Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

adsu-. Words beginning thus not found here, v. under assu-.

ad-sum (Ribbeck has written assum in Novius by conj. from suum of the MSS., Com. Trag. p. 262; in Plaut. Poen. 1, 2, 67, adsum must be pronounced assum, as the pun on the word requires, Roby, I. p. 49), adfui (affui, Merkel, L. Müller), adesse, v. n. (arfui = adfui, S. C. de Bacch.; arf = adfuerunt, ib.; arfuise = adfuisse, ib.; v. ad init.; adsiem = adsim, Verg. Cat. 5, 6 (dicam, Rib.): adsiet, Cato, R. R. 141, 4; Plaut. As. 2, 4, 9; Ter. Ad. 4, 4, 11: adsient, id. Phorm. 2, 18, 3: adfore now and then takes the place of adfuturus esse, and adforem of adessem, which is written with one s, adesent, in S. C. de Bacch.), to be at or near a person or place, to be somewhere, to be present (opp. absum, to be distant, removed, absent).

  1. I. Lit.
          1. (α) Absol.: visus Homerus adesse poëta, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 16, 51 (Ann. v. 6 Vahl.), imitated by Verg. A. 2, 271, and Ov. M. 7, 635; v. below: Hegio adsum; si quid me vis, impera, Plaut. Capt. 5, 3, 1; so id. Truc. 2, 6, 33; 4, 3, 52: quasi adfuerim simulabo, id. Am. 1, 1, 45.
          2. (β) With adv. or adj.: etsi abest, hic adesse erum Arbitror, Plaut. Ps. 4, 7, 11: Philolaches jam hic aderit, id. Most. 5, 1, 29; and id. Ps. 1, 2, 48: quod adest praesto, Lucr. 5, 1412: ut quasi coram adesse videare, cum scribo aliquid ad te, Cic. Fam. 15, 16; id. Att. 5, 18, 3; Verg. A. 1, 595: non quia ades praesens dico hoc, Ter. Ad. 3, 3, 39.
          3. (γ) With prepp.: ad exercitum, Plaut. Am. 1, 3, 6: in tabernaculo, id. ib. 1, 1, 269: adsum apud te, id. Poen. 1, 2, 67: mulier ad eam rem divinam ne adsit, Cato, R. R. 83: ad portam, Cic. Div. 1, 27, 57: ante oculos maestissimus Hector Visus adesse mihi, Verg. A. 2, 271: ante oculos eadem mihi quercus adessevisa est, Ov. M. 7, 635.
          4. (δ) With dat.: adsum praesens praesenti tibi, Plaut. Ps. 5, 1, 27: DVM. NE. MINVS. SENATORIBVS. C. ADESENT. S. C. de Bacch. (see Append. to this dictionary): portis, Verg. A. 2, 330: senatui, Tac. A. 4, 55: convivio, Suet. Tib. 61 fin.: quaestioni, id. ib. 62: pugnae. id. Oth. 9.
  2. II. Trop.
    1. A. Of time, to be present, be at hand: dum tempestates adsunt, Lucr. 1, 178: Vesper adest, Cat. 62, 1: jamque dies aderit, Ov. M. 3, 519; 9, 285; 12, 150: aderat judicio dies, Liv. 3, 12: cum jam partus adesset, Ov. M. 9, 674.
    2. B. Of other abstr. things, to be present, to be at hand (incorrectly made syn. with the simple esse).
          1. (α) Absol.: nunc adest occasio benefacta cumulare, Plaut. Capt. 2, 3, 63: ad narrandum argumentum adest benignitas, id. Men. prol. 16: omnia adsunt bona, quem penes est virtus, id. Am. 2, 2, 21: ut tranquillitas animi et securitas adsit, Cic. Off. 1, 20: tanti aderant morbi vesicae et viscerum, ut, etc., Cic. Fin. 2, 30.
          2. (β) With dat.: hominum quīs pudor paulum adest, Ter. And. 4, 1, 6: vigilantibus hinc aderant solacia somni, Lucr. 5, 1405: vis ad resistendum nulli aderat, Vell. 2, 61; 2, 21: vim adfore verbo Crediderat, Verg. A. 10, 547: tantus decor adfuit arti, Ov. M. 6, 18: simplicitas puerilibus adfuit annis, id. ib. 5, 400: quantus adest equis Sudor, Hor. C. 1, 15, 9: uti mox Nulla fides damnis adsit, id. Ep. 1, 17, 57: quousque patieris, Caesar, non adesse caput reipublicae? to be in his place, to be present, Tac. A. 1, 13 et saep.
