Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

at-tempĕro (adt-, Haase), āre, v. a., to fit, adjust, accommodate (only in the foll. exs.): gladium sibi adtemperare, i. e. accommodare, Sen. Ep. 30, 8: paenula, ut infundibulum inversum, est attemperata, Vitr. 10, 12, 2.
Hence, * attempĕrātē, adv., opportunely, seasonably, = accommodate, commode: Itane attemperate evenit, hodie in ipsis nuptiis Ut veniret, antehac numquam? Ter. And. 5, 4, 13.

attendo (adt-, Dietsch), tendi, tentum, 3, v. a., orig., to stretch something (e. g. the bow) toward something; so only in Appul.: arcum, Met. 2, p. 122, 5.
Hence,

  1. I. In gen., to direct or turn toward, = advertere, admovere: aurem, Att. ap. Non. p. 238, 10; Trag. Rel. p. 173 Rib. (cf. infra, P. a.): attendere signa ad aliquid, i. e. to affix, Quint. 11, 2, 29 (Halm, aptare); so, manus caelo, to stretch or extend toward, App. Met. 11, p. 263, 5: caput eodem attentum, Hyg. Astr. 3, 20.
    Far more freq.,
  2. II. Trop.
    1. A. Animum or animos attendere, or absol. attendere, also animo attendere, to direct the attention, apply the mind to something, to attend to, consider, mind, give heed to (cf.: advertere animum, and animadvertere; freq. and class.)
      1. 1. With animum or animos: animum ad quaerendum quid siet, Pac. ap. Non. p. 238, 15: dictis animum, Lucil. ib.: animum coepi attendere, Ter. Phorm. 5, 6, 28: quo tempore aures judex erigeret animumque attenderet? Cic. Verr. 2, 1, 10: si, cum animum attenderis, turpitudinem videas, etc., id. Off. 3, 8, 35: animum ad cavendum, Nep Alcib 5, 2: jubet peritos linguae attendere animum, pastorum sermo agresti an urbano propior esset, Liv. 10, 4: praeterea et nostris animos attendere dictis atque adhibere velis, Lucil. ap. Non. p. 238, 11: attendite animos ad ea, quae consequuntur, Cic. Agr. 2, 15.
        With a rel.-clause as object: nunc quid velim, animum attendite, Ter. Phorm. prol. 24.
      2. 2. Absol.: postquam attendi Magis et vi coepi cogere, ut etc., Ter. Hec. 2, 2, 25: rem gestam vobis dum breviter expono, quaeso, diligenter attendite, Cic. Mil. 9: audi, audi atque attende, id. Planc. 41, 98; so id. de Or. 3, 13, 50; Phaedr. 2, 5, 6; Juv. 6, 66; 11, 16 al.
        With acc. of the thing or person to which the attention is directed: Glaucia solebat populum monere, ut, cum lex aliqua recitaretur, primum versum attenderet, Cic. Rab. Post. 6, 14: sed stuporem hominis attendite, mark the stupidity, id. Phil. 2, 12, 30; so id. de Or. 1, 35, 161; Sall. J. 88, 2; Plin. Ep 6, 8, 8; Luc. 8, 623 al.: me de invidiosis rebus dicentem attendite. Cic. Sull 11, 33; id. Verr. 2, 1, 10: Quā re attendo te studiose, id. Fin. 3, 12, 40: non attenderunt mandata, Vulg. 2 Esdr. 9, 34; ib. Job, 21, 5; ib. Isa. 28, 23.
        Pass.: versūs aeque prima et media et extrema pars attenditur, Cic. de Or. 3, 50, 192.
        With inf. or acc. and inf. as object: quid futurum est, si pol ego hanc discere artem attenderim? Pompon. ap. Non. p. 238, 17: non attendere superius illud re a se esse concessum, Cic. Ac. 2, 34, 111.
        With a rel.clause or a subjunct. with a particle: cum attendo, quā prudentiā sit Hortensius, Cic. Quinct. 20, 63: Hermagoras nec, quid dicat, attendere necvideatur, id. Inv. 1, 6, 8: forte lubuit adtendere, quae res maxume tanta negotia sustinuisset, Sall. C. 53, 2: Oro, parumper Attendas, quantum de legibus queratur etc., Juv. 10, 251: attende, cur, etc., Phaedr. 2, prol. 14: attendite ut sciatis prudentiam, Vulg. Prov. 4, 1: Attendite, ne justitiam vestram faciatis etc., ib. Matt. 6, 1; ib. Eccli. 1, 38; 13, 10; 28, 30.
