  1. I. Adulterous: liberi adulterino sanguinen nati, Plin. 7, 2, 2, § 14; and of animals, not full-blooded: pullus adulterinus et degener, id. 10, 3, 3, § 10.
    But oftener,
  2. II. That has assumed the nature of something foreign (cf. the etym. of adulter), not genuine, false, counterfeit, impure: symbolum, a false seal, Plaut. Bacch. 2, 3. 32; cf. Paul. ex Fest. p 28 Müll.: adulterina signa dicuntur alienis anulis facta; and Cic.: testamentum signis adulterinis obsignare, Clu. 14: nummus, id. Off. 3, 23: semina, Varr. R. R. 1, 40: claves, Sall. J. 12.

ădultĕrĭo, ōnis. A word formed by Laberius = adulter, acc. to Non. 70, 5; or adulterium, acc. to Gell. 16, 7, the latter of whom censures this form.

ădultĕrĭtas, ātis, = adulterium, Laber. ap. Gell. 16, 7.

ădultĕrĭum, ii, n. [adulter].

  1. I. Adultery: Adulterium est cum aliena uxore coire, Quint. 7, 3, 10: qui in adulterio deprehenditur, Cic. de Or. 2, 68, 275: mulierem in adulterio deprehensam, Vulg. Joan. 8, 3: cum aliqua facere, Cat. 67, 36: inire, Vell. 2, 45: adulteria exercere, Suet. Aug. 69: adulterio cognoscere alicujus uxorem, Just. 22, 1: vasa adulteriis caelata, decorated with immodest figures, Plin. 14, 22, 28, § 140.
    Of brutes: nec (elephanti) adulteria novere, Plin. 8, 5, 5, § 13; id. 10, 34, 52, § 104.
    Of plants, an ingrafling, inoculating, Manil. 5, 266.
  2. II. Adulteration: omnia in adulterium mellis excogitata, Plin. 14, 9, 11, § 80: mercis, id. 19, 3, 15, § 44.

ădultĕro, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [id.], to commit adultery, to pollute, defile.

  1. I. Lit., absol. or with acc.: latrocinari, fraudare, adulterare, Cic. Off. 1, 35: jus esset latrocinari: jus adulterare: jus testamenta falsa supponere, id. de Leg. 16, 43: qui dimissam duxerit, adulterat, Vulg. Matt. 5, 32: matronas, Suet. Aug. 67; cf. id. Caes. 6.
    Also of brutes: adulteretur et columba milvio, Hor. Epod. 16, 32.
    As verb. neutr. of a woman: cum Graeco adulescente, Just. 43, 4.
    Freq.,
  2. II. Fig., to falsify, adulterate, or give a foreign nature to a thing, to counterfeit: laser adulteratum cummi aut sacopenio aut fabā fractā, Plin. 19, 3, 15, § 40: jus civile pecuniā, Cic. Caecin. 26: simulatio tollit judicium veri idque adulterat, id. Lael. 25, 92; id. Part. 25, 90: adulterantes verbum, Vulg. 2 Cor. 2, 17.
    Poet. of Proteus: faciem, changes his form, Ov. F. 1, 373.

ădultus, a, um, P. a., from adolesco.

* ădumbrātim, adv. [adumbro], sketched in shadow, à la silhouette, in general or in outline (opp. adamussim): quasi adumbratim paulum simulata videntur, as it were covered with shadows, dimly resembling, Lucr. 4, 363.

ădumbrātĭo, ōnis, f. [adumbro], a sketch in shadow, à la silhouette, a perspective sketch or draft (cf. adumbro).

  1. I. Lit.: scenographia est frontis et laterum abscedentium adumbratio, Vitr. 1, 2.
  2. II. Fig., a sketch, outline: nulla est laus oratoris, cujus in nostris orationibus non sit aliqua, si non perfectio, at conatus tamen atque adumbratio, * Cic. Or. 29.
    Hence,
    1. B. A false show, the semblance of a thing, pretence: insidiosa beneficii adumbratio, Val. Max. 7, 3, 8; cf. Cic. Off. 1, 14, 44.