    3. C. Animo or animis, to be present in mind, with attention, interest, sympathy; also, with courage (cf. animus); to give attention to something, to give heed, observe, attend to; also, to be fearless, be of good courage: ut intellegeretis eum non adfuisse animo, oum ab illis causa ageretur, Cic. Caecin. 10 fin.: adestote omnes animis, qui adestis corporibus, id. Sull. 11, 33; id. Phil. 8, 10, 30 (cf. Ter. And. prol. 24, and Phorm. prol. 30: adeste aequo animo): quam ob rem adeste animis, judices, et timorem, si quem habetis, deponite, Cic. Mil. 2, 4: ades animo et omitte timorem, id. Rep. 6, 10 fin.
    4. D. Poet., to be present with one, to be associated with, to attend: Tu ducibus Latiis aderis, cum laeta Triumphum Vox canet, Ov. M. 1, 560; of the cypress: aderis dolentibus, id. ib. 10, 142.
    5. E. To be present with one’s aid or support; to stand by, to assist, aid, help, protect, defend, sustain (esp. freq. of advocati; cf. absum): ibo ad forum atque aliquot mihi amicos advocabo, ad hanc rem qui adsient, Ter. Phorm. 2, 1, 82; id. Eun. 4, 6, 26: omnes enim hi, quos videtis adesse in hac causa, etc., Cic. Rosc. Am. 1; id. Verr. 2, 2, 29; id. Sull. 29; id. Phil. 2, 37, 95; Quint. 1, 4; 8, 30 et saep.: ego tamen tuis rebus sic adero ut difficillimis, Cic. Fam. 6, 14 fin.; so id. Att. 1, 1: Camulogenus suis aderat atque eos cohortabatur, Caes. B. G. 7, 62: dictator intercessioni adero, Liv. 6, 38: cui sententiae adest Dicaearchus, Plin. 2, 65, 65: Aderam Arrionillae, Timonis uxori, Plin. Ep. 1, 5, 5; 2, 11, 2: quod ille adversus privatum se intemperantius adfuisset, had taken part, Suet. Claud. 38 Bremi.
      With inf.: non Teucros delere aderam, Sil. 9, 532; so of a protecting, aiding divinity, esp. in invocations, adsis, adsit, etc.: adsis, o Tegeaee, favens, Verg. G. 1, 18; id. A. 4, 578: adsis, o Cytherea, id. Cat. 6, 11: ades, Dea, muneris auctor, Ov. M. 10, 673; so, Huc ades, Tib. 1, 7, 49: di omnes nemorum, adeste, Ov. M. 7, 198: nostris querelis adsint (dii), Liv. 3, 25: frugumque aderit mea Delia custos, Tib. 1, 5, 21: si vocata partubus Lucina veris adfuit, Hor. Epod. 5, 6: origini Romanae et deos adfuisse et non defuturam virtutem, Liv. 1, 9; 5, 51 al.
      To be present as a witness: (testes) adsunt cum adversariis, Cic. Fl. 23; promissi testis adesto, Ov. M. 2, 45; hence the t. t. scribendo adesse, to be present as a witness to some writing or contract (usually placed at the beginning of the writing), S. C. de Bacch. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 and 6 al.
  3. F. Involving the idea of motion, to come, to appear (most freq. in post-Aug. prose): adsum atque advenio Acherunte, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37; jam ego hic adero, Plaut. Aul. 2, 3, 7; Ter. And. 4, 2, 32; id. Heaut. 3, 1, 96; id. Eun. 4, 7, 41: hi ex Africa jam adfuturi videntur, Cic. Att. 11, 15: Hymen ades o Hymenaee, Cat. 62, 5: Galli per dumos aderant, Verg. A. 8, 657; 11, 100: huc ades, o formose puer, id. E. 2, 45; 7, 9; Ov. M. 8, 598; 2, 513 (cf. also adesdum): ecce Arcas adest, appears, is arrived, id. ib. 2, 497; so 3, 102; 528; 4, 692; 5, 46; 8, 418; 9, 200, 304, 363, 760; 11, 349; 12, 341; 13, 73, 82, 662, 906: adfore tempus, quo, etc., id. ib. 1, 256; cum hostes adessent, i. e. appropinquarent, Liv. 2, 10: truci clamore aderant semisomnos in barbaros, Tac. A. 4, 25: infensi adesse et instare, Sall. J. 50: quod serius adfuisset, Suet. Aug. 94 al.
    In App. with acc.: cubiculum adero, Met. 2, p. 119 Elm.: scopulum aderunt, ib. 5, p. 160.
  4. G. As judicial t. t., to appear before a tribunal: C. Verrem altera actione responsurum non esse, neque ad judicium adfuturumquod iste certe statuerat non adesse, Cic. Verr. 2, 1, 1: augures adsunt, id. Dom. 34: augurem adesse jusserunt, Vell. 2, 10; cf. Brisson. de Form. V. p. 446.
  5. H. Of the senate, to attend, to convene: edixit ut adesset senatus frequens a. d. viii. Kal. Decembris, Cic. Phil. 3, 19: ne sine causa videretur edixisse, ut senatus adcsset, id. ib. 24.