        With de: cum de necessitate attendemus, Cic. Part. Or. 24, 84.
        With dat. (post-Aug.): sermonibus malignis, Plin. Ep. 7, 26: cui magis quam Caesari attendant? id. Pan. 65, 2; Sil. 8, 591: attendit mandatis, Vulg. Eccli. 32, 28; ib. Prov. 7, 24: attendite vobis, take heed to yourselves, ib. Luc. 17, 3; ib. Act. 5, 35; ib. 1 Tim. 4, 16.
        So in Suet. several times in the signif. to devote attention to, to study, = studere: eloquentiae plurimum attendit, Suet. Calig. 53: juri, id. Galb. 5: extispicio, id. Ner. 56.
        With abl. with ab (after the Gr. προσέχειν ἀπό τινος; eccl. Lat.): attende tibi a pestifero, beware of, Vulg. Eccli. 11, 35: attendite ab omni iniquo, ib. ib. 17, 11; ib. Matt. 7, 15; ib. Luc. 12, 1; 20, 46.
      3. 3. With animo (ante- and post-class. and rare): cum animo attendi ad quaerendum, Pac., Trag. Rel. p. 79 Rib.: nunc quid petam, aequo animo attendite, Ter. Hec. prol. 20: quid istud sit, animo attendatis, App. Flor. 9: ut magis magisque attendant animo, Vulg. Eccli. prol.; so, in verbis meis attende in corde tuo, ib. ib. 16, 25.
    2. * B. To strive eagerly for something, long for: puer, ne attenderis Petere a me id quod nefas sit concedi tibi, Att. ap. Non. p. 238, 19 (Trag. Rel. p. 173 Rib.).
      Hence, attentus, a, um, P. a.
    1. A. Directed to something, attentive, intent on: Ut animus in spe attentus fuit, Ter. And. 2, 1, 3: Quo magis attentas aurīs animumque reposco, Lucr. 6, 920: Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem, Hor. S. 2, 1, 19: si attentos animos ad decoris conservationem tenebimus, Cic. Off. 1, 37, 131: cum respiceremus attenti ad gentem, Vulg. Thren. 4, 17: eaque dum animis attentis admirantes excipiunt, Cic. Or. 58, 197: acerrima atque attentissima cogitatio, a very acute and close manner of thinking, id. de Or. 3, 5, 17: et attentum monent Graeci a principio faciamus judicem et docilem, id. ib. 2, 79, 323; 2, 19, 80; id. Inv. 1, 16, 23; Auct. ad Her. 1, 4: Ut patris attenti, lenonis ut insidiosi, Hor. Ep. 2, 1, 172: judex circa jus attentior, Quint. 4, 5, 21.
    2. B. Intent on, striving after something, careful, frugal, industrious: unum hoc vitium fert senectus hominibus: Attentiores sumus ad rem omnes quam sat est, Ter. Ad. 5, 3, 48: nimium ad rem in senectā attente sumus, id. ib. 5, 8, 31: tum enim cum rem habebas, quaesticulus te faciebat attentiorem, Cic. Fam. 9, 16, 7: paterfamilias et prudens et attentus, id. Quinct. 3: Durus, ait, Voltei, nimis attentusque videris Esse mihi, Hor. Ep. 1, 7, 91: asper et attentus quaesitis, id. S. 2, 6, 82: vita, Cic. Rosc. Am. 15, 44 Matth.: qui in re adventiciā et hereditariā tam diligens, tam attentus esset, id. Verr. 2, 2, 48: antiqui attenti continentiae, Val. Max. 2, 5, 5.
      Comp.: hortor vos attentiori studio lectionem facere, * Vulg. Eccli. prol.
      Hence, adv.: atten-tē, attentively, carefully, etc.: attente officia servorum fungi, Ter. Heaut. 1, 1, 14; audire, Cic. Phil. 2, 5; id. Clu. 3 fin.; id. de Or. 2, 35, 148; id. Brut. 54, 200: legere, id. Fam. 7, 19: parum attente dicere, Gell. 4, 15: custodire attente, Vulg. Jos. 22, 5.
      Comp.: attentius audire, Cic. Clu. 23: acrius et attentius cogitare, id. Fin. 5, 2, 4: attentius agere aliquid, Sall. C. 52, 18: spectare, Hor. Ep. 2, 1, 197: invicem diligere, Vulg. 1 Pet 1, 22.
      Sup.: attentissime audire, Cic. de Or. 1, 61, 259.