ăd-umbro, āvi, ātum, 1, v. a., to bring a shadow over a thing, to cast a shadow on, to shade or overshadow by something.

  1. I. In gen.
    1. A. Lit., constr.: aliquid aliqua re (so only in later authors): palmeis tegetibus vineas, Col. 5, 5: adumbrantur stramentis uvae, id. 11, 2, 61.
    2. B. Trop.: ut notae quoque litterarum, non adumbratae comarum praesidio, totae ad oculos legentium accederent, Petr. Sat. 105.
  2. II. Esp. in painting, to shade, to represent an object with the due mingling of light and shade, σκιαγραφέω (therefore not of the sketch in shadow, as the first outline of a figure, but of a picture already fully sketched, and only wanting the last touches for its completion): quis pictor omnia, quae in rerum natura sunt, adumbrare didicit? Quint. 7, 10, 9: Quod pictor adumbrare non valuit, casus imitatus est, Val. Max. 8, 11 fin.
    1. B. Fig.
      1. 1. To represent a thing in the appropriate manner: quo in genere orationis utrumque oratorem cognoveramus, id ipsum sumus in eorum sermone adumbrare conati, Cic. de Or. 3, 4; 2, 47; id. Fin. 5, 22: rerum omnium quasi adumbratas intellegentias animo ac mente concipere, i. e. preconceptions, innate ideas, Gr. προλήψεις, id. Leg. 1, 20.
      2. 2. To represent a thing only in outline, and, consequently, imperfectly: cedo mihi istorum adumbratorum deorum lineamenta atque formas, these semblances, outlines of deities (of the gods of Epicurus), Cic. N. D. 1, 27: consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae, imperfectly represented, id. Tusc. 3, 2.
        Hence, ădumbrātus, a, um, P. a.
    1. A. Delineated only in semblance, counterfeited, feigned, false: comitia (opp. vera), Cic. Agr. 2, 12, 31: indicium, id. Sull. 18 fin.: Aeschrio, Pippae vir adumbratus, id. Verr. 2, 3, 33, § 77: laetitia, * Tac. A. 4, 31.
      Also,
    2. B. Devised in darkness, dark, secret: fallaciae, Amm. 14, 11.
      Comp., sup., and adv. not used.

ădūnātĭo, ōnis, f. (like the verb aduno, only in later authors), a making into one, a uniting, a union, ἕνωσις, Cyp. Ep. 57 (60 Oxon.), 61 (62 ib.); Cassiod. Ep. 4, 33 and 36.

ădūnātus, a, um, Part. of aduno.

ăduncĭtas, ātis, f. [aduncus], the curvature of a point inwards, hookedness, aduncity: rostrorum, * Cic. N. D. 2, 47, 122; so, rostri, Plin. 8, 27, 41, § 97; 10, 71, 91, § 196.

ăd-uncus, a, um, adj., bent in the manner of a hook, hooked: nasus, a hooked or aquiline nose, * Ter. Heaut. 5, 5, 18 (on the contr. reduncus nasus, a snub or turned-up nose): serrula adunca ex omni parte dentium et tortuosa, Cic. Clu. 48: corpuscula curvata et quasi adunca, id. N. D. 1, 24: ungues, id. Tusc. 2, 10: baculum aduncum tenens, quem lituum appellaverunt, Liv. 1, 18: aliis cornua adunca, aliis redunca, Plin. 11, 37, 45, § 125.
Poet.: magni praepes adunca Jovis, i. e. the eagle, Ov. F. 6, 196.
Comp., sup., and adv. not used.

ăd-ūno, āvi, ātum, 1, v. a., to make one, to unite (in Just. several times, elsewhere rare, except in the Chr. fathers): cum adunata omnis classis esset, Just. 2, 12; so 7, 1; 15, 4; Pall. 3, 29; 4, 10; Lact. Opif. D. 17 al. (Non. reads also, in Cic. Off. 3, 8, 35, erroneously, adunatam for adjunctam, B. and K.).