* as-sūdasso (ads-), ĕre, v. intens. n. [from sudo, as capesso from capio, lacesso from lacio], to fall into a violent sweat, to sweat profusely: corculum adsudassit jam ex metu, Plaut. Cas. 2, 6, 9 dub. (perh. assudescit).

* as-sūdesco (ads-), ĕre, v. inch. n. [sudo], to begin to sweat, Varr. L. L. 5, § 109 Müll.

assŭē-făcĭo (ads-, B. and K., Halm., Weissenb., Dinter), fēci, factum, 3, v. a. [assuetus], to use or accustom to something, to habituate, inure; constr., in Cicero’s time, with abl.; later, with dat. or ad, with in with abl., and with inf. (cf. assuesco).

      1. a. With abl.: aliquem puro sermone adsuefacere, Cic. Brut. 59, 213; so id. de Or. 3, 10, 39: alicujus rei exercitatione adsuefactus, id. Cat. 2, 5: armis, id. Brut. 2, 7; id. Fam. 4, 13, 3: nullo officio aut disciplinā adsuefactus, Caes. B. G. 4, 1: quodam genere pugnae adsuefacti, id. B. C. 1, 44: eruditus et adsuefactus alienis experimentis, Tac. Or. 34.
      2. b. With dat.: operi, Liv. 24, 48: corvus adsuefactus sermoni, Plin. 10, 43, 60, § 121; so Val. Max. 8, 7, ext. 15: parvulos probitati, modestiae, Tac. Or. 29: non luxui aut voluptatibus, id. A. 12, 5: quorum moribus, id. ib. 12, 10: aliquem lanificio, Suet. Aug. 64.
      3. c. With ad: ad supplicia patrum plebem adsuefacere, Liv. 3, 52 fin.
      4. d. With in with abl. (eccl. Lat.): homo adsuetus in verbis, Vulg. Eccli. 23, 20; ib. Jer. 2, 24.
      5. e. With inf.: Caesar (ceteras nationes) domuit, imperio populi Romani parere adsuefecit, Cic. Prov. Cons. 13 fin.: equos eodem remanere vestigio adsuefaciunt, Caes. B. G. 4, 2: parva momenta levium certaminum adsuefaciebant militem paenitere, etc., Liv. 22, 12.

as-sŭesco (ads-, B. and K., Rib., Halm, Weissenb.; ads- and ass-, Merk.), ēvi, ētum, 3 (adsuëtus, four syll., Phaedr. 3, prol. 14), v. a., to use or accustom one to something, to habituate; or, more freq., v. n., to accustom one’s self to, to be wont, to be accustomed to.