at-tento (adtempto, K. and H.; at-tempto, Kayser, Rib., Halm, Queck), āvi, ātum, 1, v. a., lit., to strive after something, to attempt, essay, try, make trial of; to solicit; to assail, attack (class. in prose and poetry): digitis mollibus arcum attemptat, attempts to draw, Claud. Rapt. Pros. 3, 217: aliquem lacrimis, to attempt to move, Val. Fl. 4, 11: praeteriri omnino fuerit satius quam attemptatum deseri, begun, Cic. de Or. 3, 28, 110: attemptata defectio, the attempted revolt, Liv. 23, 15, 7 (Weissenb., temptata): omnium inimicos diligenter cognoscere, colloqui, attemptare, Cic. Verr. 2, 2, 54: Capuam propter plurimas belli opportunitates ab illā impiā et sceleratā manu attemptari suspicabamur, i. e. moved by persuasion to revolt, id. Sest. 4: ne compositae orationis insidiis sua fides attemptetur, id. Or. 61, 208: mecum facientia jura Si tamen adtemptas, i. e. attempt to shake, attack, Hor. Ep. 2, 2, 23: nec hoc testamentum ejus quisquam attemptavit, sought to annul, Val. Max. 7, 8, 3; so, sententiam judicis, Dig. 12, 6, 23: pudicitiam, to seek to defile or pollute, ib. 47, 10, 10: annonam, to make dearer, ib. 47, 11, 6.
Of a hostile attack: vi attemptantem repellere, Tac. A. 13, 25: jam curabo sentiat, Quos attentārit, Phaedr. 5, 2, 7: haud illum bello attemptare juvencis Sunt animi, Stat. Th. 4, 71.
Trop.: Quae aegritudo insolens mentem attemptat tuam? Pac. ap. Non. p. 322, 18 (Trag. Rel. p. 84 Rib.).

2. attentus (adt-), a, um, Part. of attineo.

attĕnŭātē (adt-), adv., v. attenuo, P. a. fin.

attĕnŭātĭo (adt-), ōnis, f. [attenuo], a diminishing, lessening (only in the two foll. exs.): attenuatio suspitionis, Auct. ad Her. 2, 2: verborum attenuatio, simplicity, id. ib. 4, 11; cf. attenuatus.

attĕnŭātus (adt-), a, um, P. a., from attenuo.

at-tĕnŭo (adt-, Lachm., Merk., Weissenb.; att-, Kayser, K. and H., L. Müller), āvi, ātum, 1, v. a., to make thin or weak; to thin, attenuate; to weaken, enfeeble; to lessen, diminish.

  1. I. Lit.: aëna Signa manus dextras ostendunt adtenuari Saepe salutantūm tactu, * Lucr. 1, 317 (cf.: attritum mentum, Cic. Verr. 2, 4, 43): bellum (servile) exspectatione Pompeii attenuatum atque imminutum est, adventu sublatum ac sepultum, Cic. Imp. Pomp. 11, 30: legio proeliis attenuata, Caes. B. C. 3, 89: diutino morbo viribus admodum adtenuatis, Liv. 39, 49; 25, 11: fame attenuari, Vulg. Job, 18, 12; ib. Jer. 14, 18: macie attenuari, ib. 2 Reg. 13, 4: sortes adtenuatae, diminished, Liv. 21, 62: foliorum exilitate usque in fila attenuatā, Plin. 21, 6, 16, § 30: (lingua) attenuans lambendo cutem homines, id. 11, 37, 65, § 172 al.: Non falx attenuat frondatorum arboris umbram, Cat. 64, 41: adtenuant juvenum vigilatae corpora noctes, Ov. A. A. 1, 735 (cf. infra, P. a.): patrias opes, id. M. 8, 844; so id. P. 4, 5, 38.
  2. II. Trop.: curas lyrā, Ov. Tr. 4, 1, 16; 4, 6, 18: luctus, Albin. ad Liv. 342: insignem attenuat deus, brings low, abases, Hor. C. 1, 34, 13: attenuabit omnes deos terrae, Vulg. Soph. 2, 11: hujusmodi partes sunt virtutis amplificandae, si suadebimus; attenuandae, si ab his dehortabimur, Auct. ad. Her. 3, 3, 6: attenuabitur gloria Jacob, Vulg. Isa. 17, 4.
    Hence, attĕnŭātus (adt-), a, um, P. a., enfeebled, weakened, reduced, weak.
  1. I. Lit.: adtenuatus amore, Ov. M. 3, 489: continuatione laborum, August. ap. Suet. Tib. 21: fortuna rei familiaris attenuatissima, Auct. ad Her. 4, 41: voce paululum attenuatā, with a voice a little suppressed, id. ib. 3, 14: acuta atque attenuata nimis acclamatio, id. ib. 12, 21.
    Comp. not in use.
    Sup.: fortunae familiares attenuatissimae, Auct. ad Her. 4, 41, 53.
  2. II. Trop.
    1. A. Feeble, destitute, poor (eccl. Lat.): Siattenuatus frater tuus vendiderit etc., Vulg. Lev. 25, 25; 25, 35; 25, 47; ib. 2 Esdr. 5, 18.
    2. B. Esp., of discourse.
      1. 1. Shortened, brief: ipsa illa [pro Roscio] juvenilis redundantia multa habet attenuata, Cic. Or. 30, 108.
      2. 2. Too much refined, affected: itaque ejus oratio nimiā religione attenuata doctis et attente audientibus erat illustris, hence his discourse was so delicately formed, through excessive scrupulousness, Cic. Brut. 82.
      3. 3. Meagre, dry, without ornament: attenuata (oratio) est, quae demissa est usque ad usitatissimam puri sermonis consuetudinem, Auct. ad Her. 4, 8: attenuata verborum constructio, id. ib. 4, 10, 15.
        * Adv.: at-tenuātē, simply: attenuate presseque dicere, Cic. Brut. 55, 201.