ăd-urgĕo, ēre, v. a., to press to or close to, press against.
Lit.: dens digito adurgendus, Cels. 7, 12, 1.
Poet.: (aliquem) remis volantem, i. e. to pursue closely, Hor. C. 1, 37, 17.

ăd-ūro, ussi, ustum, 3, v. a., to set fire to, to kindle, to set in a flame, to burn, singe, scorch (cf. accendo), etc.

  1. I.
    1. A. Lit., of food: hoc adustum est, * Ter. Ad. 3, 3, 71; so Hor. S. 2, 8, 68; 90: splendor quicunque est acer, adurit Saepe oculos, * Lucr. 4, 330: Dionysius candente carbone sibi adurebat capillum, Cic. Off. 2, 7, 23; cf. id. Tusc. 5, 20, 58.
      So of the Indian sages: sine gemitu aduruntur, suffer themselves to be burned, Cic. Tusc. 5, 27, 77: ignes caelestes adussisse complurium vestimenta dicebantur, Liv. 39, 22.
      So in Cels., of the burning or cauterizing of a diseased limb: os eodem ferramento adurendum, 8, 2; cf. id. 5, 26, 21; 33: flammis aduri Colchicis, Hor. Epod. 5, 24: in desertis adustisque sole, Plin. 19, 1, 4, § 19.
    2. B. Transf., to hurt, damage, consume; of locusts: multa contactu adurentes, Plin. 11, 29, 35, § 104.
      So of wind, to blast, from its effects: (arbores) aduri fervore aut flatu frigidiore, Plin. 17, 24, 37, § 216.
      And also of cold and frost, to nip, to freeze: ne frigus adurat, Verg. G. 1, 92: nec vernum nascentia frigus adurat poma, Ov. M. 14, 763: adusta gelu, id. F. 4, 918: rigor nivis multorum adussit pedes, Curt. 7, 3: (leonis adipes) sanant adusta nivibus, Plin. 28, 8, 25, § 89.
  2. II. Fig., poet. of the fire (flame) of love, to burn, inflame: Venus non erubescendis adurit Ignibus, Hor. C. 1, 27, 14; cf.: ardores vincet adusta meos, Ov. H. 12, 180.
    Hence, ădustus, a, um, P. a.
    1. A. Burned by the sun; hence, scorched, made brown, and, in gen., brown, swarthy: si qui forte adustioris coloris ex recenti via essent, Liv. 27, 47: adustus corpora Maurus, Sil. 8, 269: lapis adusto colore, Plin. 2, 58, 59, § 149.
    2. B. Subst.: ădusta, ōrum, n., burns upon the flesh, Cels. 5, 27.

ăd-usque, for usque ad (like abusque for usque ab); hence,

  1. I. Prep. with acc., to, quite or even to, all the way to, as far as (rare, not used in Cic., and for the most part only in the poets of the Aug. per. (metri gratiā) and their imitators among later prose writers): adusque columnas, Verg. A. 11, 262: adusque Bari moenia piscosi, Hor. S. 1, 5, 96; 97; Gell. 15, 2.
  2. II. Adv., a strengthened form for usque, throughout, wholly, entirely: oriens tibi victus adusque qua, etc., Ov. M. 4, 20: adusque deraso capite, App. M. 2, p. 147 (cf. Plaut. Bacch. 5, 2, 7: attonsae hae quidem umbrae usque sunt), v. Hand, Turs. I. p. 189.

ădustĭo, ōnis, f. [aduro].

  1. I. A kindling, burning; a burn (concrete only in Pliny): ulcera frigore aut adustione facta, Plin. 32, 4, 14, § 34: adustiones sanat (lactuca), id. 20, 7, 26, § 61.
    Also of plants, e. g. vines, a rubbing, galling, Plin. 17, 15, 25, § 116 al.
  2. II. An inflammation: adustio infantium, quae vocatur siriasis, Plin. 30, 15, 47, § 135.
    Pass., a burned state, picis, Plin. 14, 20, 25, § 127.

ădustus, a, um, P. a., from aduro.

(ăd-ūtor, -ūsus, a false reading in Cato, R. R. 76, 4, instead of abusus.)