  1. I. In gen.; constr. usu. with abl. or inf.; after the Aug. per. also with ad, in with acc., or dat.
          1. (α) With abl. (a constr. unjustly censured by Wunder, Rhein. Mus. 1829, II. p. 288 sq. The idea of the ad, which would require the acc. or dat. case, is not, as at a later period, prominent in the word, but that of suesco; accordingly, pr., to adopt some custom, to addict or apply one’s self to a custom or habit, to become accustomed to something; so that the abl. of specification, as in amore affici, pedibus laborare, etc., only designates more specifically the object which is the subject of that custom; cf. Gron. and Drak. ad Liv. 31, 35, 3; Kritz. ad Sall. C. 2, 9; Rudd. II. p. 137 sq.; Ramsh. p. 427; v. also assuefacio): homines labore adsiduo et cotidiano adsueti, Cic. de Or. 3, 15, 58; so, vicinitas non infuscata malevolentiā, non adsueta mendaciis, id. Planc. 9, 22: gens adsueta multo Venatu nemorum, Verg. A. 7, 746: Odrysius praedae assuetus amore, Ov. M. 13, 554: genus pugnae, quo adsuērant, Liv. 31, 35 Gron.: adsuetae sanguine et praedā aves, Flor. 1, 1, 7; 4, 12, 17: adsuetus imperio et inmoderatā licentiā militari, Just. 31, 1, 8: gentes alterius imperio ac nomine adsuetas, Curt. 6, 3, 8; Front. Princ. Hist. Fragm. 2, p. 341.
          2. (β) With inf.: fremitum voce vincere, Cic. Fin. 5, 2, 5: votis jam nunc adsuesce vocari, Verg. G. 1, 42: adsueti muros defendere, id. A. 9, 511: Candida de nigris et de candentibus atra Qui facere adsuērat, Ov. M. 11, 315; 10, 533; id. Tr. 2, 504; id. M. 8, 335: adsuetus graecari, Hor. S. 2, 2, 11: auditor adsuevit jam exigere laetitiam, Tac. Or. 20; 34; id. H. 4, 34; Vell. 2, 33: (polypus) adsuetus exire e mari in lacus, Plin. 9, 30, 48, § 92: reliquas (legiones) in hiberna dimittere assuerat, Suet. Aug. 49.
          3. (γ) With ad or in with acc.: uri adsuescere ad homines ne parvuli quidem possunt, Caes. B. G. 6, 28; Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 707 P.: manus adsuetae ad sceptra, Sen. Troad. 152: jam inde a puero in omnia familiaria jura adsuetus, Liv. 24, 5; Flor. 4, 12, 43.
          4. (δ) With dat.: mensae adsuetus erili, Verg. A. 7, 490: Adsuescent Latio Partha tropaea Jovi, Prop. 4, 3, 6: caritas ipsius soli, cui longo tempore adsuescitur, to which one is accustomed, Liv. 2, 1: ex more, cui adsuerunt, Quint. 4, 2, 29: ut quieti et otio per voluptates adsuescerent, Tac. Agr. 21: adsuetus expeditionibus miles, id. ib. 16: adsueti juventae Neronis, id. H. 1, 7: quo celerius (libri senatorum) rei publicae assuescerent, Suet. Aug. 38: Jurationi non adsuescat os tuum, Vulg. Eccli. 23, 9.
            Acc. to a rare constr., (ε) With acc. rei in the Gr. manner, εἴθισμαί τι: ne pueri, ne tanta animis adsuescite bella (for bellis), accustom not your minds to such great wars, Verg. A. 6, 833: Galli juxta invia ac devia adsueti, Liv. 21, 33: frigora atque inediam caelo solove adsuerunt, Tac. G. 4 Baumst.
            (ζ) With gen.: Romanis Gallici tumultūs adsuetis, Liv. 38, 17.
  2. II. Esp.: alicui, in mal. part., Curt. 6, 5.
    Hence, assŭētus (ads-), a, um, P. a., accustomed, customary, usual: Tempus et adsuetā ponere in arte juvat, Ov. P. 1, 5, 36: otium des corpori, adsueta vicis, Phaedr. 3, prol. 14: adsuetos potare fontes, Plin. 8, 43, 68, § 169: adsuetam sibi causam suscipit, Vell. 2, 120.
    Hence with a comp. and abl.: longius adsueto lumina nostra vident, Ov. H. 6, 72: adsueto propior, Stat. Th. 12, 306.

assŭētūdo (ads-; v. assuesco init.), ĭnis, f. [assuetus], a being accustomed to a thing, custom, habit.

  1. I. In gen. (rare; not in Cic.): amor adsuetudinis, Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: longāque alit assuetudine flammas, Ov. M. 10, 173: Nil adsuetudine majus, id. A. A. 2, 345: adsuetudo mali, Liv. 25, 26, 5; 27, 39; 44, 5: seu naturā sive adsuetudine suspensa et obscura verba, Tac. A. 1, 11: confarreandi adsuetudo, id. ib. 4, 16: adsuetudo voluptatum, id. H. 2, 62: malorum, id. A. 6, 40: furandi, Gell. 11, 18, 17.
  2. II. Esp. in mal. part. (v. assuesco, II.), Tac. A. 13, 46.

assŭētus (ads-), P. a., from assuesco.