at-tĕro (adt-, Dietsch), trīvi, trītum, 3, v. a. (perf. inf. atteruisse, Tib. 1, 4, 48; cf. Vell. Long. p. 2234 P.), to rub one thing against another; hence, in gen., to rub away, wear out or diminish by rubbing, to waste, wear away, weaken, impair, exhaust.

  1. I. Lit. (most freq. after the Aug. per.; in Cic. only once as P. a.; v. infra): insons Cerberus leniter atterens caudam, rubbing against or upon (sc. Herculi), * Hor. C. 2, 19, 30: asinus spinetis se scabendi causā atterens, Plin. 10, 74, 95, § 204: aures, * Plaut. Pers. 4, 9, 11 (cf. antestor): bucula surgentes atterat herbas, tramples upon, Verg. G. 4, 12: opere insuetas atteruisse manus, Tib. 1, 4, 48; so Prop. 5, 3, 24, and Plin. 2, 63, 63, § 158; so, dentes usu atteruntur, id. 7, 16, 15, § 70: attrivit sedentis pedem, Vulg. Num. 22, 25: vestem, Dig. 23, 3, 10; Col. 11, 2, 16; Cels. praef.: vestimenta, Vulg. Deut. 29, 5; ib. Isa. 51, 6.
    Poet., of sand worn by the water flowing over it: attritas versabat rivus harenas, Ov. M. 2, 456.
  2. II. Trop., to destroy, waste, weaken, impair: postquam utrimque legiones item classes saepe fusae fugataeque et alteri alteros aliquantum adtriverant, Sall. J. 79, 4: magna pars (exercitūs) temeritate ducum adtrita est, id. ib. 85, 46: Italiae opes bello, id. ib. 5, 4; so Tac. H. 1, 10; 1, 89; 2, 56; Curt. 4, 6 fin.; cf. Sil. 2, 392 Drak.: nec publicanus atterit (Germanos), exhausts, drains, Tac. G. 29: famam atque pudorem, Sall. C. 16, 2: et vincere inglorium et atteri sordidum arbitrabatur, and to suffer injury in his dignity, Tac. Agr. 9 Rupert.: eo tempore, quo praecipue alenda ingenia atque indulgentiā quādam enutrienda sunt, asperiorum tractatu rerum atteruntur, are enfeebled, Quint. 8, prooem. 4: filii ejus atterentur egestate, Vulg. Job, 20, 10: Nec res atteritur longo sufflamine litis, Juv. 16, 50.
    Hence, attrītus, a, um, P. a., rubbed off, worn off or away, wasted.
    1. A. Lit.
      1. 1. In gen.: ut rictum ejus (simulacri) ac mentum paulo sit attritius, * Cic. Verr. 2, 4, 43: ansa, Verg. E. 6, 17: vomer, worn bright, id. G. 1, 46; cf. Juv. 8, 16 Rupert.: caelaturae, Plin. 33, 12, 55, § 157; Petr. 109, 9.
      2. 2. In medicine, attritae partes or subst. attrita, ōrum, n. (sc. membra), bruised, excoriated parts of the body: medetur et attritis partibus sive oleo etc., Plin. 24, 7, 28, § 43: attritis medetur cinis muris silvatici etc., id. 30, 8, 22, § 70.
    2. B. Trop.: attrita frons, a shameless, impudent face (lit. a smooth face, to which shame no longer clings; cf. perfrico), Juv. 13, 242 Rupert.; so, domus Israël attritā fronte, Vulg. Ezech. 3, 7.
      Sup. and adv. not used.

* at-terrānĕus (adt-), a, um, adj. [terraneus], belonging to the earth: fulmina, i. e. coming from the earth, Sen. Q. N. 2, 49 dub.

* at-tertĭārĭus (adt-), a, um, adj., = ἐπίτριτος, the whole and a third, Vitr. 3, 1; cf. as.

* at-tertĭātus (adt-), a, um, as if Part. of attertio, āre [adtertius], boiled down to a third part: lixivium attertiatum, Plin. Val. 1, 29.