* as-sūgo (ads-), no perf., ctum, ĕre, v. a., to suck: adsuctis labris, Lucr. 4, 1194 Lachm.

* assultim (ads-), adv. [assilio], by leaps or bounds: assultim ingredi, Plin. 11, 24, 28, § 79 Sillig.

assulto (ads-, Halm, Jan), āvi, ātum, 1, v. freq. [id.], to jump or leap to a place, to jump or leap; constr. absol., with dat. or acc. (only post-Aug.).

  1. I. In gen.: (canis elephanto) adsultans, Plin. 8, 40, 61, § 150: feminae pellibus accinctae adsultabant, ut sacrificantes Bacchae, Tac. A. 11, 31.
  2. II. Esp., of warlike operations, to attack, assault: tertiā vigiliā adsultatum est castris, Tac. A. 2, 13: telis adsultantes, id. ib. 12, 35: adsultare ex diverso Tiridates, id. ib. 13, 40: adsultante per campos equite, id. H. 4, 22: latera adsultare, id. A. 1, 51: portarum moras frenis et hastis, Stat. Th. 4, 243; Sil. 7, 401.
  3. III. Transf., of things: duo montes crepitu maximo adsultantes, Plin. 2, 83, 85, § 199.

assultus (ads-), ūs, m. [assilio], a leaping to or toward, an attack, assault: locum variis adsultibus urget, Verg. A. 5, 442: adsultibus et velocitate corporum uti, Tac. A. 2, 21.

* assūmentum (ads-), i, n. [assuo], that which is to be sewed upon something, a patch: Nemo adsumentum panni rudis adsuit vestimento veteri, Vulg. Marc. 2, 21.

as-sūmo (ads-, Lachm., Halm, B. and K., Weissenb., K. and H.; ass-, Merk.), mpsi, mptum, 3, v. a., to take to or with one’s self, to take up, receive, adopt, accept, take.

  1. I. In gen.
    1. A. Lit.: Plura sibi adsumunt quam de se corpora mittunt, Lucr. 2, 1124: cibus atque umor membris adsumitur intus, id. 4, 1091; so of nourishment, Cels. 1, 3; 5, 27, n. 17; Scrib. Comp. 200: numquam committet, ut id, quod alteri detraxerit, sibi adsumat, Cic. Off. 3, 5, 23: sacra Cereris adsumpta de Graeciā, id. Balb. 24, 55: socius et administer omnium consiliorum adsumitur Scaurus, Sall. J. 29, 2: eos in societatem consilii avunculi adsumunt, Liv. 2, 4, 2: adulescentes conscii adsumpti, id. ib.: in societatem armorum, id. 2, 22; so, in consilium, Plin. Ep. 3, 19; id. Pan. 8: in consortium, id. Ep. 7, 3: nec decet aliter filium adsumi, si adsumatur a principe, i. e. is adopted, id. ib. 7, 4; 8, 3: uxorem, id. ib. 83, 4: si rursum (uxor) adsumeretur, Tac. A. 12, 2: adsumptis duobus filiis ire perrexit, Vulg. Gen. 48, 1; ib. 2 Par. 23, 20: Tunc adsumpsit eum Diabolus, ib. Matt. 4, 5: adsumit Jesus Petrum, ib. Marc. 9, 1: quem (arietem) adsumens obtulit holocaustum pro filio, ib. Gen. 22, 13; ib. Lev. 14, 10 et saep.: in familiam nomenque, Tac. A. 1, 8 et saepe: cautum dignos adsumere, to take or choose as friends only those worthy of you, Hor. S. 1, 6, 51: adsumpsit Jesus duodecim, i. e. as his disciples, Vulg. Luc. 18, 31.
      So of the assumption of our Lord to heaven: Dominus Jesus adsumptus est in caelum, Vulg. Marc. 16, 9; ib. Act. 1, 2.
    2. B. Trop.: libero tempore, omnis voluptas adsumenda est, omnis dolor repellendus, Cic. Fin. 1, 10, 33: laudem sibi ex aliquā re, id. Mur. 14, 31: ut acer equus pugnae adsumit amorem, Ov. M. 3, 705: omne quod sumatur in oratione, aut ex suā sumi vi atque naturā aut adsumi foris, Cic. de Or. 2, 39, 163: alii (loci) adsumuntur extrinsecus, id. Top. 2, 8; id. Planc. 23, 56 Wund.: orator tractationem orationis sibi adsumet, id. de Or. 1, 12, 54.
      Also, like arrogare, to usurp, to claim, assume, arrogate: neque mihi quicquam assumpsi neque hodie adsumo, Cic. Fam. 1, 9, 17; Auct. ad Her. 1, 1: cogam Assumptumque patrem commentaque sacra fateri, Ov. M. 3, 558.
      Of discourse, to take up, begin (eccl. Lat., after the Hebrew): At ille adsumptā parabolā suā ait, Vulg. Num. 23, 18; 23, 7; ib. Job, 27, 1; 29, 1.
  2. II. Esp.,
    1. A. Sometimes, like accipio, without the idea of action, to receive, obtain: fetus Melliferarum apium sine membris corpora nasci, Et serosque pedes serasque assumere pennas, Ov. M. 15, 384: Qui sperant in Domino, adsument pennas sicut aquilae, Vulg. Isa. 40, 31: a ventis alimenta adsumere, Ov. M. 7, 79: illas assumere robora gentes, id. ib. 15, 421.
    2. B. To take in addition to, to add to: si quis aliam quoque artem sibi adsumpserit, Cic. de Or. 1, 50, 217; 1, 37, 170: aliquantum jam etiam noctis adsumo, id. Fam. 7, 23 fin.: ne qui postea adsumerentur, Liv. 21, 19: Butram tibi Septiciumque et Sabinum adsumam, Hor. Ep. 1, 5, 28.
    3. C. In logic, t. t., to add or join to a syllogism the minor proposition: Ea (propositio vera ac perspicua) est hujus modi: Si quo die Romae ista caedes facta est, ego Athenis eo die fui, in caede interesse non potui. Hoc quia perspicue verum est, nihil attinet approbari; quā re adsumi statim oportet hoc modo: fui autem Athenis eo die, Cic. Inv. 1, 36, 63; id. Div. 2, 51, 106; 2, 53, 108.
    4. D. In gram.: adsumpta verba.
        1. a. Epithets, ἐπίθετα, Cic. Part. Or. 7.
        2. b. Figurative expressions, tropes, Quint. 10, 1, 121.

assumptĭo (ads-; v. adsumo init.), ōnis, f. [assumo].

  1. I. In gen., a taking, receiving, assumption (post-Aug. and very rare): adsumptio culturae, Pall. 1, 6, 12: quae adsumptio (eorum erit), nisi vita ex mortuis? Vulg. Rom. 11, 15: dies adsumptionis ejus (of the assumption of our Lord), ib. Luc. 9, 51.
  2. II. Esp.,
    1. A. An eager reception, adoption: artes propter se adsumendas putamus, quia sit in his aliquid dignum adsumptione, Cic. Fin. 3, 5, 18.
    2. B. Meton. (abstr. for concr.), one that takes up (eccl. Lat.): Dominus est adsumptio nostra, Vulg. Psa. 88, 19.
      Also (after the Hebrew), that which is taken up, lifted up (with the voice), a prophecy: (prophetae) viderunt tibi adsumptiones falsas, Vulg. Thren. 2, 14.
    3. C. In logic, t. t., the minor proposition of a syllogism (v. assumo, II. C.), Cic. Inv. 1, 37, 64: adsumptio, quam πρόσληψιν īdem (dialectici) vocant, id. Div. 2, 53, 108; Quint. 5, 14, 5 sq.; Isid. Orig. 2, 9, 2.
    4. D. In jurid. Lat., an addition, circumstance, = circumstantia, Dig. 28, 5, 46 fin.

assumptīvus (ads-), a, um, adj. [assumo], taken in addition: causa, t. t. of law, which takes the defence of an action from an extraneous cause, assumptive, extrinsic: juridicalis (causa) in duas tribuitur partes, absolutam et adsumptivam, Cic. Inv. 1, 11; 2, 24; Auct. ad Her. 1, 14; cf. Quint. 7, 4, 7; Mart. Cap. 5, p. 146; Isid. Orig. 2, 5, 5.
* Adv.: assumptīvē, Mart. Cap. 5, p. 147 dub.

assumptus (ads-), a, um, Part. of assumo.

as-sŭo (ads-), ĕre, v. a., to sew on, patch on: inceptis gravibus plerumque purpureus adsuitur pannus, Hor. A. P. 16 K. and H.: adsumentum vestimento veteri adsuere, Vulg. Marc. 2, 21.

as-surgo (ads-, B. and K., Rib., Merk., Halm, Weissenb.; ass-, Roth), surrexi, surrectum, 3, v. n., to rise up, rise, stand up (cf. ad, II. B.; class.; freq. in Verg., once in Ov., never in Hor.; syn.: surgo, consurgo, insurgo, orior).

  1. I. Lit.
    1. A. Of persons: quae dum laudatio recitatur, vos quaeso, qui eam detulistis, adsurgite, Cic. Clu. 69, 196: fratrem adsurrexisse ex morbo, Liv. 3, 24: Valentem e gravi corporis morbo adsurgentem, Tac. H. 2, 99: intortis adsurgens arduus undis, Val. Fl. 3, 476: desine viso adsurgere pulvere, Claud. Cons. Stil. 3, 3.
      Hence, with dat. or absol., to rise up to one, to rise up, out of respect.
        1. a. With dat.: an quisquam in curiam venienti adsurrexit? Cic. Pis. 12: Utque viro Phoebi chorus adsurrexerit omnis, Verg. E. 6, 66: Ruricolae Cereri teneroque adsurgite Baccho, * Ov. Am. 3, 2, 53: honori numinis, Stat. Th. 2, 60: cum palam esset ipsum quoque iisdem et assurgere et decedere viā, Suet. Tib. 31: cum conaretur assurgere, id. Caes. 78 al.: non adsurrexisse sibi, Vulg. Esth. 5, 9; so with coram (eccl. Lat.): coram te adsurgere nequeo, Vulg. Gen. 31, 35.
        2. b. Absol.: neque assurgere neque salutare se dignantem, Suet. Vesp. 13; Claud. Laud. Stil. 1, 48: et senes adsurgentes stabant, Vulg. Job, 29, 8.
          In pass. impers.: ut majoribus natu adsurgatur, Cic. Inv. 1, 30, 48: cum adsurrectum ei non esset, Liv. 9, 46: ludos ineunti semper adsurgi etiam ab senatu in more est, Plin. 16, 4, 5, § 13; Suet. Aug. 56: so in a zeugma: haec enim ipsa sunt honorabiliasalutari, appeti, decedi, adsurgi, deduci, etc. (decedi and adsurgi being impers. here, the other verbs pers.), Cic. Sen. 18, 63.
          Hence, trop., to give the preference to, to yield to: sunt et Aminaeae vitesTmolius adsurgit quibus, yields the palm, Verg. G. 2, 98.
          Poet.: jamque adsurgentis dextrā plagamque ferentis Aeneae subiit mucronem, i.e. dextram attollentis, Verg. A. 10, 797.
    2. B. Of inanimate things: colles adsurgunt, rise, Liv. 22, 4; so Col. 2, 2, 1, and Tac. A. 13, 38: Pyramis adsurgit trecentis sexaginta tribus pedibus, Plin. 36, 12, 17, § 80: Delos adsurgit Cynthio monte, id. 4, 12, 22, § 66.
  2. II. Transf.
    1. A. To mount up, to rise, to increase in size, swell, tower up (poet.): cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion, Verg. A. 1. 535: adsurgens nox aurea, Val. Fl. 5, 566: tumores oriuntur, deinde desinunt, deinde rursus adsurgunt, Cels. 2, 8: non coeptae adsurgunt turres, Verg. A. 4, 86: terra jacet aggeribus niveis informis septemque adsurgit in ulnas, rises seven ells high, id. G. 3, 355: Adsurgit ceu forte minor sub matre virente Laurus, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 244.
    2. B. Of mental objects.
      1. 1. To rise: nunc sera querellis Haud justis adsurgis, i. e. break out in complaints, Verg. A. 10, 95: adsurgunt irae, id. ib. 12, 494: in ultionem adsurgere, Flor. 3, 1, 10.
      2. 2. To rise in courage, to rise (cf. the opp. affligi): gaudet in adversis animoque adsurgit Adrastus, Stat. Th. 10, 227.
      3. 3. Of style, etc., to rise, soar: raro adsurgit Hesiodus, Quint. 10, 1, 52: neque comoedia cothurnis adsurgit, id. 10, 2, 22; cf.: sublimitate heroici carminis animus adsurgat, id. 1, 8, 5.

as-suspīro (ads-), āre, v. n., to sigh at something; only twice in App. M. 4, p. 155.